پاورپوینت کنترل کیفی دستگاههای سی تی اسکن

کنترل کیفی دستگاههای سی تی اسکن

مقدمه آزمون های کنترل کیفی

آزمون های کنترل کیفی
آزمون های بحرانی
آزمون های پذیرش
آزمون های دوره ای
آزمون های ویژه تعمیر و نگهداری

آزمون های بحرانی
آزمون هائی هستند که بمنظور اطمینان از وجود حفاظت لازم و کافی، برای کارکنان، بازدیدکنندگان و بیماران، انجام می شود.
این آزمو نها شامل بررسی نکات زیر است:
عملکرد تجهیزات اشعه ایکس از نقطه نظر ایمنی
عملکرد تجهیزات هشداردهنده
کنترل شاخص ها ی مرتبط با پرتودهی

آزمون های پذیرش
به مجموعه آزمون های کنترل کیفی قبل از بهره برداری اتلاق می گردد.
هدف از آزمون های پذیرش:
تائید نصب
اطمینان از آماده بودن دستگاه برای استفاده کلینیکی
تهیه مقادیر پایه برای مقایسه با نتایج آزمون های دوره ای که بعدا انجام خواهد شد.

این آزمون ها علاوه بر آزمون های حفاظت در برابر اشعه و پارامتر های پرتودهی، شامل آزمون های ایمنی مکانیکی و الکتریکی نیز می شود.

آزمون های دوره ای
آزمون هایی هستند که باید بصورت پریودیک در دوره های زمانی معین انجام شوند.
هدف از آزمون دوره ای:
بررسی تغییرات پارامترهای فیزیکی دستگاه (که ممکن است در اثر گذشت زمان و استهلاک و یا تعمیرات، تغییر کرده باشند).

آزمون های پس از تعمیر
آزمون هائی هستند که هر بار پس از تعمیر و یا تعویض قطعات موثر بر شرایط پرتودهی دستگاه انجام می شود.
هدف از :
اطمینان از ایمنی و عملکرد صحیح سیستم، پس ازتعمیر ویا تعویض قطعات.
آزمون های پس از تعمیر فقط شامل آزمون هائی میشود که نتایج آنها ممکن است تحت تاثیر تعمیرات انجام شده قرار گرفته باشد.

آزمون های کنترل کیفی CT (1)

آزمون های کنترل کیفی CT (2)
نوع آزمون
نام آزمون
دوره ای (دوره انجام)
پذیرش
بحرانی
   (هفتگی)
نویز
   (سالانه)
خطی بودن CT Number
   (سالانه)
یکنواختی CT Number در هارد کپی
   (ماهانه)
یکنواختی CT Number
   (ماهانه)
صحت CT Number در ضخامت های مختلف تصویرگیری
   (ماهانه)
صحت CT Number در الگوریتم های مختلف بازسازی تصویر
   (ماهانه)
صحت CT Number در ضخامت های مختلف بیمار
   (ماهانه)
صحت CT Number در موقعیت های مختلف بیمار
   (روزانه)
صحت CT Number
   (سالانه)
نشت تیوب
   (سالانه)
اندازه گیری HVL
   (سالانه)
Geometric Efficiency

آزمون های کنترل کیفی CT (2)

دسته بندی آزمون های کنترل کیفی

ایمنی
تیوب و ژنراتور
دزیمتری
تصویر برداری
مکانیکی

1- آزمون های ایمنی
خطرات برق
خطر لیزر
خطرات مکانیکی
خطر اشعه

2- آزمون های تیوب و ژنراتور
صحت و تکرار پذیری ولتاژ
صحت و تکرار پذیری زمان پرتودهی
خطی بودن خروجی
اندازه گیری لایه نیمه کننده
اندازه گیری نشت پرتو

صحت و تکرار پذیری ولتاژ تیوب سی تی اسکن Tube Voltage Accuracy and Reproducibility
هدف : بررسی صحت ولتاژ انتخاب شده و قابلیت تکرار پذیری آن
استاندارد:
صحت : حداکثر خطای قابل قبول:

6% ± در ولتاژ های کمتر یا مساوی 100kVp
6kVp ± در ولتاژ های بیشتر از 100kVp
تکرار پذیری : ضریب تغییرات ولتاژ باید کمتر از 05/0 باشد.

روش:
تیوب را در وضعیت lock قرار دهید.
در محل ایزو سنتر ولتاژ را برای شرایط 80, 100, 140 kVp اندازه گیری نمائید.

معیار پذیرش: خطا کمتر از % 10 ، معیار اصلاح: خطا بین % 10 تا %20. معیار تعلیق: خطا بیشتر از % 20. نتیجه آزمون: پذیرش  اصلاح  تعلیق 
صحت ولتاژ

تکرارپذیری ولتاژ
معیار پذیرش: خطا کمتر از % 5 ، معیار اصلاح: خطا بین % 5 تا %20. معیار تعلیق: خطا بیشتر از % 20.
نتیجه آزمون  پذیرش  اصلاح تعلیق

صحت و تکرار پذیری تایمر
هدف: بررسی صحت و تکرار پذیری زمان پرتودهی

استاندارد:
خطای تایمر باید کمتر از 10% ± باشد ( یا توصیه سازنده).

صحت تایمر
معیار پذیرش: خطا کمتر از % 10 ، معیار اصلاح: خطا بین % 10 تا %20. معیار تعلیق: خطا بیشتر از % 20. نتیجه آزمون (پذیرش، اصلاح، تعلیق):
نتیجه آزمون: پذیرش اصلاح تعلیق 

تکرارپذیری زمان
معیار پذیرش: خطا کمتر از % 5 ، معیار اصلاح: خطا بین % 5 تا %20. معیار تعلیق: خطا بیشتر از % 20.
نتیجه آزمون: پذیرش اصلاح تعلیق 

خطی بودن و تکرار پذیری خروجی پرتو (Radiation Output)
روش:
فانتوم سر را روی تخت قرار دهید
دزیمتر CT را در مرکز فانتوم قرار دهید.
4 نوبت با شرایط 80kV، 100mA و 1sec اسکن نمائید.
پرتو گیری در هر اسکن را یادداشت نمائید.
آزمایش را برای شرایط 200mA، 300mA تکرار کنید.
آزمایش را برای شرایط 120kV، 140kV تکرار کنید.

استاندارد:
خطی بودن: ضریب خطی بودن باید کمتر از 0.1 باشد
تکرار پذیری: ضریب تغییرات در شرایط یکسان باید کمتر 0.05 باشد.

خطی بودن خروجی پرتو (Radiation Output)
نتیجه آزمون: پذیرش  اصلاح  تعلیق 

لایه نیمه کننده (Half Value Layer)
هدف: تعیین کیفیت پرتو های ایکس

استاندارد : لایه نیمه کننده در ولتاژ 80kV باید بیشتر از 2.3mmAl باشد.

روش:
تیوب را در موقعیت lock قرار دهید.
پارامتر های پرتودهی را طبق دستور سازنده تنظیم کنید (80kV و mAs لازم برای دز 200mR).
اتاقک یونساز CT را موازی محور تخت در مرکز ایزو سنتر قرار دهید.
ضخامت لایه های آلومینیومی را تغییر دهید.

لایه نیمه کننده (Half Value Layer)

لایه نیمه کننده (Half Value Layer)
HVL در شرایط 80kVp
HVL در ولتاژ انتخاب شده باید از مقادیر جدول زیر بیشتر باشد

نشت پرتو از محفظه تیوب Tube Housing Leakage
هدف :
بررسی و اندازه گیری محل نشت اشعه در اطراف تیوب.

استاندارد:
نشت تیوب باید کمتر از 1mGy/h در فاصله یک متری باشد. (در شرایط حداکثر ولتاژ و حداکثر mAs)

3- آزمون های دزیمتری

CTDI تمام بدن و سر
دزیمتری بیمار

دزیمتری CTDI in air
در آغاز بهره برداری از دستگاه CT ، باید شاخص دز سی تی در هوا را برای شرایط زیر باید اندازه گیری کرد:
For all beam shaping filters
For all nominal slice widths
For all clinical kV settings
For a range of scan times
For a range of mA settings

تعیین شاخص دز دستگاههای سی تی اسکن درهوا The Computed Tomography Dose Index (CTDI) in air
برای اندازه گیری شاخص دز، از یک اتاقک یونساز قلمی بطول 10 cm استفاده می شود.
این دزیمتر باید روی یک پایه در ایزو سنتر قرار داده شود.

دزیمتریCTDI در فانتوم پلکسی CTDI in Perspex Phantoms
فانتوم بدن باید روی تخت بیمار و فانتوم سر باید روی پایه در محل سر بیمار قرار داده شود.
فانتوم باید در ایزو سنتر قرار گیرد.
دزیمتر در سوراخ مرکزی فانتوم باید قرار داده شود و سایر سوراخ های جانبی باید با میله های پلکی پرشود.

روش اندازه گیری شاخص دز سی تی(CTDI)
شرایط پرتودهی:
ضخامت اسلایس : 10mm ، ولتاژ تیوب :120 kVp و جریان تیوب : 100 mAs

دزیمتر را در حفره های مختلف فانتوم قرار داده و مقدار دز را قرائت کنید.
برای بدست آوردن CTDI مقدار دز باید در طول دزیمتر (10cm) ضرب و سپس تقسیم بر ضخامت اسلایس انتخاب شده گردد.
توجه : در صورت نیاز باید ضریب تصحیح دزیمتر نیز اعمال شود

دزیمتریCTDI در فانتوم پلکسی CTDI in Perspex Phantoms
اندازه گیری دز در مرکز، شاخص دز را در مرکز اسلایس می دهد.
برای بدست اوردن دز متوسط، مقدار دز را باید حداقل در 4 سوراخ کناری نیز اندازه گرفت.
توجه :
اگر گانتری قابلیت زاویه دار شدن را داشته باشد، بهتر است آزمایش برای زوایای مختلف گانتری تکرار و میانگین دز بدست آید.

دزیمتریCTDI در فانتوم پلکسی CTDI in Perspex Phantoms
برای بدست آوردن دز متوسط، مقادیر شاخص دز در مرکز و در سوراخ های کناری را باید در رابطه زیر قرار داد:
در این رابطه (nCTDIW) دز متوسط یا دز توزین شده نامیده می شود که برای شرایط 1mAs نرمالیزه شده است.
اندیس 100 یعنی دز شرایط 100mAs اندازه گیری شده است.
اندیس های c و p بترتیب بیانگر مرکز(center) و کناری(prepherial) است.
nCTDIW را میتوان با مقادیر استاندارد آزمایشات CT مقایسه کرد.

دزیمتری در Spiral CT
در Spiral CT مقدار CTDI را نمی توان اندازه گرفت زیرا حرکت چرخشی است.
در صورتیکه دستگاه سی تیSpiral باشد، مقدار شاخص دز را در مد axial بدست آورده سپس آزمایش زیر را انجام دهید:
یکبار تمام طول دزیمتر در مد axial اسکن و دز قرائت شود.
بار دوم تمام طول دزیمتر در مد helical با pitch 1 اسکن و دز قرائت شود.
فاکتور تصحیح از روی نسبت نتایج دو اندازه گیری فوق بدست آورید.
با استفاده از ضریب بدست آمده و مقدار axial CTDI ، دز helical را محاسبه کنید.

دزیمتری CTDI in air (helical)
Axial slice positions
Helical scan (pitch 1)

CT Dose Index
توضیح (*) برای مطابقت دادن با شرایط استاندارد سازنده، میانگین CTDI برای 100mAs نرمالیزه شده و ضریب 0.93% برای تصحیح ضخامت اسلایس براساس پیشنهاد سازهده اعمال شده است.
kVp= 130 mA=150 mAs=225 head phantom
مقدار قابل قبول : حداکثر 20% بیشتر از مقدار پیشنهادی سازنده
معیار اصلاح: بین 20% تا 50% بیشتر از مقدار پیشنهادی سازنده
معیار تعلیق: بیشتر از ±50% مقدار پیشنهادی سازنده
نتیجه آزمون: پذیرش  اصلاح  تعلیق 

تغییرات CTDI در هوا نسبت به ضخامت اسلایس
مقدار قابل قبول : حداکثر 20% بیشتر از مقدار پیشنهادی سازنده
معیار اصلاح: بین 20% تا 50% بیشتر از مقدار پیشنهادی سازنده
معیار تعلیق: بیشتر از ±50% مقدار پیشنهادی سازنده
نتیجه آزمون: پذیرش  اصلاح  تعلیق 

توضیج: معمولا سازنده مقدار CTDI را در یک ضخامت معین اعلام و برای سایر ضخامت ها، ضریب تصحیح برای CTDI می دهد.
دراین مثال عدد CT برای ضخامت 10mm داده شده و برای سایر ضخامت ها باید تغییرات CTDI برابر با ضرایب پیشنهادی سازنده باشد.

تغییرات CTDI در هوا نسبت به mA
مقدار قابل قبول : حداکثر 20% بیشتر از مقدار پیشنهادی سازنده
معیار اصلاح: بین 20% تا 50% بیشتر از مقدار پیشنهادی سازنده
معیار تعلیق: بیشتر از ±50% مقدار پیشنهادی سازنده
نتیجه آزمون: پذیرش  اصلاح  تعلیق 

توضیج: معمولا سازنده مقدار CTDI را در یک mA معین اعلام و برای سایر mA ها، ضریب تصحیح برای CTDI می دهد.

تغییرات CTDI در هوا نسبت به زمان
مقدار قابل قبول : حداکثر 20% بیشتر از مقدار پیشنهادی سازنده
معیار اصلاح: بین 20% تا 50% بیشتر از مقدار پیشنهادی سازنده
معیار تعلیق: بیشتر از ±50% مقدار پیشنهادی سازنده
نتیجه آزمون: پذیرش  اصلاح  تعلیق 

توضیج: معمولا سازنده مقدار CTDI را در یک زمان معین اعلام و برای سایر زمان ها، ضریب تصحیح برای CTDI می دهد.

تغییرات CTDI در هوا نسبت به kV
مقدار قابل قبول : حداکثر 20% بیشتر از مقدار پیشنهادی سازنده
معیار اصلاح: بین 20% تا 50% بیشتر از مقدار پیشنهادی سازنده
معیار تعلیق: بیشتر از ±50% مقدار پیشنهادی سازنده
نتیجه آزمون: پذیرش  اصلاح  تعلیق 

توضیج: معمولا سازنده مقدار CTDI را در یک kV معین اعلام و برای سایر kV ها، ضریب تصحیح برای CTDI می دهد.

4- آزمون های کیفیت تصویر
نویز و یکنواختی میدان
خطی بودن عدد سی تی
قدرت تشخیص کنتراست کم (Low contrast detectability)
قدرت تشخیص کنتراست بالا (Spatial resolution)
کیفیت صفحه نمایش و hard copy

CT Image quality
کیفیت تصویر با پارامتر هائی نظیر یکنواختی، خطی بودن، نویز، قدرت تقکیک، کنتراست مشخص می گردد.
کیفیت تصویر به مشخصات فنی دستگاه CT ، پارامتر های پرتودهی، شرایط مشاهده تصویر بستگی دارد.
کیفیت تصویر را میتوان بصورت کمی توسط فانتوم های تست مورد بررسی قرار داد.
اندازاه گیری ها باید بطور منظم و با شرایط یکسان انجام شود.

فانتوم های تست از ترکیباتی مشابه بدن انسان ساخته می شوند. برای مقاصد کالیبراسیون و کنترل کیفی می توان بجای فانتوم از ابزار های تست خاص (از نظر شکل، جنس و اندازه) استفاده نمود.
ابزار های تست باید طوری ساخت شوند که بتوان پارامتر های مختلف نظیر عدد CT، یکنواختی، نویز، قدرت تفکیک، ضخامت اسلایس، دز و غیره را اندازه گیری نمود.
فانتوم و ابزار های تست

کنتراست تصویر CT Image Contrast
کنتراست تصویر به دو عامل زیر بستگی دارد
کنتراست شیئی subject contrast
کنتراست نمایشگر display contrast
کنتراست نمایشگر به window level و window width انتخاب شده بستگی دارد .
کنتراست شیئی به اختلاف ضریب کاهش اشعه (جذب یا پراکندگی) در بافتهای بدن بستگی دارد.
در CT، بعلت استفاده از kV بالا و فیلتر های قوی، برخورد اشعه با بافت عمدتا بصورت کمپتون انجام می شود. احتمال وقوع کمپتون نیز به دانسیته بافت بستگی دارد، بنابراین عامل اصلی ایجاد کنتراست شیئی، اختلاف دانسیته بافت ها می باشد.

عدد سی تی CT number
برای درجه بندی کنتراست در CT ، از کمیتی بنام CT number استفاده می شود.
بنابر تعریف:
µw و µp بترتیب ضرایب کاهش جرمی ماده و آب هستند.
براساس این رابطه، عدد CT آب صفر می شود.
از عدد CT آب برای کالیبراسیون دستگاه استفاده می شود.
عددCT تابع خطی ضریب کاهش جرمی است.
دامنه تغییرات عدد CT بین +1000 تا -1000 است.

عدد CT به ولتاژ، فیلتر و ضخامت بیمار بستگی دارد.
طبق تعریف عدد CT آب باید برابر صفر باشد.
برای بررسی صحت عدد سی تی باید میانگین عدد CT را در یک ROI (Region Of Intrest) اندازه گیری کرد .
معیار پذیرش:
میانگین عدد CT آب نباید بیشتر از ± 4 HU باشد.
صحت عدد CT

صحت عدد در موقعیت های مختلف بیمار CT
معیارسازنده :تغییرات عدد CT باید در محدوده 0±3 باشد.
معیار پذیرش: خطا کمتر از % 20 محدوده پیشنهادی سازنده

صحت عدد CT در الگوریتم های مختلف بازسازی تصویر
معیارسازنده :تغییرات عدد CT باید در محدوده 0±3 باشد.
معیار پذیرش: خطا کمتر از % 20 محدوده پیشنهادی سازنده

صحت عدد CT با تغییر ضخامت اسلایس
معیارسازنده :تغییرات عدد CT باید در محدوده 0±3 باشد.
معیار پذیرش: خطا کمتر از % 20 محدوده پیشنهادی سازنده

مقیاس کنتراست contrast scale
در محدوده انرژی اشعه ایکس که در CT بکار می رود ضرایب کاهش خطی آب و پلکسی تقریبا ثابت است:
ضریب کاهش خطی آب : 0.195
ضریب کاهش خطی پلکسی : 1.190

از انجائیکه تفاوت ضرایب کاهش خطی آب و پلکسی گلاس برابر یک می باشد از این تفاوت برای مقیاس بندی عدد سی تی استفاده می شود .
مقیاس کنتراست به صورت رابطه زیر تعریف می گردد:

روش آزمون :
میانگین اعداد سی تی آب و پلکسی را در محیط همگن انذازه گیری کنید.
تفاوت باید برابر 120 ± 10% باشد.
مثال:
عدد CT در فانتوم پلکسی= 123.4
عدد CT در آب = -1
Contrast scale =123.4-(-1) =124.4
آزمون صحت مقیاس کنتراست
accuracy Contrast Scale
با توجه به تعریف مقیاس کنتراست میتوان نتیجه گرفت که اختلاف عدد سی تی آب و پلکسی باید برابر با 120 باشد.
120 = (عدد CT در آّب) – (عد CT در فانتوم پلکسی)

برای یک جسم یکنواخت، میانگین عدد CT در هر ناحیه از جسم باید یکسان باشد.
معیار پذیرش
اختلاف عدد CT در ناحیه مرکزی و نواحی کناری یک ماده یکنواخت نباید بیشتر از ± 8 HU باشد.
عدم یکنواختی عمدتا به یکنواختی انرژی پرتو ایکس و فیلتراسیون آن بستگی دارد.
یکنواختی عدد CT Homogeneity

معیار پذیرش: خطا کمتر از 8HU
یکنواختی عدد CT Homogeneity

اگر با حرکت دادن cursor روی صفحه مونیتور ، عدد CT تصویر یک ماده کاملا یکنواخت را بررسی کنیم، مشاهده میشود که علیرغم یکنواخت بودن ماده، عدد CT در نقاط مختلف تصویر کمی تغییر می کند.
این تغییرات جزئی بصورت دانه های ریز روی تصویر هر ماده یکنواخت دیده میشود و علت آن کم بودن تعداد فوتونها برای تشکیل تصویر است.
این تغییرات در عدد سی تی باعث نویز تصویر می شود.
در مواردی که تشخیص مواد کنتراست کم از یکدیگر حائز اهمیت باشد ضروری است که نویز حداقل باشد.

نویز Image Noise

نظر به اینکه نویز در اثر تغییرات عدد CT بوجود می آید، نویز برحسب انحراف استاندارد عدد CT در یک ناحیه از تصویر (Region of Interest) بیان می شود.
Noise= STD=45
نویز Image Noise

نویز باید حداقل روی یک ناحیه ای معادل 10% سطح مقطع شئی مورد نظر اندازه گیری شود.
از نقطه نظر تشخیصی نویز باید کم باشد، متاسفانه با کاهش نویز دز بیمار افزایش می بابد.

نویز Image Noise

برخی از سازندگان دستگاههای CT مقدار نویز را بصورت درصدی از نویز آب گزارش می دهند.
بر اساس گزارش AAPM report no. 1، در صد نویز بصورت زیر تعریف شده است:
نویز Image Noise
در این رابطه:
CS مقیاس درجه بندی (contrast scal)
σ نویز در ماده مورد اندازه گیری
ضریب کاهش خطی آب(μw)

بطور کلی هر عاملی که تعداد برخورد ایکس با دتکتور را زیاد کند، نویز را کاهش میدهد.
مثال :
افزایش mAs
افزایش ضخامت اسلایس: زیرا عرض بیم فرودی روی دتکتور افزایش می یابد.
افزایش kVp: زیرا با افزایش ولتاژ تعداد ایکس بیشتر از بیمار عبور و به دتکتور می رسد.
توجه1: افزایش mAs باعث افزایش دز بیمار می شود.
توجه 2: افزایش ولتاژ باعث کاهش کنتراست می گردد

عوامل موثر در افزایش نویز

مثال: با کاهش mAs انتظار میرود که نویز زیاد شود.

اگر mAs نصف شود نویز باندازه جذر عدد 2 یعنی 1.41 (حدود 40%) افزایش می یابد.

عوامل موثر در افزایش نویز

فیلتر بازسازی(reconstrauction filter) نیز علیرغم آنکه در تعداد اشعه رسیده به دتکتور موثر نیست ولی میتواند در شکل ظاهری نویز تاثیر داشته باشد.
فیلترهای نرم، تصویر را بلوری می کنند. در صورتیکه فیلترهای شارپ نویز را کم می کنند.
جهت مقایسه در شکل زیر اسکن یک فانتوم یکنواخت داده شده است:

عوامل موثر در افزایش نویز

80mAs
STD=13.03
40mAs
STD=17.91
با کاهش mAs نویز زیاد می شود
عوامل موثر در افزایش نویز

تصحیح نویز برای شرایط آزمایش
اگر شرایط اندازه گیری نویز با شرایط پیشنهادی سازنده مطابقت نداشته باشد و بخواهیم مقدار نویز اندازه گیری شده را با معیار سازنده مقایسه کنیم ضروری است مقدار نویز اندازه گیری شده با استفاده از رابطه زیر تصحیح گردد:
در این رابطه پارامتر هائیکه با اندیس m نمایش داده شده، مقادیر اندازه گیری و پارامترهائیکه با اندیس s نمایش داده شده مقادیر پیشنهادی سازنده ( شرایط استاندارد) است.

روش اندازه گیری عدد سی تی ، یکنواختی نویز اسکنر Axial
Noise & Field Uniformity Axial Scan
شرایط را برای اسکن استاندارد تنظیم کنید.
از فانتوم آب اسکن بگیرید.
میانگین عدد سی تی آب و انحراف استاندارد را در هریک از ROI مرکزی و کناری اندازه گیری کنید.
انحراف استاندارد ROI مرکزی باید کمتر از 10HU باشد.
حداکثر اختلاف عدد سی تی ROI های کناری با ROI مرکزی باید کمتر از 5HU باشد.

اندازه گیری نویز در سیستم های مالتی اسلایس
نویز در کلیه مقاطع یا حداقل در نیمی از مقاطع 4 یا 8 یا 16 اسلایسی باید اندازه گیری شود

عدد CT باید رابطه خطی با ضریب کاهش خطی (یا دانسیته مواد) داشته باشد.
انحراف عدد CT مواد مختلف نسبت به خط نباید بیشتر از ± 5 HU باشد.
خطی بودن عدد CT

صحت کلیماتور اولیه
عرض میدان اشعه در سطح بدن بیمار باید با ضخامت اسمی اسلایس برابر باشد .
بنابراین برای بررسی صحت عملکرد کلیماتور اولیه باید عرض میدان اندازه گیری شود.
روش :
برای هر ضخامت اسلایس قابل تنظیم، یک ورقه فیلم را در مرکز ایزو سنتر، روی تخت اکسپوز کنید.
فیلم را ظاهر کنید. عرض ناحیه اکسپوز شده را با خط کش و یا با دانسیتومتر اندازه گیری کنید.
برای رسم منحنی تغییرات دز میتوانید از منحنی کالیبراسیون دز – دانسیته استفاده کنید.
از روی منحنی تغییرات دز (یا دانسیته) نسبت به عرض اسلایس FWHM را بدست آورید.
FWHM بدست آمده بیانگر عرض واقعی اسلایس است.

راندمان هندسی
بنا به تعریف راندمان هندسی (Geometric efficiency, GE) عبارت است از:

GE = عرض اسمی اسلایس x 100 %
عرض تصویر

توصیه می شود اگر GE کوچکتر از 70% باشد مقدار آن روی کنسول نوشته شود.

ضخامت اسلایس(Slice Thickness)
هدف:حصول اطمینان از اینکه ضخامت اسلایس واقعی با ضخامت انتخاب شده برابر است.
ضخامت واقعی اسلایس: برابر است عرض منحنی تغییرات حساسیت اسلایس در نصف ماکزیم منحنی (FWHM).
استاندارد: خطای FWHM (عرض ضخامت اسلایس در کلیماتور ثانویه) نسبت به ضخامت انتخاب شده نباید بیشتر از 20% باشد.

روش اندازه گیری:

پارامتر های استاندارد اسکن را انتخاب کنید.
فانتومی که داخل آن یک تیغه فلزی شیبدار( ramp ) وجود دارد، با یک ضخامت اسلایس معین اسکن نمائید.
میانگین عدد سی تی تصویر را روی تیغه فلزی و زمینه اطراف (آکریلیک) اندازه گیری کنید.
ضخامت اسلایس(Slice Thickness)

ضخامت اسلایس(Slice Thickness)
width window را 10HU از عرض تنظیم شده کمتر انتخاب کنید.
window Level را برای مقدار وسط تیغه و زمینه تنظیم کنید.
کروسر را در عرض تیغه حرکت داده و عدد سی تی را در موقعیت های مختلف اندازه گیری کنید.
منحنی تغییرات عدد سی تی در نقاط مختلف را رسم کنید.
مقدار FWHM را تعیین و نتیجه را درtan(q) ضرب کنید (q زاویه تیغه است).

ضخامت اسلایس وقتی با اسکنر اسپیرال کار شود پیچیده تر است
عواملی که در ضخامت اسلایس موثر هستند:
X-ray Beam Collimation (especially in single slice CT scanners)
Detector Width (especially in multidetector CT scanners)
Helical Pitch/Table speed
Helical Interpolation Algorithm
توجه : در برخی از اسکنر های سی تی ضخامت اسلایس مستقل از سرعت تخت می باشد و مقدار آن با آلگوریتم مورد استفاده تنظیم میشود.
ضخامت اسلایس در سی تی اسپیرال

تاثیر سرعت تخت در ضخامت اسلایس
منحنی آبی رنگ با کلیماتور 4x5mm برای pitch=0.75 (حرکت تخت15mm در هردور چرخش تیوب) بدست آمده است. ضخامت اسمی اسلایس در این حالت 5mm بوده است.
منحنی قرمز رنگ در شرایط مشابه برای حالتیکه سرعت تخت به Pitch=1.5 (15mm در هردور چرخش تیوب) تغییر داده شده بدست آمده است
مقدار FWHMl با افزایش سرعت تخت از 5.31mm به 6.24mm یعنی 17% افزایش یافته است .

اندازه گیری ضخامت اسلایس توسط فانتوم AAPM
روش آزمایش :
فانتوم را در ایزوسنتر موازی تخت قرار داده و اسکن کنید.
قطر استوانه را روی تصویر اندازه گرفته و برای بدست آوردن بزرگنمائی تقسیم بر قطر واقعی فانتوم (216mm) نمائید.
عرض تیغه را اندازه گرفته و تقسیم بر ضریب بزرکنمائی کنید.
مثال :
قطر استوانه روی تصویر :54mm
قطر واقعی استوانه : 216mm
ضریب بزرگنمائی : 216/54=0.25
عرض تیغه اندازه گیری شده : 3.5mm (مقدار FWHM از روی منحنی بدست می آید)
ضخامت اسلایس : 3.5/0.25= 14mm

پیشنهاد سازنده: ضخامت مقطع اسلایس روی تصویر تا20% ± ضخامت اسمی اسلایس می تواند تغییر کند.
تفسیر :
اندازه گیری ضخامت اسلایس توسط فانتوم AAPM

اندازه گیری صحت محل انتخاب اسلایس
بعد از انجام آزمون اندازه گیری ضخامت اسلایس ، دستور تهیه اسلایس مجاور با اسلایس قبلی اجرا و تصویر دو اسلایس را همزمان بررسی کنید.
در تصویر تیغه ها نباید فاصله یا رویهم رفتکی وجود داشته باشد.

بررسی خطی بودن عدد CT
CT number linearity
عدد CT مواد، در کلیه دستگاههای CT باید برابر باشد.
خطی بودن عدد CT را میتوان بوسیله فانتومی که درون آن چند نوع ماده مختلف جاسازی شده تعیین نمود.
نمونه ای از این نوع فانتوم Catphan نام دارد. این فانتوم دارای 4 نوع ماده با عدد CT بین -1000HU تا +1000HU می باشد.
ادامه

روش آزمایش:
پارامتر های استاندارد پرتودهی را انتخاب کنید.
از یک فانتوم ویژه بررسی خطی بودن اسکن تهیه نمائید.
عدد CT تصویر هر ماده را اندازه گیری کنید.
آزمایش را برای حداقل، متوسط و حداکثر ولتاژ دستگاه تکرار کنید.

استاندارد:
میانگین عدد سی تی در هر ماده در ولتاژ های مختلف نباید بیشتر از 50HU تغییر کند.
ادامه
بررسی خطی بودن عدد CT

ادامه
بررسی خطی بودن عدد CT

خطی بودن Linearity
در صورتیکه منحنی تغییرات عددCT نسبت به دانسیته، عدد اتمی و یا ضریب کاهش حطی رسم شود، باید یک خط مستقیم بدست آید.
انحراف هر یک از نقاط از خط مستقیم بمفهوم غیر خطی بودن است .
ادامه

در فانتوم خطی بودن عدد سی تی ، 5 شیئی با قطر 1in و با مشخصات زیر وجود دارد :
روش آزمایش :
فانتوم را در مرکز ایزوسنتر قرار دهید.
از فانتوم اسکن گرفته و میانگین عدد CT در هر حفره را تعیین , و با جدول فوق مقایسه کنید.
خطی بودن عدد سی تی با استفاده از فانتوم AAPM

خطی بودن عدد سی تی با استفاده از فانتوم AAPM
ادامه
مثال :
ضریب همبستگی باید بیشتر از 90 باشد

قدرت تفکیک، مشخص کننده کوچکترین شئی قابل تشحیص می باشد.
عوامل موثر در قدرت تفکیک:
الگوریتم باز سازی تصویر (تصویراستاندارد، تصویربا قدرت تفکیک بالا وغیره)
عرض دتکتور
ضخامت موثر اسلایس
فاصله شئی تا دتکتور
اندازه کانون تیوب
اندازه ماتریس
با فیلتر بازسازی میتوان قدرت تفکیک را افزایش داد، اما Noise نیز افزایش می یابد.
در مورد اشیائی که کنتراست بالا دارند، افزایش Noise بکمک فیلتر بازسازی قابل قبول است.

قدرت تفکیک
(High Contrast Resolution)

معمولا برای تعیین کنتراست بالا یا قدرت تفکیک فاصله، از اشیائی با نسبت سیگنال به نویز بالا استفاده میشود.
روشهای اندازه گیری:
اسکن یک مفتول سیمی و محاسبه MTF
اسکن فانتوم با الگوی میله ای و محاسبه MTF

عوامل موثر در کنتراست بالا:
عرض دتکتورها
فیلتر بازسازی
ابعاد کانون
کیفیت اشعه
ابعاد پیکسل

قدرت تفکیک
(High Contrast Resolution)

فانتوم با الگوی میله ای:
این فانتوم از ماده ای با دانسیته کم تشکیل شده و داخل آن چند سری میله از جنس اکریلیک قرار دارد.
قطر میله ها در هر سری، برابر با فاصله بین میله ها است.
قطر میله ها در سری های مختلف بین 0.05cm تا 0.5cm تغییر می کند.
به دو برابر قطر هر میله یک Line-Pair (LP) گفته می شود.
توجه : اگر میله ها از سرب یا مواد دانسیته بالا ساخته شده باشد، آرتیفکت افزایش مییابد و غیر قابل استفاده است.
قدرت تفکیک
(High Contrast Resolution)

مثال : اگر میله بقطر 0.1cm قابل تفکیک باشد، در این صورت:
قدرت تفکیک برحسب LP بیان می شود.
قدرت تفکیک
(High Contrast Resolution)

ادامه
برای بیان بهتر کیفیت تصویر از کمیتی تعیین قدرت تفکیک از تابع Modulation Transfer Function, (MTF) استفاده میشود.
برای اندازه گیری MTF میتوان از تصویر شیار های باریک ابزار lp/mm استفاده کرد.
قدرت تفکیک با تعداد زوج خط قابل تشخیص(با یک کنتراست مشخص) در واحد طول بیان می شود.
معمولا قدرت تشخیص با اصطلاح MTF 2% ، MTF 10% و یا MTF 20% گزارش می شود.
برای مثال : MTF 10% یعنی حداکثر زوج خط های قابل تفکیک در واحد طول با کنتراست 10% .
استاندارد قدرت تفکیک برای الگوریتم های مختلف بازسازی متفاوت است.
قدرت تفکیک
Modulation Transfer Function, (MTF)

قدرت تفکیک
روش کمی برای محاسبه modulation transfer function (MTF)
توسط اشیائی که نسبت سیگنال به نویز آنها زیاد باشد، می توان قدرت تفکیک یا (spatial Resolution) یک سیستم را اندازه گیری نمود.
بهترین وسیله ابزار تست lp/mm می باشد.
ابزار را اسکن و همانند شکل انحراف معیار نواحی مختلف را اندازه گیری می کنند.

ادامه
براساس توصیه استاندارد: انحراف معیار در ROI مربوط به گروه 1.6 mm باید 36 HU ± 20%.

مثال : اگر سازنده دستگاه تعداد 5LP/mm را برای 2% MTF بیان کند، بمفهوم آن است که حداقل 5 خط درهر mm قابل رویت است.
حد اکثر تعداد خطوطی که در 1cm قابل رویت میباشند تقریبا 2% مقدار MTF است.
قدرت تفکیک
(High Contrast Resolution)

روش آزمایش برای اندازه گیری MTF
ابزار تست lp/mm را مقابل فانتوم سر قرار داده و با شرایط استاندارد یک اسلایس تهیه کند.
برای هر سری از دسته خطوط روی تصویر مقادیر میانگین عددCT و انحراف استاندارد (نویز) را اندازه گیری کنید.
مقدار نویز برای حداقل دسته خطوط قابل تفکیک را برابر 2% کنتراست فرض کنید.
کنتراست نسبی سایر دسته خطوط را متناسب با نویز در هر سری خط در نظر گرفته و مقدار آنرا محاسبه کنید (کنتراست متناسب است با نویز).
منحنی تغییرات کنتراست نسبت به LP/mm را رسم کنید .
منحنی بدست آمده منحنی MTF می باشد.
نتیجه را با مقدار پیشنهادی سازنده مقایسه کنید.

ادامه

در این مثال MTF (10%) برابر 1.2 lp/mm است.
قدرت تفکیک
(High Contrast Resolution)

مشخصات فانتوم
جنس آکریلیک به قطر خارجی 7.5 اینچ و طول 2.5 اینچ می باشد.
دارای 9 مجموع 5 حفره ای هوا است
در هر سری فاصله بین حفره ها برابر با قطر حفره ها می باشد.
فاصله بین هر سری برابر 5mm است.
همچمین برای بدست آوردن تابع پخش خط (Line spreed Function) یک سیم استیل به ضخامت 0.009 اینچ روی درپوش فانتوم نصب شده است .
اندازه گیری با استفاده از فانتوم AAPM
قدرت تفکیک

فانتوم در ایزوسنتر موازی تخت قرار داده شود
برای شبیه سازی استخوان (مشابه سر) حلقه تفاون دور فانتوم قرار داده شود.
شبکه حفره ها باید در امتداد محور های افقی قرار داده شود.
Window و level را طوری تنظیم کنید که تصویر با بهترین کیفیت مشاهده شود.
قدرت تفکیک را از روی تصویر تعیین کنید.
پس از اسکن، فانتوم را 45 درجه بچرخانید و مجددا پس از اسکن قدرت تفکیک را تعیین کنید.
در صوردت تمایل line spreed function را محاسبه کنید.
روش اندازه گیری با استفاده از فانتوم AAPM
قدرت تفکیک

با استفاده از فیلتر های بازسازی میتوان قدرت تفکیک (Spatial resolution) را افزایش داد اما در اینصورت Noise زیاد می شود.

قدرت تفکیک
(High Contrast Resolution)

MTF
تصویر فانتوم آب که با الگوریتم استاندارد (شکل A) و با الگوریتم استخوان (شکل B ) بازسازی شده است
فیلتر بازسازی برای بافت های سخت، باعث افزایش قدرت تفکیک و نویز می شوند.
الگوریتم استخوان
الگوریتم استاندارد
تاثیر فیلتر های بازسازی در قدرت تفکیک
در الگوریتم استخوان
MTF افزایش یافته است

تاثیرسایز دتکتور در قدرت تفکیک

قدرت تفکیک کنتراست کم low contrast resolution
قدرت تفکیک کنتراست کم، بیانگر قدرت تمیز دادن اشیائی است که از نظر دانسیته اختلاف بسیار کمی با زمینه اطراف دارند (معمولا اختلاف 4HU تا 10HU).
قدرت تفکیک کنتراست کم، بطور قابل ملاحظه ای به noise محدود می شود ( بعلت کم بودن اختلاف شئی با زمینه، NOISE باید حداقل باشد) .
تست قدرت تفکیک کم باید برای اشیاء با اختلاف دانسیته کم انجام شود و ابعاد اشیاء نیز باید متغیر باشد و هرچه شئی کوچکتر قابل رویت باشد قدرت تفکیک کنتراست کم، بیشتر است.

نویز بیشترین مزاحمت را برای بررسی تصاویر بافت های کم کنتراست ایجاد می کند.
بنابراین بکارگیری فانتوم مناسب برای بررسی low-contrast بسیار حائز اهمیت است.
در فانتوم ویژه اندازه گیری low contrast، معمولا اشیائی که دانسیته آنها نسبت به محیط فانتوم بسیار کم باشد در سایز های مختلف جاسازی شده است. (معمولا اختلاف عدد سی تی این اشیاء با محیط بین 4HU تا 10HUاست).

قدرت تفکیک کنتراست کم low contrast resolution

Typical image of the Catphan LCR insert
قدرت تفکیک کنتراست کم low contrast resolution

Low Contrast Resolution
یک نمونه از فانتوم low-contrast :
داخل فانتوم چند گروه میله شکل به قطر 2mm تا 6mm وجود دارد. داخل هرمیله ماده ای با اختلاف دانسیته 0.6% تزریق می شود تا عدد CT داخل میله و محیط اطراف در حدود 6HU شود.
تصویر زیر از یک فانتوم low-contrast تهیه شده است .
بطوریکه مشاهده میشود با افزایش mAS قدرت تشخیص low contrast افزایش یافته است.

روش :
شرایط استاندارد اسکن را انتخاب کنید.
فانتومی که داخل آن حفره هائی حاوی مواد مختلف با تفاوت دانسیته کم قرار دارد را اسکن نمائید.
عدد CT هر حفره و محیط اطراف آن را یادداشت نمائید.
کنتراست هر حفره را بدست آورید (اختلاف عدد CT حفره و زمینه اطراف آن) .
تعداد حفره های قابل رویت را شمارش کنید.
نتایج باید با مشخصات سازنده مطابقت داشته باشد.

ادامه
قدرت تفکیک کنتراست کم low contrast resolution

تاثیر mAs در قدرت تفکیک کم

تصویر a در شرایط 240mAs و تصویر b در شرایط 80mAs تهیه شده است.
در تصویر a شئی با قطر 4mm قابل رویت است در صورتیکه در تصویر b شئی باقطر 6 میلیمتر نیز بسختی رویت می شود.
a
b
ادامه

اندازه گیری قدرت تفکیک توسط فانتوم AAPM
مشخصات فانتوم
شکل ظاهری: دیسک
قطر خارجی : 8.5 in (21.5 cm)
طول : 2.5 in ( 6.3cm)
دو سری 6 حفره ای با عمق 2,25in (5.7cm) دارد .
قطر حفره ها در جدول زیر داده شده است .

برای ایجاد کنتراست دلخواه میتوان به وسیله سورنگ، آب نمک با درصد های مناسب به داخل هر حفره تزریق نمود.

اندازه گیری قدرت تفکیک توسط فانتوم AAPM
مثال

مثال : فرض کنید، آب نمک 0.5% در حفره ها تزریق شده است و قطر حفره 0.125 اینچی (3mm) قابل رویت است
معیار پذیرش: کمتر یا مساوی 20% قطر مشخص شده توسط سازنده دستگاه در کنتراست پایین به شرط اینکه مطلقاً بیشتر از 5mm قطر در کنتراست 0.5% نباشد.

5- آزمون های مکانیکی

صحت هم راستائی نور
هم راستائی تخت و گانتری
صحت موقعیت تخت نسبت به گانتری
منطبق بودن اسلایس در تصویر Scout

5- آزمونهای مکانیکی Mechanical Accuracy
هدف : حصول اطمینان از انطباق اناتومی بیمار با تصویرتهیه شده.
آزمون های مورد نیاز:
صحت هم راستائی نور لیزر (Alignment Laser Accuracy)
همراستائی تخت و گانتری
موقعیت تخت و گانتری
منطبق بودن محل اسلایس در تصاویر Scout

روش های متعددی برای بررسی صحت مکانیکی وجود دارد.

7- صحت مکانیکی Mechanical Accuracy
صحت و هم راستائی نور لیزر
(Alignment Laser Accuracy)
روش آزمایش:
یک فیلم دور فانتوم سر قرار دهید.
وسط فانتوم را با نور لیزر خارجی تنطیم و روی فیلم در ناحیه ای که با لیرز روشن شده با چند سوراخ ریز با سوزن ایجاد کنید. (در صورتیکه نور الیزر خارجی وجود نداشته باشد آزمایش با نور لیزر داخلی انجام شود)
یک اسلایس با ضحامت 1mmتهیه کنید.
فاصله نقاطی که با سوزن علامت گذاری شده را تا خط تصویر اسلایس اندازه گیری کنید.

معیار پذیرش: فاصله بین سوراخ ها تا خط تصویر باید کمتر از 2mm باشد.

تطابق نور های موازی و عمودی تخت و مرکز گانتری
(Coronal and Saggital plane lights)
روش آزمایش :
یک مفتول سیمی نازک و بلند را روی تخت طوری قرار دهید که مفتول در مرکز گانتری بموازات محور Z (عمود بر سطح گانتری) قرار گیرد. یک اسلایس تهیه نمائید. تصویر مفتول باید بصورت نقطه در مختصات X=0 و Y=0 دیده شود.
7- صحت مکانیکی Mechanical Accuracy

صحت و تکرار پذیری حرکت تخت
(Couch travel accuracy)
هدف: بررسی صحت و تکرار پذیری فرمان حرکت تخت بسمت جلو یا عقب
استاندارد: میانگین و انحراف استاندارد اختلاف بین فاصله انتخاب شده و فاصله واقعی تخت تا مرکز گانتری نباید بیشتر از 3mm باشد.
7- صحت مکانیکی Mechanical Accuracy

صحت و تکرار پذیری حرکت تخت
(Couch travel accuracy)
روش آزمایش:
یک متر را روی لبه تخت (محل غیر متحرک تخت) نصب نموده و یک وزنه حدود 70 کیلوگرم (معادل تقریبی وزن بیمار) را روی تحت گذاشته و تخت را بصورت اتوماتیک یک متر بطرف جلو و یک بار بطرف عقب برده و مقدار واقعی حرکت را روی متر یادداشت می نمائیم. جهت بررسی تکرار پذیری حرکت تخت این آزمایش را سه با تکرار می کنیم
7- صحت مکانیکی Mechanical Accuracy

بررسی صحت حرکت افزایشی محور اسکن
(Axial scan incrementation accuracy)
هدف: بررسی صحت ضخامت و فاصله بین اسلایس های انتخاب شده.
استاندارد:
حداکثر خطا برای فاصله بین اسلایس ها باید کمتر از 0.5mm باشد.
حداکثر خطا برای ضخامت اسلایس ها باید کمتر از 1mm باشد.
7- صحت مکانیکی Mechanical Accuracy

بررسی صحت حرکت افزایشی محور اسکن
(Axial scan incrementation accuracy)
روش آزمایش:
یک فیلم را روی تخت قرار داده و سه نوبت اسکن با اسلایس های 2mm، 4mm و 8mm انجام می دهیم . فاصله بین اسلایس ها را 50mm انتخاب می کنیم. روی فیلم ظاهر شده فاصله بین اسلایس ها باید برابر 10mm دیده شود. ضمنا ضخامت اسلایس ها نیز با مقادیر انتخاب شده باید مقایسه شود.
7- صحت مکانیکی Mechanical Accuracy

صحت حرکت تخت برای اسکنر Helical
روش آزمایش:
در اسکنر Helical فاصله تصاویر به سرعت حرکت تخت و نرم افزار بستگی دارد. برای بررسی صحت حرکت تخت روی یک ورقه پلکسی دو عدد مارکر فلزی بصورت مفتول قرار داده شود. و در مد رادیوگرافی فاصله بین دو مفتول اسکن شود. تصاویر دو مفتول دقیقا باید در ابتدا و انتهای اسکن مشاهده شود.
7- صحت مکانیکی Mechanical Accuracy

انحراف گانتری (Gantry tilt)
روش ازمایش:
یک کاست را باحائل پلکسی بصورت عمودی روی تخت طوری قرار دهید که بر سطح گانتری و سطح ثخت عمود باشد( در سطح ZY) . سپس 3 نوبت پرتودهی در حالی انجام دهید که :

الف – تیوب در حداکثر زاویه مثبت باشد.
ب – تیوب در حد اقل زاویه منفی باشد.
ج – تیوب در زاویه صفر درجه باشد.

فیلم را ظاهر کنید روی فیلم زاویه های θ+ و θ- باید برابر باشند.
7- صحت مکانیکی Mechanical Accuracy

هم راستائی گانتری و تخت
(Alignment of table and gantry)
هدف: بررسی ثابت ماندن فاصله محور مرکزی تخت تا مرکز گانتری در وضعیت های مختلف تخت.

استاندارد: حداکثر تغییرات نباید بیشتر از 5mm ± باشد.

7- صحت مکانیکی Mechanical Accuracy
روش آزمایش:
یک شاقول در مرکز گانتری طوری آویزان کنید که نوک شاقول با محور مرکزی تخت مماس شود.
سر، وسط و انتهای محور مرکزی تخت را با مارکر علامت گذاری کنید.
با حرکت تخت ، مارکر ها را بترتیب در مرکز گانتری قرار دهید و هر بار فاصله افقی و عمودی مارکر از نوک شاقول اندازه گیری شد.

Alignment pin
0.25” Ø x 3” L aluminum pin with threaded attachment to housing cover plate.
مفتول آلومینیوم بطول 3in و بقطر 0. 25in که داخل درپوش فانتوم نصب می شود
روش اندازه گیری:
فانتوم را در ایزو سنتر طوری قرار دهید که مفتول کامللا عمود بر سطح دایره اسکن قرار گیرد ( برای دقت بیشتر از یک تراز استفاده شود).
مفتول را اسکن و تصویر را برای کنتراست متوسط (window width 50-150) تنظیم نمائید.
اگر هم راستائی وجود نداشته باشد مفتول بصورت بیضی مشاهده میشود.
تصویر آب اطراف مفتول باید یکنواخت بوده و ارتیفکت قابل مبلاحظه نداشته باشد.

فانتوم AAPM

AAPM CT Performance Phantom
Meets guidelines in AAPM Report #1
“Performance Evaluation and Quality Assurance of CT Scanners

AAPM CT Performance Phantom

امکانات
Slice Thickness
Spatial Resolution and line spread function
1-Low contrast
2-CT# Linearity
3-Resolution
4-Slice Thickness
Noise
Size Independence
Sensitivity/ Detectability
Radiation Dose
Mechanical Alignment
Spatial Uniformity
Beam Hardening
HU Linearity

AAPM CT مراحل آماده سازی
شیر های ورودی و خروجی روی فانتوم را باز کنید و به آرامی فانتوم را با آب گرم آنقدر پرکنید تا مقداری آب از شیر خروجی خارج شود.
چند ساعت صبر کنید مجددا فضای خالی را با آب گرم پرکنید و شیرهای ورودی و خروجی را ببندید.

Part no. 610-04 Slice thickness insert
از یک استوانه با قطر خارجی 8.5in (216mm) و ارتفاع 3.5in ( 89mm) تشکیل شده است.
داخل استوانه سه تیغه الومینیومی به ابعاد 0.025×1.00 in (0.6mmx25.4mm) با زاویه 45 درجه نسبت به محور Z تعبیه شده است.
با اندازه گیری عرض تصویر هر تیغه و احتساب بزرگنمائی، میتوان ضخامت اسلایس را بدست آورد.
با اسکن دو ناحیه مجاور میتوان فاصله بین دو اسلایس متوالی را بررسی نمود.

part no. 610-06 Optional – Low Contrast insert
8” OD x 1.18” L proprietary epoxy with CT density 6-10 HU above water. The test object contains a series of water-filled holes from 2.5 to 7.5 mm in Ø, in 0.5 mm steps. For each target size, the center-to-center distance between holes is twice the hole diameter.

part no. 610-07 (Optional) Whole Body resolution and noise ring
یک حلقه بقطرخارجی 12 اینچ و قطر داخلی 8.5 اینچ و بعرض 2.5 اینچ با حفره هائی مشابه فانتوم قدرت تفکیک در دو موقعیت عمود برهم می باشد.
برای اندازه گیری قدرت تفکیک و تعیین نویز در اسکن تمام بدن مورد استفاده قرار می گیرد.
در صورتیکه این ابزار در روی فانتوم قرار داده شود خللی در اندازه گیری سلیر لبزلز ها بوجود نمی آید.
Noise ring
Noise ring and tank section

part no. 610-07 (Optional) Whole Body resolution and noise ring
روش آزمایش :
ابزار noise ring را روی فانتوم مقابل ابزار قدرت تفکیک قرار دهید.
هردو سری حفره های داخلی و خارجی باید عمود بر سطح تخت باشند.
فانتوم در مرکز ایزوسنتر تنظیم و اسکن نمائید (wondow و level برای بهترین کیفیت تصویر تنظیم شود) و عکس گرفته شود.
قدرت تفکیک از روی فیلم اندازه گیری شود. مقدار MTF را از فانتوم قدرت تفکیک تعیین کنید.
فانتوم و noise ring طوری بچرخانید که حفره ها در زاویه 45 درجه قرار گیرند. و مجددا اسکن نمائید.
مشابه بند 4 قدرت تفکیک فیلم مرحله 5 را بدست آورید.
تصویر هر دو الکو حفره ها باید یکنواخت و برابر باشد.
نسبت نویز در noise ring و آب اطراف باید برابر باشد.

part no. 610-09 (Optional) LOW Contrast INSERT SPHERICALTARGETS
8” OD x 1.18” L liver equivalent background. The test object contains spheres 5, 10 & 20 CTU below background and 3 reference plugs for each material used as spheres.

پایان

مراجع CT QC References
American College of Radiology Website
www.acr.org (links to “accreditation”)
AAPM Report No. 39, Specification and acceptance testing of computed tomography scanners, American Institute of Physics, 1993.
www.aapm.org/pubs/reports/
AAPM Report No. 74, Quality control in diagnostic radiology, Medical Physics Publishing, 2002.
www.aapm.org/pubs/reports/
ImPACT, CT Scanner Acceptance Testing, Version 1.02, 2001
www.impactscan.org/acceptance.htm
The ACR CT Accreditation Program and the Medical Physicist, Maynard High, ACMP 2003 Annual Meeting
www.acmp.org/meetings.html

AAPM Report #39 Recommendations
تست های ضروری:
صحت تنظیم نور
حرکت تیوب
دز
حساسیت (ضخامت ناحیه پرتوگیری شده برای هر ضخامت خاص اسلایس).
نویز
یکنواختی
High Contrast Resolution
کیفیت چاپ تصویر

تست های اختیاری
تنظیم گانتری و تخت
زاویه گانتری نسبت به تخت
خطی بودن mAs
صحت ولتاژ

تست های جایگزین:
محل اسلایس در تصویر توموگرام
High contrast resolution – MTF
Low contrast detectability

پایان

تعداد صفحات : 136 | فرمت فایل : .ppt

بلافاصله بعد از پرداخت لینک دانلود فعال می شود