دانشگاه آزاد اسلامی
گزارش کار آموزی
رشته:کامپیوتر
موضوع: ایجاد پورتال با استفاده از نرم افزار share point
استاد راهنما:
سرپرست کارآموز:
کارآموز:
پاییز
مقدمه
قطعا مطلع هستید که اولین بار شبکه غیر محلی در سال 1960 توسط آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته سازمان
دفاع آمریکا با نام "آرپانت" متولد شد.
در آن زمان تنها هدف از طراحی این شبکه حول این محور بود تا هر کامپیوتر به کامپیوتردیگری متصل شود و پیامهای ارسالی بتوانند از یک نقطه شبکه به هرنقطه دیگر، از مسیرهای مختلفی بگذرند که با گذشت زمان و ارتباط این شبکه با چندین شبکه ارتباطی دیگر مفهوم جدی تری به نام اینترنت بوجود آمد.
احتمالا آن زمان کمتر کسی باور می کرد که این شبکه به چنان عظمتی دست می یابد که مدیریت و کنترل آن چه در بخش مدیریتی و چه در بخش فنی نیاز به هزینه و متخصصین ویژه ای خواهد داشت.
اما با نظریه World Wide Web که امروزه میلیون ها بار اطلاعات اینترنت توسط انواع مروگر ها بدست میلیون ها کاربر اینترنت مرور می شود علم اینترنت پا به مرحله جدیدی گذاشته است. مرحله ای پیچیده با کاربری فوق العاده آسان که همین آسان بودن دسترسی بعضا برخی از کاربران را به اشتباه میاندازد که وب همان اینترنت است!
هدف از نظریه World Wide Web چیزی نبود جز دسترسی آسان و سریع به خدمات و محتویات اینترنتی از طریق یک Application خاص با قابلیت های مشخص که با ورود این Application ها گام جدید تری در عرصه سرویس دهی اینترنتی و نیز طبقه بندی اطلاعات در اینترنت به وجود آمد و این رقابت تا جایی رسید که کیفیت، ظاهر و امنیت مرورگر ها نیز برای کاربران مهم تلقی شد و بازار گرمی را برای سازندگان مرورگر ها به وجود آورد.
گسترش اطلاعات و سرویس دهی اینترنتی توسط وب سایت ها چنان رشد چشمگیری داشته است که بعید است کسی نام تمامی وب سایت های موجود در اینترنت را از حفظ باشد چرا که می بایست هر روز نام های کوتاه و بلند 20000 سایت جدید را بخاطر بسپارد!
از آنجائیکه با حیات وب، کاربری آسان انگیزه اصلی کاربران اینترنت جهت استفاده از این شبکه می باشد پس قطعا دور از ذهن است یک کاربر اینترنتی راضی شود برای استفاده از چندین خدمات مورد نیازش هر روز به چندین سایت سرکشی کند و برای استفاده از آنها مجبور به ثبت نام های تکراری و نیز محافظت از چندین شناسه و رمز عبور متفاوت باشد، از همین رو وب ناخواسته به نسل جدیدی از سرویس دهی رسید که امروزه همگی آنرا با نام وب پورتال می شناسند.
با تشکر از اساتید محترم
فهرست:
معرفی محل کارآموزی…………………………………………………………..5
تعریف پورتال……………………………………………………………………….8
ویژگی پورتال……………………………………………………………………….10
انواع پورتال…………………………………………………………………………14
موتور جست و جوی پورتال………………………………………………..28
وب پورتال چیست؟……………………………………………………………..32
معرفی نرم افزار SHARE POINT………………………………….35
نحوه ی کار بر روی پورتال……………………………………………………48
معرفی WEBPART………………………………………………………….51
معرفی محل کارآموزی:
مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی
شهید بهشتی.
این مرکز در جهت ارتقا سطح نرم افزاری و سخت افزاری در حوزه IT دانشگاه
قدم بر می دارد.
عمده فعالیتهای مرکز در طول سالهای 82تا86 به پنج دسته ذیل تقسیم میگردد .
* نرم افزار
* سخت افزار
* شبکه و اینترنت
* آموزش
* نظارت و اجرای پروژه های IT
بخشی از پروژه های در حال اجرا عبارتند از :
* طرح جامع اتوماسیون اداری . ( ERP )
* تهیه RFP و برگزاری نشست های فنی با کارشناسان سایر مراکز .
* برگزاری مناقصات .
* کمک در راه اندازی نرم افزار.
* پروژه پورتال .
* ارتقاء سطح علمی کاربران با برگزاری کلاس ICDL .
* تولید CD های آموزشی جهت ارتقاء سطح علمی کاربران.
* کتابخانه الکترونیکی و آموزش الکترونیکی مباحث مختلف IT .
* بررسی امکانات موجود جهت ارائه سرویس آموزشی از راه دور E-Learning .
* مطالعه و انجام تحقیقات جهت راه اندازی سرویس مبتنی بر web مثل ویدئو کنفرانس ، تله کنفرانس، و تحقق سلامت الکترونیک .
* برگزاری همایش ها و سمینارها در جهت اعتلای سطح مرکز.
فعالیت های بخش نرم افزار این مرکزشامل موارد زیر می باشد :
1. شامل ارائه کلیه خدمات ایجاد و نگهداری صفحات الکترونیکی و اختصاص Child Domain به مراکز تحت پوشش دانشگاه.
2. درج اخبار و آگهیهای اطلاع رسانی جهت آگاهی بازدیدکنندگان از آخرین اطلاعات مربوط به دانشگاه ،همایشها و کنگره های مربوطه.
3. ایجاد و پشتیبانی بانکهای اطلاعاتی مورد نیاز جهت واحدهای دانشگاه .
4. به روز رسانی برنامه ها و نرم افزارهای موجود در FTP دانشگاه .
5. انتخاب و پیاده سازی نرم افزارها .
6. نگهداری و پشتیبانی نرم افزارها.
تعریف پورتال
تعریف اولیه پورتال بسیار ساده است : "مکانی (Hub) که ساده ترین کاربران اینترنت با رجوع به آن بتوانند به راحتی از سرویس های متداول در اینترنت بهره مند شوند و یا اطلاعات مورد نیاز خود در را بدست آورند ". هریک از این کلمات دقیقا نشان دهنده ویژگی خاصی از پورتال هستند :
مکان : در اکثر موارد پورتال به عنوان یک وب سایت با ویژگی های خاص شناخته می شود. این وب سایت می تواند یک واسط (Interface) بین کاربران و تعدادی وب سایت زیر مجموعه پورتال باشد و یا اینکه به عنوان وب سایتی واسط، بین کاربران و اینترنت قرار گیرد. اما تعاریفی نیز وجود دارند که مستقیما از لغت وب سایت استفاده نکرده در این مورد سکوت می کنند : "پورتال دروازه ای است به سایتهای دیگر " و یا "پورتال نقطه ورود کاربران به اینترنت است " .
ساده ترین کاربران : کاربرانی که به پورتال مراجعه می کنند ، لزوما کاربران حرفه ای اینترنت نیستند. پورتال این توانایی را به کاربران می دهد که حتی کم تجربه ترین آنها بتواند از اطلاعات و سرویسهای ارائه شده استفاده کند . بر حسب نوع پورتال ، کاربران آن نیز متفاوتند و شامل کاربران معمولی ، مشتریان ، تولیدکنندگان ، کارمندان سازمان و… باشند .
سرویس های متداول در اینترنت : هر وب سایتی بر حسب نوع فعالیت کاری خود ارائه دهنده سرویس خاصی است . اما یک پورتال باید توانایی ارائه سرویس های عمومی باشد نظیر سرویس پست الکترونیک رایگان ، انجمن ،تالار گفتگو ، اخبار ، نقشه های مرتبط با موضوع پورتال ، جستجو در سایتهای زیر مجموعه و اینترنت ، شخصی سازی توسط کاربر و شخصی سازی توسط پورتال(Tailoring) باشد . در پورتالهای تجاری خدمات خرید و فروش آنلاین ، ارائه کاتالوگ و سیستمهای پرداخت لحاظ می گردند .
اطلاعات مورد نیاز : یکی از ویژگی های پورتال دریافت اطلاعات از سایتهای دیگر(Content aggregation) است . پورتال تنها دریافت کننده اطلاعات است و آنها را به اشتراک می گذارد . به عبارت بهتر پورتال اطلاعاتی که در سایتها و پایگاههای مختلف وجود دارد را سازماندهی کرده و نمایش می دهد. در نظر داشته باشید که این اطلاعات باید استاندارد شده باشند .
بنابراین :
* پورتال ، تولید کننده و مدیریت کننده اطلاعات نیست .
* پورتال ، استاندارد کننده اطلاعات نیست .
* پورتال ، یک وب سایت همه کاره نیست .
به عبارت دیگر پورتال چهارچوبی است که اطلاعات و سرویسهای منابع مختلف را کنار یکدیگر قرار داده و تحت یک طرح امنیتی ارائه می دهد . با استفاده از پورتال می توان به یکپارچه سازی سیستمهای مجزا کمک کرده و کاربران را برای استفاده از خدمات موجود یاری داد.
این مقاله پورتال را در سه بخش مورد بررسی قرار می دهد :
ویژگی های پورتال
انواع پورتال
اجزای فنی پورتال
ویژگی های پورتال
بر طبق نکاتی که در تعریف پورتال داده شد ویژگی های پورتال عبارتند از :
1- ارائه شخصی سازی اطلاعات و کاربری های پورتال بر حسب نیاز کاربر توسط شخص یا خود پورتال . (PersonalizationوTailoring)
2- ارائه سیستمهای جستجو و دایرکتوری به گونه ای که کاربر در کمترین زمان ممکن به اطلاعات دست یابد . (Search and Directory)
3- ارائه امکان شخصی سازی برای تغییر ظاهر و ساختار پورتال به ازای هر کاربر (End user customization)
4- ارائه ساز و کار مدیریت اطلاعات به افراد مسوول پورتال .(Content & Data Management)
5- ارائه مکانیزمهایی به مدیران پورتال برای پاسخگویی به نیازهای افراد مختلف در سازمان.
6- پشتیبانی برقراری ارتباط با منابع خارج از پورتال نظیر web service و سایتهای دیگر ، برای دریافت اطلاعات و سرویسهای مورد نیاز .
7- عدم وابستگی به پهنه ای (Platform) خاص به گونه ای که برای تمامی افراد با سیستم عاملهای مختلف و مرورگرهای مختلف قابل دسترس باشد(Cross-platform functionality) . این مورد شامل پشتیبانی توسط سیستمهای PDA و موبایل نیز می گردد .
8- Single sign-on : مکانیزمی که به وسیله آن کاربر تنها با یک بار ورود به سیستم به تمام سرویس ها و اطلاعات محدوده خود دسترسی داشته باشد .
9- راهکارهای امنیتی به منظور تعیین سطوح دسترسی کاربران و نقش هر کاربر در سیستم. این سطح دسترسی شامل بازدیدکنندگان و مسوولین پورتال می شود.(Security)
10- ساختار مشخصی برای ارائه اطلاعات به کاربر(Taxonomy)
11- ساختار پیمایش ساده به گونه ای که کاربر با کمترین کلیک به مکان ، سرویس و یا اطلاعات مورد نظرش دست یابد .( Browse / Navigate Documents)
12- ایجاد امکان ارتباط کاربران با مسوولین پورتال و دیگر کاربران پورتال به صورت همزمان ("Chat")یا غیر همزمان ("Forum") . (Collaboration)
13- ارائه سرویس های متداول در اینترنت
14- ارائه مکانیزمی که از طریق آن کاربران بتوانند در بخش های مختلف پورتال عضو شده و در صورت تغییر اطلاعات آن بخش و یا افزودن اطلاعات جدید ، Email دریافت کنند .( Subscribe / what's new)
15- ارسال پیام به ازای رویدادهایی که برای کاربر مهم هستند . این سیستم با استفاده از email و یا خود پورتال پیامی برای مشتری ارسال کرده و به او می گوید که رویداد درخواست شده اتفاق افتاده است . به عنوان مثال کاربران می توانند در بخش تنظمیات خود ، برای دریافت پیامهای شخصی ، دریافت یک وظیفه ، دریافت یک خبر با عنوانی خاص "دریافت پیام " را درخواست کنند.(Alert)
16 – مدیریت گردش کار – تمامی فرآیندها دارای یک روند اجرایی هستند . این فرآیند به بخشهای مختلف تقسیم شده و با زمان بندی مشخص به افراد مختلف اختصاص داده و انجام می شوند. حداقل امکانی که به بهتر شدن کیفیت فرآیند کمک می کند ، پیاده سازی آن بر روی کاغذ می باشد. اما آیا این امکان کافی است ؟ آیا بدین وسیله می توان علاوه بر روند کار ، نحوه انجام کار و زمان بندی آن را کنترل کرد ؟ یکی از امکانات پورتال ارائه مدیریت گردش کار است. (Workflow Management)
بر این اساس می توان فرآیندی در سیستم تعریف کرد و با استفاده از امکانات " زمان بندی " و "فازبندی " ، فرآیند را به وظایف کوچک تر تقسیم کرد ؛ به گونه ای که هر وظیفه نه تنها نشان دهنده فرد انجام دهنده ، بلکه نمایش دهنده زمان بندی انجام فرآیند نیز باشد. حال اگر بخش مدیریت گردش کار کنار سیستم Alert و یا ارسال پیام از تقویم شخصی قرار گیرد ، می تواند کمک موثری در نظارت و پیش برد آن فرآیند نماید. در انتها توصیف گرافیکی فرآیند برای ایجاد کننده فرآیند و کسانی که در انجام فرآیند سهیم هستند، این حسن را دارد که بتوانند درک بهتری از آن داشته باشند و حتی پروسه را اصلاح کنند تا در زمان بندی ها صرفه جویی شود .
علاوه بر این ، در صورتی که فرآیند انتخابی در طول زمان انجام خود احتیاج به بهره گیری از بخشهای مختلف پورتال داشته باشد ، می تواند محک خوبی برای شناخت ارتباطات لازم ما بین بخشهای های پورتال باشد.
انواع پورتال
پورتال را می توان بر حسب محتوا و مخاطب طبقه بندی کرد :
محتوا : "چه سیستم و اطلاعاتی توسط پورتال ارائه می شوند ؟"
* پورتالهای اطلاعاتی ( Information Portal )، پورتالهایی هستند که بیشتر اطلاعات استاتیک موجود در منابع مختلف را گردآوری کرده و نمایش می دهند.
* پورتالهای کاربردی ( Application Portal ) ، پورتالهایی هستند که بیشتر ارائه دهنده سرویس هستند .
مخاطب : " مخاطب پورتال چه کسی است ؟ "
* پورتال افقی ( Horizontal Portal – Hortal ) ارائه دهنده اطلاعات و سرویسهای مختلفی است ، و افراد مختلف را پاسخگو می باشد به عنوان مثال پورتالی که در آن خرید و فروش کالاهای مختلفی صورت می گیرد .
* پورتال عمودی ( Vertical Portal- Vortal ) بر روی عناوین خاص و یا سرویسهای خاص تمرکز دارد و پاسخگوی گروه خاصی می باشد . به عنوان مثال پورتالی که به خرید و فروش محصولات یک صنعت خاص و اخبار همان صنعت اختصاص می یابد .
پورتالهای سازمانی ( B2E )
1- EIP یا Enterprise Information Portals
این پورتال که برای استفاده کارمندان و به منظور بهبود روند دسترسی افراد به اطلاعات ، به اشتراک گذاشتن اطلاعات مختلف و کار بر روی اطلاعات طراحی می گردد . با استفاده از EIP می توان پروسه ها و کنترل روند اجرای فرآیندهای سازمان، مخزن اطلاعات (Data Warehouse) ، برنامه های کاربردی در سطح سازمان را یکپارچه کرد .
EIP امکان دسترسی کارمندان به انواع دیگر پورتال نظیر e-business Portal و پورتالهای شخصی را فراهم می آورد . به صورت خلاصه می توان گفت که EIP ، برنامه ای است که شرکتها را قادر می سازد تا به کاربران اجازه دهند تا به اطلاعات درون سازمانی آنها دسترسی داشته باشند ، آنها را شخصی کنند و در انتها بر حسب اطلاعات موجود تصمیم درستی بگیرند.
انوع این نوع پورتال عبارتند از :
1-1 Business intelligence portals
Business intelligence شامل برنامه هایی است که برای جمع آوری ، ذخیره سازی ، تحلیل و دسترسی به اطلاعات بکار می روند وبه کاربران این اطلاعات اجازه می دهد که بر حسب این اطلاعات بهترین تصمیم گیری انجام دهند . همچنین این نوع پورتال، از انواع پورتالهای سازمانی است که به کاربران امکان می دهد تا به پورتال دسترسی داشته و گزارش هایی را وارد بانک اطلاعاتی سازمان نمایند .این اطلاعات -که کاملا به روز هستند – در تصمیم گیری های استفاده کنندگان تاثیر زیادی دارند .IBM و Oracle از ارائه دهندگان این نوع پورتال هستند.
1-2 Business area (Intranet) portals
پورتالهایی که تنها عملکردهای خاص درون سازمانی را شامل می شوند . Authoria وPeopleSoft در زمینه مدیریت منابع انسانی ، SAP Portal و Oracle در زمینه ERP ، Siebel در زمینه بازاریابی و فروش از ارائه دهندگان این نوع پورتال هستند. این نوع پورتال به کارمندان کمک می کند که به اطلاعات ذخیره شده در سازمان ذخیره شده اند دسترسی داشته باشند و از آن برای هدف تعیین شده استفاده کنند.
1-3 Role portals
این نوع پورتال سه نوع مدل تجاری (Business Model) را پشتیبانی می کند. بدین صورت که برای هریک از انواع B2E ، B2C و B2B خدماتی ارائه می دهد .
این پورتال در محدوده B2E ، به کارمندان اجازه می دهد تا به اطلاعات مورد نظر خود دسترسی داشته باشند. خروجی این نوع پورتال قابل شخصی سازی است.. در محدوده B2C به شرکت اجازه می دهد که با مشتریانش ارتباط برقرار کند. در این محدوده خدماتی نظیر سفارش دهی ، صدور صورتحساب ، پشتیبانی و پیگیری انجام فرایند به صورت الکترونیکی را فراهم می کند. در محدوده B2B این نوع پورتال به شرکت اجازه می دهد که نحوه انتقال اطلاعات ، فعالیتهای تجاری و فرایندهای بین خود و تولید کنندگان، شرکت های همکار و توزیع کنندگان خود را کنترل نماید .
2- e-Business (Extranet) Portals
این نوع پورتال دارای سه زیر مجموعه است :
2-1 Extended enterprise portals
این نوع پورتال در محدوده B2B به شرکتهای همکار و تولید کننده اجازه می دهندکه به Exteranet شرکت دیگر دسترسی داشته باشند . در این حالت خدماتی نظیر سفارش کالا ، مطرح کردن درخواست مناقصه مورد استفاده قرار می گیرد . در محدوده B2C این نوع پورتال به مشتریان اجازه می دهد که به Extranet شرکت دسترسی داشته باشند و خدماتی نظیر سفارش کالا ، صدور صورتحساب و خدمات مشتری دریافت نمایند.
2-2 e-Marketplace portals
این نوع پورتال به کاربران اجازه می دهند که کالاهای خود را برای خرید و یا فروش بر روی پورتال قرار دهند. این نوع پورتال ارتباط بین خریدار و فروشنده را برقرار کرده و با ارائه اخبار و اطلاعات مرتبط با موضوعی که در آن زمینه فعالیت می کند به کاربران سایت کمک می کند تا تصمیم گیری درستی داشته باشند.
2-3 ASP portals
این نوع پورتال ، در محدوده B2B بوده و به کاربران خود اجازه می دهد تا خدمات و کالاهای موجود را اجاره نمایند . نمونه های این نوع پورتال عبارتند از :
* Portera's ServicePort
* Salesforce.com
* SAP's MySAP.com
* Oracle's oraclesmallbusiness.com
3 – Personal (WAP) portals
3-1 Pervasive portals or mobility portals
این نوع پورتال که در تلفنهای همراه ، PDA ، ومحصولاتی از این قبیل وجود دارد ، به عنوان یک سرویس مهم برای کارمندان و مشتریان مطرح می شود . زیرا که این دو گروه با استفاده از این نوع پورتال می توانند اطلاعات لازم جهت خدمات دهی ، کالا ، قیمت ، تخفیف ، وضعیت پرداختها و وضعیت حمل و نقل کالا را کنترل نمایند..
4- Public or Mega (Internet) portals
سازمانهایی که در این گروه قرار می گیرند ، بر روی جذب تعداد زیاد مخاطب آنلاین کار می کنند. این نوع پورتال شامل دو زیر گروه می گردد :
4-1 پورتالهای تجاری (پورتالهای شخصی)
پورتالهایی که اطلاعات را به صورت عمومی در اختیار افراد قرار می دهند . این پورتالها اغلب دارای سرویس های رایگان بوده و هزینه های خود را از طریق تبلیغات بدست می آورند . مخاطب این پورتال عام مردم هستند که برای ارتباط با دیگران و همچنین بهرمندی از اطلاعات اینترنت از پورتال استفاده می کنند . نکته جالب در مورد این نوع پورتال این است که اغلب موتور های جستجوی قدیمی با افزودن سرویسهایی در گروه پورتالهای تجاری قرار می گیرند .
اطلاعاتی که اغلب در این نوع پورتال ارائه می شود شامل قیمت سهام ، گزارش هواشناسی ، اخبار ، فهرست برنامه های تلویزیونی می باشد.برنامه هایی که در اختیار کاربران این سیستمها قرار می گیرد شامل تقویم ، بازی های آنلاین ، دایرکتوری های آدرس و تلفن افراد و برنامه ریز الکترونیک برای یادداشت کارهای روزانه و تنظیم ملاقات می باشد . .
عناوینی که در اینگونه پورتال ارائه می شوند ، اغلب شامل مطالبی است که عام مردم به آن علاقه مندند: نظیر ورزش ، سرگرمی ، داد و ستد، علوم و آموزش .
امکانات شخصی سازی در این گونه پورتال شامل ، اطلاعات و ظاهر سایت می باشد . نکته ای که در مورد این نوع پورتال مهم است این است که تمامی افراد به اطلاعات ذکر شده دسترسی دارند، حتی اگر به سیستم وارد نشده باشند. پورتالهایی نظیر Yahoo ، MSN و AOL در این گروه قرار می گیرند. تعداد این نوع پورتال در حال کاهش است .
4-2 Industrial portals, vertical portals or vortals
تعداد این نوع پورتال به سرعت در حال افزایش است . این نوع پورتال بر روی مخاطبین با علایق خاص نظیر کامپیوتر، خرده فروشی ، خدمات بانکی و بیمه تمرکز دارد.مثال این نوع پورتال ivillage.com برای خانواده ها می باشد.
اجزای فنی پورتال
هدف از پورتال ارائه شمایی یکسان از اطلاعات منابع مختلف به کاربر می باشد ، بنابراین نحوه برقراری ارتباط با این منابع مختلف نامحدود می باشد . فهرست زیر ، ارائه دهنده تکنولوژی های معمولی است که در پورتال وجوددارند . بعضی از آنها نظیر web service اختیاری است اما بعضی دیگر نظیر پایگاه داده همواره به عنوان بخشی از پورتال مطرح است .
* Application Server: اغلب Application Server تحت J2EE هستند و امکانات لازم جهت توسعه و ارائه پورتال را در اختیار قرار می دهند. مثالهایی از این دست عبارتند از :
* iPlanet
* BEA WebLogic
* IBM Websphere
* Oracle 9iAS
* OracleAS Portal 10g Release 1
* Sybase Application Server
اغلب تولید کنندگان Application Server سیستمهای مربوط به پورتال را تحت عنوان "Portal add-ons" به تولیدات اصلی خود اضافه کرده اند و محصولاتی نظیر :
* IBM Websphere Portal Server
* Oracle Portal
* BEA Portal
* Sybase Enterprise Portal
را وارد بازار کرده اند اما محصولات دیگری نیز در بازار وجود دارند که صرفا برای ایجاد پورتال مورد استفاده قرار می گیرند نظیر :
* Plumtree,
* Epicentric
* Corechange
این محصولات مبتنی بر جاوا هستند و از امکانات Application server ها استفاده می کنند.
* Taxonomy روندی برای دسته بندی مجموعه ای از داده ها است .در صورتی که ایده آل فکر کنیم ، با استفاده از Taxonomy می توان تعدادی فایل و مستندات را گرفته و آن را تبدیل به یک منبع اطلاعاتی کنیم ، به گونه ای که قابل مرور ، جستجو و پیمایش توسط کاربر باشد.Taxonomy را می توان با ساختار folder ها مقایسه کرد .با این تفاوت که برای دسته بندی داده ها قوانینی دارد . همچنین داده نما ( Metadata ) در این دسته بندی نقشی اساسی ایفا می کند. به عبارت ساده تر محیط پورتال باید دارای ساختار منظمی باشد . این ساختار که در اغلب موارد شامل تعداد زیادی پیوند می باشد به کاربر کمک می کند که اطلاعات را سریعتر پیدا کند. این نوع سازمان دهی اطلاعات Taxonomy نامیده می شود.
* Crawler :فرآیندی است که به طور خودکار و طبق یک برنامه از پیش تعیین شده، بخش هایی از سایت و یا سایتهایی را می خواند. به عنوان مثال می توان crawler را به گونه ای تنظیم کرد که صفحات خاصی از یک وب سایت را بخواند تا در صورت تغییر فایل آن را نمایه سازی کرده و اطلاعات taxonomy را به روز کند.
*
* Metadata repository ، حاوی داده نما ( Metadata ) مربوط به داده های پورتال و ساختار آنها می باشد. این metadata شامل metadata مرتبط با Taxonomy و تک تک مستندات است.
*
* Portlet : پورتلت (Portlet) یک web component است که به عنوان جز سازنده پورتال شناخته می شود. در واقع پورتلت رابط بین کاربر و منبع اطلاعات ( Datasource ) است که درخواست کاربر را دریافت کرده و بر حسب آن صفحه درخواست شده را نمایش می دهد. اطلاعاتی که توسط پورتلت ساخته می شود ، fragment نامیده می شود که به یکی از زبانهای HTML ، XHTML ویا WML نوشته شده است . Fragment هر پورتلت برای پورتلت های دیگر قابل استفاده می شود . برای پورتلت عناوین دیگری نظیر Gadgets, Blocks, Web Modules, Web Parts , وجود دارد.
*
* Categorization Engine : مسوولیت مرتب سازی اطلاعات و Toxonomy را بر عهده دارد. این مرتب سازی ممکن است بر اساس ابرداده ( Medadata ) موجود در مستندات ، قوانین مشخص شده برای مرتب سازی ، محتویات مستندات ، فیلترها و ضوابط جستجو باشد.
*
* Filter : فیلترها اغلب برای مشخص کردن فایلهای درون فولدرهای Taxonomy و یا نتایج جستجو، مورد استفاده قرار می گیرند. فیلتر ممکن است مبتنی بر کلمه باشد نظیر "تمامی متنهایی که در آن لغت IBM وجود دارد "، یا مبتنی بر موضوع باشد نظیر "اگر این متن شبیه متن دیگری است " و مبتنی بر یک قاعده باشد "اگر فیلد Client دارای مقدار IBM بود"
*
* Index : مجموعه ای از اطلاعات که به درخواست و بازیابی اطلاعات سرعت می بخشد. همواره Index ترکیبی از full-text index برای مستندات و Metadata repository برای محتوای فایلها می باشد.
*
* Virtual Card : در داخل Index و Metadata repository به ازای هر یک از مستندات و یا هر بخشی از آن یک virtual card وجود دارد .این card حاوی آدرس فیزیکی هریک از مستندات و یا محتویات آنها می باشد . علاوه براین card دارای مقادیر چند فیلد از داده نما ( Metadata ) می باشد. در حقیقت card نماد مستندات در پورتال می باشد.
*
* User Profiles: در پورتال به ازای هر کاربر اطلاعاتی ذخیره می گردد که برای شخصی سازی سایت مورد استفاده قرار میگرند. هر یک از portlet های پورتال به این اطلاعات دسترسی دارند و صفحات را بر حسب این اطلاعات پیکربندی می کنند تا متناسب با اخواستهای کاربر باشد. همچنین User profile شامل اطلاعات نحوه نمایش صفحه نخست پورتال و پورتلت های مورد علاقه کاربر می باشد.
* Content Management System : اغلب پورتالهای سازمانی دارای بخشی تحت عنوان "مدیریت محتوا" هستند . کاربرانی که به این بخش دسترسی دارند می توانند اطلاعات جدیدی وارد پورتال کنند. پس از این اطلاعات در شاخه ای متناسب در taxonomy پورتال قرار داده می شود . شایان ذکر است که در این بخش می توان فایلهایی با فرمت های pdf و یا doc وارد کرد. همچنین ، این امکان وجود دارد که کاربران بتوانند صفحات html تولید و آن ها را ویرایش نمایند .
* EAI- Enterprise Application Integration : از گذشته سیستمهای مختلفی در هر سازمان وجود داشته اند . هر یک از این برنامه ها به خودی خود، خوب عمل می کنند و حتی پایگاههای داده بسیار مفیدی ایجاد می کنند ، اما توانایی برقراری ارتباط با یکدیگر را ندارند . با استفاده از EAI می توان تمامی سرویسها و برنامه های کاربردی سازمان را در کنار یکدیگر قرار داد تا به صورت یک سیستم واحد در اختیار کاربر قرار گیرد. اما با توجه به پیچیدگی های که هر بخش به خودی خود دارد (بخش های خرید ، فروش ، منابع انسانی و…) این کار بسیار مشکل و پر هزینه می باشد.
با توجه اینکه هدف نهایی پورتال نمایش یکپارچه اطلاعات بدون توجه به منابع مختلف آن می باشد ، می توان با استفاده از EAI به عنوان یک لایه جدید در پورتال به گونه ای عمل کرد که نتیجه درخواستهای ارسالی یکسان باشد.
* Development Standards and Protocols : شناخت استاندارد هایی که برای پورتال مورد استفاده قرار می گیرند، از مهمترین گامهای توسعه یک پورتال است .
*
* XML : زبانی که برای نمایش اغلب داده ها می توان استفاده کرد. این زبان شباهت زیادی به HTML دارد با این تفاوت که XML برای انتقال داده ها مورد استفاده قرار می گیرد ، اما HTML صرفا به مرورگر(Browser) کاربر می گوید که صفحه درخواست شده را چگونه نمایش دهد . در حالی که در اغلب موارد XML به خودی خود با نحوه نمایش داده ها ارتباطی نداشته و برنامه که XML را دریافت می کند با استفاده از XSLT و XSL داده ها را نمایش می دهد .
*
* Extensible Stylesheet Language Transformation-XSL, XSLT : فایلهای XML شامل داده هایی هستند که از نظر کاربر مفهوم خاصی ندارند ، XSL حاوی قوانینی برای تبدیل این داده های به قالبی است که برای کاربر قابل نمایش باشد. این قالب ممکن HTML برای مرورگرهای وب ، WML برای ابزارهای بی سیم و یا PDF باشد که مناسب برای چاپ باشد.
Web Services Description Language – WSDL: برقراری ارتباط و ارسال پیام بین قسمتهای مختلف در وب نظیر Web Service ها و Application باید دارای یک ساختار مشخص و استاندارد باشد . WSDL که مشترکا توسط IBM و Microsoft ایجاد شده با استفاده از یک ساختار مبتنی بر XML این امکان را به Web Service و Application ها می دهد که به صورت استاندارد برنامه و یا تابعی را در خواست کنند. به عبارت دیگر WSDL یک واسط کاربری عمومی برای Web Service ایجاد می کند . به عنوان مثال با استفاده از WSDL می توان توابع یک Web Service ، ورودی ها و خروجی های آن توابع ، نحوه برقراری ارتباط با تابع ، پیامهای دریافت ورودی و ارسال خروجی را مشخص کرد.
موتور جستجوی پورتال
برخورداری از امکان جستجو برای پورتال (پرتال)ی که درگاهی به مجموعه وسیعی از وب سایت های مرتبط است از جمله امکانات حیاتی محسوب می گردد. پورتال (پرتال) های موفق علاوه بر اینکه درمعرض دید موتورهای جستجوگر بیرونی (مانند Yahoo) هستند، از امکان جستجوی داخلی نیز بهره مند می باشند که با توجه به وسعت اطلاعات عرضه شده در پورتال (پرتال) از جمله امکانات حیاتی برای دسترسی به اطلاعات آن می باشد و علاوه بر این کنترل، زمانبندی نمایه سازی و تنظیمات موتور جستجوگر برای ارائه خدمت به مراجعه کنندگان، در اختیار خود آنهاست. در واقع موتورهای جستجوگر بیرونی، جستجوگرانی که از پورتال (پرتال) شما مطلع نیستند را به پورتال (پرتال) شما می رساند، ولی موتور جستجوگر داخلی به کاربر پورتال (پرتال) کمک می کند تا بصورت دقیق در انبوه اطلاعات پورتال (پرتال) به اطلاعات مورد نظر خود دست یابد.
جستجوگر داخلی پورتال (پرتال)، از جمله امکانات منحصر به فردی است که ما به مشتریان خود عرضه می کنیم. این موتور جستجوگر با خزیدن در پورتال (پرتال) و نیز وب سایت های تابعه آن، کلیه اطلاعات صفحات وب، مستندات PDF ، RTF، MS Word، Open Office را نمایه سازی می نماید و برای جستجو در اختیار مراجعه کنندگان قرار می دهد. به علاوه امکان انجام جستجوهای تخصصی و نیز جستجوی اسناد و مدارک منتشر شده در پورتال (پرتال) نیز از این طریق فراهم است.
با این جستجوگر هیچ اطلاعاتی در پورتال (پرتال) شما فراموش نخواهد شد وهمه منابعی که پورتال (پرتال) درگاهی به آنها می باشد را در دسترس کاربران قرار می دهد.
از جمله قابلیتهای این موتور جستجو به موارد زیر می توان اشاره کرد:
نمایه سازی اسناد و پرونده های با قالبهای Open Office, Text RTF, Microsoft Office, PDF, HTML با پشتیبانی کامل از زبان فارسی.
نمایه سازی محتویات فارسی بصورت جامع ، بطوریکه صفحاتی که با کاف و یای عربی تولید شده اند نیز به صورت فارسی نمایه سازی می شوند و در خروجی جستجو ظاهرمی گردند.
پشتیبانی از بانکهای اطلاعاتی Oracle, MySQL, PostgreSQL, IBM DB 2 , Microsoft SQL, برای نگهداری نمایه های تولید شده .
نمایه سازی وب سایتهایی که با پروتکل SSL امن شده اند.
نمایه سازی اسناد و پرونده هایی که در FTP سایت قراردارند.
پشتیانی از NNTP (شامل //:news:// , nntp )
بهره مندی از Caching برای نگهداری اسناد و صفحات نمایه سازی شده.
زمانبندی نمایه سازی مجدد پورتال (پرتال) و وب سایتهای تابعه.
دسته بندی وب سایتهایی که نمایه سازی می شوند و امکان ارائه خدمات جستجو بصورت یک وب سرویس به وب سایتهای تابعه از طرف پورتال
قابلیت اعتبارسنجی برای ورود به بخشهای اینترانتی که برای دسترسی به آنها به گذرواژه نیاز است.
پشتیبانی از stop words برای مشخص کردن کلمات و یا عباراتی که لازم نیست در نتیجه جستجو ظاهر شوند، مانند حروف اضافه "و"، "از"، "به" ، …
جستجوی منطقی بصورت ترکیب عطفی، فصلی و یا نفی از منطق بولی.
بهره مندی از جستجوی پیشرفته با قابلیتهایی نظیر محدود کردن جستجو به یک یا چند وب سایت از وب سایتهای زیر مجموعه پورتال
مشخص کردن کلمات یافت شده در نتیجه جستجو.
نمایش خلاصه صفحه و یا سند یافت شده در نتیجه جستجو.
اجرای چند نسخه از برنامه نمایه سازی و عملکرد همزمان آنها برای تسریع در امر نمایه سازی.
بهره مندی از روال رتبه بندی نتایج جستجو به طوریکه صفحات و اسناد با ارتباط بیشتر، رتبه بالاتری در خروجی جستجو دارند.
دسته بندی نتایج یافت شده بر حسب وب سایت های تابعه پورتال
نمایش تعداد کل نتایج یافت شده.
محاسبه و نمایش زمانی که صرف جستجو شده است.
لازم به یادآوری است که هم اکنون این جستجوگر در Data Center DPI نصب شده است و نتایج جستجو برای بیش از000ر500 صفحه نمایه سازی شده در آن، در کمتر از یک ثانیه نمایش داده می شود
وب پورتال چیست؟
برای اینکه بتوانیم بهترین و علمی ترین تعریف را از وب پورتال داشته باشیم بهتر است به بررسی واژه به واژه این کلمه بپردازیم، کلمه ای که خود در برگیرنده بسیاری از مفاهیم مهم روز ICT و تجارت است تا جایی که می توان گفت وب پورتال ها شرکتهای نفت اینترنتی هستند!
در بالا با مفهوم Web به خوبی آشنا شدیم و دریافتیم که وب عامل دسترسی آسان به خدمات و محتویات مجازی، در یک کلام اینترنت است. همچنین در مورد واژه Portal می توان گفت، منظور ما یک Gateway و یا Doorway یا همان شاهراه و دروازه است، دروازه ای که به تبعیت از ذات اصلی خود یعنی همان دسترسی آسان، دسترسی ما را به وب و در نهایت اینترنت راحتتر از پیش می کند و محلی می شود برای به اشتراک گذاری خدمات و محتویات توسط چند وب سایت توانمند و مورد نیاز .
آنچه از این تعریف بر می آید بر ما روشن می سازد که وب پورتال یک محصول خاص نیست و همانند وب سایت یک ماهیت استاندارد و تشکیل شده از دو زیر ساخت خدمات (Services) و محتویات(Content) است که این ماهیت خروجی چندین استاندارد, Data و Engine خاص زیر نظر یک یا چند مجموعه نظارتی مشخص و همگام است.
معمولا تعریف بالا اکثر کاربران غیر مسلط را به اشتباه می کشاند که هر وب سایت پر از لینک و یا یک وب سایت همه کاره همان پورتال است چرا که برابر تعریف بالا می تواند دسترسی کاربران را به سایر وب سایت ها آسان تر کند که می توان با اطمینان گفت این تعبیر کاملا غلط و دور از تعاریف استاندارد می باشد چرا که همانگونه که در بالا نیز بیان کردیم وب پورتال یک ماهیت تحت وب است که ارائه دهنده خدمات و محتویات به صورت یکجاست.
هدف پورتال ها طبقه بندی کردن اطلاعات و نیز تعریف دسترسی آسان به آنهاست که برای جلوگیری از پراکندگی طریقه استفاده و نگهداری آن توسط کاربر بکار میرود.
پورتالها به صورت همزمان سرویس های اصلی و جانبی را در اختیار کاربران قرار می دهند که مجموع این سرویس ها نیز در یک بستر اشتراکی (Account) نقطه مشترک دارند . اصلی ترین نقطه اشتراک آنها شمای ظاهری محیط کاری پورتال است. مهم ترین ویژگی پورتال، را در یک جمله می توان به شرح زیر دانست که البته این خود می تواند جزئی از تعریف پورتال محسوب شود.
پورتال در اختیار گذاشتن اطلاعات بیشمار و مختلف با تعیین اهداف قبلی، سطح دسترسی و رده بندی زیر نظر کادر نظارت و مدیریت در یک قالب انعطاف پذیر است که به صورت جذاب و قابل دسترس به کاربران اینترنت ارائه میشود ، به گونه ای که سرویس دهنده و سرویس گیرنده هر دو از امنیت سرویس خود اطمینان داشته باشند.
از مهمترین ویژگیهای پورتال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1- قابلیت شخصی سازی اطلاعات و ظاهر customization))
2- قابلیت استفاده برای عموم و عدم پایداری به Platform
3- قابلیت دسترسی به تمام سرویس ها تنها با یکبار ورود به سایت Single sign-on))
4- دسته بندی و رده بندی اطلاعات در بخش مدیریت و ارائه به کاربرTaxonomy))
5 – تعامل و یافتن سریع کاربران در مواقع ضروری (Alert)
6- دسترسی سریع به اطلاعات
7- ارائه سایر سرویس های اینترنتی مبتی بر وب
معرفی نرم افزار share point :
Share point نرم افزاری از نوع پرتال است. این نوع نرم افزارها در خانواده محصولات مخصوص ایجاد جوامع مجازی کوچک هستند. مانند گروه کارمندان یک شرکت یا گروه طراحان گرافیست یا هر گروه و اجتماع دیگر که موضوع یا ه مشترکی آنان را به یکدیگر پیوند می دهد. با استفاده از یک پورتال می توان امکان تبادل نظر، نامه نگاری و ارسال و دریافت فایل میان اعضای گروه را فراهم کرد. Share point نیز یک Server مخصوص برپاکردن چنین محیط هایی است. در واقع این محصول را می توان سکویی برای متصل کردن نرم افزارها و فایل های آفیس (و سایر فایلها) به یکدیگر و فراهم کردن یک محیط آن لاین تحت وب برای تشریک مساعی کاربران دانست.
شاید زمان آن رسیده باشد که برای به گردش در آوردن فایلها، اطلاعات، ایده ها، نظریات و منابع در سازمان مطبوع خود فکری کنید. به خصوص که این روزها کاربرد وب در اغلب سازمان ها و شرکتها و منازل عمومیت یافته است.
اگر در سازمان یا شرکت ای از نرم افزارهای آفیس مایکروسافت زیاد استفاده می شود، یکی از مناسب ترین راهکارهای موجود، به خدمت گرفتن نرم افزار سرویس دهنده Share point است. به وسیله این نرم افزار نیرومند می توان یک پورتال تحت وب برپا کرد و از طریق آن امکان تبادل اطلاعات میان اعضای سازمان یا شرکت خود را فراهم ساخت. قابلیتهای Share point پر شمار است و نسخه 2003 آن یکی از بهترین ابزارهای موجود در بازار برای ساختن پورتال است.
با Share point 2003 علاوه بر امکان مبادله فایل های آفیس و انواع دیگر اسناد
(مانند PDF)، امکان به اشتراک گذاشتن اطلاعات مربوط به کارهای روزانه (tasks)، آدرس email و شماره تلفن (contacts)، رویدادها (events) و اطلاعات دیگری از جنس آن چه که در نرم افزار Outlook قابل مدیریت است را خواهید داشت. در کنار این ها، هر کاربر عضو پورتال یا هر گروه از کاربران عضو می توانند برای خود یک سایت اختصاصی داشته باشند و در آن جا با تمرکز بیشتری روی علائق اختصاصی خود فعالیت کنند. کل سیستم بر مبنای پلتفرم ویندوز عمل می کند و از آخرین محصولات و فناوری های این پلتفرم، از جمله دات نت، ویندوز 2003 و مجموعه آفیس 2003 پشتیبانی کاملی به عمل می آورد.
این ویژگی را می توان هم به عنوان حسن Share point 2003 و هم به عنوان یکی از معایب آن مطرح کرد. از یک سو به کارگیری بسیاری از قابلیتهای این نسخه از Share point مستلزم استفاده از Office 2003 و Windows Server 2003 است و از سوی دیگر همین عامل سبب می شود که Share point 2003 به یک ابزار پورتال سازی بسیار نیرومند تبدیل شود. . استراتژی سال های اخیر مایکروسافت همواره این بوده است که به شکل های مختلف کاربران نرم افزارهای خود را به روی آوردن به نسخه های جدیدتر این برنامه ها تشویق کند. بنابر این اگر هنوز به استفاده کردن از نسخه های قدیمی آفیس (به خصوص آفیس 97) عادت دارید، احتمالا تعداد قابل توجهی از امکانات این نسخه از Sharepoint برایتان قابل استفاده نخواهد بود. اشکال دیگر Sharepoint این است که مانند بسیاری از دیگر محصولات مایکروسافت، شدیدا به پلتفرم ویندوز گره خورده است. برخی از امکانات Sharepoint 2003 بیش از حد به سیستم Active Directory ویندوز وابسته است و این موضوع ممکن است کمی آزار دهنده باشد. اما حتی اگر این دسته از امکانات را نادیده بگیریم و برخی ویژگیهای دیگر نیز که منوط به استفاده از آخرین نسخه آفیس است را کنار بگذاریم، هنوز هم Sharepoint 2003 یک پورتال قوی و انعطاف پذیر است که خیلی از امکانات ابتدایی آن ممکن است بیش از حد مورد نیاز در سازمان ها و شرکتها و گروههای متوسط و کوچک باشد.
دو خانواده اصلی Sharepoint 2003
نرم افزار سرویس دهنده Sharepoint در دو گونه عرضه می شود :
یکی موسوم به Windows Sharepoint Services که به عنوان یک Component الحاقی رایگان روی ویندوز 2003 قابل نصب است و می توانید آن را از سایت مایکروسافت دریافت کنید.
دومی به نام Sharepoint Server 2003 شناخته می شود و چند قابلیت بیشتر نسبت به نوع اول دارد که در همین مقاله به آنها اشاره خواهیم کرد. البته این نسخه از Sharepoint 2003 بسیار گران (حدود 4000 دلار به ازای هر دستگاه سرور) است و تنها برای سازمان ها و گروههای بزرگ مناسب است.
مرور سریع بر ویژگیهای مهم Sharepint 2003
My Site 1
یکی از جالب ترین قابلیتهای Sharepoint 2003 امکان ایجاد سایت های شخصی است. هر کابر عضو پورتال می تواند در دو قسمت عمومی و خصوصی اطلاعات و فایلهای خود را قرار دهد. در قسمت خصوصی که پشت یک لایه امن قراردارد می توان فایل های نیمه تمام (مثلا Word یا PowerPoint) و لینک های دلخواه را قرار داد. در قسمت عمومی نیز می توان گزارشها، فایلها و اطلاعات تکمیل شده قابل عرضه به عموم را به نمایش گذاشت.
Personalization 2
یکی دیگر از ویژگی های جالب Sharepoint که در نسخه اخیر بهبود قابل ملاحظه ای پیدا کرده است، امکان شخصی سازی یا سفارشی کردن ظاهر و حال و هوای صفحات پورتال است. به این معنا که هر کاربر عضو، پس از ورود به سیستم (login کردن) می تواند جزییات مختلف قابل نمایش در پورتال را آن چنان مطابق میل خود تنظیم کند که ظاهری کاملا متفاوت با ظاهر صفحات قابل مشاهده برای کاربر دیگر داشته باشد. در واقع از آن جا که پورتال اساسا محل تبادل و به اشتراک گذاری اطلاعات به صورت طبقه بندی شده است، هر کاربر این امکان را دارد که تنها آن دسته از اطلاعات که مورد توجه و علاقه اوست را در معرض دید و دم دست قرار دهد. این عمل از طریق چیدن سلیقه ای عناصر صفحه (موسوم به Web Parts) صورت می گیرد. با استفاده از نرم افزار Frontpage 2003 می توان Web Part ها را به طور دلخواه کنار هم چید و صفحات وب اختصاصی در ست کرد. البته این امکان برای مدیریت پورتال وجود دارد که سیستم Personalization را غیرفعال کند تا سرتاسر صفحات و سایتهای درون پورتال از یک تم سراسری سازمانی تبعیت کنند.
3 مقیاس پذیری (Scalability) و قابلیت توسعه
از ویژگیهای مهم Sharepoint Server 2003 پشتیبانی آن از معماری نرم افزاری توزیع شده یا Distributed Architecture است. در سازمان ها و محیط های بزرگ ممکن است یک سرور کفایت نکند و لازم باشد چندین سرور از چند مکان مختلف سازمان به کاربران سرویس دهند. Sahrepoint Server 2003 در این محیط ها انعطاف پذیری زیادی نشان می دهد زیرا می توان خانواده ای از سرورها را فراهم کرد که هرکدام به یک کار و وظیفه خاص تعلق گرفته باشند.
از این رو در یک Server Farm (مجموعه سرورها) ممکن است چندین Database Server، سرورهای جستجو و ایندکس و سرورهای نمایش صفحات وب (Web Front End) وجود داشته باشد. علاوه بر این، مایکروسافت ادعا می کند Sharepoint Server 2003 قابلیت مدیریت حداکثر یک میلیون کاربر عضو که در Active Directory ویندوز ثبت شده باشند و اجرای 250 صفحه وب دینامیک در هر ثانیه (شامل عناصر WebParts) را دارد.
Collaboration 4 و تعامل کاربران با یکدیگر
به کمک SharePoint 2003 می توان انجمن های متعدد بحث و گفتگو که اصطلاحا Forum یاDiscussion Groups نامیده میشوند با موضوعات گوناگون برپا کرد. همچنین امکان تعریف و فعال کردن سیستم نظر سنجی از کاربران در زمینه های مختلف وجود دارد. کاربران از طریق مکانیزم "کتابخانه فایل" می توانند انواع فایل و سند را میان خود مبادله کنند. البته این امکان برای مدیریت سیستم وجود دارد که امکان ارسال بعضی از انواع (extensions) فایل را از کاربران سلب کند. این امکان نیز وجود دارد که در هر کتابخانه فایل، پوشه های فرعی ایجاد کرد و اطلاعات را با دقت بیشتری دسته بندی نمود. از نسخه های مختلف یک فایل در مقاطع زمانی مختلف می توان Backup تهیه کرد و کاربران می توانند از طریق به خدمت گرفتن قابلیت document workspace در نرم افزار word و نیز SharePoint Services درباره یک سند خاص به تبادل نظر بپردازند.
همچنین قابلیت My Site در سیستم را می توان به گروه های موسوم به Team Sites توسعه داد.
از این طریق می توان گروهی از سایت های شخصی کاربران، یعنی تک تک My site ها را در یک گروه موضوعی مشخص جای داد و با اضافه و کم کردن کاربران به لیست، یک سایت گروهی برپا کرد.
5 سیستم عضویت مدیریت کاربران
هنگامی که می خواهید SharePoint Services را روی سرور ویندوز نصب کنید از شما سوال می شود که مایلید SharePoint از کدام یک از روشهای Windows Domain Account یا Active Directory استفاده کند. خوبی SharePoint این است که سیستم پروفایل کاربران در این پورتال می تواند با مکانیزم AD گره بخورد و هماهنگ شود. البته این ایراد وجود دارد که بعدا نمی توانید سیستم کاربری را تغییر دهید و در ضمن برای این که کاربران خارج از سازمان یا کاربران موقت نیز بتوانند از پورتال استفاده کنند ناچار به انتخاب مکانیزم اکتیو دایرکتوری در مرحله نصب نرم افزار هستید. بنابراین ممکن است بعضی از سازمانها ناچار شونند دو پورتال جداگانه، یکی برای کارکنان داخل سازمان و یکی برای کاربران خارج سازمان برپا کنند. به طور کلی استفاده از مکانیزم اکتیو دایرکتوری در SharePoint مزایای بسیاری دارد اما در عین حال وابستگی سیستم به آن را بالا می برد. به عنوان مثال قابلیت Single Sign-on در SharePoint 2003 به کارایی این پورتال افزوده است. به این معنی که پس از ورود کاربر به سیستم، اطلاعات username و password او به صورت موقت در ناحیه امنی نگهداری مشود. از آن پس، هرگاه این کاربر بخواهد از امکانات و قابلیت های سایر نرم افزار های سازمانی مانند ERP و CRM استفاده کند، در صورت لزوم SharePoint اطلاعات مذکور را با اطلاعات مربوط به حق و حقوق و سطح دسترسی کاربر که در اکتیو دایرکتوری ثبت شده مقایسه می کند و به طور خودکار امکان استفاده از آن نرم افزار را در اختیار وی قرار می دهد تا کاربر مجبور نباشد برای دسترسی به آن نرم افزار، یک بارهم در آن جا login کند. همچنین ، استفاده از سیستم اکتیو دایرکتوری، مدیریت کاربران و فهرست گیری از اعضای پورتال را برای Administrator سیستم آسان تر می سازد.
6 قابلیت اتصال به نرم افزارهای دیگر از طریق BizTalk
یکی از مزایای جالب و سودمند SharePoint این است که با دیگر نرم افزار سرویس دهنده مایکروسافت به نام BizTalk Server رابطه عمیقی دارد. مزیت اصلی BizTalk در این است که می توان از طریق Component های الحاقی موسوم به Connectors در آن، اطلاعات مختلف شبکه سازمانی (از جمله اطلاعات مربوط به کاربران) را با سایر نرم افزارهای غیر مایکروسافتی مانند نرم افزارهای کسب و کارالکترونیک از شرکتهای SAP، Siebel، Peoplesoft مبادلکه کرد. تنها اشکال قضیه این است که BizTalk Server خود نرم افزار گران قیمتی است ولی برای یک سازمان بزرگ به صرفه است که سیستم پورتال مبتنی بر SharePoint خود را از این طریق به نرم افزارهای CRM، SCM و ERP ساخت شرکت های دیگر پیوند بزند.
7 سیستم Topics و مکانیزم جستجو
پورتال SharePoint 2003 شامل یک سیستم جامع به نام Topics است که گشت و گذار در سایت و یافتن هرچیزی، از فایل ها و اسناد گرفته تا افراد و حتی سایت های آنان را در بر می گیرد. یک سند یا Link مشخص ممکن است در دسته بندی های موضوعی مختلفی ظاهر شود. Topic ها نیز به نوبه خود ممکن است در برگیرنده سندهایی باشند که داخل SharePoint ذخیره شده اند یا لینک هایی را شامل گردند به به اطلاعاتی خارج از سیستم پورتال اشاره می کنند.
در کنار سیستم Topics، نرم افزار SharePoint یک ابزار بسیار قوی جستجو در اختیار کاربران قرار می دهد. موتور جستجوی SharePoint می تواند هم محتوای اسناد متنی را برای یافتن یک کلمه یا عبارت به طور کامل جستجو کند و هم فایل ها و سندهای مختلف ذخیره شده در پورتال را بر اساس خواص و کلید واژه های مربوطه به آنان بیابد. کاربران می توانند به کمک موتور جستجوی این نرم افزار، علاوه بر اطلاعات فایلی، افراد (سایر کاربران)، گروهها و سایت های مرتبط با یک کلید واژه را نیز بیابند.
سیستم جستجو در نسخه 2003 بهبود قابل ملاحظه ای یافته است و اکنون به امکاناتی مانند ranking (رتبه گذاری روی نتایج جستجو)، ایندکس گذاری و گزینه های مختلف برای مرتب کردن (sort) نتایج جستجو مجهز است.
8 قابلیت Targeted Audience
یکی از ویژگیهای جالب و جدید SharePoint Server 203 که در نسخه SharePoint Services 2003 وجود ندارد، امکان انتشار دادن اطلاعات معین برای گروه خاصی از کاربران است. به این ترتیب که محتوای اطلاعات مذکور تنها به سمت عده خاصی از کاربران هدایت می شود و مابقی کاربران قادر به مشاهده آن نخواهند بود. گردانندگان اصلی پورتال می توانند براین اساس، قواعد و خط مشی های متعددی تعریف کنند، به طوری که مثلا یک سری اطلاعات خاص تنها برای مدیران یک دپارتمان خاص از سازمان قابل مشاهده باشد.
9 ضعف بزرگ : Document Management
با تمام اینها، SharePoint دارای یک ضعف بزرگ نیز هست. حتی آخرین نسخه SharePoint نیز یک نرم افزار قوی برای فرآیند Document Management نیست زیرا اگر از یک فایل معین بیش از یک کپی در انباره پورتال داشته باشید، SharePoint آن ها را نه به عنوان کپی های یک سند واحد، بلکه به عنوان دو سند جداگانه در نظر می گیرد. بنابر این برای این که مدیریت سایت و کاربران عضو پورتال همگی مطمئن باشند که تنها یک کپی از یک فایل معین وجود دارد، باید میان خود قواعد و قوانینی را وضع کنند و به اجرا بگذارند. اهمیت یکتا بودن اسناد در این است که وقتی سندی تغییر می کند، این تغییر در تمام ساختارهای سیستم اطلاعاتی پورتال ، از جمله در موتور جستجو و سایت های فردی و گروهی و کتابخانه های متعدد فایل منعکس می شود. یکتا نبودن اسناد می تواند به افزونگی اطلاعات (Redundancy) منجر شود.
10 ویژگی مهم : پشتیبانی از پلتفرم دات نت
سرانجام یادآوری این نکته ضروری به نظر می رشد که بدانید SharePoint 2003 با پلتفرم دات نت و صفحات وب ASP.NET سازگاری کامل دارد. مزیت اصلی پشتیبانی از دات نت این است که اولا امکان برنامه نویسی برای توسعه قابلیت های SharePoint و غلبه بر ضعفها و کاستی هایش وجود دارد. دوم به دلیل ماهیت شیء گرای پلتفرم دات نت، از قابلیتهای موجود این نرم افزار می توان برای طراحی و توسعه پورتال های پیشرفته تر استفاده کرد. پشتیبانی از فناوری ASP.NET عملا به معنی آن است که عناصر موسوم به Web Parts که قطعات کلیدی به وجود آورنده امکان سفارشی سازی و شخصی سازی حال و هوای صفحات وب در پورتال هستند از جنس ASP.NET Server Controls هستند که هم قابل توسعه هستند و هم بدون هیچ نگرانی روی تمام مرورگرها به طور یکسان قابل مشاهده اند. ضمنا برنامه نویسان می توانند با استفاده از پروتکل SOAP از مزایای مدل برنامه سازی Web Services برای توسعه کاربردها و قابلیت های SharePoint 2003 بهره بگیرند.
مطلب پیش روی شما توضیح بسیار مختصری از فناوری SharePoint و معرفی کوتاهی از پیاده سازی سیستم های نرم افزاری در سازمان های گوناگون توسط ما می باشد.
نگارش اول این فناوری در سال 2001 توسط شرکت مایکروسافت ارائه شد و پس از اعمال توسعه های شگفت انگیز در سال 2003 نگارش دوم آن به بازار نرم افزارهای پرتال پیوست. این فناوری یک درگاه وب ( Web Portal ) برای دسترسی به مستندات، اطلاعات و نرم افزارهای کاربردی سازمان می باشد و توانایی های شگفت انگیز آن برای مدیریت مستندات، انجام کار گروهی درون سازمانی و پشتیبانی آن از تولید و به گردش در آوردن مستندات و فرمهای اداری ( Work Flow Management )، آن را تبدیل به یک بستره نرم افزاری مناسب برای پیاده سازی حجم وسیعی از کاربردهای فناوری اطلاعات نموده است. این فناوری همراه سیستم عامل قدرتمند Server2003 به صورت رایگان ارایه می شود. معماری کاملا باز و حجم وسیع Source Code ها و ابزارهای توسعه رایگان این فناوری، همچنین سازگاری و ارتباط آن با بیشتر تکنولوژی های وب ما را بر آن داشت تا آن را به عنوان سکوی مطمئن برای پیاده سازی کاربرد های فناوری اطلاعات انتخاب کنیم. استفاده از این فناوری برای سازمانها و اداراتی که خواستگار راه اندازی نیازهای اطلاعاتی خود، با بیشترین سرعت و کمترین هزینه می باشند، پیشنهاد می شود و نویسنده عمیقا معتقد است همانگونه که ویندوز به همراه مجموعه توانمند Office، محیط رومیزی کاربران رایانه را از آن خود کرده، این فناوری در آینده نزدیک تبدیل به محیط رومیزی سازمانها در وب ( Intranet & Extranet ) خواهد شد. استفاده از این فناوری برای ادارات دولتی و خصوصی مزایای منحصر به فردی دارد که مختصرا عبارتند از :
• سازگاری و ارتباط با مجموعه Office2003 و امکان مشاهده و جستجوی مستندات حتی برای کاربرانی که نرم افزار Office ندارند
• پشتیبانی پیشرفته از فناوری Remote Web Service در کلیه قسمتها
• پشتیبانی از .Net Framework 2 و امکان استفاده از ابزارهای توسعه Visual Studio.NET 2005
• قابلیت ایجاد وب سایت های آماده برای کاربردهای گوناگون
• سازگاری و ارتباط با سرویس دهندگانی چون: Active Directory, BizTalk, Exchange, Live Communication & Live Meeting
نحوه ی کار بر روی پرتال
ورود به سایت (Sign in)
جهت انجام هر گونه تغییر در وب پورتال ، لازم است که سطح دسترسی مناسبی به کاربران داده شود . برای این منظور با اختصاص Username و Password به هر یک از کاربران میتوان به آنها اجازه داد تا تغییرات مذکوررا درپورتال انجام دهند.
بدین منظور می بایست با نام کاربری مورد نظر به پورتال وارد شد یا به عبارت دیگر Sign In نمود.
برای ورود به پورتال مراحل زیر را باید دنبال کرد:
– در پورتال دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به سایت مورد نظر وارد می شویم .
– بعد از وارد شدن به سایت مورد نظر مطابق شکل 1 روی گزینه Sign In در سمت راست و بالای صفحه کلیک می کنیم.
در کادر محاوره ای باز شده مطابق شکل 2 username وpassword مناسب را واردکرده وبرروی دکمه OK کلیک می کنیم.
اگر username و password واردشده درست باشد به جای کلمه Sign in در همان قسمت از صفحه نام کاربری مورد نظردیده خواهد شد.
معرفی صفحه و اجزای آن در پورتال:
یکی از مهمترین عناصر موجود در پورتال صفحه (page ) می باشد. در پورتال نیز مشابه هر وب سایت دیگری صفحات مختلفی می تواند وجود داشته باشد. درهر صفحه ممکن است عناصری مانند: تصویر، متن،جدول، لینک به صفحات دیگر و…دیده شود.در ادامه بخشهای مختلف صفحه معرفی میشود:
* Navigation
Navigation ابزاری است که دسترسی سریعتر به صفحات دیگر سایت را برای ما امکان پذیر میسازد. همانطور که درشکل 3 دیده میشود دو نوع Navigation وجود دارد:
Navigationنوع اول که در بالای صفحه قرار دارد و به آن Gloabal Navigation می گویند و در واقع صفحات عمومی سایت در آنها قرار می گیرد و دیگری Current Navigation است که سمت راست یا چپ صفحه قرار دارد در این قسمت میتوانید لینک صفحات اختصاصی تر سایت را اضافه کنید.
* Site Actions
تنها زمانی که با وارد کردن نام کاربری و کلمه عبور به سایتSign in کرده باشیم می توانیم دکمه Site Actions را مشاهده نماییم. دکمه Site Actions شامل منویی با امکانات مختلف است که در جای خود توضیح داده خواهد شد.
* Web Part Zone
در صفحات پورتال (بسته به نوع صفحه) محلهایی در نظر گرفته شده است که به آنها Web Part Zoneگفته میشود. این محلها جایگاه قرار گرفتن WebPart ها میباشند و میتوان WebPart های مورد نظر را به داخل این Zone ها اضافه کرد.
معرفی Web Part
WebPart ها ابزارهای از قبل طراحی شده ای هستند که هر کدام به منظور خاصی ایجاد شده اند .برای استفاده از این ابزارها کافی است آنها را داخل Zone ها اضافه می کنیم. مثلاً جهت درج یک تصویر در صفحه کافی است Image Web Part را به لیست WebPartها اضافه نماییم چرا که این WebPart امکانات درج تصویر را دراختیار ما قرار میدهد. ویا اگر بخواهیم متنی را در صفحه تایپ کنیم و تنظیمات متفاوتی چون رنگ، فونت، اندازه و … را روی آن انجام دهیم کافی است از Content Editor WebPart استفاده نماییم.در ادامه توضیحات کاملتری در این رابطه ارائه میشود.
معرفی منوی Site Actions
با کلیک بر این گزینه منوئی مطابق شکل5 دیده می شود که میتوان به امکانات موجود در آن دسترسی داشت از قبیل: ویرایش صفحه ، ایجاد صفحه ، ایجاد سایت ، نمایش وضعیت صفحه ، نمایش محتوای سایت، مدیریت ساختارو تنظیمات سایت ، ….که درادامه به شرح هر یک پرداخته می شود.
EDIT PAGE
از این گزینه برای ویرایش صفحه استفاده میشود برای این منظور مراحل زیر را دنبال می کنیم:
– ابتدا به صفحه مورد نظر وارد شده ، از منوی Site Actions برگزینه Edit Page کلیک کنید .راه دیگر استفاده از دکمه Edit Page در صفحه مورد نظرمی باشد( مطابق شکل 6 ).با استفاده از گزینه Edit Page میتوان Web Part ها و محتویات موجود در صفحه را تغییر داد.
– سپس در کادر Page Content کلیک کرده و اطلاعات موردنظر را وارد می نماییم.
– بعداز ویرایش صفحه مورد نظر برای اعمال تغییرات انجام شده صفحه را Publish می کنیم، برای این منظور کافی است روی دکمه Publish کلیک نماییم.
همانطور که در شکل 7 دیده میشود صفحه مورد نظردر حالت ویرایش است با کمی دقت ملاحظه میشود که صفحه در این وضعیت به حالت Check Out در آمده است .
در حالت check out صفحه مورد نظر قفل شده و در حالت ویرایش قرار میگیرد در این حالت اشخاص دیگر نمیتوانند صفحه را Edit نمایند .صفحه مورد نظر وقتی به حالت Check In در آمد از حالت قفل خارج شده و می تواند دراختیار شخص دیگری برای ویرایش قرار گیرد.اما هنوز در دسترس همگان نیست و تنها پس از عمل publish شدن توسط دیگران قابل رویت خواهد شد.
* Create Page
برای ایجاد صفحه از گزینه فوق استفاده میشود برای این منظور مطابق مراحل زیر عمل می کنیم:
– ابتدا به سایت مورد نظر رفته واز منوی Site Actions بر گزینه Create Page کلیک می کنیم.
– مطابق شکل 8 در کادر Title عنوان صفحه را به فارسی یا انگلیسی وارد کرده ، در کادر Description نیز درصورت نیاز توضیحات مورد نظر را تایپ می کنیم.
– در قسمت URL Name به صفحه مورد نظر نام مناسب می دهیم . لازم به ذکر است که نام مورد نظر باید متناسب با محتوای صفحه انتخاب شود و تکراری نیز نباشد.
This page name already exists
– در کادربعدی Layout صفحه موردنظر را انتخاب می کنیم. پیش نمایش Layout مورد نظر در سمت چپ قابل رویت می باشد . لازم به ذکر است که یکی ازLayout های مفید برای صفحات مورد نظر
Welcome Page with summary links می باشد.
– در پایان بر روی دکمهcreate کلیک می کنیم.
* Create Site
برای ایجاد سایت جدید میتوان از منوی Site Actions گزینه Create site را انتخاب نمود.
* Show Page Editing Toolbars
با کلیک کردن بر روی این گزینه میتوان این نوار ابزار را به حالت نمایش درآورد و یا آن را پنهان کرد.
با ظاهر شدن این نوار ابزار، اطلاعاتی در باره وضعیت صفحه و امکانات مختلفی جهت ویرایش صفحه دردسترس کاربر قرار میگیرد.
توجه : این گزینه در صفحه اصلی سایت ( Home Page) در منوی Site Actions وجود ندارد.
* Site setting
این گزینه امکاناتی در اختیار کاربر قرار میدهد تا هر چه بهتر سایت خود را مدیریت کند. با کلیک کردن بر این آیتم منوئی مطابق شکل 10 ظاهر میشودکه در ادامه به شرح هر یک پرداخته می شود.
الف – Modify All Site Setting
با استفاده از امکانات این آیتم میتوان به تمامی تنظیمات سایت از قبیل : تغییر TemplateوتغییرTheme ، تغییرNavigation ، حذف کردن سایت ، تغییر Title وLayout صفحه ،تنظیمات لیستها ، کتابخانه ها و محتوای سایت ، تنظیمات Master Page ، تعیین سطح دسترسی به کاربران و …دسترسی داشت.
این تنظیمات مطابق شکل 11 به چهار گروه اصلی دسته بندی میشود :
1- Users and Permission که تنظیمات مربوط به سطح دسترسی کاربران در این گروه قرار میگیرد.
2- Look and Feel تنظیمات ظاهری سایت را شامل میشود.
3- Galleries شامل تنظیمات کتابخانه ها ، لیستها و … می باشد.
4- Site Administration که تنظیمات مدیریتی سایت در این قسمت قابل دسترسی می باشد.
ب- People And Groups
با کلیک بر این گزینه میتوان کاربران و گروههای مختلفی را در سایت تعریف کرده وسطح دسترسی آنها را تعیین نمود.
ج- Modify Navigation
بعداز کلیک برروی این آیتم صفحه ای مطابق شکل 12 باز می شودکه درآن می توان تغییرات مربوط به Navigation مورد نظر را اعمال نمود.
همانطور که در شکل 13 نشان داده شده است دونوع Navigation دیده میشود:
1. Global Navigation
2. Current Navigation
با کلیک بر روی برخی از لینکهای موجود در این Navigation ها مستقیماً اطلاعات آن صفحه نشان داده میشود.اما برخی از لینکها مانند لینک : "درباره ما" ، " بخشهای مختلف مرکز" ، "سرویسها" به شکل منوئی باز میشوند که به آنها Heading میگویند.درکنار این لینکها علامت دیده میشود. علاوه بر Heading صفحات و لینکهای ایجاد شده در سایت نیز دیده میشود.( به آیکون آنها در شکل 14 توجه کنید )
نحوه ایجاد Heading در Navigation ها :
جهت ایجاد Heading مراحل زیر را دنبال می کنیم:
– به سایت مورد نظروارد شده و با استفاده ازگزینهModify Navigation درSite Settings ازمنویSite Actions به صفحه Site Navigation Settings وارد می شویم.
– سپس در کادر ظاهر شده مطابق شکل 14، ابتدا بر Navigation مورد نظر کلیک کرده و گزینه Add Heading… را کلیک می نماییم.
کادری مطابق شکل 15 باز میشود
–
– در کادر فوق در قسمت Title برای Heading مورد نظرعنوان مناسب درنظر می گیریم.
– .اگر بخواهیم با کلیک بر روی Heading موردنظر به صفحه دیگری لینک داشته باشیم کافی است در کادر URL با استفاده از دکمه Browse آدرس لینک مورد نظر را مشخص کنیم درغیر اینصورت کادر URL را میتوان خالی گذاشت.
– اگر بخواهیم با کلیک بر Heading موردنظر محتویات صفحه در پنجره دیگری باز شود کافی است گزینه open link in new window را با علامت) ( ( Check Mark انتخاب نماییم.
– بر دکمه ok کلیک کرده و در صفحه Site Navigation Settings با کلیک کردن بردکمه ok تنظیمات فوق را تایید کنیم. با این تنظیمات Heading مورد نظر بهNavigation اضافه خواهد شد.
– برای جابه جائی Heading ایجاد شده ازدکمه MoveUp برای بالابردن و از دکمه MoveDown برای پائین بردن استفاده کنیم.
– برای دیدن نتیجه بر دکمه ok در صفحه Site Navigation settings کلیک می کنیم.
حذف Heading از Navigation ها :
– به سایت مورد نظروارد شده و با استفاده ازگزینهModify Navigation درSite Settings ازمنویSite Actions به صفحه Site Navigation Settings وارد می شویم.
– برای حذف Heading ، صفحه یا لینک ایجاد شده، ابتدا برروی آن کلیک می کنیم.
– در مرحله بعد برروی دکمه Delete از نوار ابزار کلیک می کنیم.
– برای دیدن نتیجه بر روی دکمهok در صفحه Site Navigation settings کلیک می کنیم.
ایجاد لینک درNavigation ها :
– برای ایجاد لینک در Heading ابتدا Heading مورد نظر را انتخاب می کنیم.
– بردکمه Add Link از نوار ابزار کلیک می کنیم.
– در کادر ظاهر شده عنوان لینک مورد نظر را در کادر Title وارد می کنیم.
– در کادر URL با استفاده از دکمه Browse آدرس لینک مورد نظر را مشخص می کنیم.
– با تایید دکمه های ok تنظیمات فوق را تایید می کنیم.
– برای دیدن نتیجه بر دکمه ok در صفحه Site Navigation settings کلیک می کنیم.
پنهان کردن/نمایش دادن صفحه در Navigation مورد نظر:
– مانند مثالهای قبل به صفحه Site Navigation Settings وارد می شویم.
– در کادر ظاهر شده بر صفحه مورد نظر کلیک می نماییم.
– از نوار ابزار بر دکمه Hide/Show کلیک کرده. بعد از انجام اینکار در جلوی صفحه موردنظر کلمه Hidden ظاهر میشود.( به شکل 14 رجوع شود.)
– برای دیدن نتیجه بر روی دکمه ok در صفحه Site Navigation settings کلیک می نماییم.
* View All Site Content
این گزینه در بالای Current Navigation قرار دارد.با کلیک بر روی این گزینه مطابق شکل 17 میتوان به اجزای موجود در پشت صحنه هر سایت دسترسی داشت از جمله : لیستها ، انواع کتابخانه ها و…
یکی از مهمترین کتابخانه های موجود در هر سایت Pages و Images میباشد در صفحه ظاهر شده مطابق شکل 17 میتوان با کلیک بر گزینه Pages تمامی صفحات موجود در سایت مورد نظر رامشاهده کرد.
همچنین با کلیک بر روی Images می توان به تمامی تصاویر موجود در سایت که قبلا upload شده اند دسترسی پیدا کرد.
همانطور که در شکل 18 دیده میشود لیست صفحات موجود در سایت قابل رویت می باشد و اطلاعاتی از این قبیل که صفحات مورد نظردر جه تاریخی و توسط چه اشخاصی تغییر کرده اند نیز مشخص است.
با کمی دقت در شکل فوق دیده میشود که صفحه testpage درحالت Check out می باشدعلامت به خوبی گویای این مطلب است.
برای ویرایش کافی است ماوس را آهسته بر روی صفحه برده وبرروی منوی Edit مطابق با شکل 19 کلیک کرده و منوئی مطابق شکل 20 ظاهر میشود که با کلیک بر روی گزینه Check In میتوان صفحه را از حالت Check Out خارج کرده و به حالت Check In تبدیل کرد.
حذف صفحه در پورتال :
برای حذف صفحه روشهای مختلفی وجود دارد که در اینجا به دو روش متداول اشاره می کنیم. برای این منظور کافی است یکی از روشهای زیر را دنبال می کنیم:
روش اول :
– ابتدا در سایت مورد نظر بر گزینه View All Site Content کلیک می نماییم.
– مطابق شکل 17 از لیست موجود بر گزینه Pages کلیک کرده .
– از لیست صفحات موجود مطابق شکل 18 ، با حرکت ماوس بر روی صفحه مورد نظر بر گزینه Edit کلیک می کنیم.
– از منوی ظاهر شده مطابق شکل 20 بر روی گزینه Delete کلیک کرده تا صفحه مورد نظر حذف شود.
روش دوم :
– ابتدا در سایت خود به صفحه مورد نظر وارد شده.
– به شرط فعال بودن نوار ابزار Page Editing Toolbarsاز منوی Site Actions، در این نوار ابزار بر گزینه Page کلیک کرده.
– مطابق شکل 21 منوئی ظاهر میشود که برای حذف صفحه مورد نظر کافی است بر گزینه Delete Page کلیک می نماییم.
معرفی انواع Web Part :
الف – Content Editor Web Part :
اگر بخواهیم متنی را در صفحه تایپ کنیم ویا اگر بخواهیم متن موردنظر را از نظر رنگ، فونت، اندازه و …ویرایش کنیم کافی است از Content Editor WebPart استفاده نماییم.
جهت تایپ یا اضافه کردن متن از این WebPart استفاده می شود. جهت استفاده از این WebPart باید آن را از لیست WebPartها انتخاب کرده و داخل Zone مورد نظر اضافه می کنیم برای این منظور مراحل زیر را باید دنبال کرد:
– ابتدا مطمئن می شویم که صفحه در حالت Edit page باشد. برای این کار از منوی Site Actions گزینه Edit page را انتخاب می نماییم.
– ازمحلهای موجود(Zones) در صفحه مکانی را که می خواهیم متن رابه آن اضافه کنیم انتخاب کرده و دکمه Add a Web Part را کلیک می کنیم.در پنجره ای که باز می شود ما می توانیم انواع WebPartها را دیده و Web part مناسب را انتخاب نماییم.
– لیست All Web Parts را باز کرده و از لیست Web Part های نمایش داده شده Content Editor WebPart که در گروه Miscellaneous قرار دارد را انتخاب نموده ، سپس دکمه Add را کلیک کرده مشاهده می شود که Content Editor WebPart در منطقه مورد نظر اضافه شده است.
جهت ویرایش Web Part ازدکمه edit که درگوشه سمت چپ وب پارت قراردارد استفاده میشود. با کلیک بر دکمه edit منویی مطابق شکل 22 ظاهر می شود که شامل گزینه های زیر می باشد:
– Minimize: جهت کوچک کردن WebPart
– Close: جهت بستن WebPart
– Delete: جهت پاک کردن WebPart
– Modify Shared Web Part : جهت انجام تغییرات و تنظیمات WebPart
جهت ویرایش Web Partمورد نظراز منوی edit گزینه Modify Shared Web Part را انتخاب کرده در سمت چپ ستونی مطابق شکل 23 ظاهر می شود که با استفاده از امکانات آن میتوان WebPart مورد نظر را ویرایش نمود.در ادامه امکانات این بخش توضیح داده خواهد شد.
Rich Text Editor
با کلیک روی این دکمه پنجره ای باز می شود که در آن می توانیم متن مورد نظر را تایپ کرده و با استفاده از نوار ابزار موجودمیتوانیم تنظیمات مختلفی مانندتغییر فونت ، سایز، ترازبندی متن ، بالت گذاری، ایجاد لینک ، جدول و… را برای متن مورد نظر انجام دهیم .بعد از انجام تغییرات برروی دکمه ok کلیک می کنیم.
دکمه Source Editor: این دکمه جهت ایجاد و تغییر کدهای Html صفحات مورد استفاده قرار می گیرد و افرادی که مهارت کار با Html را دارند می توانند از این گزینه استفاده نمایند.
گزینه Appearance برای تنظیمات ظاهری Web Part بکار گرفته میشود.که دارای امکانات زیر میباشد:
– Title: عنوان Web Part ایجاد شده را در این کادر وارد نماییم.
– Height: تنظیمات مربوط به ارتفاعWeb Part در این قسمت دیده میشود.
o گزینه No adjust height to fit zone: در صورتی که نمی خواهیم ارتفاع WebPart را تغییردهیم از این گزینه استفاده می کنیم.
o گزینه Yes: در صورتی که می خواهیم ارتفاع دلخواهی به WebPart بدهیم از این گزینه استفاده می کنیم.
– Width: برای تنظیم پهنای WebPart بکار می رود و تنظیمات آن مشابه Height می باشد.
– Chrome state: با این گزینه می توان Webpart را به صورت Minimize یا Normal تبدیل کرد.
– Chrome State: شکلهای مختلف WebPart را میتوان با این گزینه تعیین کرد مثلا وب پارت مورد نظربه کدامیک از حالتهای زیررا داشته باشد:
o به صورت پیش فرض برنامه درنظر گرفته شود.
o نه Title داشته باشد و نه Border.
o هم Title داشته باشد و هم Border.
o فقطTitle داشته باشد.
o فقط Border داشته باشد.
– Layout: می توان در این قسمت مشخص کرد که WebPart مخفی و یا نمایان باشد، جهت آن چپ به راست یا راست به چپ باشد، …
o Hidden: اگر این گزینه را انتخاب کرده و صفحه را Publish کنیم WebPart قابل رویت نخواهد بودوفقط در حالت Edit می توان آن را مشاهده کرد.
o Zone: در این قسمت می توانید منطقه ای (Zone) که می خواهیم WebPart در آن قرار گیرد را انتخاب می کنیم.
– Zone Index: نشان می دهد که این WebPart چندمین WebPart داخل Zone می باشد.
Page Content :
وقتی صفحه ای درحالت ویرایش است مطابق شکل 24 یک Web Part به صورت پیش فرض به نام Page Content در صفحه دیده میشود که روش کار با آن مشابه Content Editor Web Part میباشد.
جهت وارد کردن اطلاعات مورد نظر مراحل زیر را دنبال می کنیم.
– ابتدا در یک جای خالی در کادر Page Content کلیک کرده. راه دیگر کلیک بر روی گزینه Edit Content میباشد.
نوار ابزاری مطابق شکل 25 باز میشود که با استفاده از امکانات آن میتوان متن مورد نظر را وارد کرده و ویرایش نمود.
– درنوار ابزار فوق بر گزینه Table Insert کلیک می کنیم . در کادر باز شده برای Rows (تعداد ردیفهای جدول) عدد 1 و برای Columns (تعداد ستونهای جدول) نیز عدد 1 را وارد می نماییم.
– درکادر width نیزعدد 700 را وارد نموده و در کادر روبه روی آن از لیست موجود واحد Pixel را برای پهنای جدول انتخاب می کنیم.
– سپس برروی دکمه ok کلیک می نماییم.
– حالا درکادر Page Content یک جدول با یک سطر و یک ستون داریم برروی لبه جدول کلیک می کنیم تا جدول ایجاد شده انتخاب شود.
– ازنوار ابزار فوق با انتخاب دکمه وسط چین جدول مورد نظر را در وسط کادرقرار می دهیم.
– با کلیک کردن در داخل جدول میتوانیم متن مورد نظر را داخل آن تایپ نماییم و یا متن آماده ای را از جای دیگرCopy کرده و درداخل جدول Paste نماییم.
– با استفاده از امکانات نوار ابزار متن مورد نظر را ویرایش کنیم.
– بعدازکامل شدن ویرایش متن مورد نظر بر دکمه Publish کلیک می کنیم تا صفحه با آخرین تغییرات آن برای همگان قابل رویت باشد.
* نکته: از انتقال متن از برنامه Word به صفحات پورتال جدا خودداری می کنیم. زیراکپی کردن مطالب در برنامه word و انتقال آنها به پورتال باعث انتقال کدهای اضافه ای میشود که حجم فایل مورد نظر را چندین برابر بیشتر از حجم واقعی فایل میکند.
برای جلوگیری از این مشکل کافی است متن مورد نظر را ابتدا به Notepade برده ، سپس از آنجا کپی کرده و به پورتال وارد نماییم.
Page Image :
وقتی صفحه ای در حالت ویرایش است یک وب پارت Page Image به طور پیش فرض در صفحه جهت قرار دادن تصاویردیده میشود.قبل از قرار دادن تصویر مورد نظر بایستی ابتدا آن را در پورتال بارگذاری کردو به عبارت دیگرUpload نمود .برای این منظور ابتدا تصویر مورد نظر را به اندازه دلخواه تبدیل کرده و با فرمت مناسب (.jpg , .gif .png )ذخیره می کنیم.سپس مراحل زیر را جهت Upload کردن و درج تصویر در صفحه مورد نظرانجام می دهیم:
– ابتدا در صفحه مورد نظربرگزینه Edit Page کلیک می کنیم.
– در کادر Page Image بر گزینه Click to add a new picture کلیک کرده.مطابق شکل26 کادرEdit Image Properties باز میشود.
– در کادر باز شده در Selected Image جهت انتخاب تصویر مورد نظر برروی دکمه Browse کلیک می کنیم.
– مطابق شکل 27 تصویر مورد نظر را انتخاب کرده.مشروط بر اینکه عکس موردنظر قبلا در پورتال بارگذاری یا اصطلاحاً Uploadشده باشد .
– سپس برروی دکمهok کلیک می کنیم.
– اگر بخواهیم با قرار دادن ماوس بر روی تصویر توضیحی ارائه شود کافی است در کادر Edit Image Properties در کادر Alternate Text توضیح موردنظر را وارد نماییم.
– در صورتیکه بخواهیم تصویر مورد نظر به صورت لینک عمل کند ،کافی است در کادر Hyperlink آدرس مورد نظر را وارد کنیم. برای این کار با استفاده از دکمه Browseمسیر را مشخص می نماییم. اگر گزینه open link in new windows رابا علامت ( Check Mark انتخاب می کنیم با کلیک بر لینک ایجاد شده صفحه مورد نظر در پنجره جدیدی باز خواهد شد.
– درپایان برروی دکمه ok کلیک می کنیم.
بارگذاری یا Upload تصاویر در پورتال:
جهت بارگذاری تصویر مورد نظر در پورتال کافی است در کادر Select an Image مطابق شکل 27 از صفحه قبل بر روی گزینه Upload کلیک کرده و مراحل زیر را دنبال کنیم.
– در کادر باز شده مطابق شکل 28 با استفاده از دکمه Browes تصویر مورد نظررا مشخص کرده و بر دکمه ok کلیک می نماییم.
– در صورتیکه بخواهیم چندین فایل را دریک مرحله Upload کنیم کافی است که برگزینه Upload Multiple Files… کلیک نماییم سپس در کادر باز شده فایلهای مورد نظر را انتخاب نموده و برروی دکمه ok کلیک کنیم.
– برای دیدن تصاویر Upload شده کافی است در کادر Select an Image بر دکمه Refresh کلیک نماییم.
– در پایان برروی دکمه ok کلیک می کنیم.
ب- Summary Link Web Part :
این Web Part جهت نمایش دادن لینکها در صفحات پورتال ، گروه بندی، و سازمان دهی لینکها استفاده میشود. در ادامه به معرفی اجزای مختلف این Web Part پرداخته میشود:
* New link: برای ایجاد یک link جدید استفاده میشودبرای این منظور مراحل زیر را دنبال می کنیم:
– روی گزینه New link کلیک می نماییم.کادری مطابق شکل 30 ظاهر میشود.
– در پنجره باز شده باید گزینهto an item Create a link انتخاب شده باشد.
– در قسمت Title عنوان لینک را تایپ می نماییم.
– در قسمت Discription می توانیم توضیحی متناسب با لینک در نظربگیریم.
– در قسمتLink URL آدرس URL مورد نظر خود را تایپ کرده ویا اگر صفحه ای درپورتال موردنظر میباشد از طریق دکمه Browse صفحه مورد نظر را انتخاب می کنیم..
– اگر بخواهیم به هنگام قرار گرفتن ماوس بر روی لینک مورد نظر توضیح مختصری در ارتباط با آن لینک به بیننده ارائه شود میتوانیم در کادر Tooltip توضیح مورد نظر را وارد نماییم.
– در صورتی که بخواهیم به لینک موردنظر تصویری اضافه نماییم کافی است در کادرImage URL آدرس تصویررا تایپ کرده و یا با استفاده از دکمه Browse آدرس تصویری را که قبلا Upload شده است را مشخص نماییم.(توضیح طریقه Upload کردن تصویر در بخش Image web part آمده است.)
– درقسمت Description Image می توانیم توضیحی در ارتباط با عکس موردنظرتایپ کنیم.
– در بخش Style تنظیمات مربوط به متن و تصویر دیده میشود.که از لیست موجود میتوان گزینه مناسب را انتخاب نمود.
– در پایان برروی دکمه ok کلیک می کنیم.
اگر همچنان در حالت Edit page باشید کنار لینک ایجاد شده دکمه ای دیده میشود که شامل دو گزینه می باشد یک گزینه Edit است که برای تغییر خصوصیات لینک ایجاد شده بکار میرود و دیگری Delete می باشد که برای حذف لینک ایجاد شده استفاده میشود.
* New Group :
جهت گروه بندی لینکها استفاده میشود.برای سازماندهی لینکها می توان گروههایی ایجاد نمود سپس لینکها را در آنها قرار داد.
* Configure Style and Layout :
جهت تغییر در نحوه نمایش لینکها و گروه ها استفاده می شود.
* Recorder :
در کادر باز شده جهت جابه جائی ترتیب لینکها میتوان از دکمه های Move Down و Move UP استفاده نمود.
نحوه ایجاد یک صفحه خبری:
برای ایجاد یک صفحه خبرمراحل زیر را دنبال کنید:
– ابتدا از صفحه اصلی سایت روی گزینه اخبار کلیک کنید .
– در صفحه بعدی از منوی Site Actions گزینه Create Page را انتخاب نمایید.
– در صفحه بعدی گزینه های Title و Url Name را وارد کنید.
– در قسمت Page Layout مطابق شکل 32 آخرین گزینه یعنی اخبار (خبر) را انتخاب کرده، سپس بر دکمه Create کلیک کنید.
– در صفحه بعد Content Editor Web Part و Image Content را که مشابه یک صفحه معمولی می باشد را مشاهده می کنید.
– متن مورد نظر را در Page Content تایپ کرده و اگر خبر دارای تصویر می باشد توسط PageImage آن را نمایش دهید.
– درمرحله بعد مطابق شکل 33 نوع خبر را از لیست موجود (عمومی،کنگره،علمی، آرشیو) انتخاب کرده و در نهایت بردکمه Publish کلیک نمایید.
– جهت آرشیو نمودن اخبار از لیست موجود گزینه آرشیو را انتخاب نموده و در نهایت دکمه publish را کلیک نمایید.
ج- Content Query Web Part
از این Web Part جهت نشان دادن تیتر اخبار در سایت استفاده میشود. کافی است ابتدا این Web Part را از لیست Web Part ها ، از گروه Default انتخاب کرده و به Zone مورد نظر اضافه کنید.
– از منوی edit در Web Part مربوطه گزینه Modify Shared Web Part را انتخاب نمایید.
– مطابق شکل 34 درستونی که درسمت چپ صفحه نمایان شده است بر علامت + در کنار Queryکلیک نمایید.
– در قسمت Source گزینه آخریعنی Show items from the following listرا انتخاب کرده و بر روی دکمه Browse کلیک نمایید.
– در کادر محاوره ای باز شده روی علامت + کنار اخبار کلیک کنید تا ساختار آن باز شود.
– مطابق شکل 35 در ساختار باز شده گزینه Pages را انتخاب کرده و سپس برروی دکمه Ok کلیک نمایید.
– در قسمت List Type گزینه Show items from this list type را برابر با Pages Library قرار دهید.
– در قسمت Content type گزینه Show items of this content type group را برابر All Content Types قرار دهید.
– در قسمت Additional Filters گزینه Show items when را برابربا " نوع خبر" درنظربگیرید.
– کادر بعدی را برابر Is Equal to قرار دهید.
– در کادر بعدی می توانید نوع خبری که می خواهید نمایش دهید را تایپ کنید نوع خبر می تواند عمومی، کنگره ، علمی یا آرشیو باشد.
– توسط گزینه Appearance می توانید عنوان Web Part را تغییر دهید.
– روی دکمه Ok کلیک نمایید.
اگر تمام مراحل را درست انجام داده باشید Content Query Web Part عنوان صفحات خبری را که ایجاد کرده اید نمایش خواهد داد.
منابع و مراجع:
www.radcom.ir
www.karapardaz.ir
www.wikipedia.com
80
81