جمله اسمیه و مبتداء و خبر آن جمله (در عربی)
قانون
– جمله ای که با اسم شروع شود جمله اسمیه نام دارد.
جمله اسمیه در زبان عربی از ۲ قسمت اصلی تشکیل شده است:
۱ – مبتدا
۲ – خبر
ویژگی های مبتدا:
– مبتدا همواره مرفوع است یعنی یکی از علامتهای رفع ُ(ضمه و اون) را داراست.
– مبتدا می تواند اسم خاص – دارای ال با تنوین – ضمیر منفصل و اسم اشاره باشد
خبر:
اسم مرفوع که معمولاً با تنوین است. مانند : امامُ – مفیدُ
(در ابتدای جمله) شرح مبتدا
مبتدا + خبر = جمله اسمیه
اسم + اسم یا فعل یا حرف و اسم
جمله فعلیه و نقش فعل و فاعل در آن
قانون
– جمله ای که با فعل شروع می شود جمله فعلیه می باشد.
جمله فعلیه از دو جزء اصلی تشکیل شده است:
فاعل و فعل
– فاعل نیز مانند مبتدا و خبر همواره مرفوع است.
– فعل در اول جمله همواره به صورت مفرد به کار می رود هر چند فاعل آن مثنی یا جمع باشد. فعل و فاعل از نظر جنس مانند یکدیگرند.
فعل + فاعل + …. = جمله فعلیه
جمله فعلیه و حروفی که جَر می دهند
قانون
یکی دیگر از اجزای جمله فعلیه مفعول می باشد – مفعول کسی یا چیزی است که فعل روی آن انجام می شود.
مفعول:
اسمی منصوب است که معمولاً پس از فاعل به کار می رود و علامت نصب نشانگر مفعول است.
سَمِعَتْ التلمیذاتُ النصیحه .
جار و مجرور:
جار حرفی است که قبل از اسم به کار می رود و آن را مجرور می کند ( ا – فی – مِن – الی – علی)
مجرور اسمی است که پس از حرف جار به کار می رود.
جار و مجرور معمولاً در آخر جمله به کار می روند.
فعل نهی و فعل نفی
قانون
– "لا" هم علامت نفی است و هم علامت نهی.
– در نهی هنگامی که در اول کلمه "لا" را می آوریم حرف آخر جمله را مجزوم می کنیم یا نون عوض رفع آن را حذف می کنیم.
– در نفی فقط "لا" را در اول کلمه می آوریم و به باقی حروف دست نمی زنیم.
– نونی که برای جمع مونث است هیچ گاه حذف نمی شود.
– مانند : (تکتمونَ) نفی = لا تکتمونَ نهی = لا تکتموا
– در جمع مذکر،پس از حذف "ن" حرف "ا" می گذاریم که البته خوانده نمی شود.
· نهی :
لا + فعل مضارع
با تغییر ضمه به سکون علامت جزم و حذف "ن" از آخر فعل (جز جمع مونث) -> نهی
تمرین های درس ششم
1 – با توجه به متن درس در مقابل پاسخ صحیح علامت بگذارید.
الف ) هل طَلَبَ الاولادُ مِنْ والدِهِم الذّهابَ للصَّید؟
۱ – نعم ۲ – لا
ب ) احصَلَ الصّیادُ علی الصّید؟
۱ – نعم ۲ – لا
ج ) متی عَصَفت الرّیاح؟
۱ – قبلَ ظهورِ سحابهٍ سَوداءَ
۲ – بعد صَیْدِ الحوتِ
د ) ما هی نتیجهُ القصّهِ ؟
۱ – کان الصّیادُ خائفاً
۲ – الیاسُ فی الحیاه سُمُ
2 – فعلهای مناسب را برای عبارات زیر پیدا کنید.
۱ – لا تَشربی ۲ – لا تذکروا ۳ – لا تغضبوا ۴ – لا تکتموا ۵ – لا تعلموا
الف ) …. الباطل و … الحقّ .
ب ) …. الا الله .
ج) …. علی الاصدقاء .
د) …. الماء کثیراً .
3 – جای خالی را با کلمات مناسب پر کنید:
1 – لا تَقْربوا ۲ – لا تقنطوا ۳ – لا تَلْبسوا ۴ – لا تعبدوا ۵ – لاتحزَنْ
الف ) …. الحق بِالباطل .
ب) ….. ان الله مَعَنا .
ج) ….. الا الله .
د) ….. مالَ الیتیم.
ه) …. من رحمه الله.
2