گزارشی از مدرسه تابستانی هارنبی Hornby Summer School
موضوع : انگلیسی پیرامون برنامه ی درسی
English Across the Curriculum
زمان : 21 لغایت 10 مرداد ماه 83
مکان: دانشگاه لاهور برای مدیریت علوم Lahore University for Management of Science
هدفها
نقش و وضع زبان مادری دانش آموزان در آموزش چیست؟
چگونه می توان موضوع های برنامه درسی را به زبان انگلیسی آموزش داد؟
زبان دوم در ارتقاء و پیشرفت دانش آموزان چه تاثیری دارد؟
چگونه می توان به معلمان علوم و ریاضیات برای آموزش به زبان انگلیسی کمک کرد؟
شرکت کنندگان : کشورهای جنوب آسیا
برنامه های آموزشی
هفته ی اول
تبیین فلسفه و هدف های دوره
مباحثی پیرامون برنامه ی درسی
رهیافت کل نگر در برنامه ی درسی
چالش های یادگیرنده در یک محیط انگلیسی زبان
هفته ی دوم
ادامه ی مبحث چالش های یادگیرنده در یک محیط انگلیسی زبان
مفهوم ارتقاء زبان انگلیسی پیرامون برنامه ی درسی
آشنایی باELTeCS (English Language Teaching Contacts Scheme )
هفته ی سوم
ارتقاء معلم در یک محیط انگلیسی زبان
انتخاب پروژه ، تهیه طرح پروژه مبتنی بر ساختار ELTeCS و ارائه و دفاع از آن
مقایسه ی وضعیت کشورهای شرکت کننده
الف : کشورهایی که زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم است (ESL)
پاکستان ، سریلانکا ، بنگلادش و نپال
پس از دوره ی مقدماتی ( از سال ششم ) امکان آموزش علوم و ریاضیات به زبان انگلیسی فراهم است.
معلمان علوم و ریاضیات تسلط کافی به زبان انگلیسی دارند.
دانش آموزانی که در مدارس غیر دولتی تحصیل کرده اند پس از دوره ی مقدماتی ، توانایی کافی در زبان انگلیسی کسب نموده اند.
رسانه ها و مواد کمک آموزشی متعدد و متنوعی به زبان انگلیسی در دسترس است .
در مدارس دولتی در بیشتر موارد معلمان ناچارند مباحث را به زبان مادری ترجمه کنند .
امتحانات رسمی در پایه های 11 و 12 به زبان انگلیسی است.
بازار کلاس های خصوصی علوم و ریاضیات رونق خوبی دارد.
ب : کشورهایی که زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی است
ایران ، چین و افغانستان
بررسی موردی ایران
انگلیسی صرفا به عنوان یک موضوع درسی پس از دوره ی مقدماتی ارائه می شود.
دانش آموزان پس از پایان تحصیلات ، حداقل های لازم را نیز در زبان انگلیسی کسب نمی کنند.
معلمان انگلیسی در کلاس های درس ، درباره ی انگلیسی صحبت می کنند به جای آن که انگلیسی صحبت کنند.
شیوه های آموزش به شدت متاثر از نحوه ی ارزشیابی های رسمی و غیر رسمی است.
معلمان علوم و ریاضیات به ندرت تسلط کافی و یا حتی نسبی بر زبان انگلیسی دارند.
مواد آموزشی و کمک آموزشی به زبان انگلیسی در حوزه های مختلف برنامه ی درسی ( علوم و ریاضیات ) به طور رسمی تولید نمی شود .
آشنائی با یادگیری مبتنی بر تلیفیق محتوا و زبان
CLIL ( Content and Language Integrated Learning)
فلسفه ی آموزش مبتنی بر تلفیق محتوا و زبان اشاره به این موضوع دارد که هیچ فرصت و ابزاری را در آموزش نباید از دست داد یا به آن بی توجهی کرد.
CLIL
فرصتی فراهم می کند تا آموزش زبان از طریق موضوعات دیگر و یا بر عکس ، آموزش موضوعات دیگر از طریق زبان انجام شود .
هم زمان موجب یادگیری موضوع درسی انتخابی و زبان می شود.
موجبات ارتباط و انسجام بیشتر بین اجزای برنامه ی درسی را فراهم می کند.
عنوان پروژه آموزش زبان از طریق علوم
این پروژه پس تصویب توسط ELTeCS
در سه کشور ایران ، پاکستان و بنگلادش اجرا میشود.
در ایران برای پایه نهم و در دو کشور دیگر برای پایه ی ششم اجرا می شود.
مواد آموزشی پروژه باید با توجه به هدف های CLIL تولید شوند.
دو کارگاه آموزشی برای آشنایی و آموزش معلمان با نحوه ی انجام پروژه در هر کشور باید برگزار شود.
در ایران 10 معلم و در دو کشور دیگر 25 معلم در اجرای این پروژه همکاری می کنند.
این پروژه به مدت سه ماه اجرا می شود و با توجه به چک لیست هایی که تهیه شده است هم در حین اجرا و هم پس از پایان دوره مورد ارزشیابی قرار می گیرد و پس از بررسی گزارش های هر کشور ، یک گزارش نهائی برای ارائه به ELTeCS تهیه می شود.
بازخوردهای این پروژه می تواند مبنایی برای آموزش زبان انگلیسی مبتنی بر CLIL فراهم کند.
آموزش علوم و ریاضیات از طریق زبان انگلیسی
یک ضرورت اجتناب نا پذیر یا ایجاد یک امکان و فرصت؟
حتی اگر در یک فرض آرمانی همه ی شرایط و بسترهای قانونی برای اجرای آن به عنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر فراهم شود به دلایل مختلفی امکان اجرای آن میسر نیست.
اصل دوم رهنمودهای یونسکو در خصوص زبان و آموزش
یونسکو از آموزش دو زبانه یا چند زبانه در همه ی سطوح به عنوان ابزاری برای ارتقاء سطح کیفیت اجتماعی و جنسی و عنصری کلیدی در جوامع زبانی مختلف حمایت می کند.
….ارائه زبان دوم به عنوان یک موضوع آموزشی ، به طوری که میزان آن به تدریج افزایش یابد و این که زبان دوم نباید واسطه ی آموزش قرار گیرد ؛ مگر این که دانش آموزان کاملا با آن آشنا شوند.
پیشنهادها
مطالعه و پژوهش بر روی CLIL
بازنگری در برنامه های آموزش زبان انگلیسی با توجه به نتایج پژوهش بالا
ترجمه کتاب های درسی علوم و ریاضیات در دوره های راهنمایی و متوسطه
انتشار مجلات رشد به زبان انگلیسی برای دوره های مختلف تحصیلی جهت دانش آموزان و معلمان
تولید کتاب ها و مواد کمک آموزشی به زبان انگلیسی مبتنی بر CLIL و فعال کردن بخش غیر دولتی در این خصوص
برگزاری دوره های آموزش زبان انگلیسی برای کارشناسان دفتر مبتنی بر CLIL