ایجاد انگیزه و احساسات مثبت در دانش آموزان از طریق راهبردهای فعال یادگیری


موضوع گزارش تخصصی :

چگونگی افزایش ایجاد انگیزه و احساسات مثبت در دانش آموزان ازطریق راهبردهای فعال یادگیری

تشکر و قدر دانی :
ضمن تشکر از خالق منان که فقط سزاوار اوست از افرادی که با تحمل زحمات زیاد مرا در این امر یاری کردند تشکر و قدردانی می نمایم .

فهرست مطالب
چکیده : 2
مقدمه 3
بیان مساله : 4
شواهد1: 5
یافته های علمی: 6
انواع یادگیری 6
عوامل موثر بر یادگیری 8
انواع بازده های یادگیری 9
ضرورت تحول درروشهای تدریس 12
پیشینه تحقیق: 24
تجزیه و تحلیل: 25
اثرات یادگیری فعال وهمیاری (شواهد2 ) 25
پیشنهادات: 27
منابع: 28

چکیده :
دنیای امروز دنیای تشکیل تیم های کاری است و اگر در هر موسسه یا سازمان افراد موفق به کار گروهی نشوند، شرکت و سازمان، یکی از کلید های مهم موفقیت را از دست داده است.
دوران کنونی، دوران تخصص های متفاوت است. امروز دیگریک نفر تنها به صرف این که در یک رشته تخصص یا حتی فوق تخصص دارد نمی تواند در فعالیت های مختلف آموزشی، تجاری، اقتصادی، درمانی و… موفق باشد.
به عبارت دیگر، دنیای امروز دنیای تشکیل تیم های کاری است و اگر در هرموسسه یا سازمان افراد موفق به کار گروهی نشوند، شرکت و سازمان، یکی از کلید های مهم موفقیت را از دست داده است.
یکی از معیارهایی که کشورهای توسعه یافته را از کشورهای در حال توسعه مجزا می کند، فرهنگ گروهی کار کردن است ، در کشورهای توسعه نیافته ، افراد علاقه یی به فعالیت های گروهی ندارند و همین امر سبب می شود علاوه بر صرف انرژی بیشتر، کارها با کیفیت پایین ترین انجام پذیرد.
اصولا جهت رسیدن به یک جامعه کارآفرین ، رشد فعالیت های گروهی نیز ضروری است و بدون چنین ویژگی ، کارآفرینی در جامعه فراگیر نخواهد شد.
شرکت مایکروسافت جهت تهیه متن برنامه ویندوز 2003 از پنج هزار برنامه نویس کمک گرفت به گونه یی که این تعداد افراد در یک کار گروهی ، موفق به طراحی این برنامه شدند. مهمتر از طراحی و تولید این برنامه ، باید از هماهنگی و همبستگی های گروهی لازم برای رسیدن به این هدف نام برد. حال ما با این سوال روبرو خواهیم بود که چگونه باید یک گروه کاری موفق را سازماندهی کنیم و چه شرایط فرهنگی باید بر این گروه حاکم شود تا بتواند به اهداف مورد نظر خود دست یابد.
برای رسیدن به این هدف باید از قدم های کوچک آغاز کرد تا در نهایت با کسب تجربیات لازم بتوان به تشکیل گروه های بزرگتر اقدام نمود.
گروه های بزرگتری که بتوانند زمینه ساز تحول در جامعه باشند. در این مقاله تلاش می شود فرصتی برای اندیشیدن در این خصوص پدید آید. رشد و بسط فرهنگ گروهی کار کردن نیازمند انجام پژوهش های لازم در این زمینه است زیرا فرهنگ جامعه ما با دیگر کشورها متفاوت است و لذا
بعضی از دستورالعمل های ارایه شده در مقالات نویسندگان کشورهای دیگربرای ما کارساز نخواهد بود
مقدمه
دانش آموزانی که از طریق یادگیری فعال به یادگیری می بردازند نه تنها بهتر یاد می گیرند بلکه از تجربه یادگیری الذت بیشتری نیز می برند .حتی اگر معلم بهترین سخنران باشد ودر تمام مدت جلسه درسی به سخنرانی بپردازد ممکن است یادگیری صورت گیرد اما این یادگیری به اندازه یادگیری که در موقعیت فعات به وجود می آید کامل جامع وپایدار نیست . به نظر بین وویتاکر یکی ازمهمترین راهبرد های فعال کردن دانش آموزان در فرآیند یادگیری ازگروهها مطالعه در کلاس و فراهم کردن فرصت بحث تبادل نظر وبرسش و باسخ است (بین وویتاکر 2000)
اثرات یادگیری از طریق کار گروهی و همیاری را می توان در این 5 بند خلاصه کرد :
1.افراد از یکدیگر می آموزند
2.انگیزه جهت یادگیری راافزایش می دهد
3.احساسات مثبت نسبت به یکدیگر را افزایش می دهد واز جدایی و تنهایی می کاهد وروابط دوستانه ایجاد می کنند
4.باعث تقویت مهارتهای اجتماعی می گردد.
5. منجربه تقویت عزت نفس می شود.

بیان مساله :
اینجانب ……. ، آموزگار ……….. ، مدت ………… است که در خدمت آموزش و پرورش هستم و در این مدت در پست های آموزگار ، مدیر ، مربی پرروشی و مربی پیش دبستان مشغول تعلیم و تربیت فرزندان این خاک بوده ام .
در سال تحصیلی ………… در مجتمع ………… ،آموزشگاه ………. در پایه ششم مشغول به خدمت بودم .
با توجه به این که بچه ها در این سن هنوز امادگی مواحه شدن با گروهی از معلمین را ندارند(برای هر در س یک معلم )این امر باعث بیشترین افت تحصیلی می شد که پایه ششم میتواند این امر را یک سال به تاخیر اندازد و امادگی بیشتری پیدا کنند
سطح درو س راهنمایی با ابتدایی خیلی نزدیک به هم نیست که پایه ششم می تواند این خلاء را پر کندو دانش اموز را اماده نماید
مسئولان مدارس راهنمایی بیشترین مشکلات رفتاری را با این گروه از بچه ها دارند
ششم ابتدایی پایه ای برای تقویت هدف های جا مانده در دوره ابتدایی است که از این لحاظ می تواند یاریگر بچه ها باشد

شواهد1:
تعریف عملیاتی
چگونه:چه نوع-درچه وضع(فرهنگ معین ص551)
می توانم:قدرت داشتن-توانایی داشتن. (فرهنگ معین ص 476)
کارگروهی(همیاری)باهم کارکردن جهت سهیم شدن دریک تولید ادبی0علمی0دانشگاهی
علاقمند: علاقه
(عَ قِ) [ ع . علاقه ] 1 – (مص م .) دوست داشتن . 2 – (اِمص .) دوستی . 3 – پیوند، ارتباط ، وابستگی . جِ علائق .
علاقه
(عِ قِ) [ ع . علاقه ] (اِ.) 1 – رشته و بندی که چیزی را به آن بیآویزند. 2 – بند کمان و تازیانه . 3 – میوه ای که از درخت آویزان باشد؛ جِ علائق

یافته های علمی:
تعریف یادگیری
تغییر در رفتار که در نتیجه تجربه اتفاق می افتد، قابل استناد به عوامل فیزیولوژیکی نظیر خستگی یا مصرف دارو و نیروهای مکانیکی، نظیر لغزیدن نیست. یادگیری در همه موقعیت های زندگی از جمله مدرسه و کلاس اتفاق می افتد. گرچه، یادگیری یک تغییر داخلی است ولی از تغییرات در رفتارهای قابل مشاهده، قابل استناد است و فرایندی است که یک ارگانیسم به وسیله ی آن، رفتارش را در نتیجه ی یک تجربه، تغییر می دهد.(نیت.ل، گیج و دیوید.سی، برلاینر؛چاپ اول، ص 916 و 336)
مفهوم یادگیری را می توان به صورت های مختلف تعریف کرد؛ کسب دانش و اطلاعات، عادت های مختلف، مهارت های متنوع و راه های گوناگون حل کردن مساله. همچنین، می توان یادگیری را به عنوان فراگیری رفتارها و اعمال پسندیده، حتی به عنوان کسب رفتارها و اعمال مضر و ناپسند تعریف کرد. با این حال معروف ترین تعریف از یادگیری به قرار زیر است:
یادگیری، به فرآیند ایجاد تغییرات نسبتا پایدار در رفتاری که حاصل تجربه است، گفته می شود و نمی توان آن را به حالت های موقتی بدن، مانند آنچه بر اثر بیماری، خستگی یا مصرف داروها پدید می آید، نسبت داد.(سیف، علی اکبرچاپ ویرایش ششم، ص28)
انواع یادگیری
براساس نظریه سلسله مراتب یادگیری گانیه، یادگیری های مختلف، سلسله مراتبی را تشکیل می دهند که در آن هر یادگیری، پیش نیاز یادگیری مراتب بالاتر از خود است. این سلسله مراتب از ساده به پیچیده و شامل هشت طبقه به شرح زیر می باشد.

* یادگیری علامتی: ساده ترین نوع یادگیری و در نتیجه پایین ترین نوع آن در سلسله مراتب یادگیری، علامتی است. این نوع، در واقع همان شرطی شدن کلاسیک است و به این ترتیب حاصل می شود که فراگیر در برابر محرک خاصی، بازتابی بروز می دهد، یعنی در برابر محرک، شرطی می شود.
* یادگیری محرک – پاسخ: یادگیری محرک – پاسخ، همان شرطی شدن فعال(کنش گر) است و با یادگیری علامتی از این جهت فرق دارد که در این نوع، پاسخ، دقیق و ارادی است اما در یادگیری علامتی، غریزی و غیرارادی است.
* یادگیری زنجیره ای: در این نوع یادگیری، رفتارهایی که قبلا از طریق محرک – پاسخ آموخته شده اند، با هم ترکیب شده و رفتار پیچیده تری را موجب می گردند.
* یادگیری کلامی(تداعی کلامی): این نوع یادگیری، زبان آموزی نیز نامیده می شود و نوع به خصوصی از یادگیری زنجیره ای است که حلقه های آن، واحدهای زبان هستند. بدین صورت که کودک، کلماتی را که قبلا یاد گرفته، به یکدیگر متصل کرده و از این طریق منظور خود را تفهیم می سازد.
* یادگیری تمییز دادن محرک: یادگیری تمییزی، مستلزم به دست آوردن توانایی تفاوت گذاری بین محرک های مشابه است. یعنی فرد باید بتواند به محرک های مختلف، پاسخ های درست دهد. این یادگیری، همان یادگیری محرک – پاسخ است که در اینجا تعداد محرک ها زیاد است و اغلب با هم شباهت هایی دارند و فراگیر باید بتواند آنها را از هم تشخیص داده و به هر کدام از آنها، پاسخ مثبت بدهد.
* یادگیری مفهوم: یادگیری مفهوم، پاسخ دادن به شباهت هاست و خصوصیات انتزاعی اشیاء، درک می شوند. یعنی به محرک هایی که در ظاهر متفاوت ولی دارای وجه اشتراک هستند، یک پاسخ داده می شود.
* یادگیری اصل(قانون): در این نوع یادگیری، چند مفهوم به یکدیگر ربط داده می شود و از آن یک معنی تازه، به دست می آید. اصل، عبارت است از یکسری مفاهیم.
* یادگیری حل مساله: در این مورد، یادگیرنده با استفاده از قواعد و اصول به حل مسائل می پردازد. (رئیسی، زهره چاپ اول، صص 122 تا 121(
عوامل موثر بر یادگیری
داشتن انگیزه و هدف: یادگیری، معلول انگیزه های متفاوتی است. یکی از این انگیزه ها، که نقش مهمی در جریان یادگیری دارد، میل و رغبت شاگرد به آموختن است. رغبت، محرکی است که نیروی فعالیت را افزایش می دهد. یکی دیگر از عوامل ایجاد انگیزه، هدف است. هدف، به فعالیت انسان جهت و نیرو می دهد. بنابراین، در مدارس هدف های تربیتی باید انعکاسی از احتیاجات و تمایلات شاگردان باشد و به طور مشخص و واضح بیان شود. (شعبانی، حسن؛ چاپ هجدهم، ص 16.)
آمادگی یادگیرنده: فراگرفتن معلومات، عادات، مهارت ها و افکار و عقاید، مستلزم این است که فرد یادگیرنده از لحاظ بدنی، عاطفی، اجتماعی و عقلانی رشد کافی داشته باشد. وقتی فرد یادگیرنده واقعا از جریان یادگیری استفاده می کند که، آمادگی لازم و کافی را داشته باشد
* تجربیات گذشته: تجربیات قبلی یادگیرنده، پایه و ادراکات او را تشکیل می دهد و به همین طریق آنچه را که شاگرد(یادگیرنده)، امروز یاد می گیرد، در رفتار آینده او موثر است که جان دیویی آن را "اصل ادامه" می نامد.
* فعالیت یادگیرنده: یادگیری، هنگامی صورت می پذیرد که یادگیرنده، خود در آن فعالیت داشته باشد. روی این اصل، نقش اساسی بر عهده شاگرد یا یادگیرنده می باشد و یاددهنده، نقش هدایت کننده و راهنما را باید داشته باشد.

* تشویق و تنبیه: یکی از روش های متداول در تعلیم و تربیت، استفاده از پاداش و تنبیه است. انسان طبیعتا از پاداش لذت می برد و از تنبیه، روی گردان است. همین گرایش، سبب ترغیب انسان به انجام کارهای خوب و خودداری از انجام کارهای ناپسند می شود.(هاشمیان، احمد ، 1384، چاپ اول، صص 71 تا 67)
* موقعیت و محیط یادگیری: موقعیت یادگیری و محیط آن از عوامل بسیار موثر در یادگیری است. محیط، ممکن است فیزیکی باشد مانند نور، هوا، تجهیزات و امکانات آموزشی و ممکن است عاطفی باشد مانند رابطه ی معلم و شاگرد، رابطه ی شاگردان با یکدیگر، رابطه والدین با یکدیگر و نگرش مربیان در زمینه ی تربیت شاگردان.
* روش تدریس معلم: معلم، از مهم ترین عوامل تشکیل دهنده ی محیط های آموزشی است. اگر معلم، خود را راهنما و ایجادکننده ی شرایط مطلوب یادگیری بداند و به جای انتقال اطلاعات، روش کسب تجربه را به شاگردان بیاموزد، آنان در برخورد با مسائل فعال تر خواهند شد. با چنین روشی، شاگرد نه فقط حقایق علمی را فرامی گیرد، بلکه با روش های علمی کسب معرفت نیز، آشنا خواهد شد.
* تمرین و تکرار: تاثیر تمرین و تکرار در کل فرایند یادگیری و حیطه های مختلف آن و به ویژه در حیطه روانی – حرکتی، انکارناپذیر است. اجرای تمرین در زمان غیرمتمرکز، اثر یادگیری بیشتری نسبت به اجرای تمرین در زمان متمرکز دارد. مثلا شاگرد، موضوع مورد یادگیری را در دو تمرین بیست دقیقه ای، زودتر از یک تمرین چهل دقیقه ای یاد می گیرد.( مهارت های آموزشی و پرورشی، پیشین، صص 21 تا 18)

انواع بازده های یادگیری
گانیه، علاوه بر طبقه بندی هشتگانه ی انواع یادگیری، بازده های یادگیری را نیز به پنج طبقه به شرح زیر تقسیم کرده است:
1. مهارت های ذهنی: در این مهارت ها، که چگونگی برخورد فرد با امور را مشخص می کند، نمادها یا سمبل ها مورد استفاده قرار می گیرند. ما از طریق نمادها به طور مستقیم با محیط به تعامل می پردازیم. گانیه، در این باره می گوید: "توانایی هایی که استفاده از نمادها را ممکن می سازند، همان چیزی است که ما آن را مهارت های ذهنی می نامیم". مهارت های ذهنی به عنوان یکی از طبقات اصلی انواع بازده های یادگیری، دارای چند طبقه فرعی نیز می باشد که به صورت سلسله مراتبی از ساده به پیچیده به قرار زیر است:
* تمییز دادن: یعنی متمایز ساختن نمادها یا محرک ها از یکدیگر. تمییز دادن، پنجمین نوع یادگیری از انواع هشتگانه گانیه است.
* مفهوم آموزشی: در حالی که تمییز دادن، یادگیری شناسایی تفاوت بین رویدادهاست؛ مفهوم آموزشی، یادگیری درک شباهت بین رویدادهاست.
* یادگیری قانون: یعنی ارتباط دادن چند مفهوم و ایجاد یک معنی وسیع تر.
* یادگیری قاعده های سطح بالاتر: از ترکیب قاعده های ساده، قواعد سطح بالاتر درست می شوند. این همان چیزی است که گانیه در نوشته های قبلی خود، از اصطلاح حل مساله استفاده می کرد. در نظریه گانیه مساله، یک اصل سطح بالاتر است که از اجتماع چند اصل سطح پایین تشکیل می شود و یادگیرنده، برای حل کردن مساله باید ابتدا قواعد سطح پایین را بیاموزد تا بعد از ترکیب آنها، مساله را حل کند.
1. راهبردهای شناختی: تدابیری هستند که آدمیان، از طریق آنها در جهت فعال کردن و منظم کردن مطالب یاد گرفته شده و استفاده از مهارت های آموخته ی خود، استفاده می کنند. به عبارت دیگر، این راهبردها همان مهارت های مربوط به پردازش هستند.
2.اطلاعات کلامی: اطلاعات کلامی، بخش مهمی از یادگیری آموزشگاهی است مانند وقایع، نام ها، توصیف ها، تاریخ ها و ویژگی ها.
3.مهارت های حرکتی: یادگیری مهارت های حرکتی به یادگیرنده امکان می دهد تا حرکت های خود را هماهنگ سازد.
4. نگرش ها: نگرش، عبارت است از یک حالت درونی که بر انتخاب های شخصی که توسط فرد انجام می شود، تاثیر می گذارد. نگرش، دارای سه جنبه مهم عاطفی یا هیجانی، شناختی و رفتاری می باشد.(سیف، علی اکبر؛، چاپ هشتم، صص 80 تا 78)
نقش معلم درایجاد تحول درکلاس :
اگرچه تحول درآموزش نیازمندتغییر درسطوح عالی نظام آموزش وپرورش می باشد.اما معلمان ومدیران آموزشی می توانند بااستفاده ازروش های جدید ومبتکرانه اشتیاق دانش آموزان رادریادگیری افزایش دهندو زمینه های تحول فکری وعملی درآنها ایجاد کنند. (نشریه نگاه -گدازچیان)
مشاهده واقعیت های زندگی درعصردانایی وتغییروتحول درمشاغل وشیوه های تعامل وارتباطات وتوسعه ی خدمات ومهارتهای حرفه ای ایجاب میکند که دانش آموزان ضمن کسب دانش دامنه ی ارتباط خودبادیگران راتوسعه دهند درفعالیتهای گروهی به طور موثرشرکت کنند تفکرانتقادی وخلاق داشته باشند وبرای تصمیم گیری وانتخاب راه حل های مناسب از دانش وتوانایی لازم برخوردارباشند .بنابراین معلم بایددرکلاس محیط یادگیری فعال به وجود آورد. به بیان دیگرمعلم بایددرکلاس به جای ارائه مستقیم اطلاعات درباره هدفها ومفاهیم جدیددرس توسعه محتوا وارتباط این مفاهیم باسایردرس ها واطلاعات قبلی دانش آموزان سوال هایی مطرح کند که دانش آموزان رابه تفکر بحث تعامل ومطالعه بیشتروادارد.
معلم باید درتسهیل تعمیق وتوسعه مفاهیم ومعانی جدید ازامکانات فناوری آموزشی اطلا عات وارتباطات بهره گیرد ودانش آموزان را به جمع آوری دانش واطلاعات ازمنا بعی علاوه برکتاب درسی تشویق وترغیب کند وازآنها بخواهد که نتیجه مطالعات مطالعات خودرابه شکل های گزارش کتبی مصاحبه سخنرانی ونمایش برای ارائه درکلاس درس آماده کنند. (نشریه نگاه – گدازچیان (
گروهبندی :تفاوت های افراد گروه باعث کارآمد شدن یادگیری از طریق همیاری می شود فکر کنید که باید دانش آموزانی که مایلند باهم کارکنند در یک گروه قرار گیرند یکی از هدفهای یادگیری همیاری این است که دانش آموزان یاد بگیرند با هر کسی کار کنند آرایش کلاس دانش آموزان که دریک گروه کار می کنند باید تا حد امکان به افراد گروه نزدیک باشند واز گروهای دیگر دور باشند
تعریف از یادگیری مشارکتی :ناظر بر موقعیتی است که در آن دو نفر یا چند گروه یاد می گیرند در باره هریک ار این رایج اجزا ای این تعریف می توان تعریفهای مختلفی ارائه کرد دو یا چند نفر می توانند ناظر بر یک زوج گروه کوچک سه تا پنج نفر یک اجتماع یا یک جامعه باشد. (حق دوست)
آشنایی بایادگیری از طریق همیاری -تعریف عملیاتی گروه انواع گروه مشخصات گروه چگونه باید گروه را سازمان داده هماهنگی با گروه و ویزگیهای کودکان محیط یادگیری -گروه بندی آرایش کلاس – نظارت بر تعامل دانش آموزان ارزشیابی کارگروه یکی از روشهای ایجاد مسئله ثبت درگروه این است که یک سری کامل از وسایل به دانش آموزان هر گروه داده شود باید تصمیم بگیرید که آیا این روش برای درس انتخابی شما مناسب است یا بهتر این است که هر دانش آموز یک سری کامت از مواد ووسایل داشته باشد.
ضرورت تحول درروشهای تدریس
هرواحد آموختنی را می توان یک تجربه نامید که دراین صورت طبعا مدرسه راکارگاه یا جایگاه تجربه اندوزی تلقی خواهیم کرد. به این معنا که هرکودک ازلحظه ورودش به مدرسه یا محیط آموزشی پیوسته درحال افزایش، گسترش، اصلاح وتکمیل تجارب خودش است ونقش عمده مدیرومعلم این است که زمینه یاشرایط ‍ مدرسه رابرای یادگیری یاتمرین این گونه تجربه ها مساعد گردانندو مدرسه رانباید تنهاجایگاه یادگیری وآموزش یک عده درس های کلیشه ای وغالبا بی ارتباط به نیازها ومسائل روززندگی بشردانست (فعالیتهای اجتماعی – شعاری نژاد(
حاصل روشهای تدریس بایدیادگیری موثرواکتشافی باشداما اکنون اغلب کلاس درس محل تکثیراطلاعات است وتعدادزیادی ازمعلمین تلاش میکنند که هرچه بیشتراطلاعاتی رادرذهن دانش آمآموزان انبارکنندودانش آموران بایدمنفعل وشنونده باشند این معلمین برای کاربرد آموخته ها ازازسوی دانش آموزان هیچ اهمیتی قائل نمی شونددرحالی که دانش آموزان افرادی صاحب تفکرهستند که می باید زمینه خلاقیت آنها رافراهم ساخت نه اینکه بااتخاذ روشهای نامناسب آنهارا ازخلاقیت بازداشت روشن است که این یادگیری پایدارنخواهدبودوفراگیران نیز چندان بهایی بربرای آن قائل نیستند وتلاش دانش آموزان فقط برای بدست آوردن نمره است ونه یادگیری.
باتوجه به مشکلات فوق الذکرضرورت تحول درروشهای تدریس کنونی معلمین ومربیان امری انکارناپذیرمی باشدکه می باید باراهکارهای مناسب این مهم صورت پذیرد.
اهداف تحول درروشهای تدریس
– تغییردررفتار دانش آموزان
– فعالیت دوسویه معلم ودانش آموز
– یادگیری پایدارومفید
– پرورش خلاقیت دانش آموزان
– فعالیت گروهی دانش آموزان
– تقویت روحیه جستجوگری
روش وچگونگی تحول درروشهای تدریس
امروزه مدرسه دیگرجای درس دادن یاصرفا انباشتن ذهن دانش آموزان بایک عده مطالب کلیشه ای نیاست بلکه مدرسه جایگاه زندگی است . مادیگرمجاز نیستیم که دانش آموزان را به گوش دادن وساکت نشستن وادارکنیم بلکه وظیفه داریم مدرسه را محیط مساعد زندگی کودکان ونوجوانان گردانیم .( فعالیتهای اجتماعی – شعاری نژاد )
جهت انجام این امرمهم وزارت آموزش وپرورش می بایست با برگزاری دوره های ضمن خدمت مفیدوموثر برای معلمین روشهای تدریس فعال را به آنها آموزش داده وبا راهکارهای مناسب مانندبرگزاری جشنواره های متعدد والبته مفید وتشویق جدی معلمینی که ازروشهای فعال وموثر درتدریس استفاده میکنند درمسیری حرکت کند که روشهای نا کارآمد رفته رفته وبه مرور زمان از آموزش وپرورش ما رخت بربندد.
تبیین رویکرد یادگیری مشارکتی
دانش آموزانی که از طریق یادگیری فعال به یادگیری می بردازند نه تنها بهتر یاد می گیرند بلکه از تجربه یادگیری الذت بیشتری نیز می برند .حتی اگر معلم بهترین سخنران باشد ودر تمام مدت جلسه درسی به سخنرانی بپردازد ممکن است یادگیری صورت گیرد اما این یادگیری به اندازه یادگیری که در موقعیت فعات به وجود می آید کامل جامع وپایدار نیست . به نظر بین وویتاکر یکی ازمهمترین راهبرد های فعال کردن دانش آموزان در فرآیند یادگیری ازگروهها مطالعه در کلاس و فراهم کردن فرصت بحث تبادل نظر وبرسش و باسخ است (بین وویتاکر 2000)
به نظر میرسد فعال کردن دانش آموزان از طریق فرصتهای بهتری برای بحث وتبادل نظر شاگردان بایکدیگر فراهم می شود معلمان یرو گرایش سنتی عموما گرفتار دام صحبت زیاد می شود وغرور وخود بینی نیز به آنها اجازه نمی دهد که صرفا نظاره گر شنونده ویا راهنما باشند.
اصطلاح یادگیری مشارکتی به یک شیوه آموزشی اشاره می کند که درآن دانش آموزان در قالب گروههای کوچک برای رسیدن به یک هدف مشترک با یکدیگر کار می کنند و علاوه بر اینکه مسیول یادگیری خود می باشند در برابر یادگیری دیگران نیز احساس مسولیت می کنند(گوگال 1995)
طرفداران در تعریف یادگیری مشارکتی بر مبادله فعال عقاید بین گروههای کوچک تاکید می ورزند زیرا براین باورند که این تعاملات نه تنها موجب افزایش علاقه دانش آموزان به مدرسه و تحصیل می شود بلکه در تقویت مهارتهای اجتماعی ورشد تفکر انتقادی آنان نیز تاثیر دارد (گوگال 1995)
از مهمترین ارکان شخصیتی افراد حسن مدیریت و ایجاد هماهنگی بین نیروها و اعمال فردی و اجتماعی است. چرا که استعداد و پشتکار بدون حضور، و اعمال برنامه معین و مشخص به نتیجه می رسد و برنامه بدون داشتن مدیریت راهبردی صحیح، پویا و منسجم هرگز منجر به دستیابی به هدف نخواهد شد.
این مساله چنان مهم و اساسی است که درکشوهای پیشرفته و صاحب نظام آموزش و پرورش علمی و اصولی، یک از اهداف اصلی تعلیم و تربیت کودکان، ساختن و پروش حسن مدیریت در کودکان است. برای نیل به این هدف با کارکردن و تحقیق مدرن، کاملترین، آسانترین و در عین حال کاربردی ترین راه را که همانا مدیریت عملی است آموزش داده می شوند.
در این نظام ها، کودکان و نوجوانان دانش آموز در هر کلاس به گروه های چند نفری تقسیم و هر هفته از هر گروه کاری پژوهشی (علمی یا عملی) خواسته می شود. البته کار گروهی نیاز به همکاری افراد گروه دارد تا به نتیجه مطلوب برسد. هر هفته ریاست و مدیریت گروه به شخصی سپرده می شود و دیگران موظف به اجرای راهکارها و پیشنهادهای وی هستند و بدین ترتیب هر عضو گروه هر چند هفته یکبار مدیریت گروه را تجربه می کند و تاثیر پرورش این روحیه در این
کشورها در آینده غیر قابل انکار است.
یکی دیگر از برنامه های نظامهای آموزشی پیشرفته، وادار کردن دانش آموزان به انجام ورزش های گروهی، علاوه برورزش مورد علاقه افراد است تا روحیه همکاری در آنها هر چه بیشتر پرورش یابد.
اکثر متفکران و جامعه شناسان دنیا علت اصلی عدم موفقیت کشورهای جهان سوم را، ضعف مدیریت و برنامه ریزی، عدم انسجام در کارکرد نیروها و به طبع آن اتلاف انرژی و نیرو، چند صدای بودن جوامع کاری و نظایر آن می دانند.
کمبود مدیریت صحیح را از دو نظر می توان مورد بررسی قرار داد:
1. از دیدگاه فردی و شخصیتی افراد تشکیل دهنده جامعه
2. نقص قوانین و مقررات مربوطه
از دیدگاه فردی مطمئنا یکی از دلایل این نقیصه در جامعه ما، می تواند به شخصیت و تربیت افراد برگردد. در کشورهای مثل ایران با فرهنگ خاص خود، روح همکاری و هماهنگی بین افراد بسیار ضعیف می نماید و افراد ناخود آگاه تحمل بکار بستن دستورات و برنامه های مدیران ارشدتر از خود را (در حالیکه به نظر آنها نادرست است) ندارند و هنوز پس از گذشت سال های طولانی از شروع رشد وتمدن نوین و مدرنیزه شدن نسبی کشورمان نتوانسته ایم حس همکاری و همدلی
بالایی را در کالبد جامعه مان جا بیاندازیم.
برای اثبات موضع اخیر می توان به عدم موفقیت کشورمان در ورزش های تیمی و گروهی اشاره کرد. با کمترین اطلاع از اوضاع ورزشی کشورمان خواهیم دید که موفقیت ما در ورزش های
فردی مثل کشتی و وزنه برداری بارها بیشتر از ورزش های گروهی نظیر فوتبال و والیبال می باشد. جامعه ما با کمبود افرادی مواجه است که بتوانند واحد و مجموعه ای را که در اختیار دارند به نحو مطلوب مدیریت کنند و اگر افراد مذکور تحصیل کرده و متخصص باشند فاجعه عظیم تر است. این گفته بدان معنا نیست که ما فقط مدیران کلان کم داریم بلکه وقتی از مدیریت صحبت می شود
هر فردی که در یک گروه دو نفره مسوول اجرای عملی است مدیر محسوب می شود.
چگونه به کار گروهی عادت کنیم؟
دنیای امروز دنیای تشکیل تیم های کاری است و اگر در هر موسسه یا سازمان افراد موفق به کار گروهی نشوند، شرکت و سازمان، یکی از کلید های مهم موفقیت را از دست داده است.
دوران کنونی، دوران تخصص های متفاوت است. امروز دیگریک نفر تنها به صرف این که در یک رشته تخصص یا حتی فوق تخصص دارد نمی تواند در فعالیت های مختلف آموزشی، تجاری، اقتصادی، درمانی و… موفق باشد.
به عبارت دیگر، دنیای امروز دنیای تشکیل تیم های کاری است و اگر در هرموسسه یا سازمان افراد موفق به کار گروهی نشوند، شرکت و سازمان، یکی از کلید های مهم موفقیت را از دست داده است.
کارگروهی
یکی از معیارهایی که کشورهای توسعه یافته را از کشورهای در حال توسعه مجزا می کند، فرهنگ گروهی کار کردن است ، در کشورهای توسعه نیافته ، افراد علاقه یی به فعالیت های گروهی ندارند و همین امر سبب می شود علاوه بر صرف انرژی بیشتر، کارها با کیفیت پایین ترین انجام پذیرد.
اصولا جهت رسیدن به یک جامعه کارآفرین ، رشد فعالیت های گروهی نیز ضروری است و بدون چنین ویژگی ، کارآفرینی در جامعه فراگیر نخواهد شد.
شرکت مایکروسافت جهت تهیه متن برنامه ویندوز 2003 از پنج هزار برنامه نویس کمک گرفت به گونه یی که این تعداد افراد در یک کار گروهی ، موفق به طراحی این برنامه شدند. مهمتر از طراحی و تولید این برنامه ، باید از هماهنگی و همبستگی های گروهی لازم برای رسیدن به این هدف نام برد. حال ما با این سوال روبرو خواهیم بود که چگونه باید یک گروه کاری موفق را سازماندهی کنیم و چه شرایط فرهنگی باید بر این گروه حاکم شود تا بتواند به اهداف مورد نظر خود دست یابد.
برای رسیدن به این هدف باید از قدم های کوچک آغاز کرد تا در نهایت با کسب تجربیات لازم بتوان به تشکیل گروه های بزرگتر اقدام نمود.
گروه های بزرگتری که بتوانند زمینه ساز تحول در جامعه باشند. در این مقاله تلاش می شود فرصتی برای اندیشیدن در این خصوص پدید آید. رشد و بسط فرهنگ گروهی کار کردن نیازمند انجام پژوهش های لازم در این زمینه است زیرا فرهنگ جامعه ما با دیگر کشورها متفاوت است و لذا
بعضی از دستورالعمل های ارایه شده در مقالات نویسندگان کشورهای دیگربرای ما کارساز نخواهد بود. امید است مطالعه این مقاله بتواند توجه شما خواننده محترم را برای مدتی هر چند کوتاه به این موضوع هدایت کند و زمینه یی برای شروع یک کار گروهی باشد. همچنین شما می توانید
جهت آشنایی با موانع بر سر راه فعالیت های گروهی ، در جامعه خویش به جست وجو پرداخته و به یافتن پاسخ این سوال بپردازید که چه عواملی سبب می شود که فعالیت های گروهی در نیمه راه تداوم نیابد؟
برای تشکیل یک گروه کاری توجه به عوامل زیر می تواند مفید واقع شود.
1. ابتدا یک موضوع مورد علاقه بیابید که ممکن است مرتبط با کار و یا امور زندگی شما باشد و از اینکه در این زمینه فعالیت می کنید لذت ببرید و حتی بتوانید چندین سال در این زمینه مطالعه و بررسی کرده و نتایج آن بتواند در شغل و یا زندگی شما اثرگذار باشد. فرض کنید تصمیم گرفته اید در زمینه "حفظ محیط زیست " به بررسی بپردازید، لذا این موضوع می تواند شروعی برای تشکیل یک گروه کاری در زمینه حفظ محیط زیست باشد. به خاطر داشته باشید، موضوعی را انتخاب کنید که سبب ایجاد یک انگیزه قوی در شما شود. به گونه یی که مشکلات نتواند به راحتی شما را از ادامه این راه بازدارد
2 -اکنون شما باید به جست وجوی افراد علاقه مندی بپردازید که دوست دارند در رابطه با موضوع
مورد نظر با شما همکاری کنند حتی اگر انتخاب این افراد مدت زمان زیادی طول بکشد و به خاطر داشته باشید اولین پایه تشکیل یک گروه کاری موفق ، وجود افراد با انگیزه ها و علاقه مند به موضوع مورد بحث است
3 -هنگامی که گروه کاری خود را تشکیل دادید برای آن هدف و وظایفی را تعریف کنید. برای مثال ممکن است یک گروه تشکیل دهید که هدف از آن "دستیابی به دانش IT " است . ابتدا هدفهای مورد نظر را تعریف کنید و آن موقع وظایف هر کسی را در گروه برای رسیدن به آن
هدف تعیین کنید ،به گونه یی که هر کس بتواند در یک مدت زمان مشخص وظایف خویش را به انجام رساند و ارایه گزارش کند
4 -تلاش کنید یکی از اعضای گروه شما اهل نوشتن و نویسندگی باشد تا بتواند نتایجی را که در گروه به دست می آید به خوبی ثبت کند. این مستندات سبب می شود اندیشه گروه آرام آرام به دیگران منتقل شده و مورد نقد و بررسی قرار گیرد و گهگاه لازم است اعضای گروه نتایج فعالیت های خویش را به صورت یک مقاله در اختیار دیگران قرار داده و زمینه برای تبادل اندیشه و افکار میان علاقه مندان به موضوع فراهم شود
5 – مسوولیت گروه ، کاری مشکل است لذا فردی که مسوولیت گروه را می پذیرد باید در برقراری ارتباط با دیگران ،فردی موفق باشد. او باید دانسته های خویش را در خصوص برقراری ارتباط موثر با دیگران افزایش دهد، به گونه یی که بتواند در قلب دیگران نفوذ کند. انسانها زمانی علاقه مندند با دیگران ارتباط صادقانه و خوبی برقرار کنند که این ارتباط از قلب ها آغاز شود و اصولا هیچ کس قادر نیست در قلب دیگران نفوذ کند، مگر آنکه از خصایل اخلاقی ارزشمندی برخوردار باشد. مسوول گروه باید سختکوش تر، ثابت قدم تر و چه بسا مطلع تر از دیگران باشد و او باید گوی سبقت را از بابت مطالعه و جست وجوگری از دیگر اعضای گروه برباید تا از این طریق زمینه برای همبستگی بیشتر در گروه پدید آید
6 -حفظ احترام میان اعضای گروه از اصول اساسی حاکم بر گروه است . انسانها همه به دنبال تکامل و رشد شخصیت هستند و هنگامی که افراد در گروه ، کسب شخصیت کرده و مورد احترام واقع می شوند، زمینه برای ارتقای بهداشت روانی در بین اعضا، مهیا می شود. به همین خاطر
همبستگی میان اعضا بیشتر شده که این خود سبب پایداری گروه می شود.
7.آموزش مستمر باید در گروه تداوم یابد و هر کسی باید بکوشد دانسته ها و علم و دانش خویش را در خصوص موضوعات مرتبط با گروه افزایش دهد و نتایج آن را به دیگران منتقل کند و هر کسی باید تنها در فکر رشد دیگری در گروه باشد در غیر این صورت گروه در آینده از هم خواهد
پاشید. باید این نکته به خاطر سپرده شود که اگر در جامعه یی هر کسی سعی کند جلوی رشد دیگری را مسدودکند تا از این طریق رشد یابد، فرصت های لازم برای خلاقیت و رشد چنین جامعه یی بر باد خواهد رفت
8 . یکی از نکاتی که اعضای گروه باید به آن توجه کنند، انجام مطالعات در زمینه خلاقیت ، نوآوری و کارآفرینی است و همچنین لازم است اعضا با تکنیک های مورد نیاز برای گروه نظیر یورش فکری ، تکنیک شش کلاه تفکر و دیگر تکنیک های خلاقیت آشنا شوند و در زمینه
تکنیک های حل مشکل ، بیشتر بدانند و در این رابطه مطالعه و تمرین کنند.
9. صبر و انتقادپذیری از ویژگیهای مهم فرهنگ فعالیت های گروهی است ، اعضای گروه باید همیشه آماده پذیرش سخت ترین انتقادات بوده و در برابر ناملایمات صبر فراوان داشته باشند. انسانها از نظر خصوصیات شخصیتی متفاوتند. زمانی که انسانها در شروع فعالیت ها کنار هم قرار می گیرند، بعضی از خصوصیات رفتاری غیرقابل تحمل به نظر می رسند، درست مانندچرخ دنده هایی که با یکدیگر جفت نمی شوند و همین موضوع باعث برخورد چرخ دنده ها و اصطکاک میان آنها می شود. اما میان انسان با چرخ دنده ها فرق بسیار اساسی وجود دارد. آدمی قادر است با گذر زمان کم کم خود را با شرایط تطبیق دهد، لذا در اینجا صبر بسیار، ضروری است .تحمل سختی های شروع کار و تحمل بعضی خصوصیات رفتاری انسانها سبب می شود آرام آرام انسانهای صبور به نتایج ارزشمندی دست یابند. صبر باعث می شود آدمی از انجام رفتارهای شتابزده وغیرمنطقی
خودداری کرده و شاهد نتایج شیرین اعمال خود در آینده باشد
10.گهگاه لازم است گروه از متخصصین مرتبط با موضوعات مورد بحث دعوت کرده و از نظرات آنان بهره مند شود. شرکت در سمینارها، نمایشگاه ها و…می تواند فرصتی برای دیدار با متخصصان و افراد صاحب نظر باشد
11.اعضای گروه باید سعی کنند در عرصه پژوهش نیز وارد شوند تا بتوانند به نتایج ارزشمند دست یافته و در کنار آن به انتقال افکارنو پرداخته و راه حل های کاربردی و ارزشمند به جامعه ارایه کنند.
12. سیمونتون از محققان خلاقیت بیان می کند که فرد پس از ده سال درگیر شدن در یک مساله و کسب تجربه و تخصص در آن زمینه ، به خلاقیت واقعی دست می یابد و لذا تداوم فعالیت های گروه در مدت زمان طولانی نتایج شگفت انگیز و ارزشمندی در پی خواهد داشت .
13. گروه می تواند در بعضی مواقع جلسات خود را در مکانهای تفریحی و فرح بخشی نظیر مکانهای سرسبز برگزار کند که این خود می تواند انگیزه بیشتری برای تداوم بحث ها باشد.
14.گروه باید علم و دانش خویش را در رابطه با رایانه و اینترنت و زبان انگلیسی ارتقا دهد و از اطلاعات روز برخوردار شود به گونه یی که اعضا بتوانند از منابع خارجی بهره برده و از طریق و بلاگ ها و یا وب های ایجاد شده توسط گروه به انتشار نتایج فعالیت های خود بپردازند. این اقدام سبب می شود که زمینه برای جذب علاقه مندان و تبادل نظر در سطحی بسیار وسیع تر و در مقیاس
فراملی پدید آید که این خود زمینه ساز انتقال علم و دانش به داخل مرزهای کشور است و اعتبار ملی را ارتقا می دهد
15-گروه باید نتایج فعالیت های خود را برای علاقه مندان در همایش ها ارایه کند. این اقدام باعث خواهد شد که گروه بازخوردهای ارزشمند از دیگران دریافت کرده و از طرفی بتواند با انگیزش بیشتر به نقد و بررسی و اصلاح فعالیت های خویش بپردازند.
16.لازم است اعضای گروه در زمینه "روانشناسی گروه " مطالعه کنند. کسب اطلاعات در این خصوص می تواند زمینه ساز شناخت اعضای گروه از یکدیگر شده و زمینه برای همبستگی
بیشتر شود.بدون شک تشکیل گروه و ادامه فعالیت های آن همچون تولد موجودی است که اگر تداوم یابد، آرام آرام رشد و تکامل یافته و به مرحله یی خواهد رسید که نتایج ارزشمندی از خود به جامعه ارایه می کند و چه بسا زمینه یی برای وقوع خلاقیت و کارآفرینی در جامعه و شروعی برای سازندگی در جامعه باشدو ذکر این نکته لازم است که بدانیم اگر این گروه در فکر خدمت به جامعه نباشد بدون شک در نیمه راه از حرکت باز خواهد ایستاد.
معلمان از گروه های کوچک، معمولاً به منظور ایده سازی برای بحث در کلاس درس، تغییر در روند سخنرانی، یا ترغیب دانش آموزان برای صحبت کردن در کلاس استفاده می کنند. کاربرد روش یادگیری از طریق همیاری، بررسی گروه های کوچک متفاوت از کاربری های مختلف یادگیری از طریق همیاری است. در کلاس درسی که به صورت منظم و قاعده مند از روش یادگیری از طریق همیاری بهره گیری می شود، معلم باید تکلیف روشن و حساب شده ای را برای دانش آموزان درنظر بگیرد و دستور العمل های خاصی را برای انجام دادن تکلیف معین شده
ارائه دهد. یادگیری از طریق همیاری چیست؟ یادگیری از طریق همیاری راهبردی است که دانش آموزان را در قالب گروه های منسجم و پایدار برای کار و تماس با یکدیگر برمی انگیزد. کار گروهی، بخش اصلی تحقق اهداف یادگیری در کلاس های درس است. یادگیری از طریق همیاری، مسئولیت پذیری شخصی را در میان تعاملات گروهی پرورش می دهد. به طوری که به گفته آلیسون کینگ در یادگیری از طریق همیاری، نقش معلم از "دانای صحنه کلاس به راهنمای عمل" تغییر می یابد. دانش آموزان اگر چه به صورت گروهی به یادگیری اقدام می کنند، ولی پیشرفت آنان در یادگیری، به صورت انفرادی سنجیده می شود.
یادگیری از طریق همیاری، دارای نظم و ساختار است و تمرکز اساسی اش بر اطمینان یافتن از رخ دادن یادگیری است. انتخاب و فعال سازی گروه سبب می شود دانش آموزان بنابه دیدگاه ها، توانایی ها، قومیت و نژادهای مختلفی که دارند، به صورت خلاقانه عمل کنند.
واگذار کردن تشکیل گروه به خود دانش آموزان امکان دارد سبب تشکیل گروه های همگن شود، یعنی امکان دارد دانش آموزانی که گرایش هنری، علمی، اجتماعی، خانوادگی، طبقه اجتماعی و… خاصی دارند، به گروه های خاص تقسیم شوند.
این کار سبب می شود کارآیی گروه ها کاهش یابد و کسب مهارت های اجتماعی به تاخیر افتد و تمرکز بر انجام تکلیف محوله تنزل یابد. از این
روست که، توصیه می شود، معلم برای یادگیری از طریق همیاری و به منظور تشکیل گروه ها باید خود راساً وارد عمل شود و گروه های ناهمگنی بسازد. در گروه های ناهمگن، اعضای گروه از زمینه های دانشی، هنری، قومی و… متفاوتی برخوردار هستند. تعداد اعضای گروه در کلاس درس می تواند بین 4 تا 8 نفر متغیر باشد. این تعداد عضو برای گروه های دانش آموزی است که تا حدودی توانایی مدیریت زمانی و کلامی را دارند.
به دیگر سخن، اگر از نظر پایه های تحصیلی به تعیین اعضای گروه اقدام شود، بهتر است گروه های 4 نفری از پایه چهارم تا ششم دبستان به بالا تشکیل شود. برای پایه های اول تا سوم دبستان، کار دونفری مناسب تر است.
گروه هایی با اعضای زیاد، امکان تنوع دیدگاه ها را افزایش می دهد، در حالی که گروه هایی با اعضای محدود برای تسهیل تعاملات اثر گذارند .
* یادگیری از طریق همیاری یک کلاس درس با ماهیت اجتماعی را پی ریزی می کند، که در آن دانش آموزان به همبستگی هایی می رسند که هدف مشترکی را دنبال می کنند و غالباً اعضای گروه در برابر فراگیری محتوای دروس از سوی همدیگر مسئولیت نشان می دهند.
کار گروه معمولاً تا زمانی که همه اعضا بر محتوای درس تسلط نیابند خاتمه نمی یابد. افزون بر این، وقتی اعضای گروه در برابر یادگیری همدیگر مسئول اند و تلاش می کنند مطالب را به یکدیگر بیاموزند، یادگیری انفرادی را هم تجربه می کنند. پایداری گروه یا ثبات اعضای گروه بسته به توان همیاری آنان است.
اگر گروه ها در کارهایشان پیشرفت خوبی نشان می دهند نیاز به تغییر دادن اعضای گروه ها نخواهد بود.
* یادگیری از طریق همیاری، مهارت های برقراری ارتباط دانش آموزان را می طلبد و آن ها را ارتقاء می دهد. موفقیت گروه به میزان اثرگذاری تعاملات، میان اعضای گروه بستگی دارد. پیش از آن که یادگیری از طریق همیاری آغاز شود، دانش آموزان باید برخی مهارت های مورد نیاز برای
تعامل موفق گروهی را بیاموزند؛ مهارت هایی نظیر: تعبیر و تفسیر واژگان و جملات برای درک و فهم بهتر، ارائه و دریافت بازخورد، ایجاد فرصت برای دیگران جهت بیان ایده ها، خودداری از مجبور کردن گروه به پذیرش نظرات.
* یادگیری از طریق همیاری، بین مسئولیت شخصی و گروهی یادگیرندگان ایجاد توازن می کند. هر گروه و هر دانش آموز در درون گروه، باید کاری برای انجام دادن داشته باشد. به دیگر سخن، هر دانش آموز باید بر درسی که ارائه می شود، تسلط یابد و بتواند نمرات مورد قبولی را دریافت کند.
نمرات گروه می تواند بخشی از نمرات یادگیرنده را تشکیل دهد و هیچ وقت نمره گروه نمی تواند به طور کامل نشان دهنده مسئولیت پذیری اصلی یادگیرنده باشد. مزایای یادگیری از طریق همیاری افزایش حضور در مدرسه و کلاس درس نیز می باشد.
با توجه به تعلقی که اعضای گروه ها به گروه خود دارند، تمایل آنان به حضور در مدرسه و کلاس افزایش می یابد. کسب نمرات بالا. به دلیل مشارکت فعال در کلاس، عزت نفس دانش آموز ارتقا می دهد و درک و فهم او را از مطالب درسی افزایش می دهد. مشارکت فعال، عزت نفس بالا، خوداتکایی و… زمینه ساز کسب نمرات بالا هستند.

پیشینه تحقیق:

تحقیق:
عنوان:بررسی یادگیری مشارکتی در کلاس های همیار
تهیه وتنظیم صغری حق دوست
کارشناس آموزش ابتدایی تابستان 82
تحقیق:
عنوان:آشنایی با روشهای یادهی ویادگیری مشارکتی-مهارتهای اساسی
زندگی ویژه آموزشیاران طرح یونیسف
مراکز یاددهی ویادگیری محلی
تهیه وتدوین :علی اصغرچوبان کشتانی سال 81-1380

تجزیه و تحلیل:
بی ریزی کار گروهی:
1. آماده کردن معلم 2-آماده ساختن کلاس وراه اندازی آن
1.معلم به برنامه ای احتیاج دارد که کار گروهی را با سایر فعالیتهای یادگیری باهم بیش ببرد .چون فرصتی باقی نخواهد ماند که معلم این مسئله را به وضوح در کلاس روشن نماید بجز اینکه او کاملا وبا دقت بتوانند طوری برنامه ریزی کند که کار گروهی به درس کلاس ومطالعه فردی و بازدیدهای علمی و سایر فعالیتهای دیگر کلاس مرتبط باشد
2.او همچنین نیازمند برنامه ای جهت تو سعه مهارتهای اعضای گروه است. گروهی که با هم بحث می کنند باید برمهارتهای اصلی مانند خوب گوش کردن صحیح صحبت کردن وحاشیه نرفتن تسلط داشته اشد اعضای گروه باید یاد بگیرند که چگونه به کلاس گزارش بدهند
3. معلم باید درک خود را نسبت به چگونگی عملکرد گروهها توسعه داد
4. معلم باید رابطه اش بااعضای گروه یا کلاس صریح و بی برده باشد
5. در رابطه با سروصداچطور باید سطح صدارادر نظر بگیرد که در داخل کلاس یک موقعیتت مطلوب ایجاد کند وهمچنین چگونگی تاثیر آن در کلاسهای اطراف

اثرات یادگیری فعال وهمیاری (شواهد2 )
1.افراد از یکدیگر می آموزند
2.انگیزه جهت یادگیری راافزایش می دهد
3.احساسات مثبت نسبت به یکدیگر را افزایش می دهد واز جدایی و تنهایی می کاهد وروابط دوستانه ایجاد می کنند
4.باعث تقویت مهارتهای اجتماعی می گرددو
5. منجربه تقویت عزت نفس می شود.
ضرورت حل مسئله:
ضرورت کار گروهی چیست:
1. کارگروهی در یادگیری امکان کار دسته جمعی رابیشتر می کند تارقابت چون در کار گروهی تاکی. بیشتر بر روی وظایف گروهی تشویق ها پیشرفت های دسته جمعی است
2. در کارگروهی تعداد بیشتری از دانش آموزان شرکت می کنند تعداد بیشتری از شاگردان .عقاید خود را نشان می دهند وبیان می کند
3.بچه ها درکارگروهی مباحثه ای فرصتی دارند تا مهارتهای شنیداری .گفتاری خود را توسعه بدهند
4.در گروه وکارگروهی تمامی منابع وذخیره ها در وسط گذاشته می شودآنچنان که طرحهای گسترده ووسیعی می توانند به اجرا اید.
5.کارگروهی پیشرفت اجتماعی را آسان می کند وباعث ایجاده انگیز در افراد برای رسیدن به تکامل بیشتر می شود اگراین گروه به حیاط خودش ادامه دهد اعضا یاد می گیرند که عقاید دیگران را در نظر بگیرد
6. کارگروهی می تواند ذهن دانش آموزان را تحریک کند

پیشنهادات:
به منظور فراهم آوردن یک محیط یادگیری در هنگام کار با دانش آموزان که طی آن فرصتهای مناسب تری فراهم آید شش اصل زیر را پیشنهاد می کنیم.
1.برای رفتاری که از دانش آموزان خود انتظار دارید الگو وسرمشق باشید اگر به عنوان معتم رفتاری را از دانش آموزان بخواهید که خود آن را عمل می کنید قاعدتا آنان نیز به انتظار وخواسته شما توجهی نخواهد کرد.
2. نحوه برخورد ورفتاربا دانش آموزان باید متعادل ودور از هر گونه تبعیض وتمایزی باشد زیرا آنان به سرعت متوجه رفتار غیر منصفانه می شوند واین نکته را نیز به خوبی می فهمند که اصولا انتظارات رفتاری معلم از برخی دانش آموزان فرق می کند.
3. هنگام تلاش به منظور افزایش رفتار مشارکتی .تشویق.و تمجید الگوهای رفتاری پسندیده وقابل قبول را در نظر داشته باشید وبه رفتارهای ناشایست وغیر قابل قبول را در نظر داشته وبه رفتارهای ناشایست وغیر قابل قبول پاداش ندهید والتاف بی مورد نداشته باشید.
4.همه دانش آموزان می خواهند مورد مهر قرار گیرند بنابراین باید به همه آنان نشان بدهید که به آن ها وآن چه برایشان اتفاق می افتد توجه کامل دارید زمانی که مرتکب خطایی شدند نشان دهید که با آن که عملشان غلط وغیرقابل قبول است خودشان مورد پذیرش وتوجه هستند.
5.هدایت بعضی دانش آموزان برای مشارکت با دیگران .کاری دشوار است بعضی اوقات چنین دانش آموزانی همه طرحهای تنظیمی شمارا خنثی کرده وازبین می برند امالازم است که شمادراین زمینه کاملا صبور وشکیبا باشید.
6.داشتن پشتکار وثبات قدم به منظور برانگیختن علاقه وتوجه بعضی دانش آموزان به امرمشارکت فعالیتی ارزشمند است. اگر چنین فعالیتی را انجام ندهید .معلمی که سال بعد به جای شما می آید با مشکل مواجه خواهد شد.
منابع:
کتاب یادگیری مشارکتی مترجمان: دکترمحمدامینی .دکترمنصورمرعشی مولف:جوانا اسکات وهمکاران چاب اول تابستان 1377
کتاب کارگروهی درمدرسه نوشته:آ.ژ.گال ترجمه:رضا غلامی -محسن حاجیلو
?- Cooper , Jim (1990). Cooperative Learning College Teaching: Tips From The Trenches, The Teaching Professor , 4 (5). ?-

King. Allison (1993), From Sage on The Stage to Guide on The Side, College Teaching. 41 (1). ?-

Millis, Barbara (1993). Cooperative Learning, a Workshop Presented at Dalhousie University

4