چرخ خیاطی
مقدمه
خیاطی یکی از هنرهای زیبا و صنعتی است که هم به شکل خانگی و هم به شکل صنعتی کاربرد دارد و امروزه علاوه بر اینکه در خانه به عنوان یک مهارت محسوب می شود، می تواند به عنوان یک ابزار اقتصادی و همچنین عامل صرفه جویی در وقت نیز محسوب گردد. چراکه به عنوان مثال تهیه و دوخت یک کیف دستی علاوه بر لذت استفاده از هنر دست خویش برای آدمی عامل اصلی در صرفه جویی اقتصادی و زمانی نیز بشمار می آید. اصول مقدمات خیاطی عبارت است از شناخت کار و بکار گیری صحیح ابزار و لوازم اولیه و تبدیل آن به طرح و لباس مورد نظر بنابراین خیاط به کسی گفته می شود که با استفاده از لوازم و وسایل اولیه کار بتواند یک طرح مورد نظر را به بهترین شکل به یک لباس مناسب تبدیل کند. در ادامه بحث ابتدا تاریخچه کوتاهی از اختراع چرخ خیاطی بیان شده و پس از آن نیز در مورد ابزار و لوازم خیاطی صحبت خواهد شد.
اختراع چرخ خیاطی
اولین چرخ خیاطی ساخته شخصی به نام " تامیس سنت " انگلیسی است وی ماشینی در سال 1790 به ثبت رسانید. که کارش بسیار شبیه به دوخت زنجیره ای زمان ما بودالبته هدف از ساخت این ماشین بیشتر دوختن چیزهای چرمی بود اما هرگز این وسیله مورد استفاده قرار نگرفت و مخترع این اثر از اختراع خود سودی نبرد تا اینکه در سال 1830 خیاط فرانسوی فقیر که " بارتلمی تیمونیه " نام داشت موفق شد با ذوق و ابتکار خلاقانه خود چرخ خیاطی را بسازدکه بسیار شبیه چرخهای خیاطی امروزی بود.بعدها این وسیله در فرانسه مورد استقبال مردم قرار گرفت ولی گروهی از کارگران که وجود این اختراع را باعث کسادی کار خود می دیدند شبانه به کارگاه بارتلمی حمله کرده و همه چرخهای خیاطی او را نابود کردند و بارتلمی از غصه و فقر جان خود را از دست داد همزمان با این اتفاق مرد دیگری در نیویورک بنام " والترهنت" چرخ خیاطی دیگری را ساخت این چرخ دارای سوزنی بود که همانند سوزنهای امروزی چرخ خیاطی سوراخی کوچک در نوک خود داشت، کار این سوزن،زدن کوکهای ریز بود یعنی با نخ حلقه ای میان پارچه می زد و سپس حلقه دیگری آمده درحلقه اول مانند زنجیرقفل می شد با همه اینها هنت هرگز موفق نشد که این اختراع خود را به ثبت برساندتا روزگاری که افتخار ثبت نخستین چرخ خیاطی نصیب "الیاس هاو" شد همچنین "آیزک سینگر" نیز یک چرخ خیاطی را در کشور آمریکا به ثبت رسانید.
آنگاه دعوای مفصلی بین "سینگر" و "الیاس هاو" بر سر این موضوع که حق تقدم با چه کسی است درگرفت سرانجام "هاو" توانست در این نزاع پیروز از میدان بیرون رفته و از هر چرخ خیاطی که به بازار می آمد حق امتیاز به سود خود دریافت نماید
◄ابزار و لوازم خیاطی
• میز کار : ارتفاع آن بین 90 تا 110 سانتی متر است و سطح ان صاف و محکم است. و طول و عرض آن بستگی به فضای اطاق یا سالن دارد.
• کاغذ برش : کاغذ های رنگی یا سفید بدون خط که برای برش الگوها استفاده می شود.
• علامت گذار ها: شامل مداد برای رسم الگو، مل یا صابون خیاطی برای رسم خطوط اطراف الگو روی پارچه ، رولت برای انتقال طرح الگو روی پارچه استفاده می شود و کاربن خیاطی که حرکت چرخشی رولت را به قسمت زیزین پارچه منتقل می کند.
• وسایل اندازه گیری: شامل سانتی متر یا خط کش ساده که برای اندازه گیری استفاده می شود، گونیا برای اندازه گیری به شکل زاویه قائم کاربرد دارد، خط کش تی که برای رسم خطوط موازی استفاده قرار می گیرد و پیستوله که برای رسم خطوط منحنی کاربرد دارد.
• وسایل دوخت دستی: شامل سوزن دوخت معمولی که انواع مختلف با ضخامت های متفاوت دارد، سوزن گلدوزی، سوزن ته گرد که معمولا هنگام الگو برداری استفاده می شود سوزن نخ کن وانگشتانه.
• قیچی : که یکی از ابزارهای ضروری خیاطی است ونسبت به نوع پارچه دارای ضخامت متفاوت است.
• بشکاف: که برای شکافتن درزهای ظریف به کار می رود.
• نخ: که دارای انواع متفاوت می باشدو شامل انواع نخ کوک، نخ پلی استر و نخ پنبه ای و نخ ابریشمی است.
• چسب : جالباسی، پوشش نایلونی لباس، لایی و …
• چرخ خیاطی و …
◄انواع چرخ خیاطی
• چرخ خیاطی دستی: رایج ترین نوع چرخ خیاطی خانگی می باشد و برای دوخت و دوز های ساده کاربرد دارد.
• چرخ خیاطی الکتریکی ساده : مدل پیشرفته چرخ خیاطی های قدیمی می باشد و امکانات زیادی برای راحتی کار برروی آنها نصب شده است.
• چرخ خیاطی صنعتی : همانطور که از نامش مشخص است در فعالیت های تولیدی و صنعتی کاربرد دارد.
• چرخ خیاطی راسته دوزی : که به همین منظور راسته دوزی طراحی شده و دارای نوع طرفه می باشد.
اولین چرخ خیاطی ساخته چه کسی است ؟
اولین چرخ خیاطی ساخته شخصی به نامتامیس سنت انگلیسی است . وی ماشینی در سال 1790 به ثبت رسانید که کارش بسیار شبیه به دوخت زنجیره ای زمان ما بود . البته هدف از ساخت این ماشین بیشتر دوختن چیزهای چرمی بود . اما هرگز این وسیله مورد استفاده قرار نگرفت و مخترع این اثر از اختراع خود سودی نبرد . تا اینکه در سال 1830 یک خیاط فرانسوی فقیر که بارتلمی تیمونیه نام داشت موفق شد با ذوق و ابتکار خلاقانه خود چرخ خیاطی را بسازد که بسیار شبیه چرخهای خیاطی امروزی بود . بعدها این وسیله در فرانسه مورد استقبال مردم قرار گرفت ولی گروهی از کارگران که وجود این اختراع را باعث کسادی کار خود می دیدند شبانه به کارگاه بارتلمی حمله کرده و همه چرخهای خیاطی او را نابود کردند و بارتلمی از غصه و فقر جان خود را از دست داد . همزمان با این اتفاق مرد دیگری در نیویورک بنام والترهنت چرخ خیاطی دیگری را ساخت . این چرخ دارای سوزنی بود که همانند سوزنهای امروزی چرخ خیاطی سوراخی کوچک در نوک خود داشت کار این سوزن ، زدن کوکهای رُز(1)بود . یعنی با نخ حلقه ای میان پارچه می زد و سپس حلقه دیگری آمده در حلقه اول مانند زنجیر قفل می شد . با همه اینها هنت هرگز موفق نشد که این اختراع خود را به ثبت برساند . تا روزگاری که افتخار ثبت نخستین چرخ خیاطی نصیب الیاس هاو شد . همچنین آیزک سینگر نیز یک چرخ خیاطی را در کشور آمریکا به ثبت رسانید . آنگاه دعوای مفصلی بین سینگر و الیاس هاو بر سر این موضوع که حق تقدم با چه کسی است درگرفت . سرانجام هاو توانست در این نزاع پیروز از میدان بیرون رفته و از هر چرخ خیاطی که به بازار می آمد حق امتیاز به سود خود دریافت نماید .
(1) کوک های رُز کوک هایی است که با چندبار پیچیدن نخ دور سوزن ایجاد می شود و به شکل گلبرگ های رُز روی پارچه قرار می گیرد.
معرفی:
خیاط درجه یک (ضخیم دوز مردانه) کسی است که علاوه بر دارا بودن مهارت های مربوط به خیاط درجه 2 (نازک دوز مردانه) بتواند از عهده دوخت انواع کت ، پالتو و جلیقه برآید و همچنین با پیش گیری از حوادث ضمن کار و رعایت نکات ایمنی آشنایی داشته باشد.
نمونه وظایف:
1 توانایی شناخت ابزار کار
2 توانایی راه اندازی، سرویس، نگهداری و دوخت لباس با انواع چرخ خیاطی
3 توانایی انواع دوخت
4 توانایی شناخت و اندازه گیری اندام
5 توانایی محاسبه مقدار پارچه لازم برای انواع لباس
6 توانایی تهیه انواع مدل لباس
7 توانایی آماده کردن پارچه جهت برش
8 توانایی کوک شل زدن و باز کردن کوک شل
9 توانایی آسترکشی
10 توانایی اپل گذاری، پرو و رفع عیب
11 توانایی تهیه انواع مدل لباس و دوخت آنها
12 توانایی دوخت انواع چادر و مقنعه
13 توانایی طراحی مدل و دوخت انواع کت و پالتوی زنانه
14 توانای اتوکاری لباس
15 توانایی پیشگیری از حوادث و رعایت نکات ایمنی و بهداشت محیط کار
ابزار و وسایل:
1 چرخ خیاطی
2 سوزن
3 نخ
4 روغن دان
5 ماسوره
6 صابون
7 متر
8 الگو
9 چسب نواری
10 سنجاق ته گرد
11 انگشتانه
12 میز برش
13 مانکن
14 میز اتو
15 اتو
16 ژانت
17 گونیای بزرگ
18 قلم
19 پیستوله
20 اشل
شرایط ارتقاء شغل:
ارتقاء شغلی خیاطی با برش مستقیم که نوعی از خیاطی است به پشتکار، کیفیت در دوخت و دوز و استحکام کالا و جنسی است که تولید می کند و با انجام کار بیشتر در میزان درآمدش تاثیرگذار خواهد بود
ویژگی های شخصیتی:
خیاطی مانند بسیاری از مشاغل تولیدی حوصله می خواهد، خیاطی در روزگار ما از حالت سنتی به صنعتی تبدیل شده است و زمانی فرد می تواند استاد این رشته شود که بتواند از عهده اندازه گیری به خوبی برآید. این کار دقت، صبر و پشتکار می خواهد و کاری است که چشم در آن نقش بسزایی دارد.
اولین چرخ خیاطی ساخته شخصی به نام '' تامیس سنت '' انگلیسی است وی ماشینی در سال 1790 به ثبت رسانید که کارش بسیار شبیه به دوخت زنجیره ای زمان ما بود .البته هدف از ساخت این ماشین بیشتر دوختن چیزهای چرمی بود اما هرگز این وسیله مورد استفاده قرار نگرفت و مخترع این اثر از اختراع خود سودی نبرد تا اینکه در سال 1830 یک خیاط فرانسوی فقیر که '' بارتلمی تیمونیه '' نام داشت موفق شد با ذوق و ابتکار خلاقانه خود چرخ خیاطی را بسازد که بسیار شبیه چرخهای خیاطی امروزی بود.بعدها این وسیله در فرانسه مورد استقبال مردم قرار گرفت ولی گروهی از کارگران که وجود این اختراع را باعث کسادی کار خود می دیدند شبانه به کارگاه بارتلمی حمله کرده و همه چرخهای خیاطی او را نابود کردند و بارتلمی از غصه و فقر جان خود را از دست داد همزمان با این اتفاق مرد دیگری در نیویورک بنام '' والترهنت'' چرخ خیاطی دیگری را ساخت این چرخ دارای سوزنی بود که همانند سوزنهای امروزی چرخ خیاطی سوراخی کوچک در نوک خود داشت کار این سوزن،زدن کوکهای ریز بود یعنی با نخ حلقه ای میان پارچه می زد و سپس حلقه دیگری آمده درحلقه اول مانند زنجیرقفل می شد با همه اینها هنت هرگز موفق نشد که این اختراع خود را به ثبت برساندتا روزگاری که افتخار ثبت نخستین چرخ خیاطی نصیب ''الیاس هاو'' شد همچنین ''آیزک سینگر'' نیز یک چرخ خیاطی را در کشور آمریکا به ثبت رسانید.آنگاه دعوای مفصلی بین سینگر و الیاس هاو بر سر این موضوع که حق تقدم با چه کسی است درگرفت سرانجام هاو توانست در این نزاع پیروز از میدان بیرون رفته و از هر چرخ خیاطی که به بازار می آمد حق امتیاز به سود خود دریافت نماید.
7