اشتغال و بیکاری



اشتغال و بیکاری

تحقیق از :

استاد راهنما:

دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران

مقدمه
بیکاری و تورم دو مقوله مهم در اقتصاد کلان هستند که در مباحث اقتصادی از آنها به عنوان دو بیماری یاد می کنیم.
از آنجائیکه طبق آمار این دو مقوله باعث افزایش پاره ای جرائم مثل فسادها، جنایت، ارتشاء، فساد مالی، بهم خوردن تعادل روحی افراد و افزایش نرخ طلاق، آشوب و بلواهای سیاسی و فرار مغزها، خودکشی، اعتیاد، فعالیتهای اقتصادی زیرزمینی امثالهم می شود به همین دلیل این دو پدیده در صدر فهرست مشکلات اقتصادی کشورها جای دارد و بعنوان اخبار بد تلقی می شود.
تحقیقات روانشناختی نشان می دهد عامل اصلی 70% ناهنجاریهای جامعه بیکاری است. بنابراین کارفرمایان با ایجاد اشتغال از بروز بسیاری از ناهنجاریهای اجتماعی جلوگیری می کنند.
کارگران سرمایه های اجتماعی ارزشمندی هستند که نیروهای خلاق، نوآور و مولد به شمار می روند و فرآیند کمی و کیفی تولید و بهره وری بهینه از سرمایه گذاری کار آفرینان را بر عهده دارند.
اما بیکاری از نظر علم جامعه شناسی و اقتصاد به صورت زیر تعریف می شود. به بخشی از نیروی کار جامعه که در جستجوی یافتن شغل هستند اما موفق به داشتن آن نمی شوند بیکار گفته می شود.
در تعریف بیکاری از اصطلاح نیروی کار جامعه صحبت شد که در اینجا بد نیست مفهوم نیروی کار را نیز بدانیم.
منظور از نیروی کار جامعه آن بخش از افرادی هستند که یا شغل دارند و یا در جستجوی آن هستند اگرچه در مباحث علمی محدودیت سنی بین 15 الی 65 سال برای این قشر دیده شده است اما در بعضی جوامع این محدودیت کمتر یا بیشتر است.
خود بیکاری به چهار گروه تقسیم بندی می شود:
1- بیکاری اصطکاکی ( Frictional Unemployment )
بیکاری اصطکاکی در اثر تحریک اقتصادی پیش می آید یعنی افرادی ممکن است با مهاجرت از یک شهر به شهر دیگر و به منظور یافتن کار جدید بهتر و مناسبتر کار خود را رها می کنند و یا در محل خاصی، صرفاً برای تغییر شغل، کار خود را ترک می کنند.
2- بیکاری دوره ای ( Cyclical Unemployment )
بیکاری دوره ای به دلیل رکود اقتصادی و تورم پیش می آید. به این ترتیب که در دوره رکود اقتصادی که سطح فعالیتهای اقتصادی کاهش می یابد. بخشی از نیروی کار بیکار می شوند. اما با خروج اقتصاد از حالت رکود این نوع بیکاری از بین می رود.
3- بیکاری ساختاری ( Structural Unemployment )
بیکاری ساختاری بیکاری است که به دلایلی نظیر اتوماسیون بیشتر در پاره ای از فعالیتهای اقتصادی بخصوص در صنایع، با پیدایش سایر پدیده های تکنیکی در بعضی از مشاغل پیش می آید. در چنین حالتی عده ای به دلیل اینکه تقاضایی برای مهارتشان وجود ندارد کارشان را از دست می دهند.
برای از بین بردن یا کاهش این نوع بیکاری می توان با ایجاد دوره هایی و دادن آموزش های جدید به نیروی کار آنها را با تکنیکهای جدید آشنا کرد.
4- بیکاری فصلی ( Seasonal Unemployment )
این نوع بیکاری معمولا در مناطق کشاورزی و معدنی ایجاد می شود. یعنی کشاورزان یا معدنچیان حداقل یک فصل از سال را ممکن است امکان فعالیت تولیدی نداشته باشند. برای تعدیل بیکاری فصلی کشاورزان با ایجاد فعالیتهای جانبی در فصل بیکاری می توان تعدیلاتی در این مورد به وجود آورد. اما درخصوص معدنچیان امروزه با توجه به سختی کارشناسان بیکاری فصلی آنها موجه است و پذیرفته شده است.
با توجه به توضیحات بالا برای کار کارشناسی و بحثهای آماری نرخ بیکاری را می توان از رابطه زیر به دست می آید:
نرخ بیکاری = ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
و از همین جا می توان درصد نیروی بیکار جامعه را حساب کرد. درصد نرخ بیکاری = 100 * ـــــــــــــ
یک ضرب المثل ایتالیایی می گوید آخرین چیزی که از دست می رود امید است فقر ناشی از بیکاری موجب بروز دیگر معضلات اجتماعی از جمله خودکشی، طلاق، اعتیاد، فعالیتهای اقتصادی زیرزمینی، جنایت، رشوه خواری و فساد مالی می شود.
اگرچه صددرصد این معضلات از بیکاری نشات نمی گیرند و تعدادی به بهانه بیکاری به معضلات مذکور دامن می زنند اما فقدان فرصت شغلی مناسب برای قشر تحصیل کرده و نخبگان جامعه موجب بروز معضل فرار مغزها شده است و برآورد می شود که عمده تحصیل کرده ها و متخصصان ما کشور خود را به دلیل معضل بیکاری ترک کرده اند.
ناامنی و بی ثباتی سیاسی یکی دیگر از نتایج بیکاری در کشور است. جوانی که یک فرصت شغلی مناسب در اختیار داشته باشد انگیزه کمتری برای حضور در اغتشاشهای خیابانی و تظاهراتها علیه حاکمیتها می شود.
برای مبارزه با بیکاری باید اقداماتی همچون:
1- آموزش حرفه ای
2- تاسیس پایگاه داده های اطلاعات
3- اعتبارات یارانه ای و تخصیص مستقیم بودجه به برخی بخشهای اقتصادی که از بیکاری بیشتری رنج می برند
4- اعزام نیروی کار به خارج از کشور
5- اتخاذ سیاستهای مشوق استفاده از فن آوری کاربر
6- ایجاد امنیت بیشتر در سرمایه گذاری داخلی و خارجی
7- شفاف نمودن حقوق مالکیت
8- ثبات در سیاستهای پولی و ارزی
9- فراهم آوردن زمینه های مناسب برای جذب سرمایه های خارجی
10- گسترش پوشش نظام تامین اجتماعی و بیکاران
را در پیش گرفت.
علاوه بر افزایش شمار بیکاران، معضل دامنگیر تازه که قبلا نیز اشاره کردیم، معضل بیکاران تحصیل کرده است که آرام آرام به یک پدیده جدی و ناخوشایند بدل خواهد شد.
بیکاری مهمترین چالش اقتصادی کشورهای خاورمیانه است.
شریف نیوز (پایگاه خبری- تحصیلی دانشجویان ایران): بانک جهانی در تازه ترین گزارش خود از نرخ بیکاری کشورهای خاورمیانه، نرخ بیکاری نیروی کار (64-15) ساله ایران که 9% اعلام کرده است.
به گزارش مهر به نقل از بانک جهانی، ایران با نرخ بیکاری 9 درصدی هشتمین نرخ بالای بیکاری را در سطح خاورمیانه دارد.
بانک جهانی پیش بینی کرده است که ایران در 5 سال آینده، با شدیدترین فشار اشتغالزایی مواجه می شود و این فشار مجدداً به نقطه آزار خانواده های کم درآمد تبدیل خواهد شد و فقر در جامعه تشدید خواهد شد.
میزان اشتغال در هر جامعه ای به طور معمول تابع سه عامل اصلی است:
1- درجه تحرک اقتصادی به معنای سطح و میزان تولید و سرمایه گذاری و نرخ رشد این دو متغیر.
2- نوع فن آوری تولید و در نتیجه نسبت به کار و سرمایه ای که ترکیب شده و در تولید مورد استفاده قرار می گیرد.
3- قوانین و مقررات ناظر بر بازار کار که درجه انعطاف پذیری این بازار را مشخص می کند.
سیاستهایی چون گسترش برنامه تنظیم خانواده و تداوم سیاستهای مهار رشد جمعیت، کاهش حضور سالمندان و کودکان در بازار کار، محدود کردن استفاده از نیروی کار خارجی و گسترش پوشش تحصیلی و افزایش میزان تقاضا برای نیروی کار. عواملی هستند که می تواند در جهت اشتغال زایی موثر باشند.
برای افزایش مناسب در تقاضا برای نیروی کار ابتدا باید تولید ناخالص داخلی افزایش داشته باشد و در کنار آن سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی افزایش یابد. برای مقابله با بیکاری باید پیش نیازهایی در کشور تحقق یابد. برخی از مهمترین این پیش نیازها عبارتند از: امنیت سرمایه گذاری داخلی و خارجی و شفاف نمودن حقوق مالکیت فردی، ثبات در سیاستهای پولی و ارزی و مالی و فراهم آوردن زمینه های مناسب برای جذب سرمایه های خارجی اتخاذ سیاستهای مشوق استفاده از فن آوری کاربر و در نهایت گسترش پوشش نظام تامین اجتماعی و بیکاران
گرچه 70% جوانان زندگی در ایران را دوست دارند اما درصورتی که جوانان حرکت موثری از سوی دولتمردان برای حل معضلات و مشکلات خود شاهد نباشند، به طور حتم امید، نگرش و اعتمادشان نسبت به آنان از بین خواهد رفت.
بیکاری یکی از مهمترین چالشهای اقتصادی جهان است.
اشتغال کامل به حالتی گفته می شود که فرد از تمام منابع موجود در اجتماع به نحو احسن و در ظرفیت بالا استفاده می کند.
یعنی زمانی که دولت بتواند از منابع تولیدی خود در حد ظرفیت کامل استفاده کند. در خصوص نیروی کار اگر 96% به بالا از نیروی کار جامعه در جایگاههای تخصصی به کار مشغول باشند اشتغال کامل گفته می شود به عبارت دیگر اگر نرخ بیکاری در جامعه 4% یا کمتر باشد در آن جامعه اشتغال کامل اتفاق افتاده است.
در مصاحبه ناتان جرالدز با آنتونی گیدنز
گیدنز معتقد است زمینه شورشهای اخیر فرانسه نرخ بالا و دیرپای بیکاری به ویژه در میان جوانان بوده است. در مناطقی که شورش در گرفته نرخ بیکاری 40% است. چنین وضعی به هیچ وجه در جاهای دیگر اروپا به چشم نمی خورد. نرخ بیکاری در انگلستان فقط 4/3 درصد است پس می بینیم که در کشورهای مختلف اروپا مدل اجتماعی گوناگونی وجود دارد بنابراین چالش ها هم متفاوت است.
تونی بلر در سخنرانی ای در ماه ژوئن گفته بود باید در مدل اجتماعی اروپا بازنگریهایی انجام داد تا امکان جذب 20 میلیون نفر بیکار وجود داشته باشد.
به نظر گیدنز ، درست همان کشورهایی کانون بیکاری اند که در بازار کارشان اصلاحات انجام نشده است یعنی فرانسه، آلمان، ایتالیا.
طی 10 الی 15 سال گذشته کشورهایی در اروپا موفق بوده اند که بازار کار انعطاف پذیرتری داشته اند. نیازی به بازار کار به سبک آمریکایی نیست، بازار کار مبتنی بر اصل استخدام و اخراج.
در اروپا فقط 33% مردان بالای 58 سال کار می کنند این رقم در ایالات متحده تا 60 درصد و در ژاپن 66% است بازنشستگی در اروپا زودهنگام است و باید در آن بازنگری کرد.
به نظر گیدنز علت اصلی شورشها در فرانسه نابرابری اجتماعی اقتصادی است نه فرهنگ و مذهب اسلامی جوانان مهاجر.
گیدنز می گوید در کشوری که بخش زیادی از جوانان هیچ گاه کاری نداشته اند و اکثراً هم تحصیلات خوبی دارند چنین چیزهایی رخ می دهد.
علل اصلی فرار مغزها از ایران:
1- کمبود یا عدم مدیریت موفق وصحیح
2- کمبود و یا عدم ایجاد بازار کار متناسب با نیازها
3- فشارهای فزاینده مالی و مذهبی
امیدواریم با برنامه ریزی دقیق از طرف مسئولین و دست اندرکاران شرایطی فراهم شود تا هموطنان از ابتدایی ترین حق خود که همان اشتغال است برخوردار شوند و نرخ بیکاری در سطح کشور به حداقل میزان خود برسد.

امام خمینی (ره) در بیانات خود در طی سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی همواره به این مسئله توجه داشتند که تذکر به مسئولین اجرایی در جهت بهبود عملکردشان می تواند کارساز و کارگشا باشد. در این راستا در هر موقعیتی که مناسب می دانستند با مشخص کردن محورهای ضروری و خطوط حرکتی همواره گامهای مسئولین را در جهت رسیدن به اهداف والای انقلاب تسریع می بخشیدند.
در این راستا سعی گردیده در کار حاضر محورها و خطوط اساسی موردنظر حضرت امام (در مجموعه ارشاداتی که به مسئولین سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران داشته اند) را به گونه ای مطرح نمائیم که برای همه دانشجویان و محققان بعنوان مرجعی موثق قابل استفاده شود.
1- اهداف آموزشی
امام خمینی (ره) در بیانات خود همواره به بعد آموزش این رسانه تاکید داشتند و در صحبتهای خود از ارزش والایی که از این ناحیه حاصل می گردد به کرات یاد کرده اند یکی از مهمترین اشاراتی که حضرت امام در این رابطه داشتند این بود:
"صدا و سیما یک دانشگاه عمومی است یعنی دانشگاهی که در سطح کشور گسترده است و باید به اندازه ای که می شود از آن استفاده کرد". (در تاریخ 29/12/57 در جمع مسئولین سازمان) همچنین در جای دیگر می فرمایند: "من همیشه از رادیو و تلویزیون نگرانی داشته ام برای اینکه رادیو تلویزیون بنگاهی است که از تمام رسانه های گروهی مهمتر است و تقریبا در تمام دهات شهرستانها تقریبا عمومی شده است. رادیو و تلویزیون باید اصلاح شود و متحول شود و یک بنگاه تعلیمی است آن هم تعلیمات اسلامی" (در تاریخ 31/2/59 در دیدار با مدیر واحد اطلاعات و اخبار صدا و سیمای جمهوری اسلامی) ایشان در سخنرانی دیگری می فرمایند رادیو و تلویزیون یک دستگاه آموزشی است و باید دستگاهها را به طور مسالمت بطور صحیح، بطور سلیم اداره کرد ( …) همچنین می فرمایند که این دستگاه باید به گونه ای باشد که بعد از چند سال تمام ملت را روشن کند و تمام را مبارز آورد و همه را متفکر کرد و این دستگاه وظیفه دارد که با مردم حکم معلم و شاگرد داشته باشد. حضرت امام به جهت گستردگی مخاطبان صدا و سیما خصوصاً صدای جمهوری اسلامی همواره مسئولیت عظمیی را برای مدیران این رسانه رقم می زدند. در این راستا ایشان در یکی از فرمایشات خود اینگونه فرموده اند: "این دستگاه صدا و سیما امروز وضعی دارد که مسئولیت شما آقایان را خیلی زیاد می کند. سابق تبلیغات عبارت از این بود که اهل منبر یا علما در همان محل محدودی که داشتند در مسجدی می رفتند و برای عده ای صحبت می کردند.
امروز این دستگاه در همه کشور پهن شده است و از رادیو گمان ندارم که قشری باشند که محروم باشند. همه گوش می کنند و … بنابراین این دستگاه با اندک انحرافی می تواند میلیونها نفر را هدایت کند و ما نباید آنرا کم بشمریم. دستگاهی است که با صحبت او بسیاری از مردم در داخل و خارج صحیح می شوند و با فساد او فاسد می شوند (….)
و همچنین می فرمایند: آن چیزی که در همه کشور یعنی آن دهاتی که توی خانه اش نشسته و هیچ سواد هم ندارد. لکن چشم و گوش دارند. این از رادیو و تلویزیون استفاده می کند هم استفاده سمعی و هم بصری یعنی رادیو استفاده سمعی دارد و در تلویزیون استفاده بصری. هم نقشه ها را می بیند و هم می شنود و بنابراین رادیو و تلویزیون از تمام رسانه ها حساس تر است رادیو و تلویزیون می تواند یک مملکت را اصلاح کند و همچنین می تواند مملکت را به فساد بکشد (8/4/1358)
حضرت امام معرفی صحیح اسلام را یکی دیگر از وظایف صدا و سیما می دانند و می فرمایند: "اما آنکه ما می توانیم این است که می توانیم به وسیله دستگاههایی که داریم، به وسیله همین صدا و سیما، به وسیله مطبوعات، به وسیله گروههایی که خارج می روند اسلام را آنطوری که هست معرفی کنیم. اگر آنطوری که هست، آنطوریکه خدای تبارک و تعالی فرموده است آنطوری که در روایات و در قرآن ما هست، آنطور به مردم ارائه دهیم، همین خودش از هزارها توپ و تانک بیشتر می تواند موثر باشد (8/4/58)
اهداف اطلاع رسانی
حضرت امام در بیانات خود، ارائه پیام و اطلاعات به دو صورت خبری و عمومی را مورد توجه قرار داده و با توجه به مخاطبان زیاد این رسانه، بخش اطلاع رسانی را از وظایف مهم این رسانه دانسته اند و می فرمایند: "هر کدام که برنامه خارجی دارید مسائل ایران را آنطوری که هست بگوید. مطلبی که آنها در روزنامه هایشان می نویسند، مطابق با رادیوهایشان می گویند به مردم خارج بفهمانید که اینها دروغ می گویند." (صحیفه نور ج 3 ص 251 ج 2 ص 251).
ایشان مصلحت و امنیت ملی کشور را مورد توجه قرار داده می فرمایند: پخش اخبار و اطلاعات نباید منافاتی با امنیت ملی ایران داشته باشد و نباید امری بر خلاف مصالح کشور پخش گردد. (صحیفه نور ج 12 ص 104 و ج 8 ص 201 و ج 16 ص 5 و 4 و 3 و 8 و ج 9 ص 262) همچنین ایشان به صحت و درستی اخبار تاکید می کنند و می فرمایند: "رادیو و تلویزیون موظفند اخباری را نقل کنند که صد در صد صحت آن ثابت می باشد" (صحیفه نور ج 12 ص 94) در جای دیگر ایشان به ویژگی کاهش تشویش و اضطراب مردم اطلاع رسانی صدا و سیما اشاره می کنند و می فرمایند: "اخبار و اطلاعات را از منابع موثق بدهید تا اینکه مردم دچار اضطراب و تشویش نشوند" (صحیفه نور ج 13 ص 94)
ایشان در مورد استقلال و آزادی صدا و سیما با حفظ موازین ملی و اسلامی می فرمایند: "صدا و سیما باید مستقل و آزاد باشد و باید استقلالش محفوظ باشد و هیچکس در آن دخالت نکند" (صحیفه نور ج 12 ص 23 و 85 و 86) و در جای دیگر می فرمایند: "اخباری که در آنجا گفته می شود باید برخلاف موازین اسلام نباشد که هر گروهی بخواهد توطئه کند، بیایند در رادیو و تلویزیون حرفهایی بزنند که توطئه آمیز باشد. البته نه اینکه ما می گوئیم باید سانسور باشد، ما می گوئیم باید بر طریق اسلام و ملت باشد (صحیفه نور ج 16 ص 5-84)
اهداف تربیتی- ارشادی
حضرت امام در جهت اهمیت این بعد در یکی از بیانات خود اینگونه به مطالب اشاره می فرمایند: "رادیو یک دستگاهی برای آموزندگی، برای پرورش یک ملت است. با رادیو و تلویزیون از همه چیز بهتر می شود مکتب را پرورش داد. برای اینکه از رادیو و تلویزیون هم ملا و آدمی که سواد دارد از آن استفاده می کند و هم آنکس که سواد ندارد اما از دستگاههای دیگر مثل روزنامه و مجله یک دسته می توانند استفاده کنند. در یک جاهای معدودی رادیو و تلویزیون الان جوری شده است که در همه جا … همه قشرها می شنوند و از راه سمع و بصر می توانید خدمت کنید به این مملکت، چنانچه به این مملکت خیانت کردند بهتر می شود به آن آموزندگی و تربیت داد و ترقی کرد. و جوانها را تربیت نمود" (صحیفه نور ج 8 ص 201 و ج 9 ص 75 و ج 12 ص 104 و ج 9 ص 263)
و با توجه به ابعاد گسترده مخاطبین می فرماید: "صدا و سیما هردوشان الان در هر جا که هست گوش و چشم مردم به این آلات است و شما مسئولید آن را از اخلاق فاضله و مسائل مورد احتیاج جمهوری اسلامی ایران اشباع کنید، که هم شغل شریفی است و هم مسئولیت دار". (صحیفه نور ج 15 ص 95 و ج 9 ص 3- 262 و ج 8 ص 201) حضرت امام (ره) صدا و سیما را مرکز پرورش عمومی می دانستند که می توانند خدمتهای گرانمایه ای را به فرهنگ اسلام و دین بنماید (صحیفه نور ج 19 ص 110- 109)
در یک این راستا در یکی از بیانات خود اینگونه به مسئله اشاره فرموده اند که: "یک رادیو و تلویزیون اسلامی و مربی جامعه در طول مدتی که محمدرضا شاه مخلوع، این تلویزیون را در تحت سیطره خودشان دانستند کوشش می کردند که جوانهای ما را منحرف کنند، یعنی نگذارند این قوه ای که باید برای کشور خدمت کند و …) اینها راهشان را کج می کردند که در خدمت دیگران باشند. نه اینکه مطالبی در آن گفته شود که مخالف وضعیت کشور است مخالف با مصلحت کشور است و جوانهای ما را جوری بار می آورند که برای خودشان نباشند، برای دیگران باشند (صحیفه نور ج 12 ص 102)
یکی دیگر از وظایف مهم این رسانه ارائه برنامه هایی در جهت ساختن جامعه ای متفکر و مستقل است. حضرت امام در یکی از فرمایشات خود به وظیفه اشاره کرده اند:
"این دستگاه، دستگاهی باید باشد که بعد از چند سال تمام قشر ملت را روشن کند و تمام را مبارز بار آورده، تمام را متفکر بار آورده، تمام اینها را مستقل بار بیاورد، آزاد منش بار بیاورد، از غربزدگی بیرون کند و استقلال به مردم بدهد. (صحیفه نور ج 5 ص 202 و ج 19 ص 110-109)

4-1- اهداف تفریحی و سرگرمی
براساس تفریحی که برای این بعد از برنامه ها عنوان گردید هدف این نوع برنامه ها (انبساط خاطر، آرامش فکر، ایجاد روحیه بدور از هر گونه لغو و بیهودگی می باشد) حضرت امام نیز تذکرات قابل توجهی را بیان فرمودند که اساس آن بر این اصل قرار گرفته که در امور تفریحی و سرگرمی نیز طرح مسائل جدی و ضروری است و نباید فراموش شود. در راستای طرح مسائل جدی حضرت امام می فرمایند: "اسلام می خواهد که همه مسائل جدی باشد، مسائل مکتبی جدی باشد. مسائل روحی مسائل جدی باشد. جد است در آن. حتی در امور تفریحی، هم در اسلام یک جوری است که باز در آن حد پیدا می شود" (سخنرانی 18/6/58 و صحیفه نور ج 9 ص 75)
و نیز در جهت حذف موسیقی مخرب فرمودند: "موسیقی غربی که موجب تخدیر و فساد جوانها می شود و نیرومندی آنها را بگیرد باید از برنامه هایتان حذف شود و مسئولین ترسی از اینکه متهم به کهنه پرستی می شوند نداشته باشند (صحیفه نور ج 8 ص 200 و ج 12 ص 104)
و نیز در جای فرموده اند اگر بخواهید مملکتتان یک مملکت صحیح باشد، یک مملکت آزاد باشد، یک مملکت مستقل باشد مسائل را از این به بعد جدی بگیرید. رادیو تلویزیون را تبدیل کنید به یک رادیو تلویزیون آموزنده. موسیقی را حذف کنید و از اینکه بگویند کهنه پرست هراس نداشته باشید همین کلمات نقشه است برای اینکه شماها را از کار جدی عقب بزنند. اینکه می گویند اگر چنانچه موسیقی در رادیو نباشد، آنها می روند و از جای دیگر می گیرند، بگذارید بگیرند. شما خیانت است به جوانهای ما، این موسیقی را حذف کنید و بطور کلی، عوض او یک چیزی بدهید و … (20/4/1385 و ج 8 ص 200 و ج 12 ص 104)
حضرت امام همواره تاثیرات منفی را که برنامه های صدا و سیما می تواند بر روی مخاطبان خود داشته باشد یادآوری می کردند. و در یکی از بیانات خود اینگونه فرموده اند ملت عزیز ایران در طول 50 سال سیاه اخیر گرفتار مجلات و روزهای تخریب کننده و فاسد کننده نسل جوان و از آنها بدتر سینماها و تلویزیون و رادیو بود که برنامه های خود ملت را به حد وافر در آغوش غرب و غربزده ها غلطانید و ضررهای رسانه های گروهی از خرابیهای توپ و تانکهای دشمن و سلاحهای غرب بالاتر و بدتر است. چه که ضررهای سلاحهای گذر است و ضررهای فرهنگی باقی و به نسلهای بعد انتقال می یابد چنانچه دیدید و می بینید و اگر نبود لطف خدای منان و تحول برق آسای ملت در سراسر کشور نمی دانیم سرانجام اسلام و کشور به کجا کشانیده می شود. (صحیفه نور ج 19 ص 10- 109 و ج 9 ص 3-262)
در مورد موسیقی ایشان می فرمایند: "موسیقی مخرب که موجب تخدیر و فساد جوانها می شود در برنامه ها حذف گردد… دستگاه تلویزیون یا دستگاه رادیو باید آموزنده باشد، قدرت بدهد به جوانهای ما و جوانها را نیرومند کند… موسیقی با تریاک فرقی ندارد تریاک یک جور خلسه می آورد و این یک جور دیگر خلسه می آورد اینها باید تبدیل شود. اگر بخواهید مملکت صحیح باشد، آزاد باشید، مستقل باشد مسائل را از این به بعد جدی بگیرید. رادیو و تلویزیون را تبدیل کنید به یک رادیو و تلویزیون آموزنده. موسیقی را حذف کنید نترسید از اینکه به شما بگویند کهنه پرست شدید" (صحیفه نور ج 8 ص 200) و در جای دیگر می فرماید این موسیقی ها هم مخدر هستند، یعنی جوانهای ما را، جوانی که عادت به موسیقی کرد دیگر نمی تواند کار انجام دهد، دیگر نمی تواند قاطع باشد. (صحیفه نور 12 ص 104) فیلمها و سریالهای خارج از چهارچوب اصول اسلامی جایز نمی دانستند و همواره به این نکته اشاره می کردند که مسئولین باید مراقب پخش اینگونه برنامه ها باشند. ایشان در یکی از بیانات خود اینگونه ارشاد نموده اند: "فیلمهایی که جوانها نگاه می کنند و منحرف می شوند باید از آنها احتراز کرد این دستگاه همه به آن توجه دارند و شما به تمام معنا در آن توجه داشته باشید که یک وقت یک فردی نباشد، یکی وقتی یک فیلمی نباشد، یک وقت فیلمی به صورت خیلی خوب است داده بشود و بعد وضع را دگرگون سازد می توانند با یک فیلمی یک وضعی را برگردانند می توانند با یک قولی یک مصیبت را ایجاد کنند (29/7/58 در جمع شورای پنج نفری صدا و سیما و صحیفه نور ج 16 ص 6-84)
و در خصوص تبلیغ اصول و خطوط انقلاب اسلامی می فرمایند: "اصلاح این دستگاه اصلاح جامعه است و فساد اگر در این دستگاه واقع شود فساد جامعه است مسئولیت بسیار بزرگ است ما با سینما مخالف نیستیم ما با مرکز فحشا مخالفیم، ما با رادیو مخالف نیستیم ما با فحشا مخالفیم، ما با تلویزیون مخالف نیستیم ما با آن چیزی که در خدمت اجانب برای عقب نگه داشتن جواناهی ما و از دست دادن نیروی انسانی ماست، ما با آن مخالف هستیم." (صحیفه نور ج 4 ص 284 و ج 8 ص 6-175 و ج 16 ص 3-82)
تربیتی- ارشادی- هدایتی
یکی از مسائلی که در مباحث صدا و سیما به کرات مورد توجه و تذکر حضرت امام قرار گرفت ضربه ای است که از حضور افراد نالایق و منحرف به اسلام و برنامه های صدا و سیما وارد می آید ایشان در این باره چنین می گویند: "کسانی که مضرند و او متخصص هم که باشند، ضررش بیشتر از غیرمتخصص مضر است. اینها باید کنار بروند و انشاء ا… رادیو و تلویزیون تصفیه شود و در جای دیگر می فرمایند: "شما باید با قاطعیت در آنجا اشخاصی که می بینند فاسد هستند اشخاصی که در آنجا توطئه گر هستند، باید با شرکت همه نهادهای اسلامی آناه را کنار بگذارید و نگذارید فعالیت کنند (صحیفه نور ج 12 ص 103 و ج 12 ص 85 و ج 5 ص 3- 202)
"در مرکزی که مرکز تبلیغات اسلامی است و مهمترین مرکز تبلیغات است نباید اشخاصی باشند که برخلاف مسیر اسلام و از ریشه های سابق آن رژیم باشند" (صحیفه نور ج 12 ص 179)
ایشان فرمودند: "باید کاملا توجه داشت که به هیچ وجه نباید مقلد شرق و غرب باشید زیرا تقلید از شرق و غرب با رادیو و تلویزیون اسلامی نمی سازد باید کاملا مراقبت کنید و خوف از گفته ها و نوشته های این روشنفکران غربزده ابداً نداشته باشید …" (29/7/58 در جمع شورای 5 نفره صدا و سیما)
ایشان در 23/2/59 خطاب به مدیرعامل و سرپرست صدا و سیما می فرمایند: "این دو دستگاه صدا و سیما است که باید اسلامی باشد. استقلالش را حفظ کنید کسی اگر آمد و خواست چیزی را تحمیل کند، ابداً به آن اعتنا نکنید و با استقلال و با قدرت این دستگاه را راه بیاندازید". (صحیفه نور ج 12 ص 5-84)
و در جای دیگر می فرمایند: "این سازمان صددرصد به صورتی باشد که با نهضت و انقلاب اسلامی بسازد. نه اینکه ما بگوئیم رادیو و تلویزیون اسلامی هست ولی ببینیم یک حرفهایی در آن می زنند که به اسلام و انقلاب اسلامی لطمه وارد می آید" (صحیفه نور ج 12 ص 5-84 و ج 10 ص 12 و ج 17 ص 157 و ج 16 ص 239)
حضرت امام همواره توجه به حق و حقوق مستضعفان عالم را تذکر می دادند و در این رابطه در دیدار با آقای هاشمی مدیرعامل سازمان و معاونان صدا و سیما در تاریخ 27/5/1364 فرمودند: "من نظری به دیگران ندارم راجع به خودم می گویم از این وضع رادیو و تلویزیون خوشم نمی آید. واقع آن است آنقدر که پابرهنه ها به رادیو و تلویزیون حق دارند ما نداریم. این یک واقعیت است و تعارف نیست واقع آن است که این پابرهنه ها نظام را درست کرده اند و این نهضت را به وجود آورده اند …"
در انتها لازم است با این بیان حضرت امام اهداف مطرح شده را از دیدگاه ایشان جمع بندی نماییم. حضرت امام اینگونه فرموده اند که: (صدا و سیما مسئولیت عظیم دارد و در این راستا توسعه برنامه ها امری است قابل توجه: شما که مسئولیت بسیار سنگیین بر عهده تان است مطمئن به کار خود ادامه دهید و هر روز برنامه هایتان بیشتر و بهتر توسعه بدهید) (صحیفه نور ج 17، ص 157)
امید است با بکارگیری نظرات حضرت امام بتوان این توسعه را به صورت (کیفی و کمی) در سطح برنامه های صدا و سیما داشته و بتوانیم به اهداف والای جمهوری اسلامی دست بیابیم.

"امروزه نظام ما، با انقلاب و مکتبی مترقی و پیشرفته و با حالت بسیار ممتاز سیاسی در دنیا اداره می شود. سخنی گفتنی دارد که می خواهد به مخاطبان خودش در داخل و خارج بگوید این سخن باید از رسانه ها گفته شود و نه وسیله دیگر." (مقام معظم رهبری در دیدار با مسئولین صدا وسیما 7/5/69)
با توجه به اهداف چهارگانه سازمان که چهارچوب حرکتی مسئولین را تعیین کرده است مقام معظم رهبری نیز مجموعه از اهداف را برای این سازمان برشمرده اند که پس از بیان این اهداف آنها را در چارچوب اهداف کلی سازمان قرار می دهیم. ایشان عمده ترین اهداف تشکیل این دستگاه در نظام جمهوری اسلامی را چنین بر شمرده اند:
– نشر اسلام
– تحکیم انقلاب
– اعتلای فرهنگ عمومی
– زمینه سازی اخلاق و معنویت
– رشد آگاهیها و اطلاعات سیاسی مردم
– زبان گویای مدیریت جامعه و دستگاه اداره کننده واجرا کننده
– ایجاد جاذبه در برنامه به منظور جایگزین سازی اهداف بالا
– رساندن پیام انقلاب اسلامی
– ارائه گرایشهای اصولی نظام
– ارائه فرهنگ و اندیشه و هنر خودی اصیل در جهت ترویج و تحکیم استقلال فکری و علمی ملت ایران، نظام جمهوری اسلامی و اصل نه شرقی و نه غربی
– ایجاد رشد فکری، فرهنگی و سیاسی
– تبیین اسلام
– مقابله لا توطئه های تبلیغاتی
1- اهداف تفریحی و سرگرمی
که هدف پرکردن اوقات فراغت افراد با استفاده از برنامه های تفریحی سالم و منطق بر ضوابط اسلامی، جنبه های سازنده و بالنده هنرهای سنتی و بومی به منظور ترویج روحیه امید، اعتماد، شادابی و پویایی اجتماعی.
یک نکته بسیار مهم این است که ما ببینیم اصلاً مقصودمان از کار تفریحی چیست؟ شکا که ننشستید آنجا فقط مردم را بخندانید بلکه مقصود اینست که این خنده یک آرامشی به روح بدهد و یک آسایش ببخشد. (مقام معظم رهبری در دیدار با گروه ورزش و سرگرمی صدا 1/10/71) و در همان دیدار ایشان نقشی را که در مورد اهداف تفریحی در نظر دارند کمک به حرکات کلی جامعه و امید بخش است. "و ارائه برنامه های سرگرمک کننده بدون هیچ محتوا و بدون وجود اطلاعاتی از حقایق جامعه را لهو و منفور دانسته اند". (بیانات در نماز جمعه 9/9/64)
برنامه های سرگرمی می تواند دارای جهت گیری اسلامی باشد و می توان تمام برنامه ها را در جهت و خط پیام انقلاب اسلامی قرار داد. (6/10/64 دیدار با گروهی از کارکنان رادیو).
به این معنا که در لابلای آن آیه ی از قرآن و یا داستانی مذهبی گنجاند و یا پیام انقلاب را که ساختن دنیایی امن توام با صفا برای انسانها و ایجاد زمینه ای برای بهره مندی انسان از طیبات زندگی است در آن جای دارد (6/10/64 دیدار با گروهی از کارکنان رادیو)
در واقع هدف از ارائه برنامه های سرگرمی اینکه برنامه های ضروری و لازم به گونه ای در قالب برنامه ها ارائه شوند که نه تنها خسته کننده نباشند بلکه باعث پذیرش قلبی پیام نیز گردند. (بیانات در نماز جمعه خطبه اول 9/9/64)
بویژه اصل مهم مقابله با تهاجم تبلیغاتی و فرهنگی و خبری استکبار که نه تنها در خبر که در برنامه های هنری و سرگرم کننده مانند نمایش و داستانها نیز باید ارئه شود (24/11/72 حکم انتصاب لاریجانی به ریاست سازمان صدا و سیما)
بطوریکه مقام معظم رهبری صداو سیما را دستگاهی آموزنده می دانند و نه سرگرم کننده (دیدار با پزشکان و پرستاران 15/9/68) ناگفته نماند که سرگرمی زمانی که با محتوی صحیح فرهنگی (بیانات نماز جمعه 29/9/64) ارائه شود نه تنها مذموم نیست که مقام رهبری از این کالر بعنوان عبادت یاد نموده اند.
مقام معظم رهبری بر ورزش بعنوان یکی از رموز سلامت جسمانی تاکید داشته اند اما از سوی دیگر ورزش را بوجود آورنده فضای جدید در زندگی دانسته اند که توانایی و تندرستی و اراده قوی می بخشد. (دیدار با گروه ورزش و سرگرمی صدا 1/10/71)
در واقع مقام رهبری نه تنها تاکید بر جنبه جسمانی ورزش که تاکید بر جنبه روحی آن نیز داشته اند و در گوشه ای از بیانات خود خواستار تکیه بر جنبه های مثبت و سازنده آن بوده اند در جای دیگر بر تبین انگیزه و هدف ورزش تاکید نموده و اینگونه می فرمایند که ورزش را نشان بدهید که برای چه لازم است وبرای چه منظوری مردم باید ورزش کنند و اینها کارهای رسانه های گروهی است. ایشان بر وجود برنامه های ورزشی در صدا و سیما تاکید نموده اند لکن این امر را جزئی از وظیفه رسانه ها برشمرده اند و جزء مهم تر را تشویق مردم نسبت به ورزش دانسته اند. (مصاحبه با گروه ورزش و مردم سیما 3/11/67 و 6/12/60)
نکته ای که ذکر آن ضروری است و مقام معظم رهبری نیز بر آن تاکید داشته اند اینکه در جمهوری اسلامی اهدافی وجود دارد و نیز ارزشهایی مطرح است که تشکیل نظام و ادامه حیات آن بواسطه همین اهداف و ارزشهاست لذا حتی در ارائه برنامه های سرگرمی و ورزش نیز نباید از جهت گیری و سمت گیری اهدافمان تخطی نمائیم. (دیدار با مسئولین مراکز استانهای صداوسیما 7/12/70)
2- اهداف آموزشی
هدف این نوع برنامه تبلیغ و نشده فرهنگ اسلامی و کمک به رشد و توسعه نظام آموزش و پرورش و گسترش هنرها و علوم و فنون در راستای ارتقای فرهنگ عمومی می باشد. این دستگاه حساس و پراهمیت که امام کبیرمان آن را دانشگاهی فراتر از پهنای تمامی کشور و ملت می دانستند، وظیفه ایجاد رشد فکری و فرهنگی و سیاسی و تبیین اسلام و مقابله با توطئه های تبلیغاتی را به عهده دارد (حکم انتصاب آقای محمدهاشمی به سمت ریاست سازمان صدا و سیما 2/6/68) و مردم در داخل باید در واقع استفاده یک دانشگاه عمومی را از این رسانه ببرند. (بیانات در مسجد بلال 9/5/79)
بطور کلی صداو سیما چنانکه امام بزرگوار راحل تعبیر فرمودند دانشگاهی همگانی باشد که در آن دین و اخلاق و ارزشهای اسلامی و راه روش زندگی و تازه های جهان علم و سیاست و اندیشه های نوین و راه گشا به زبانهای رسا و باب فهم هم قشرها آموخته شود (حکم انتصاب آقای لاریجانی به سمت ریاست صدا و سیما 24/11/72)
مقام معظم رهبری علاوه بر نقش آموزشی که در این رسانه در زمینه مفاهیم اسلامی بر عهده دارد نقش این رسانه را در باب آموزش جنبه های مختلف علمی و سیاسی یادآور شده اند و در واقع این رسانه را وسیله برای اعتلا می شمرند و ایفای نقش تبلیغ را کاری همپایه وظیفه پیامبران می دانند (دیدار با مدیران و مسئولان بخش رادیو) و این وظیفه امری جز ایجاد زمینه مساعد رشد معنوی واخلاقی نیست (نماز جمعه خطبه اول 9/9/64)
مقام معظم رهبری در زمینه ارائه این مفاهیم نیز بیانان روشنگری داشته اند و چنین فرموده اند که در صداوسیما نامه های هنری، فیلمها، نمایشها، انواع و اقسام روشهای هنری باید برای تفهیم مفاهیم اسلامی و روشن کردن ارزشهای اسلامی به کار بسته شود (دیدار با پزشکان و پرستاران 15/9/68). به این معنی که کیفیت دهنده و پرورش دهنده روح و فکر مخاطب و جهت دهنده به تلاش و زندگی او گردد. (دیدار با اعضای شورای سیاستگذاری و مسئولان اجرای صداو سمیا 14/12/69)
در صورت بکار بستن این نکات است که می توان انتظار گسترش فرهنگ معنوی و اخلاقی و اسلامی را داشت. (نماز جمعه خطبه اول 15/6/64)
مقام رهبری در جای دیگری از سخنانشان می فرمایند عالی ترین و زیباترین مفاهیم انقلاب باید به شکل موثر و مناسب ارائه گردد. (دیدار با مسئولان صدا و سیما 15/6/64)
چرا که دستگاهی که تاثیرگذار بر رفتار و اندیشه های سیاسی و عقاید مذهبی و فرهنگ عمومی مردم می باشد و لذا باید هدایتگر جامعه در جهت خیر و صلاح باشد. و نیز تبین کننده شعارها و مبانی انقلاب برای ذهنهای مردم (نماز جمعه خطبه اول 10/11/59 و 9/9/64)
اهداف مترتب بر این رسانه (هدایتگری و تعلیم قالبهای مختلف و متنوعی می تواند داشته باشد لیکن این نکته نباید فراموش شود که باید هدف تعالی و تکامل مردم در آن گنجانده شود. (دیدار با مدیران تولید صداو سیمای کشور 29/10/61)
3- اطلاع رسانی (خبر)
مقام معظم رهبری در دیدار با مدیران خبر صداو سیما در تاریخ 21/12/69 فرمودند: "باز کردن ذهن مردم یکی از اهداف ماست و تمایل داریم که آنها بصورت گسترده فکر کنند. زیرا به اعتقاد ما با آگاه شدن مردم از حوادث عالم، آنان در برابر بسیاری از توطئه ها و خیانتهای ذهنی و فکری دشمنان مصونیت پیدا خواهند کرد.
قطبهای سیاسی جهان امروز کار خبر را بعنوان یکی از مهمترین اقدامات سیاسی در نظر می گیرند و بخش عمده ای از نفوذ و اقتدار سیاسی آنان به تواناییها و سلطه خبری آنان وابسته است.
همت شما باید متوجه این امر باشد که مردم قدرت تحلیل و بینش سیاسی داشته باشند زیرا در این صورت است که بسیاری از مسائل بدست خود مردم حل خواهد شد. (دیدار با مدیران خبر صدا و سیما 21/12/69)
در این راستا رادیو بایستی به موضوع آموزشهای سیاسی، تحلیلی و تفسیر آن بیشتر بپردازد اینکه نیازی به کسی داشته باشند بتوانند حوادث را تحلیل کنند (دیدار با رئیس و معاون سیاسی و بخشهای مختلف معاونت سیاسی صدا و سیما 13/6/74)
مقام معظم رهبری علاوه بر نکات فوق، بر این نکته تاکید داشته اند که بهترین خبرها و دقیق ترین گزارشات از مسائل جاری جهان و مسائل جاری جامعه همیشه به هنگام و در وقت لازم در اختیار مردم قرار گیرد. (نماز جمعه خطبه اول 9/9/64)
چرا که آنها (دشمن) منتظر بهانه کوچکی هستند تا یک دروغ بزرگ از آن بسازند و در مقابل اینها باید دستگاه تبلیغاتی کشور فعال، حساس، پرکار و با کیفیت باشد (دیدار با هیات دولت 11/6/73)
ایشان در دیدار با مسئولان خبرگزاری جمهوری اسلامی (10/7/74) فرمودند: مبانی اصلی کار در تهیه و تنظیم خبر، مفید بودن، بهنگام بودن و هدفمند بودن آن است و خبر باید آنچنان گفت که اطلاع از آن برای مردم مفید و لازم و کشور از آن بهره مند شود.
ایشان ویژگی خبر را از دو زمینه مورد توجه قرار داده اند: اول محتوی خبر و دوم نحوه بیان آن.
ایشان فرمودند آن دستهایی که سعی می کند با بی اعتبار کردن خبر رادیو و تلویزیون، مردم را به شنیدن رادیوهای بیگانه سوق بدهد، باید اعتراف کند که برای بیگانه ها دارد کار می کند. (بیانات در نماز جمعه 16/8/59) در جهت ایجاد جاذبه در اخبار، صداقت در بیان را موثر دانسته اند اما این صداقت را تنها در بیان هر آنچه که رخ می دهد ندانسته و مراد را چگونگی برخورد صداو سیما با مقوله خبر می دانند و به این نکته اشاره دارند که خبر باید به گونه ای باشد که مردم احساس کنند آنچه گفته شود واقع مطلب است. (دیدار با رئیس سازمان، معاونان و بخشهای مختلف معاونت سیاسی صدا و سیما 13/6/74)
ایشان در دیدار با مدیران خبر صدا وسیما (21/12/69) فرمودند: متون خبری باید از زیبایی های ادبی و نگارش برخوردار باشد و با هنرمندی و در نهایت زیبایی و گستردگی ارائه شود تا همه مردم آن را بفهمند و این کاری هنری است که باید به آن همیت داده شود. "به منظور ارائه این کار هنری باید از غلط گویی، بدگویی و سست گویی اجتناب شود در واقع ایشان تاکید بر کاربر صحیح زبان فارسی داشته اند چرا که زبانی را که در رسانه ها به کار گرفته می شود. معیار بسیاری در حرف زدن و نوشتن و گفتن می دانند و لذا به کار بستن زیباترین و بهترین تغییرات را لازم می شمرند.
4- اهداف تربیتی- ارشادی- هدایتی
هدف در این نوع برنامه انتقال و انتشار پیام نظام آموزشی جامعه، ترغیب و تشویق گیرندگان پیان به شرکت در روند توسعه فرهنگی و ملی و شکل دهی رفتار پیام گیران بر مبنای باورهای نشات گرفته از مکتب اسلام است.
مقام معظم رهبری در حکم انتصاب آقای علی لاریجانی به سمت ریاست سازمان صداوسیما در 24/11/72 فرمودند: به طور کلی صداوسیما مدرسی گسترده برای طرح حقایق اسلام ناب محمدی (ص) و معارف اهل بیت (ع) به گونه اصیل و صحیح گردد.
ایشان همچنین در دیدار با مسئولان صداوسیما (7/5/69) توصیه کردند آنچه در این دانشگاه (صداوسیما) تدریس می شود عبارت از پیامها و پایه ها و مفاهیم و درسهای ناب و اسلام انقلابی و اسلام واقعی باشد و علاوه بر آن در دیدار با شورای سیاستگذاری و مسئولات اجرایی صداوسیما (14/12/69) نیز تاکید بر رسوخ دادن و نفوذ دادن اندیشه اسلام ناب و هم ملحقاتش از اخلاق و عمل در زندگی مخاطبیت داشته اند تا جائیکه آنها را به حد کمال برساند. ایشان در بخش دیگری از حکم انتصابی علی لاریجانی به سمت ریاست صداوسیما (24/11/72)، توجه مسئولان سازمان از به این امر معطوف داشته اند که در طرح مباحث اسلامی باید به کیفیت و عمق و والایی مطالب توجه گردد و از طرح مطالب ضعیف و آمیخته به اوهام و علائق شخصی پرهیز شود.
ضمناً مقام رهبری ارائه مطالبی با کیفیت بالا را تنها در قالب ارائه سخنرانی ها و مباحث ندانسته و این توصیه را داشته اند که برای تفهیم مفاهیم اسلامی و روشن کردن ارزشهای اسلامی می توان برنامه های هنری، فیلمها، نمایشها و انواع و اقسام روشهای هنری را به کار بست (دیدار با پزشکان و پرستاران 15/9/68).
ایشان بر جنبه ارشادی صداوسیما در زمینه دین تاکید بسیار داشته اند و بر این امر صحنه نهاده اند که برای تفهیم این مسائل می توان از اقسام روشهای هنری استفاده نمود و با انتخاب بهترین شیوه ها و بلیغ ترین زبانها، غبار غربت و انزوا را از چهره عمیق اسلام و حقایق درخشان قرآن سترد. (حکم انتصاب محمدهاشمی به سمت ریاست سازمان صداوسیما 3/6/68)
همچنین ایشان ایجاد ارتباط مستحکم بین مردم با نظام را از اهداف سازمان صداوسیما می دانند.
ایشان در دیدار با مسئولان مراکز صداوسیما (7/12/60) فرمودند ما باید آثار جنگ را تا آنجا که می توانیم کشف نموده و حفظ کنیم.

رهنمودهای مقام معظم رهبری به مسئولان صداوسیما
1- نشر اسلام
شما باید به این نکته توجه کنید که آنچه را که ارائه می دهید مردم را به اندیشه اسلام و انقلاب نزدیک کرده باشید (دیدار با مدیران تولید صداوسیمای کشور 29/10/61)
2- ترویج اندیشه ها و ارزشهای انقلاب و ممانعت از نشر نظریات مخالف
"صداوسیما در رابطه با انقلاب هم بزرگترین وظیفه را دارد که آن وظیفه عبارتست از تحقق بخشیدن به تفکر انقلابی در مردم، یادآوری کردن اصول انقلاب برای مردم، تبین شعارها و مبانی انقلاب برای ذهنهای مردم، جهت دادن به حرکتهای عملی در صحنه های گوناگون در فعالیتهای مختلف در صحنه اجتماع در جهت انقلاب حفظ و دمیدن روحیه و انگیزه تحرک انقلاب در مردم و جلوگیری از سرد و بی تفاوت شدن مردم از فعالیتها و تحریکات انقلابی." (دیدار با مسئولان صداوسیما 7/5/69)
3- استقرار روح علمی همسو با دین گرایی
"یک چیز دیگر هم هست که می تواند در یک چنین برنامه ای منظور و هدف قرار گیرد و آن یافتن روح علم است البته بعضی به غلط خیال می کنند علم گرایی با دین گرایی نمی سازد (دیدار با گروه دانش صدا 15/11/70)
4- نقش و موقعیت زن در صدا و سیما
تاکید بسیار بر ارائه چهره صحیح زن از برنامه های صدا و سیما و تاکید بر برطرف ساختن دو نقطه ضعف در زمینه حضور زنان در صدا و سیما داشته اند. در مسئله زن دو عیب اساسی در گذشته وجود داشته، یکی اینکه حجاب از بین می رفته و از این بزرگتر این بوده که نقشهایی در برنامه های صدا و سیما به زن داده می شده که نقشهای پست کننده بود (دیدار با اعضاء شورای سیاستگذاری و مسئولان اجرایی صدا و سیما 14/12/69)
5- صدا و سیما و تبلیغ
در جمهوری اسلامی ایران دو عامل (یکی اینکه یک ملت چقدر حرف برای گفتن دارد و دوم اینکه یک ملت چقدر مورد نقد و ایراد و تبلیغات خصمانه است) هر دو مقتضی و مستوجب اهتمام افزونتر به صدا و سیاست. زیرا اول جمهوری اسلامی یک اندیشه است یک پیشنهاد جدید به بشریت است دوم جمهوری اسلامی به مقتضای همین که یک پیشنهاد نوین را در مقابل سردمداران مجموعه های استکباری ارائه کرده است. دشمنان زیادی دارد، تبلیغات زیادی علیه جمهوری اسلامی انجام می گیرد.
شما ببینید کمتر هفته ای می گذرد که سردمداران استکبار جهانی این ملت را، این کشور را، این نظام را، با تیرهای زهرآگین حق کشیهای خودشان و خلاف گوییهای خودشان آزرده نکنند. خوب اینها پاسخگویی لازم دارد اگر پاسخی به این یاوه ها گفته نشود چه کسی باید این پاسخ را بدهد. می بینید که مسئولیت صدا و سیما از جمله سنگین ترین مسئولیتها در این زمینه است. (بیانات در مسجد بلال 9/5/79)

فهرست مطالب
مقدمه 2
1- بیکاری اصطکاکی ( Frictional Unemployment ) 3
2- بیکاری دوره ای ( Cyclical Unemployment ) 3
3- بیکاری ساختاری ( Structural Unemployment ) 3
4- بیکاری فصلی ( Seasonal Unemployment ) 3
تعداد نیروی کار فعال 4
M-N 4
بیکاری یکی از مهمترین چالشهای اقتصادی جهان است. 7
در مصاحبه ناتان جرالدز با آنتونی گیدنز 7
1- اهداف آموزشی 9
اهداف اطلاع رسانی 11
اهداف تربیتی- ارشادی 12
4-1- اهداف تفریحی و سرگرمی 14
تربیتی- ارشادی- هدایتی 16
"امروزه نظام ما، با انقلاب و مکتبی مترقی و پیشرفته و با حالت بسیار ممتاز سیاسی در دنیا اداره می شود. سخنی گفتنی دارد که می خواهد به مخاطبان خودش در داخل و خارج بگوید این سخن باید از رسانه ها گفته شود و نه وسیله دیگر." (مقام معظم رهبری در دیدار با مسئولین صدا وسیما 7/5/69) 19
1- اهداف تفریحی و سرگرمی 20
2- اهداف آموزشی 22
3- اطلاع رسانی (خبر) 24
4- اهداف تربیتی- ارشادی- هدایتی 26
رهنمودهای مقام معظم رهبری به مسئولان صداوسیما 28

1