بـنــــــام خــــدا
متغیرها
Variables
متغیر
مشخصه یک فرد، چیز ویا پدیده ای که قابل اندازه گیری است و می تواند مقادیر مختلفی بپذیرد
متغیر فاکتوری است که تغییر می کند و قابل اندازه گیری است.
مثال: بررسی میانگین قند خون مردم شهر تهران
متغیر؟
مقدار قند خون
سوال: آیا در مطالعه فوق محل سکونت (سکونت در تهران و یا خارج از آن) یک متغیر است؟
انواع متغیرها
بر اساس نقش آنها درپژوهش
متغیر مستقل
متغیر وابسته
متغیر مخدوش کننده
بر اساس خصوصیات متغیر
متغیر کیفی
متغیر کمی
متغیر مستقل independent
تغییر آن باعث تغییر سایر متغیرها می شود.
متغیر وابسته dependent
تحت تاثیر متغیر مستقل می باشد.
مثال: بررسی ارتباط نوشیدن قهوه و ابتلا به سرطان ریه
متغیر مستقل و وابسته؟
مستقل: نوشیدن قهوه وابسته: سرطان ریه
نقش متغیرها (1):
متغیر زمینه ای demographic
نه مستقل است نه وابسته. می تواند در کنار مطالعه به آن دست یافت.
مثلا جنسیت و یا سن در مثال قبل
متغیر مخدوش کننده confounder
مثال: بررسی ارتباط نوشیدن قهوه و ابتلا به سرطان ریه
آیا این ارتباط واقعی است یا عامل دیگری وجود دارد؟
کمی فکر کنید ….
نقش متغیرها (2):
نقش متغیرها (3):
درست حدس زدید: سیگار
خصوصیات متغیر مخدوش کننده:
1. متغیر مستقلی برای متغیر وابسته می باشد
2. با متغیر مستقل در ارتباط است (با هم دیده می شوند)
3. متغیر بین راهی نیست
Confounding Variable
اثر همزمان بر متغیرهای مستقل ووابسته، دارای سه خصوصیت است
تضعیف یا تقویت رابطه
تغییر جهت رابطه
نشان دادن رابطه ای که واقعاًوجود ندارد
پنهان کردن یک رابطه
مثال: مصرف الکل در رابطه سیگار کشیدن با سرطان ریه
مخدوش کننده
وابسته مستقل
به مثال قبلی بر می گردیم:
سیگار
سرطان ریه قهوه
نقش متغیرها (4):
بین راهی
وابسته مستقل
مثال: رابطه الکل و سکته قلبی
HDL
سکته قلبی الکل
متغیر بین راهی intermediate
Qualitative Variable
نشان دهنده کیفیت صفات
قابل اندازه گیری نیست
عددو رقمی نمی توان به آن نسبت داد
به دو شکلند: دو حالتی، چند حالتی
مثال: جنس بیماران، نوع بیماریها، گروههای خونی
2. کیفی qualitative
کیفیت صفات را نشان می دهد مانند: نژاد، جنسیت
دو حالته binary
مانند: جنسیت، ابتلا یا عدم ابتلا به سرطان ریه
چند حالته nominal
مانند: نژاد، گروههای خونی
رتبه ای ordinal
مانند: سطح تحصیلات
انواع متغیرها:
1. کمی quantitative
با عدد نمایش داده می شوند:
کمی پیوسته
مانند: قد افراد، مقدار قند خون
کمی گسسته
مانند: تعداد انگشتان یک دست، تعداد فرزندان یک خانواده، تعداد زایمانهای یک خانم و …
انواع متغیر:
Scale of Variable
برای متغیرهای کیفی
اسمی nominal: مقایسه ای در کار نیست
مثال: رنگ اشیا، گروه خونی، جنس نوزادان(دو جمله ای)
رتبه ای ordinal : بین گروهها از نظر متغیر مورد نظر برتری وجود دارد
مثال: شدت بیماری، نمرات علمی دانشجویان
Scale of Variable
برای متغیر های کمی
فاصله ای Interval :مبدا قراردادی و فاصله بین هردو مقدار متوالی مساوی است،اما نسبت ثابت ومشخص نیست. صفر به معنی نبودن خاصیت مورد نظر نیست.با عوض شدن مقیاس اندازه صفر دیگر برابر صفر نیست.
مثال درجه حرارت ، تاریخ تقویمی
نسبتی Ratio: صفر به معنی نبودن است.
مثال: وزن ، سرعت
خصوصیات یک مقیاس مطلوب
مناسب بودن: با توجه به اهداف مطالعه
قابل اجرا بودن: بسته به روش جمع آوری اطلاعات
قوی بودن: به ترتیب نسبتی، فاصله ای، رتبه ای ، اسمی
تعریف واضح ازهر کدام از طبقات یک مقیاس
تعداد طبقات کافی
جامع بودن: وجود رده هایی برای خصوصیت غیر قابل پیش بینی
مانع بودن:هر بخش از اطلاعات فقط در یک رده از مقیاس
معرفی متغیرها
تعریف علمی: بر اساس ماخذ معتبر
تعریف عملی: بر اساس روش محقق در ارزیابی متغیر
جدول متغیرها
مثال: بررسی ارتباط جنسیت و سن با تعداد سنگهای صفراوی
سوال ؟
خدا رو شکر
مثل اینکه تموم شد!