گیربکس های اتوماتیک

 گیربکس های اتوماتیک:
گیربکس های اتوماتیک پس از کیربکس های مکانیکی و در جهت رفع مشکلات آن پا به بازار گذاشت در گیربکس های اتوماتیک راحتی راننده بسیار مدنظر بوده و بسیاری از عیب های گیربکس مکانیکی را رفع نمود ، در شرح اینکه چگونه یک گیربکس اتوماتیک کار می کند باید گفت که یک داستان هیجان انگیزی است با مختصر نگاهی به اصول مقدماتی و اساسی طرز کار آن ها می توان فهمید که گیربکس های اتوماتیک چطور کانند می کنند این بسیار ساده است زیرا تمام تعویض ها خودکار و با استفاده از اصول اولیه طراحی شده اند که به طور کلی دارای یک مبدل کشتاور هیدرولیکی و مک مجموعه خورشیدی با نسبت دنده های مختلف می باشد. که بوسیله یک سیستم کنترل هیدرولیکی به طور خودکار تعویض دنده ها را انجام می دهد ترکیب مبدل کشتاور هیدرولیکی و مجموعه دنده های خورشیدی رایج در تعدادی از جعبه دنده های اتوماتیک هم خانواده مانند جعبه دنده های :(تورکافلایت،کروییذ و هیدرا- ماتیک ) به کاربرده شده یکی از بزرگترین مزیتهای گیربکس های اتوماتیک که به طور خودکار دنده ها را تعویض می نماید و وظایف راننده را کاهش می دهد در نتیجه راننده مجبور نخواهد بود در تعویض دنده ها مهارت خاص رانندگی را دارا باشد و تناسب با مقاومت مسیر بستگی به وزن، سرعت و موقعیت اتومبیل دارد به طور خودکار در مواقع لزوم تعویض دنده را انجام می دهد. در گیربکس های معمولی بر اثر سرعت بیش از حد معمول و یا عدم ایجاد هماهنگی بین سرعت چرخ دنده ها هنگام درگیر شدن توسط یک راننده غیرماهر باعث استهلاک سریع قطعات خواهد گردید. در صورتی که در جعبه دنده های اتومات راننده به یک اهرم تغییر وضعیت دنده ها و پدال گاز احتیاج دارد مانند فشار دادن به پدال گاز در گیربکس اتومات دنده ها به طور خودکار انجام می گردد.
کلاچ های اسپراگی دنده عقب
باند دنده عقب
باند دنده یک
کلاچ یکطرفه اسپراگی جلو
حرکت باند به جلو
حرکت باند به جلو
کلاج دنده متوسط
کلاچ مبدل گشتاور
سیستم انتقال قدرت در خودروها، توان ایجاد شده توسط موتور را به چرخها منتقل می کند تا اتومبیل به حرکت درآید انتقال دنده های اتوماتیک و دستی دو نوع متداول مورد استفاده در خودروها می باشد همانند سایر قسمت هایی که در آنها تماس فلز با فلز وجود دارد، این بخش از اتومبیل نیز، نیاز به روانکری مخصوص به خود دارد روغن های دنده که با عنوان واسکازین شناخته شده هستند بایستی دارای سیالیت کافی بوده تا به راحتی در سیستم، حتی زمانیکه هوا سرد است، توانایی گردش داشته باشد. در روغن های دنده نیز همانند روغنهای موتوری، چند درجه ای روانکار ؟؟؟؟ وسیعی از درجه حرارت عملیات را پوشش خواهد داد.
از طرف دیگر روغن دنده باید سازگاری مناسب با فلزات در تماس نظیر: فولاد، برنز و یادگیر آلیاژهای مس را دارا بوده، مقاومت شیمیایی بالایی در برابر اکسید اسیون از خودشان داده و یک لایه ای روانکار پایدار روی قطعت ایجاد نماید. یکی از مهمتین خصوصیات عملکرد یک روغن دنده، ظرفیت تحمل بار آن است و یا به عبارت دیگر توانایی آن در به حداقل رساندن ساییدگی دندانه دنده ها می باشد.
این ظرفیت تحمل بار بیشتر (EP) گفته می شود. با استفاده از موارد افزودنی در روانکار تامین می شود. به این نوع روان کننده ها، روانکارهای فشار پذیر گویند.
روغن های دنده خودرو:
علل استفاده از روغن دنده خودرو عبارت است از: راحت تعویض کردن دنده بخصوص در دمای پایین جلویری از خطر افتادن اجرای تحت فشار کم کردن اصطکاک و سایش.
طبقه بندی روغن دنده خودرو:
1) بر اساس کیفی (اسنتیتو نفت آمریکا)
روغن دنده ی پارس مروس GL-3GL- 2 APIGL -1
روغن دنده ی پارس مروس ای پی GL-4
روغن دنده پراس مروس ای پی اس GL-5
2) بر اساس گرانروی (انجمن مهندسان اتومبیل )
(برای فصل تابستان) 90 140 502 (برای فصل زمستان ) SAE 75W 80W 85W
(مناسب برای تمام فصول سال) 75W90 80W90 85W90 85W140
پارس مروس ای پی 75W-90, 75W برای خودروهای شرکت سایپا مانند ریو و پراید، پارس مروی ای پی اس 15W-80 برای خودروهای شرکتایران خودرو مانند انواع پژو
تاثیر انتخاب گرانووی صحیح:
کاهش اصطکاک داخلی، شرایط مناسب روغن، جلوگیری از سایش، صانعت از داغ شدن مسطح دنده روانکاری صحیح.
روغن دنده های اتوماتیک:
مشخصات خاص روغن دنده اتوماتیک شامل قابلیت در انتقال قدرت، قابلیت عالی در انتقال حرارت مقاومت در برابر کف کردن، ممانعت از سایش و روانکاری عالی است.
مواد کاربر روغن دنده های اتوماتین:
جعبه ی دنده اتوماتیک خودروهای سواری، سیستم های انتقال قدرت و جعبه ی فرمان هیدرولیکی، خودروهای سنگین مانند اتوبوسهای تولیدی شرکت های شهاب خودرو، ایران خودرو و دیزل.
روغن های صنعتی هیدرولین:
پارامترهای مهم در انتخاب روغن صنعتی، هیدرلوین به شرح زیر است:
درجه حرارت عملکرد سیستم
دامنه تغییرات دمایی
گراندری توصیه شده
سازگاری با مواد تشکیل دهنده (واشر، قطعات، پلاستیکی و …)
مقاومت لایه ی روغن
فشار سرعت سیستم
سه دسته اصلی روغنهای صنعتی- هیدرولین عبارتند از:
R & O که دارای خواص ضدرنگ و ضداکسیداسیون است.
WA که دارای خواص ضرب بیش است.
HUI&AW که دارای شاخص گرانروی بالا و خواص ضدسایش است.
روغنهای هیدرولیک نفت پارس عبارتند از:
پارس بابک، پراس بابک ویژه، پراس هیدرولیک اتوماتیک
مواد کاربرد و گرید روغن دنده صنعتی نیسان عبارتند از:
مصارف صنعتی که نیاز به روغن دنده EP دارند.
سیستم انتقال دهنده های فولادی
یاتاقانها
روغن دنده صنعتی:
پارامترهای مهم در انتخاب روغن دنده صنعتی به شرح زیر است:
گرانروی توصیه شده
نوع چرخدنده ابعاد
سرعت و زور خروجی چرخدنده
شرایط محیطی
فشار و بار وارد شده به چرخ دنده
روغن ای هیدرولیکا گیربکس های اتوماتیک:
چهاروظیفه اصلی روغن در این سیستم:
1. قدرت موتور را از طریق مبدل گشت ور (کلاچ روغنی)انتقال م یدهد.
2. گرمای جعبه دنده و مبدل گشت ور را به خنک کن منتقل کند.
3. فشار هیدرولیکی را از طریق سیستم هیدرولیکی انتقال دهد.
4. مانند روغن موتور تمام قسمتهای را روغنکاری کند.
خصوصیات روغن هیدرولیک:
1. ثبات اکسیداسیون مقابل دماهای بالا
2. ثابت ماندن غلظت در دماهای بالا و پایین
3. سازگاری با مواد لاستیکی و اصطکاکی
4. سایر خصوصیات شیمیایی
انواع روغن های توصیه شده توسط کارخانجات برای سرویس جعبه دنده.

ارسال 1968 به بعد
تا سال 1968
شرکت ؟؟
Dexron یا AQ-A
Dexron یا AQ-A
Chrysler کرایسلر
M2c33D – typef یا F
F یا M2c33D- typef
ford
Dexron
Dexron یا AQ-A
General motor
فقط از روغن های تصویب شده ای استفاده کنید که توسط کارخانه تعیین گردیده است برای مثال به علت ناسازگرای بودن روغنهای dexron و F با جانشین کردن آنها به جای یکدیگر صفحات اصطکاکی سریعتر ساییده می شود.
هر جعبه دنده با توجه به طراحی ان به یکنوع روغن با ضریب اصطکاک مخصوص
نیرویی برای توقف و یا جلوگیری از حرکت بین دو جمس مجاور هم که به صفحات کلاچ و باند مربوط است) به خود نیاز دارد تا وظایف جعبه دنده را به خوبی انجام دهد.
در مورد روغن موتور هم همچنین است وباید در انتخاب آن دقت کرد به طور مثال روغن موتور تصویب شده باعث ورم کردن واشرها و در نتیجه آب بندی بهتر می شود. درحالی که اگر از یک روغن موتور با فرمول شیمیایی دیگر استفاده کنیم احتمال نشتی و یا حتی خوردگی واشرها و مواد پلاستیکی پیش می آید.
کنترل سطح روغن و کیفیت آن:
پایین بودن سطح روغن
باعث ترکیب هوا در روغن، در اثر مکش پمپ می شود. وجود هوا در روغن باعث پوکی می شود و باعث ایجاد قابلیت تراکم می شود در نتیجه درگیری ها با تاخیر انجام خواهد شد همچنین پمپ نمی تواند به خوبی مبدل و سیستم هیدرولیک را تغذیه کند و در نتیجه گرمای زیاد باعث فرسوده شدن قطعات خواهد شد.
اثر بالا بودن سطح روغن
باعث می شود دنده های جعبه دنده تولید کف و ایجاد حباب می نماید و مانند حالت پایین بودن سطح روغن، باعث لغزش و گرمای بیش از حد می گردد. کف کردن توام با گرمای زیاد باعث می شود که روغن سریعتر اکسید شود و ایجاد لعاب کند و در نتیجه سوپاپها چسبناک می گردد.
کنترل کیفیت روغن:
* علایم روغن تیره و سیاه:
وقتی روغن دارای رنگ تیره و سیاه باشد و نیز با بدی سیم پیچ سوخته همراه باشد در این صورت روغن جعبه دنده بیش از اندازه گرم شده و صفحات کلاچ یا باند سوخته است. گر رنگ روغن تیره باشد ولی بوی سوختگی ندهد تغییر رنگ آن ممکن است از ضد یخ اتبلن گلیکول باشد.
* شیری رنگ شدن روغن
رنگ شیری روغن بدنی معنی است که در روغن آب وجود دارد که در اینصورت اب به روغن جعبه دنده راه پیدا کرده است که باعث تورم کنترل کننده ها و نرمی سطح اصطکاکی می گردد.
* لعاب دار شدن روغن:
در این حالت روغن دارای رنگ قهوه ای روشدن متمایل به تیره را دارا می باشد و روغن شفافیت و رنگ قرمز خود را از دست می دهد و لعابی روی آن تشکیل می شود که از روی گیج روغن مشخص است (مانند نفت روی آب) لعاب باعث چسبندگی سوپاپها ومسدود کردن مجاری ها می شد که باعث افت فشار خواهد شد.
راهنمای عملی روانکاری در: جعبه دنده ای اتوماتیک و تراکتور
در میان روغن های در دسترس، روغن های جعبه دنده های اتوماتیک(ATF) را به علت این که باید شرایط بسیار خاصی را ایجاد کنند و از پیچیده ترین روغن ها به حساب می آیند .
مهمترین ویژگی های این روغن ها عبارتند از: انتقال حرارت، جلوگیری از سایش ، روغن کاری، مقاوم در برابر کف کردن و کیفیت خوب انتقال قدرت به علاوه این ترکیبات باید با مواد مختلفی که در جعبه دنده وجود دارند، از قبیل سیل هاو دیسک های اصطکاک، سازگار بوده و در درجه حرارت بسیار بالا و پایین و برای هزاران کیلومتر کارکرد، دارای شرایط بسیار خوبی باشند.
– شرکت جنرال موتورز مشخصات Dexron III یا II Dexron را پیشنهاد کرده است.
– شرکت فورد موتور، مایعاتی که مشخصات Mercon را داشته باشند، از سال 1987 ساخته شده اند، نیاز به روغن از نوع F دارند) مخلوط کردن این روغن ها با یکدیگر (در مواردی که مشخص نشده است) باعث کاهش کیفیت جابجایی دنده ها خواهد شد (Mercon V برای جعبه دنده های مدل سال 1996 مورد نیاز است)
– جعبه دنده های آلیسون- روغنی که دارای مشخصات Allison c-4 باشد برای جعبه دنده هایی که دارای شرایط کاری سخت هستند، پیشنهاد شده است(سطوح مرغوبیت جدید Allisson c5 برای مدل های 1996 مورد نیاز است)
– کارترپیلار- روغن هایی که مشخصات To-4 را دارا باشند، برای تمام سیستم های انتقال، ترمز با دیسک های ترودیفرانسیل توصیه شده است.
– کرایسلر- کرایسلر پیش از این مشخصات Dexron را مورد استفاده قرار می داد ولی از سال 1996 به بعد مشخصات MS 7176 را پیشنهاد کرده است در سال های اخیر روغن با مشخصات کاتدپیلار To-4 با مخالفت هایی روبرو شده است، به ویژه در مواردی که اپراتورها مجبور به عدم استفاده از روغن ای موتور در این سیستم ها شده اند.
به هر حال از زمانی که کاترپیلار، استفاده از روغن موتور در این سیستم ها را تایید کرد و با توجه به مواردی که در حال حاضر در سیستم های جدید که به کار رفته اند، باعث در نظر گرفتن مواردی در رابطه با تطابق با مواد افزودنی موجود در روغن موتور شده است.
اولین مساله ای که توسط شرکت کاترپیلار (و دیگر سازندگانی که از این نوع سیستم های انتقال استفاده می کنند) در نظر گرفته شده این است که در طراحی سیستم های جدید انتقال، نیاز به درجه بالاتری از اصطکاک، به منظو ردستیابی به بیشترین اثر دیسک های کلاچ و دیگر سیستم های ترمزی است. در نتیجه در روغن با مشخصات کاترپیلار To-4 شاید از مواد افزودنی بهبود دهنده خواص اصطکاک استفاده شده باشد بنابراین بعضی از روغن های موتور برای این سیستم ها مناسب نیستند چون ممکن است در فرمولاسیون انها از ماده افزودنی بهبود دهنده خواص اصطکاک استفاده شده باشد. این مواد افزودنی می توانند به طور جدی روی عملکرد دیسک کلاچ اثر منفی بگذارند.
دومین مورد، عدم تطابق بین مواد افزودنی پاک کننده به ویژه (موادی که در فرمولاسیون روغن موتور به کار برده شده اند) بامواد اصطکاکی دیسک کلاچ و لاستومدها از قبیل کاسه نمدهای روغن)، است.
خیلی از روغن های موتور که امروز مورد استفاده قرار می گیرند دارای ترکیبات آلی نیتروژن دا در مجموعه افزودنی پاک کننده- متفرق کننده هستند. این ترکیبات نیتروژن دار دارای اثر منفی روی سیل های روغن سیستم انتقال بوده و باعث می شود که این سیل ها چروکیده و یا بیش از حد باد کنند. درهر دو حالت نشتی روغن در سیستم انتقال رخ خواهد داد. یک مشکل بسیار جدی از که ترکیبات نیتروژن دار آلی ایجاد می کنند این است که این مواد، باعث ترد کردن مواد اصطکاکی از روی دیسک است به عنوان یک نتیجه، روغن های موتور نمی توانند برای مدت زیادی در سیستم های طراحی شده جدید، مورد استفاده قرار گیرند چون به احتمال بسیار زیاد، در این روغن ها ترکیبات آلی نیتروژن دار وجود دارد.
وجود ترکیبات آلی نیتروژن دار و مواد افزودنی بهبود دهنده خواص، اصطکاکی باعث کوتاه شدن غیرعادی طول عمر سیستم های انتقال جدید می شود. برای سیستم های انتقال جدید باید از مواد افزودنی با شیمی جدید و روغن هایی با فرمولاسیون های خاص استفاده کرد.
در حالی که مشخصات مختلفی توسط سازندگان ماشین آلات برای روغن های دنده اتوماتیک تعریف شده است. در صد بسیار زیادی از این روغن ها ممکن است در سیستم های دیگر، از قبیل سیستم های انتقال قدرت در ماشین آلات راه سازی و دستگاه های مورد استفاده در معدن کاری، کمپد سورهای دورانی از نوع مارپیچ و سیستمهای فرمان مورد استفاده قرار گیرند.
روغن های مورد استفاده در تراکتور این روغن ها برای روانکاری سیستم های انتقال، ترمزهای تر (Breaks Wet)کلاچ های تر (Wet clutches) و سیستم های اتوماتیک مورد استفاده قرار می گیرند. به طور معمول روغن مورد نیاز همه قسمتها از یک مخزن تامین می شود خواص منحصر به فرد این مایعات، باعث شده است که این روغن ها در سیستم های انتقال دهنده صنعتی و بعضی از سیستم های هیدرولیک با فشار زیاد نیز استفاده شود.
به خاطر این خاصیت ها به این روغن ها، روغن های انتقال عمومی تراکتور می گویند. هنگام استفاده از این روغن ها در سیستم های جدید انتقال با توجه به مواد اصطکاکی بکرا برده شده درآنها، سیل ها و دیگر مواد سازنده این سیستم ها، باید توجه زیادی شود که روغن با این مواد سازگاری داشته باشد.
عملکرد و سیرتکاملی ملی روغن های A,T,F Auto matic Tramsmition Fluid
در سمینار (روانکارا در گیربکس های اتوماتیک) که به ابتکار شرکت نفت پارس و با همکاری قویت توربو ایان در خرداد ماه جاری در چالوس برگزار شد شش مقاله علمی و تخصصی توسط مهندسان و کارشناسان نفت پارس و قویت توربو ارائه گرددی. متخصصانی که این مقاله ها را دارند آقایان مهندس ناصر اسلامی، مهندس عباس ناصری، مهندس مجید محمد خانی و مهندس مستانه بکایی از واحد فراورده های شرکت نفت پارس و حامد اوسطی و علیرضا خواهان از شرکت فویت توربو بودند.
روغن های A.T.F به منزله روغن های انتقال اتوماتیک از پیچیده ترین روانکار هایی هستند که در صنعتی تولید می شوند. تعداد مواد افزودنی این روغن ها، گاه به پانزده نوع ماده مختلف می رسد.
روغن های A.T.F به طور کلی دوازده عملکرد متفاوت بشرح زیر دارند. عامل انتقال دما از طریق انتقال حرکت، روانکاری یاتاقان ها و دنده ها، روانکاری کلید سطح اصطکاک، کنترل کننده تووم آب بندها، کنترل کننده اصطکاک در صفحه کلاچ ها در دمای متغیر از تا (درجه سانتی گراد) محافظت از سطوح فلزات در برابر خوردگی، مقاومت در برابر اکسیداسیون و کف کردن و دارا بودن نقطه اشتغال بالا و فرار بودن کم.
عمده ترین ویژگی روغن های A.T.F عبارتند از: پایداری در برابر اکسیداسیون ، پاک کنندگی و معلق کنندگی، پایداری در برابر خوردگی، مقاومت در برابر سایش، سازگاری با آب بندها، داشتن خواص اصطکاکی، برخوردار بودن از تغییرات اندک ویسکوزیته نسبت به دما و بالاخره داشتن مقاومت در برابر ایجاد کف.
به دلیل درجه حرارت بالا، اکسیداسیون روغن های A.T.F باعث موارد زیر می شود: ایجاد رسوبات و مواد بحن شکل بر روی صفحه های کلاچ و قطعات گیربکس، افزایش خوردگی آلیاژای مس در یاتاقان ها و برش ها، سفت شدن قطعه های پلیمری و سائیدگی سطوح صفحات کلاچ، پاک کنندگی و معلق کنندگی از دیگر خصوصیات روغن های A.T.F است. این ویژگی ابعث می شود که کلیه آلودگی ها و ناخالصی ها در گیربکس به صورت معلق درآید و علاوه بر جلوگیری از رسوب، باعث تمیز نگهداشتن سیستم هیدرولیک شود.
پایداری در برابر خوردگی و ساییدگی
روغن های A.T.F در برابر خوردگی پایدار هستند به طوری که می دانیم در ساختن گیربکس های اتوماتیک از مواد گوناگونی مانند فولاد، چدن، آلومینیوم، مس، برنج، برنز، نقره و قلع استفاده می شود بنابراین روغن مورد استفاه در گیربکس ها باید در برابر خوردگی برای مجموعه فلزهای یاد شده، سطح حفاظتی بالایی داشته باشد که روغن های A.T.F از این خصوصیت برخوردارند از خصوصیات های دیگر روغن های A.T.F مقاومت در برابر سائیدگی است. گیربکس های اتوماتیک دارای مکانیسم های متنوعی هستند. این مکانیسم ها شامل مبدل ای کشتاور، دنده های خورشیدی، سیستم های هیدرولیک، صفات کلاچ و قطعه های مختلف فلزی مانند انواع یاتاقانهاست. روغن های A.T.F قابلیت لازم را برای محافظمت در برابر سائیدگی سیستم های یاد شده دارند این روغن ها هم چنین با آب بندها سازگاری داشته و عملکرد ان نسبت به ترکیبات الاستومدی متفاوتست.
ترکیبات الاستومری مختلفی که در سیستم های انتقال اتوماتیک برای جلوگیری از ؟؟؟ داخلی و خارجی استفاده می شود، عبارتند از:
نیتریل ها، پلی اکریکل ها و سیلیکون ها که A.T.F ها با این ترکیبات سازگاری دارند.
در زمینه خواص اصطکاکی روغن های A.T.F به چند نکته می توان اشاره کرد. صفحات کلاچ باندهای مورد استفاده در گیربکس ها، به طور عموم از ترکیبات هستند صفحات از ترکیبات مرکب مواد فاید سلولوزی است. همچنین برای تسهیل عمل خنک کاری بوسیله روغن، این صفحات متخلخل هستند.
ضریب اصطکاک ای صفحات به طور عمومی بالاست بنابراین خواص اصطکاکی روغن های A.T.F نقش قابل توجهی در کارکرد گیربکس های اتوماتیک ایفا می کند.
حداقل ویسکوزیته
حداقل ویسکوزیته برای دمای بالا و حداکثر ویسکوزیته مجاز برای کارکرد در دمای پایین از ضرورت های استاندارد برای روغن های گیربکس اتوماتیک است روغن های A.T.F باتوجه به محدوده وسیع دمای مورد استفاده یعنی منهای 40 تا 175 درجه سانتی گراد دارای ویسکوزیته مناسب هستند این روغن ها همچنین در برابر ایاد کف از مقاومت لازم برخوردار می باشن. به طور کلی، گردش زیاد روغن، تلاطم شدید در مبدل گشتاور و مجراهای تنگ عبور روغن، باعث تشدید تشکیل کف در سیستم ها می شود. از آنجا که کف بیش از اندازه فشار هیدرولیکی را کاهش می دهد.
ساختار روغن های A.T.F به گونه ای است که در برابر کف مقاومت لازم را دارا می باشد.
یک جعبه دنده اتوماتیک از پنج قسمت اصلی شامل، مبدل گشتاور، کلاچ، باند، دنده های خورشیدی و سیستم هیدرولیک تشکیل شده است. عملکرد روغن های A.T.F بر روی هر یک از قسمتهای جعبه دنده اتوماتیک بشرح زیر می باشد
در مبدل گشتاور A.T.F در برابر اکسیداسیون مقاومت عالی دارد. خاصیت ضد خورندگی سازگاری آنها با آب بندها بسیار خوب بوده نسبت به دما حداقل در کلاچ و باند، خواص اصطکاک مناسب داشته و در برابر اکسداسیون پایدارند. هم چنین نسبت به دما حداقل تغییرات ویسکوزیته را از خود نشان می دهند و ضدسائیدگی هستند.
در دنده های خورشیدی، فشار بالا یا Ep را به خوبی تحمل کرده، خاصیت ضدسائیدگی و ضدخوردگی دارد و بالاخره روغن های A.T.F در سیستم هیدرولیک جعبه دنده اتوماتیک نسبت به دما حداقل تغییرات ویسکوزیته را دارند خواص ضدخوردگی، ضد کف و ضد سائیدگی آنها خوب بوده و با آب بندها سازگاری متناسب دارند.
سیرتکاملی روغن A.T.F
عمده ترین عملکرد هر مایع هیدرولیکی انتقال سریع نیرو است که در پنج وظیفه اصل خلاصه می شود. این وظایف عبارتند از: انتقال قدرت موتور از طریق مبدل گشتاور، انتقال فشار هیدرولیکی از طریق سیستم کنترل هیدرولیک، انتقال و خارج کردن حرارت تولید شده، روانکاری سوح بلبرینگ ها، شفت ها ، چرخ دنده ها و سطح اصطکاکی کلاچ ها و باندها و کنترل تورم آب بندها.
روغن های A.T.F وظایف یاد شه را بخوبی انجام می دهند و سیر تکاملی آنها طی یک دوره تقریبا 25 ساله قابل توجه بوده است.
در سال 1946 میلادی، برای موتوری با قدرت 150 HP ظرفیت روغن 13/5 لیتر بوده که در سال 1970 برای موتوری به قدرت 375 HP ظرفیت روغن به 11/5 لیتر رسیده است.
اولین روغن های انتقال اتوماتیک توسط شرکت جنرال موتور در سال 1949 با نام type A به بازار عرضه شد. در سال 1959 تغییراتی بر روی type A صورت گرفتو تولیدات جدید با نام type A Suffix A در اختیار مصرف کننده گان قرار دارد.
در سال 1967 سیال Dexron تولید شد که خاصیت پایداری ان در درجه حرارت بالا بهبود یافت. در درجه حرارت پایین، سیال بون خود را حفظ می کرد و د رحین کار خواص اصطکاکی لازم داشت.
با عرضه سیال DEXTRON II در سال 1975 فورمولاسیون DEXTRON اصلاح شد. این سیال چند منظوره برای انتقال دهنده های ماشین های سواری، روانکاری موتورهای دوار، جایگزین سیال C-2 در آلیون دیترویت دیزل شد.
DEXTRON II در مقایسه با سیال DEXTRON از گرانروی کمتری در درجه حارت های پایین برخوردار بوده و پایداری آن در برابر اکسیداسیون بیشتر از DEXTRON است.
در سال 1960 کارخانه فورد برای گیربکس ها یاتوماتیک تولیدی خودنما M-2C33-D روغن type F را تولید کرده هشت سال بعد، جدیدترین تغییرات بر روی این نوع روغن توسط فورد انجام شد و روغن (Type F M- 2c33-F) ارائه گردید. آخرین دستاورد فورد در سال 1979 با ارتقاء 6 سطح کیفی Type F با مشخصه M2-c33-G تولید شد. این محصول جدید تا سال 1982 به طور وسعی در خودروهای اروپایی فورد، گیربکس های اتوماتیک شرکت بورگ، وارنر و ژاپن مورد استفاده قرار گرفت.
در اواخر دهه ی هفتاد و اوایل دهه ی هشتاد شرکت فورد، سیال M-2C 185A را که ضریب اصطکاک پایینی داشت با نام MERCON تولید کرد و این رغن به شکل تکامل یاتفه جدید ارسال 1993 با مشخصه ی MERCON V روانه ی بازار شد سیال اخیر، تحت برشهای شدید و در مقابل اکسیداسیون، پایداری بیشتری دارد و در دمای پایین تر کارکرد بهتری از خود نشان می دهد.
مقایسه یا سیالات فورد با جنرال موتور، نشان می دهد: سیالات جنرال موتور، ضریب اصطکاک استاتیکی پایینی دارند ، در حالیکه سیالات خورد از ضریب اصطکاک استاتیکی بالایی برخوردار هستند . این دو سیال قابل تعویض با یکدیگر نبوده ویکی بهتر از دیگری نیست . تفاوت اساسی آنها در خاصیت اصطکاکی صفحات کلاچ میباشد .
برای تعویض دنده ای نرم ، افزایش طول عمر کلاچ و باندها خاصیت اصطکاکی مناسب سیال ، اندازه و شکل صفحات کلاچ وشیب یا ضریب اصطکاک منحنی های اصطکاکی موثر میباشند . در اینجا به نکات قابل توجهی در مورد سیال انتقال اتوماتیک میتوان اشاره کرد . 50% عامل افرایش دما در سیال انتقال اتوماتیک مربوط به حرارت ایجاد شده درصفحات کلاچ و باندها بوده وبقیه درمبدل گشتاور میباشد . گشتاور یا ضریب اصطکاک صفحات کلاچ معمولاً باافزایش دمای سیال کاهش میابد.
گشتاور دینامیکی نهایی قبل ازاینکه کلاچ ها قفل کنند درمورد سیال فورد 50% بیشتز از سیال جنرال موتور است. گشتاورد مورد نیاز در حالت خلاصی صفحات کلاچ در سیال فورد صد در صد بیشتز از سیال جنرال موتور است و این گشتاور در سیال DEXRON در دمای 40درجه سانتی گراد تقریبا همان مقرای است که سیال M2-C33 فورد در دمای 150 درجه سانتی گراد دارد(دمای عملکرد طبیعی گیربکس 95 تا 130 درجه سانتی گراد است)
ریختن یالی باتیپ DEXRON در گیربکسی که برای سیال نوع M2-C33 فورد طراحی شده به این معنی است که اصطکاک موجود در صفحات کلاچ و بازها به طور دائمی در شرایط دمایی بالا و سخت عملیاتی قرار داشته است.
بخش گیربکس اتوماتیک آلیسون شرکت جنرال موتور نیز سیال با مشخصه ALLISONC-4 برای گیربکس های تحت شرایط عملیاتی سخت در وسایل نقلیه سنگین و اتوبوسهای شهری ارائه کرده است. همچنین TO-4 CATTERPILLAR سیالی است که شرکت کاترپیلار برای گیربکس هایی که خاصیت اصطکاکی در آن شدید بوده و به محافظت عالی در برابر خوردگی نیاز باشد پیشنهاد نموده است. در این میان شرکت های اروپایی تولید کننده گیربکس نیز سیالاتی را ارائه داده اند. فویت توربو VOITH HURBO که تولید کننده گیربکسهای DIWA و MIDIMAT است. سیال G GOT را با پایه ی تمام معدنی یا نیمه سنتزی و سیال G 1363 را با پایه ی تمام سنتزی معرفی می کند. این سیالات دارای مشخصه ی DECRON II D. DECRON و یا DEXRON III هستند. همچنین از مشخصات پایه ای استاندارد روغن ها می توان از عواملی نظیر پایداری برشی، محافظت در برابر خط برداشتن صفحات کلاچ و سازگاری با آب بندها نام برد. شرکت ZF یکی دیگر از سازندگان اروپایی گیربکس اتوماتیک وسایل نقلیه سنگین و اتوبوسها است. سیالات مودر تایید این شرکت با مشخصه ی DECRON II D. DECRON و یا DEXRON III را داشته باشند.
برای اخذ تاییدیه از این شرکت، تست های استاندارد ویسکرزیته، پایدرای برشی و محافظت صفحات کلاچ در برابر خط افتادن نیز انجام می شود.
شرکت رایملر کرایسلر، سومین شرکت اروپایی است که فهرستی از روانکاری های مورد تایید خود را تهیه و به صورت X.236 معرفی کرده است.
236 یعنی اینکه سیال A.T.F بوده و X مربوط به سری خاصی از ادتیوهاست که توسط شرکت سازنده ادتیو جهت افزودن به A.T.F بکار گرفته شده است. A.T.F های موجود در این لیست لزوماً مشخصه ی DECRON II D. DECRON و یا DEXRON III شرکت جنرال موتور و همچنین خواص استانداردی نظیر ویسکرزیته مناسب، خاصیت ضد کف، سازگاری با آب بندها، پایداری برش و محافظت صفحات کلاچ در برابر خط افتادن را دارا هستند.
روغن هیدرولیک به جای واسکازین:
+ چند روز برای تعویض روغن گیربکس اپل کورسا مراجعه کردم و تعویض روغنیه بجای واسکازین روغن هیدرولیک ریخت و گفت بهتره و دنده ها بهتر جامیره … فقط باید زودتر عوضش کنی. توی دنده ها تفاوت خاصی احساس نمی کنم. از اولش عالی جا میرفت هنوز هم عالی جا میره یه وقت خراب نشد؟
+ روغن هیدرولیک مثل آب، ویسکوزیته ی بسیار پایینی داره به زودی شاهد نشتی روغن و زوزه کشیدن دنده ه ا خواهی بود. زودتر باید عوض بشه. خواص واسکازین با روغن هیدرولین فرق می کنه مثل اینکه که بری حمام به جای شامپو باراتیکس موهای سرت رو بشوری و بعد بگی اینجوری بهتر تمیز می شد.
+ اپل رو نمی دونم باید منوال مد نشینت رو بخونی ولی برای بنز باید تو گیرنکس منوال A.T.F ریخت توی منوال هم نوشته A.T.F (ولی اکثر مکانیکا) واسکازن می ریزن و نرمی و دقت خاص دنده های ماشین رااز بین می بره اکثراً می گن A.T.F برای وقتی بود که نو بوده نه الان که کهنه شده به نظر من حرف درستی نیست.
دراروپا و آمریکا بعضی ها روغن موتور 10W30 استفاده می کنند برای (بنز) بعضی شرکتها هم روغن مخصوص گیربکس منوال دارند که ویسکوزیته اش خیلی کمتر از واسکازین های معمولی است.
A.T.F مخصوص گیربکس های اتومات نه گیر بکس های منوال کارش فقط روغن کاری نیست بلکه مدارهای هیدرولیک مبدل گشتاور و … رو را میندازه در گیربکس های منوال مهمترین وظیفه روانکاری است اما درگیربکس اتومات مهمترین وظیفه راه انداختن مدارهای هیدرولیک است.
خیلی با هم فرق می کنند در بین عموم به روغن گیربکس، واسکازین یا به اشتباه A.T.F می گویند.
– یکی از مهمترین وظیفه های روغن گیربکس جدا از بحث روغنکاری، راه اندازهی مدارات هیدرولیک و راه اندازها مثل actuator و سوپاپ های تعویض و … است که برای هر گیربکسی باید روغن خاص خودش را ریخت مثلاً درگیربکس های قدیمی فورد، روغن گیربکس با روغنی که درگیر بکس های جنرال موتور ریخته می شد فرق می کرد برای همین بود که بطور مثال گیربکس های فورد تیزتر دنده عوض می کرد یا گیربکس های جنرال موتور نرم تر.
(گیربکس هیا بنز هم باید حتما از روغنی که استانداردهای مخصوص را داشته باشد استفاده کند)
اصولاً روغن های اتومات، فشاری که تحمل می کنند حتی از فشار روغن موتور هم بیشتر است و دمای انها هم از دمای روغن موتور بالاتر است. و اگر این شرایط را نداشته باشند. سریع لجنی می شوند و مخصوصاً کنترلر را که اصلی ترین قطعه اتومات ها هستند و خیلی هم به ناخالصی حساس اند خراب می کنند. پس تعویض مایع گیربکس های اتوماتیک را حتماً سروقت انجام داد. اما گیربکس های دستی که این تجهیزات را ندارند فقط به روغنی که به اصطکاک را کم کند و آنرا از خوردگی و گرما حفظ کند نیاز دارد که البته این مایع، مایع هیدرولیک گیربکس اتوماتیک نیست.
– در گیربکس دستی بنز دقیقا باید همین A.T.F که برای گیربکس های اتوماتیک هست را ریخت ولی متاسفانه در ایران 99% رعایت نمیشه. هم نوعی و حسی خاص گیربکس را بهم می زند و هم باعث خرابی آن می شود.

فهرست مطالب
گیربکس های اتوماتیک: 1
روغن های دنده خودرو: 3
تاثیر انتخاب گرانووی صحیح: 4
روغن دنده های اتوماتیک: 4
روغن های صنعتی هیدرولین: 4
روغن دنده صنعتی: 5
روغن ای هیدرولیکا گیربکس های اتوماتیک: 6
کنترل سطح روغن و کیفیت آن: 7
کنترل کیفیت روغن: 8
راهنمای عملی روانکاری در: جعبه دنده ای اتوماتیک و تراکتور 9
عملکرد و سیرتکاملی ملی روغن های A,T,F Auto matic Tramsmition Fluid 13
پایداری در برابر خوردگی و ساییدگی 15
حداقل ویسکوزیته 16
سیرتکاملی روغن A.T.F 17
روغن هیدرولیک به جای واسکازین: 22