معرفی کامل دستگاه Spect
گرد آورنده: –
معرفی اجمالی دستگاه اسپکت:
دستگاه اسپکت از تجهیزات پزشکی مورد استفاده در علوم تشخیصی است. این روش در فیزیک پزشکی و به ویژه پزشکی هسته ای، کاربرد تحقیقاتی و روزمره زیادی دارد. این یک روش مقطع نگاری یا توموگرافی تک فوتونی است و در آن از رادیوایزوتوپ هایی استفاده میشود که ذرات گاما را از خود ساطع می نماید.
از دستگاه هایی که این کاربرد را دارند دوربین گاما یا دوربین انگر می باشد. امروزه این روش در بیمارستان ها و همچنین در آنکولوژی کاربرد وسیعی دارد.
Single photon emission
کاربرد اسپکت
استفاده از دستگاه اسپکت میتوان تصاویر سه بعدی از عملکرد یک بافت یا ارگان مغز یا قلب به دست آورد.
این دستگاه با استفاده از یک ماده با نیمه عمر کم، به ترکیب شیمیایی خاصی تبدیل میشود. این ماده در بافت های خاصی از بدن و به نسبت فعالیت این بخش جذب خون میشود. سپس به طور مثال توسط سلول های مغزی که مصرف کننده اصلی این نوع قند هستند، جذب میشود و بیشترین میزان تشعشع از این نواحی صورت میگیرد.
بیشترین کاربرد این روش برای تشخیص یا نظارت بر اختلالات مغزی، مشکلات قلبی و اختلالات استخوانی می باشد. اسکن اسپکت میتواند در تعیین محدوده ای از مغز را که تحت تاثیر دمانس، گرفتگی رگ های خونی، تشنج، صرع و جراحت سر را نشان دهد.
همچنین مشکلات قلبی با این روش قابل تشخیص هستند. ردیاب رادیواکتیو این دستگاه، مسیر جریان خون را قابل مشاهده میکند و گرفتگی عروق کرونر و کاهش راندمان پمپ قلب نیز با این روش قابل تشخیص خواهد بود.
شریان هایی که عضله قلب را تغذیه میکنند، اگر دچار گرفتگی یا تنگی باشند میتوانند قسمت های از عضله قلب که توسط این شریان ها تغذیه میشوند را از بین ببرند. همچنین اسکن اسپکت می تواند میزان پرشدگی حفره های قلب را حین انقباضات نشان دهد.
اختلالات استخوانی نیز با این روش قابل تشخیص هستند. مناطقی از استخوان که در حال بهبودی هستند یا سرطان در آنها رو به پیشرفت می باشد، با اسکن SPECT روشن تر میشوند. این روش میتواند به تشخیص شکستگی های استخوانی نیز کمک کند.
اجزای دستگاه SPECT
تخت برای درازکشیدن بیمار در زمان تصویربرداری
یک فضای تونل شکل که هد دستگاه در آن قرار دارد.
داخل هد دستگاه اجزایی از جمله دوربین و آشکارساز وجود دارند. این اجزا کار دریافت پرتوهای گاما و تبدیل آن به تصویر را انجام میدهند.
هد دستگاه به صورت خودکار در زاوایای مختلف به دور بیمار گردش میکند و تصاویر متعددی را برداشت میکند.
دستگاه SPECT به جمع آوری اطلاعات از بدن بیمار توسط پرتوهای ساطع شده میپردازد و این کار در جهات مختلف انجام میگیرد.
نحوه کارکرد دستگاه اسپکت
یک دوربین گاما شامل یک تخت، و یک گانتری چرخان شامل یک تا سه آشکارساز می باشد. هر سه آشکارساز شامل کلیماتور، سوسوزن، ردیفی از تیوب های تکثیرکننده ی فوتونی و مدارات موقعیت سنج می باشند.
پرتوهای گامایی وارد دوربین می شوند و از کلیماتور عبور می کنند. کلیماتور موقعیت گسیل فوتون را تعیین می کند. و به بازسازی اطلاعات بازگشتی از بدن کمک می نماید. دوربین گاما با چرخش به دور نمونه مورد نظر تصاویری در زاوایای مختلف جمع آوری می کندو نمایی 3 بعدی از درون بدن ارائه می دهد.
تصاویر اسپکت عموماً در ماتریس های ۱۲۸ در ۱۲۸ پیکسل بازسازی می شوند.
خطرات احتمالی SPECT
به طور کلی انجام اسپکت خطری برای بدن ندارد و مقدار بسیار کمی از مواد رادیواکتیو در این روش برای تصویربرداری استفاده میشوند.
مقدار دز تزریق شونده به بدن بیمار براساس استاندارهای بین المللی حفاظت در برابر اشعه برای یک انسان بالغ در مدت زمان مشخصی انجام میشود. دریافت این ماده برای بافت های بدن مشکلی ایجاد نمیکند و با رعایت استانداردهای تصویربرداری، آسیبی به بدن نمیرسد.
به طور کلی این روش تصویربرداری بی خطر است. اما تزریق ماده ردیاب ممکن است خونریزی، درد یا تورم را به همراه داشته باشد. همچنین واکنش آلرژیک به این ماده نادر است. به این جهت استفاده از این روش برای زنان باردار یا شیرده میتواند خطرزا باشد.
قیمت دستگاه اسپکت
قیمت دستگاه اسپکت در بازارهای جهانی چیزی در حدود 400 الی 600 هزاردلار می باشد، که قیمت بالایی است.
همچنین هزینه هربار اسکن شدن توسط این دستگاه در کشورهای غربی بالغ بر 1000 دلار به صورت آزاد می باشد.
آمار فوق نشان دهنده اهمیت این دستگاه و پیشرفته بودن تکنولوژی به کار رفته در آن است.
پرتودارو از طریق تزریق یا تنفس یا… وارد جریان خون می شود. پرتودارو متشکل از دو بخش می باشد: دارویی که با ایزوتوپ رادیواکتیو برچسب گذاری شده است. ایزوتوپ رادیو اکتیو در بدن متلاشی شده منجر به تولید اشعه های گاما می شود.
تصاویر اسکن شما ممکن است رنگ هایی را نشان دهد که به پزشک شما می گوید چه نواحی از بدن شما بیشتر از ردیاب رادیواکتیو جذب کرده و کدام مناطق کمتر جذب شده است. به عنوان مثال، تصویر SPECT مغز ممکن است رنگ روشن تری را در جایی که سلول های مغزی کمتر فعال هستند و رنگ های تیره تری را در جایی که سلول های مغز فعال تر هستند نشان دهد.
اسکن SPECT شبیه به مطالعه MRI است که هر دو می توانند تصاویر سه بعدی از مغز را نشان دهند.
با این حال، در حالی که MRI آناتومی فیزیکی یا ساختار مغز را نشان می دهد، SPECT نحوه عملکرد مغز را نشان می دهد.
PET، یکی دیگر از تکنیک های تصویربرداری هسته ای، مشابه SPECT است، اما یک تکنیک تخیل پرهزینه تر است.
Spect, Pet, MRI
شرکت های سازنده دستگاه اسپکت
از معروف ترین سازندگان دستگاه اسپکت شرکت هلندی فیلیپس می باشد. این شرکت در زمینه تولید تجهیزات تصویربرداری پزشکی و سایر تجهیزات الکتریکی سابقه درخشانی دارد.
تجهیزات ساخت این برند در ایران نیز موجود می باشد.
شرکت آلمانی زیمنس نیز یکی دیگر از تولید کنندگان این دستگاه ارزشمند می باشد.
دو شرکت دیگر که بیشتر در آمریکای شمالی و اروپا مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از :
GE Health care و Spectrum Dynamics
منابع
https://www.itnonline.com/videos/talking-trends-philips-advancements-ct-technology
https://www.verywellhealth.com/spect-scan-4173223
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%82%D8%B7%D8%B9%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%D9%81%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C
پایان