بررسی راههای کاهش میزان فساد در جامعه

عنوان پژوهش:
بررسی راههای کاهش میزان فساد در جامعه
نام پژوهش گر:
نام دبیر:

کلاس:

عنوان یا پرسش پژوهش:
چه عوامل و راهکارهایی برای کاهش فساد و اثرات آن بر جامعه وجود دارد؟

هدف یا اهداف پژوهش:
فساد ، مظاهر و شکل های زیادی دارد که برخی از آنها عمومی و جهانی اند و برخی نیز برخاسته از ویژگی های اجتماعی و فرهنگی جوامع اند و از جامعه ای به جامعه دیگر تفاوت می کند. پژوهشی که در این زمینه انجام شده، برخی از اشکال و مظاهر اصلی فساد را بر اساس تعدادی از ویژ گی ها مشخص کرده است.

شیوه گردآوری اطلاعات:
تحقیقات در کتابخانه و جستجو کردن در صفحات مختلف اینترنتی

ابزار گردآوری اطلاعات:
کتابخانه و اینترنت

فساد پدیده ای پیچیده و چندوجهی است و اَشکال، عوامل و کارکردهایی متنوع در زمینه های مختلف دارد. پدیده فساد، از یک عمل کوچک خلاف قانون گرفته تا عملکرد نادرست یک نظام سیاسی و اقتصادی در سطح ملی را شامل می شود. در نتیجه، تعریف فساد، از اصطلاحات گسترده "سوء استفاده از قدرت عمومی" و "فساد اخلاقی" گرفته تا تعریف های قانونی خاص فساد به عنوان "عمل رشوه خواری، که یک کارمند دولتی مرتکب می شود" یا "مبادله منابع محسوس"، همه را در برمی گیرد.
عوامل گسترش فساد و بی بندباری در جامعه
الف ـ تضعیف حجاب اسلامی و رواج پوششهای نامناسب در بین بانوان
بدون شک در سالهای اخیر مشاهده می کنیم که حجاب زنان و دختران در جامعه اسلامی بسیار ضعیف و کم رنگ شده و با حجاب صحیح که در دین مبین اسلام برای بانوان مشخص شده، به شدت فاصله گرفته است. رواج مدل های غربی و ضد اسلامی در پوشش بانوان یکی از عوامل تحریک و تهییج قوای جنسی در بین افراد و به ویژه جوانان است . که به تدریج فساد و بی بندباری را در جامعه گسترش خواهد داد. در این میان عدم نظارت برخی از خانواده ها و نیز مسئولین مربوط این روند فزاینده را دو چندان کرده است.
ب ـ حضور غیر متعارف زنان در سازمانها و نهادها
با توجه به افزایش نرخ بیکاری در جامعه که خود عامل بسیاری از فسادهاست و مسئولین و دولت مردان باید با تمام توان با آن مبارزه نماید، امروزه می بینیم که بسیاری از مشاغل حساس و گاهی از اوقات سنگین که باید در اختیار مردان قرار گیرد، در اختیار زنان قرار گرفته است و در بسیاری از سازمان و نهادهای دولتی و غیر دولتی درصد قابل توجهی از مشاغل به بانوان واگذار شده است. این مطالب نه تنها درصد بیکاری مردان را افزایش می دهد و سبب کاهش آمار ازدواج خواهد شد، بلکه محیط جامعه در اثر حضور غیر متعارف و بیش از اندازه بانوان به ندرت به سمت اختلاط و روابط نامشروع و به تبع آن فساد و بی بندباری کشیده خواهد شد.
ج ـ عدم نظارت بر برنامه های صدا و سیما و فیلم های سینما
نمایش فیلم و سریالهایی در تلویزیون و سینما که عمدتاً افراد از زندگی مرفّه ای برخوردارند خواه ناخواه موجب تضعیف ارزشهای اسلامی و تمایل به رفاه طلبی و ثروت اندوزی را در بین افراد جامعه خواهد شد.
علاوه بر آن، نمایش صحنه هایی که در آن دختران و پسران به راحتی با هم ارتباط برقرار کرده و بعضاً شوخی می کنند، تاثیر بسیار منفی بر فکر و روان افراد و به ویژه جوانان دارد که به خودی خود زمینه ساز فساد و بی بندباری است.
د ـ افزایش فقر و ایجاد فاصله طبقاتی در جامعه
همان گونه که در روایات اسلامی تاکید شده است فقر و تنگ دستی ایمان افراد را به مخاطره می اندازد و آنها را تا مرز کفر پیش می برد.
مطالعه وبررسی برخی از آمارها نشان می دهد که درصد قابل توجهی از دختران فراری از خانواده های فقیر و مستمند بوده که به آرزوی برخورداری از زندگی مرفه، اقدام به فرار از خانه می کنند و در نتیجه با گرفتار شدن در باندهای فاسد دچار بزهکاری و فساد اخلاقی می گردند که نه تنها سلامت زندگی خویش بلکه سلامت جامعه را به مخاطره می اندازد.
آری! افزایش فقر و تورم و فشارهای اقتصادی که امروزه متوجه قشر کم در آمد جامعه است اگر توسط مسئولین و دولت مردان کنترل نشود یکی از عوامل مهم گسترش فساد و ضعف اخلاقی و معنوی در جامعه اسلامی خواهد بود.
هـ ـ تضعیف مبانی اعتقادی افراد جامعه
روحیه ایمان و تقوا که نشات گرفته از اعتقادات سالم و سازنده است در جلوگیری و حفظ افراد از گناه و غوطه ور شدن در فساد و بی بندباری تاثیر بسزایی دارد.
تضعیف پایه های اعتقادی و کم رنگ شدن توجه افراد به مبدا و معاد فساد را در جامعه افزایش می دهد.
مصاحبه ها و بررسی های مسئولین قضایی با افراد فاسد و خلافکار اعم از مرد و زن نشان می دهد که غالب افرادی که دست به جنایت زده و اقدام به روابط نامشروع و غیر اخلاقی کرده اند، کسانی هستند که نماز نمی خوانند و از مسائل دینی فاصله بسیاری گرفته اند.
و ـ افزایش کسب های حرام به ویژه ربا
کسب های حرام و به ویژه ربا که در جامعه امروز ما اندک نیست، موجب تضعیف روحیه ایمان و به دنبال آن تقویت فساد و بی بندباری اخلاقی در بین افراد است. لقمه حرام، چراغ ایمان و معنویت را در دل انسان خاموش می کند و او را به بی قیدی و لاابالی گری می کشاند، افراد لاابالی به آسانی به هر جرم و جنایتی نزدیک می شوند و از انجام اعمال زشت و ناپسند در جامعه هیچ احساس شرم و خجالتی ندارند.
زـ گسترش روابط دختران و پسران
یکی از عوامل گسترش فساد و بی بندباری در جامعه افزایش روابط دختران و پسران، به ویژه دانشجویان است که بر خلاف عقیده برخی از افراد به اصطلاح روشن فکر باید بگوییم که بر داشتن قید و بندهای اخلاقی و امکان ارتباط آزاد دختران و پسران نه تنها فساد و بی بندباری را از بین نمی برد بلکه سبب افزایش روابط نامشروع و غیر اخلاقی در جامعه و تضعیف بنیان خانواده می شود و در سطح وسیع تر باید گفت تبدیل به یک تجارت پر سود و برده برداری نوین از زنان و دختران می گردد.
قسمت دوم ـ راههای جلوگیری از فساد و بی بندباری در جامعه
الف ـ تقویت مبانی اعتقادی و اخلاقی مردم جامعه
بدون شک، تقویت مبانی اعتقادی و اخلاقی در بین افراد آثار سازنده فردی و اجتماعی به دنبال دارد. انسانی که ایمان در دلش رسوخ کرده و همواره خداوند متعال را ناظر بر اعمال و رفتارش می داند دیگر به آسانی دست به گناه نمی زند و هرگز اقدام به فساد و بی بندباری نمی کند.
تشکیل و تقویت جلسات و هیاتهای مذهبی به ویژه برای بانوان می تواند در تقویت روحیه اعتقادی در آنها و آشنایی شان با مسائل مذهبی موثر باشد. که این نه تنها منجر به سلامت اخلاقی بانوان خواهد شد، بلکه به تقویت و سلامت اخلاق خانواده ها نیز کمک خواهد کرد
لازم به تذکر است که تربیت مربیان آگاه و آشنا با مسائل مذهبی برای این جلسات یکی از ضروریات است که باید مسوولین و دست اندرکاران امور دینی و فرهنگی مورد توجه قرار دهند.
ب ـ تقویت و گسترش فرهنگ حجاب در بین بانوان
حجاب بانوان که بهترین شکل آن چادر است در جلوگیری از فساد و بی بندباری نقش موثری دارد. حجاب نه تنها باعث مصونیت زن از نگاه های سودجویانه افراد مریض و فاسد جامعه می شود بلکه موجب جلوگیری از تهییج و تحریک میل جنسی افراد و به ویژه جوانان خواهد شد. به طور کلی حجاب بزرگترین مانع در برابر نفوذ دشمنان و استعمارگران است و تاریخ نشان می دهد که آنها همیشه برای نفوذ در کشورهای جهان سوم به خصوص کشورهای اسلامی، ابتدا به ترویج فرهنگ برهنگی و برداشتن حجاب در بین بانوان تلاش کرده اند. به عنوان مثال می توان به مساله کشف حجاب در زمان رضاخان در تاریخ معاصر ایران اشاره نمود.
بدون شک توجه مسئولین امور دینی و فرهنگی در ترویج چادر به عنوان بهترین پوشش بانوان و همچنین نظارت خانواده در حجاب و پوشش دختران تاثیر فراوانی روی این مساله خواهد داشت.
ج ـ رواج ازدواج موقت به صورت قانونمند
امروزه در کشور ما نه تنها سن ازدواج بالا رفته بلکه آمار ازدواج هم نسبت به جمعیت جوان کشور کاهش چشم گیری داشته است. یکی از عوامل مهم این پدیده را باید مشکلات اقتصادی و افزایش بیکاری دانست. از این رو به نظر می رسد در شرایط کنونی یکی از راه های ازدواج آسان جوانان ـ اعم از دختر و پسر ـ رواج ازدواج موقت البته در قالب قانونمند و سازمان یافته می باشد.
ازدواج موقت یکی از مستحبات موکد اسلام است که متاسفانه به علت تبلیغات سوء و عدم فرهنگ سازی در جامعه اسلامی جایگاه اصلی خود را پیدا نکرده است، از این رو برای ترویج این ازدواج نیاز به حمایت مسوولین دولتی و دست اندرکاران مسائل اجتماعی و فرهنگی است.

د ـ عادی شدن مساله تعدد زوجات
با توجه به کثرت دختران در سن ازدواج نسبت به پسران و نیز افزایش زنان بی سرپرست در جامعه کنونی به نظر می رسد اگر افرادی که از لحاظ مالی تمکن کافی برای ازدواج مجدد را دارند و می توانند خانواده های دیگری را سرپرستی کنند، با اقدام به این عمل که منع شرعی و قانونی (البته در صورت رضایت همسر اول) ندارد، تا حد زیادی وضعیت کنونی کنترل خواهد شد. نباید فراموش کرد که اگر مساله کثرت دختران و زنان حل نشود جامعه با معضلات فراوانی دچار خواهد شد که افزایش فساد و بی بندباری یکی از آنهاست.
نکته مهمی که در این جا باید تذکر دهیم این است که عادی شدن مساله تعدد زوجات بیش از هر چیز نیاز به فرهنگ سازی و تبلیغ مبلغان و مسولین امور دینی و فرهنگی جامعه دارد.
ه ـ ایجاد اشتغال و تهیه مسکن برای جوانان
افزایش ازدواج یکی از راههای مهم مبارزه با فساد و بی بندباری در جامعه است که این امر در شرایط کنونی مرهون دو امر اساسی اشتغال و مسکن می باشد. بدون شک بی کاری و شرایط سخت اقتصادی، ازدواج را برای جوانان بسیار مشکل نموده است.
از این رو اگر مسئولین و دولت مردان برنامه های اساسی و عملی برای ایجاد اشتغال و تهیه مسکن جوانان اجرا نمایند، تا حدود زیادی در جهت مبارزه با فساد در جامعه حرکت کرده اند.
و ـ کنترل ماهواره و سایت های اینترنتی مبتذل
دست رسی آسان افراد و به ویژه جوانان به شبکه های ماهواره ای و سایت های اینترنتی مبتذل خواه ناخواه تاثیرات بسیار منفی و مخرب بر افکار و رفتار آنها خواهد داشت. بدون شک بسیاری از مدلهای لباس پوشیدن، آرایش کردن و حتی گفتار و رفتارهای رایج بین جوانان، الگو گرفته شده از برنامه های همین شبکه ها و سایتها می باشد.
بنابراین یکی از راههای مبارزه با روند فزاینده فساد در جامعه آن است که مسئولین با برنامه های اساسی به جلوگیری از دسترسی آسان به شبکه ها و سایت های مبتذل در ماهواره و اینترنت بپردازند.
ز ـ نظارت بیشتر بر محیط های دانشگاهی
ارتباط زیاد و بعضاً اختلاط دختران و پسران در محیط های دانشگاهی، تاثیر زیادی در تحریک و تهییج تمایلات جنسی آنها دارد. به نظر می رسد جداسازی محیط های آموزشی دختران و پسران در دانشگاهها و مراکز آموزشی نقش قابل توجهی در محدود کردن ارتباطهای زیاد و بی مورد آنها خواهد داشت و از آن گذشته محیط های دانشگاهی را از لحاظ علمی و اخلاقی سالم تر خواهد نمود و در نتیجه از فساد و بی بند و باری جلوگیری خواهد.

2