پرسشنامه نگرش والدین نسبت به فرزند دارای نیازهای ویژهشان (گوندر، 2002)
ردیف
عبارات
کاملاً موافقم
موافقم
نظری ندارم
مخالفم
کاملاً مخالفم
1
وقتی به این فرزندم فکر میکنم، میبینم که چقدر خوش شانسم، خدا خیلی بیشتر از بچههای دیگر به فرزند من لطف داشته است.
2
بزرگ کردن کودک آسیب دیده، یک کار اعصاب خُردکن است.
3
این بچهها اعصاب کسی که مجبور است هر روز با آنها سروکله بزند را، خُرد خواهند کرد.
4
یکی از چیزهایی بدی که در بزرگ کردن این بچهها وجود دارد، این است که وقت کافی برای انجام کاری که دوست داری، نخواهی داشت.
5
وقتی که فهمیدم فرزندم این اختلال را دارد، احساس ناامیدی کردم.
6
من این واقعیت را که فرزندم دارای اختلال است، پذیرفتهام.
7
اگر فرزندم دچار این اختلال نبود، او را بیشتر دوست میداشتم.
8
وقتی به مراسمی میروم، خجالت میکشم از اینکه این فرزندم را با خودم ببرم.
9
اگر سرو کله زدن با این فرزندم کمی لذت بخشتر بود، مراقبت از او آسانتر میشد.
10
فکر کردن در رابطه با آینده این فرزندم مرا غمگین میکند.
11
این فرزندم، احساس میکند که من تنها کسی هستم که او را درک میکنم.
12
به جای پرداختن به کارهای اصلیام، بیشتر به این فرزندم رسیدگی میکنم.
13
من همیشه مراقب این فرزندم هستم تا به خودش صدمهای نزند.
14
اگر این فرزندم به بیرون از خانه یا حیاط برود، به خطر خواهد افتاد.
15
هر وقت کسی به این فرزندم نزدیک شود، احساس ناراحتی کرده و آمادهام که اتفاقی رخ ندهد.
16
این فرزندم به شیوه خودش لحظات لذت بخشی را برای خانواده به ارمغان میآورد.
17
هر وقت از این فرزندم کاری میخواهم کاملاً مراقبم که مبادا آن کار برای او خیلی سخت باشد.
18
احساس میکنم که باید در مقابل اظهارات و سخنان بچههای دیگر از این فرزندم دفاع کنم.
19
گاهی اوقات به خاطر این فرزندم خجالت زده و سرافکنده شدهام.
20
وقتی میبینم که میتوانم از این فرزندم مراقبت کنم، احساس خوبی دارم.
21
امیدی ندارم که این فرزندم بتواند روزی زندگی عادیای داشته باشد.
22
برایم مهم نیست که مردم چگونه به این فرزندم نگاه میکنند.
23
همیشه نیازهای این فرزندم را در اولویت قرار میدهم.
24
وقتی مردم درباره این فرزندم از من پرس و جو میکنند، خجالت زده و شرمسار نمیشوم.
معرفی پرسشنامه:
این مقیاس اولین بار توسط گوندر (2002) ساخته شد. گویههای این مقیاس از بسط و گسترش گویههای مقیاس نگرش والدینی شفر و بل به دست آمده است. گوندر (2002) ابتدا این مقیاس را به صورت دو سر کور به زبان ناتالی ترجمه نمود و پس از تهیه اولیه ابزار، آن را در یک جمعیت روستایی هنجاریابی کرد. گویههای این پرسشنامه
برای جمع آوری اطلاعات در مورد رفتار، ادراک، تعامل، ارزشها، و احساسهای والدین در رابطه با کودک دارای نیازهای ویژه شان آماده شده است که در مطالعه گوندر (2002) و در این مطالعه به عنوان نگرش تعریف شده است. این ابزار دارای 5 خرده مقیاسِ پذیرش و محبت (8 گویه)، شرم زدگی (3 گویه)، ناکامی (3 گویه)، ناامیدی (3 گویه) و حمایت افراطی (7 گویه) است. این پرسشنامه برای کودکان کم توان ذهنی تدوین شده است اما از آنجا که محتوا و قالب گویهها در حدی کلی است که در مورد گروههای مختلف کودکان با نیازهای ویژه نیز قابل استفاده است، از این رو در این پژوهش با اندکی تغییر و ویرایش شکلی گویهها، بر روی والدین گروههای مختلف کودکان با نیازهای ویژه اجرا شد. طیف گزینههای این مقیاس از نوع لیکرت 5 گزینهای و از کاملاً موافقم تا کاملاً مخالفم میباشد. کاملاً موافقم نمره 5 گرفته و کاملاً مخالفم نمره 1 میگیرد. گویههایی که به شیوه منفی نمرهگذاری میگردند، عبارتند از: 2، 3، 4، 5، 7، 8، 9، 10، 19 و 21. نمره بیشتر نشان دهنده نگرش مثبتتر است.
مولفهها
سوالات مربوط به هر مولفه
پذیرش و محبت
1، 4، 6، 7، 12، 16، 20 و 22
شرم زدگی
8، 19 و 24
ناکامی
2، 3 و 9
ناامیدی
5، 10 و 21
حمایت افراطی
11، 13، 14، 15، 17، 18 و 23
روایی و پایایی:
در پژوهش اصغری نکاح و بلقان آبادی (1392) ضریب آلفا برای نمره کلی مقیاس 80/0 است. همچنین ضرایب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاسهای پذیرش و محبت، شرم زدگی، ناکامی، ناامیدی، و حمایت افراطی به ترتیب 61/0، 82/0، 72/0، 66/0 و 75/0 میباشند. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه نیز مطلوب گزارش گردیده است.
*****************************************************
منبع:
اصغری نکاح، سید محسن ؛ بلقان آبادی، مصطفی (1392). اعتباریابی و تجدید نظر مقیاس نگرش والدین نسبت به کودک با نیازهای ویژه شان. فصلنامه افراد استثنایی، سال سوم، شماره 11، پاییز 1392، صص 147-163.
****************************************************