مباحثی در خصوص عوامل زیان آورشیمیایی محیط کار
فهرست مطالب
1 – ارزیابی جامع میزان مواجهه با عوامل شیمیائی
2- اثرات بهداشتی کرم
3- فسفر ، سلنیوم و نقره
4- فرم آلدهید
5-کار ایمن با حلالها
6- بررسی کربن دی سولفید
7- اصول ایمنی هیدروژن فلوراید
8- ارزیابی کمی هود آزمایشگاهی جهت ایمنی کارگر
ادامه فهرست مطالب
9- روشهای نمو نه برداری از سطوح محیط کاروسطح پوست
10-استفاده از روشهای نمونه برداری از سطح جهت تماسهای پوستی
11-نمونه برداری از آئروسلها در محیطهای صنعتی تولید کننده محصولات جنگلی
12- پرسش و پاسخ درخصوصِ ماسک های کربن فعال
13- برگه اطلاعات ایمنی مواد Material Data Safety Sheet (MSDS)
1-ارزیابی جامع میزان مواجهه با عوامل شیمیائی
معرفی
رشد تنوّع خطرات موجود و آینده
سوالات اساسی
معرفی
کارشناسان بهداشت صنعتی بایستی خطرات بهداشتی و خطرات مرتبط با آن در محل کار راپیش بینی ، شناسایی ، ارزیابی و کنترل نمایند . تمرکز این تلاش روی ارزیابی مواجهه شغلی است .ارزیابی جامع مواجهه یک مرور سیستمیک ، روشها ، فرایندها ، مواد و بخشهای کاری موجود در محل کار است جهت تعریف و کارشناسی تمامی تماسها برای تمامی کارگران در تمامی روز انجام می شود. این قبیل استدلالها نگرشها برای شناسایی تماس و ارزیابی آنها کمک میکند که تمامی خطرات سلامتی مدیریت شوند تا خطرات مربوطه مورد توجه قرار بگیرند تا تمامی سازمانها را شامل میشود و برنامه های بهداشت حرفه ای و منابعی که بیشتر خطراتشان مهم است تمرکز می شود . آن همچنین برنامه های بهداشت حرفه ای را در بهترین وضعیّت برای پیش بینی و مدیریت خطرات آینده ، قرار میدهد .
رشد تنوّع خطرات موجود و آینده
. محلهای کاری مدرن بیشتر پیچیده شده اند ، تنوّع خطرات مرتبط با محل کار مواجهه با عوامل شیمیائی ، فیزیکی و بیولوژیکی است که افزایش یافته است . تاجاییکه اولین اولویت کارشناس بهداشت حرفه ای محافظت از سلامت کارگران است .
خطر سلامتی فقط خطری که او درخواست مدیریت آنرا میکند نمی باشد . خطرات دیگری شامل خطراتی که توسط عدم مقبولیت قوانین ، خطرات قانونی از قبیل آندسته از دادخواهی هائی است یا تعهدات و خطرات همراه با اضطراب . ذاتاً پاسخهای بیشتر مردم به خطرات بالقوه می باشد .
درعوض کارشناس بهداشت حرفه ای بایستی مطمئن شود که خصوصیات تماس شناخته شده کافی است و به اندازه کافی کنترل می شود تا خطرات را در حد قابل قبول قرار دهد تا سازماندهی جهت مدیریت خطرات آینده در وضعیت مناسبی قرار گیرد .
سوالات اساسی
سوالاتی که بایستی مورد توجه قرار گیرند عبارتند از:
میزان توانائی تاثیر روی سلامتی کارگران توسط این مواجهه چقدر است ؟
حدود میزان مواجهه چقدر است ؟
این مواجهه چه خطرات اضافه ای برای سازمان بوجود می آورد؟
جواب
قبول نمودن حدود جاری کافی نیست . اکثر مواد شیمیائی حدود مواجهه مجاز ندارند OEL و اطلاعاتی که برای تعیین حدود موجود مورد استفاده قرارگرفته اغلب ناقص است . همچنین حدودیکه تعیین شده برای محافظت تمام کارگران طراحی نشده اند یا بروز نباشد . (تاریخشان گذشته باشد)……………..اطلاعات جدید سم شناسی و اپیدمیولوژیکی هر روزه جمع آوری می شوند . که باعث تولید حدود مواجهه جدید برای عوامل محیطی که شکلی ندارند و خیلی از حدودهای جاری تغییر خواهد کرد . تجربه نشان داده که بیشتر حدود مواجهه وقتی تغییر می کنند ، پائین می آیند (کمتر می شوند) و هیچ دلیلی وجود ندارد که باور کنیم این گرایش ادامه نخواهد یافت . متاسفانه زمانیکه حدود جدید تنظیم میشوند یا حدود قدیمی تغییر میکنند ، ممکن است تعدادی از کارگران در همان زمان با غلظت بالاتر از حدود جدید ، مواجهه با مواد شیمیائی باشند . کارشناسان بهداشت صنعتی امروزه بایستی در مورد چگونگی وضع برنامه های بهداشت حرفه ای که توانائی مدیریت تغییرات و کاهش خطراتی که در آینده مطرح خواهد شد را داشته باشد ، فکر نمایند. داشتن اطلاعاتی از پیشینه تمامی مواجهات اغلب اجازه شناسایی کارگرانی را که بالاتر از حد مجاز تماس کاهش یافته ، در تماس بوده اند و توانایی عمومیت دادن مواجهه زیاد قبلی را به ما میدهد . این سپس شکل استراتژی برای مدیریت درمانی سلامتی این قبیل کارگران را به ما می دهد .
2-اثرات بهداشتی کرم
اشنایی با کرم
موارد استفاده از کروم
راههای ورود کروم به بدن
خطرات بهداشتی کروم
اثرات کوتاه مدت شامل
اثرات بلند مدت آن می تواند شامل موارد زیر باشد :
کنترل بهداشتی
اقدامات لازم
اشنایی با کرم
کرم و ترکیبات آن یک گروه از مواد شیمیایی را تشکیل می دهند که خطرات آنها به شکل شیمیایی آنها وابسته است این خطرات در کروم فلزی 2،3،4، و 6 مشاهده شده است که مواجهه با نوع 6 ظرفیتی ان بیشترین خطرات بهداشتیو سلامتی را در پی دارد.
موارد استفاده از کروم
کروم و ترکیبات آن در بسیاری از فرایند ها و تولیدات مورد استاده قرار می گیرند از جمله :
1) استفاده از کروم در تولید فولاد زنگ نزن و دیگر آلیاژهای کروم
2) استفاده از کروم در تولید رنگدانه ها برای استفاده در صنعت رنگسازی و همچنین سفال سازی
3) استفاده از کروم در ساخت مواد نگهدارنده چوب
4) استفاده از کروم در تولید کاتالیزورها به منظور تولید مواد شیمیایی در کارخانه ها
5) در تولید مواد رنگی در رنگرزی ها
6) در ساخت صفحات الکتریکی و باتری ها
راههای ورود کروم به بدن
1) استنشاق گرد وغبارات , فیومها یا میستها
2) تماس پوستی با محلولها ی دارای کروم یاکروم
جامد
3) خوردن ، نوشیدن و یا سیگار کشیدن در مناطقی که ممکن است کروم وجود داشته باشد.
خطرات بهداشتی کروم
ترکیبات کروم 6 ظرفیتی شامل کرومات ، بیکرومات و اسید کرومیک خطرات ویژه ای دارند که شامل اثرات
کوتاه مدت و اثرات بلند مدت می باشد.
اثرات کوتاه مدت شامل
سوزش و التهاب در نواحی بینی و قسمت فوقانی دستگاه تنفس
سوختگی پوستی که می تواند منجر به اولسر و زخم گردد .
آسیب چشمی در اثر پاشش مواد به درون آن
اثرات بلند مدت آن می تواند شامل موارد زیر باشد :
اسیب بینی ، زخم و سوراخ شدن تیغه میانی بینی .
سوزش در ریه ها
آسیب کلیوی
واکنش احتمال سرطان ریه و بینی در فرایند های مشخص
آلرژیک در پوست و نواحی پوستی
اقدامات لازم
اجتناب از تنفس گرد و غبارات فیومها یا میست و همچنین تماس پوستی
استفاده از وسایل تهویه یا ارزیابی های کنترلی صحیح
استفاده از لباس مناسب و تجهیزات حفاظتی
استفاده از شوینده های مخصوص که متناسب با مقدار نیاز ما باشد
استفاده از کرمهای پوستی مخصوص
درصورت نیاز اجباری به استفاده از ماسک تنفسی باید مطمئن شد که این ماسکها کاملا متناسب با صورت فرد استفاده کننده باشد ، تمیز بوده و فیلتر آن به طور مرتب تعویض می شود و همچنین فرد استفاده کننده طرز استفاده صحیح از آن را آموزش دیده است .
شستن سریع هر ناحیه ای که در تماس با کروم و ترکیبات آن قرار گرفته است بخصوص در موارد تماس پوستی و چشمی
ارائه گزارش از عملکرد تجهیزات تهویه و دیگر ارزیابی های کنترلی موجود
اجتناب از خوردن ، آشامیدن و سگار کشیدن در محیطهایی که احتمال تماس با فیومها یا میستهای کروم وجود دارد
کنترل بهداشتی
برای کنترل بهداشتی افرادی که در مواجهه با گرد و غبارات ، فیوم و یا میست کروم و ترکیبات آن هستند نیاز به وجود پرستار یا پزشک طب کار در واحد مربوطه است .
1. ابتدا باید جزئیاتی از سابقه بهداشتی فرد به ویژه مشکلات پوستی و تنفسی وی بررسی شود .
2. مشارکت کارگران با کار فرمایان یا مدیران در نظارت بهداشتی و ارائه گزارش از مشکلات تنفسی
3. بررسی مرتب پوستی و ارائه گزارش از مشکلات آن
3-فسفر ، سلنیوم و نقره
فسفر
Health &Hazard
حدود مجاز :
مراقبت های پزشکی
SELENIUM : سلنیم :
حدود مجاز
SILVER :نقره:
Health &Hazard :
حدود مجاز
فسفر
فسفر به 4 یا تعداد بیشتری وجود دارد که شامل فسفر سفید یا زرد , فسفر قرمز , سیاه و یا بنفش می باشد . فسفر جامد بوده و در حالت خالص به صورت بیرنگ یا شفاف موجود می باشد .
اما سمیت آن در اشکال مختلفش ظاهر میشود که : فسفروس عنصری , اسید فسفریک , و ترکیبات کلر و سولفید آن همچنین گاز سئولفید و سولفید فلزی آنرا می توان نام برد
مهمترین منبع آن سنگ فسفات بوده که شامل آپاتیت و تری کلسیم فسفات ناخالص می باشد .بیشترین ذخایر آن در فلوراید , تنس , اووتا , روسیه و موروکو می باشد
از ترکیبات فسفر در عرصه وسیعی از صنایع استفاده میشوند برای مثال در تولید نمک فسفات , دترجنت ها , کودها , و ضد زنگ روی فلزات همچنین در کاتالیست اسید ها استفاده میشوند .فسفات کلسیم در صنایع چینی سازی همچنین در ساخت منو کلسیم فسفات که در بکینگ پودر کاربرد دارد به کار میرود .
Health &Hazard
فسفر سفید یک سم عمومی برای پرتوپلاسم می باشد همچنین می تواند ایجاد سوختگی شدید و جدی نماید که به شدت درد ناک است که همرا ه با نفروزیس در تماسهای شدید می باشد . سوختگی با فسفر سفید تا زمانی که تمامی آن مصرف شود ادامه می یابد به عبارت دیگر تا زمانی که در معرض اکسیژن قرار دارد می تواند ادامه یابد
تماس پوست با تری سولفید تترا فسفروس منجر به درماتیت و تماس با پنتا سولفید فسفر می تواند موجب بروز التهاب در چشم ها و دستگاه تنفسی و پوست شود .
Wasone گزارش داد که در تماس 450 کارگر با تری کلراید فسفر که همگی در بیمارستانی محلی صورت گرفت , بیشترین علائم عمومی شامل : التهاب چشم , حالت تهوع , استفراغ , خس خس کردن ریه , اشک ریزش و عدم تکلم , می باشند همچنین آزمایشات ریوی تغییراتی را در راههای هوایی کوچک و بزرگ متناسب با به زمان تماس کارگر نشان داد .
تماس مزمن با ترکیبات کلروی فسفر می تواند منجر به بروز برونشیت شیمیایی مزمن و نیز آسیب نسجی شود همچنین این ترکیبات قادر به نفوذ به مینا ها و ایجاد فرسایش در اطراف استخوان ها را می باشند .
مسمومیت با فسفین از دیگر منایع مسمومیت با فسفر است . این یک سم سیستمیک بوده که منجر به دپرس سیستم عصبی و آسیب های کبدی و التهابات ریوی شده و نشانه های بالینی آن شامل : حالت تهوع , استفراغ , سردرد , آتاکسی ,و تشنج می باشد که ممکن است به کما بیانجامد . در مسمومیت حاد با فسفین ممکن است ادم روی دچار تاخیر شود که بررسی کارگران بعد از 48 ساعت کاری الزام مییابد .
حدود مجاز :
فسفر سفید 0.1 mg / m3
–اسید فسفریک 1.0 mg / m3
— اکسی کلراید فسفر 0.1 mg / m3
— پنتا سولفید و پنتا کلراید فسفر 1 mg / m3
– تری کلراید فسفر 1.5 mg / m3 – و حد STEL آن 3.0 mg / m3
– و فسفین 0.4 mg / m3 یرای 8 ساعت کاری می باشد .
مراقبت های پزشکی
کارگران و افراد در معرض تماس با فسفر سفید باید آزمایشات فیزیکی را برای تعیین سلامت دندانها و سلامت بالینی خود انجام دهند. متخصصین مبتدی ممکن است منجر به افزایش خطرات ناشی از مسمومیت با فسفر شوند . سوختگی با فسفر سفید باید به منظور جلوگری از مسمومیت سیستمیک به سرعت متوقف شود . در تحقیقات اخیر نشان داده شده است که درمانهای بالینی از طریق چکاندن گلوکونات کلسیم می تواند از بین رفتن مسمومیت فسفری پلاسما و فسفری سیستمیک بعد از سوختگی اصلی را تسریع بخشند .
باید آزمایشات روتینی را از کارگران در معرض تماس با ترکیبات کلرور فسفر , سولفید فسفر , و اسید فسفریک برای تعیین عملکرد ریه ها و کبد و روی هم رفته سلامت کلی فرد انجام گیرد
سلنیم
سلنیم از فلزات گروه 6 جدول تناوبی بوده و به اشکال فلزی و غیر فلزی یافت می شود .
Se می تواند به هر یک از 2 حالت روبرو یعنی به صورت بی شکل ( با ساختار نامنظم ) و یا دارای ساختار کریستالی ظاهر شوند .رنگ نوع بی شکل آن می تواند به یکی از دو صورت , یعنی در اشکال پودری به رنگ قرمز و در اشکال شیشه ای به رنگ سیاه وجود داشته باشد .
عناصر متشکل از Se سمیت کمی دارند اگر چه سلنید هیدروژن و دیگر ترکیبات سلنیوم سمیت فراوانسی را داراهستند . سلنید هیدروژن در واقع از واکنش اسید و آب با فلز سلنیوم یا از واکنش گاز هیدروژن با ترکبات محلول سلنیوم تولید می شود. این ماده , سمی بیش از سولفید هیدروژن دارد سلنید هیدروژن به عناصر سلنیومی تبدیل می گردد . تماس های مزمن از طریق هوا خطرات بسیار. شدیدی را بر روی چشم ها و اجزا مخاطی داشته و منجر به عطسه و سرفه های مداوم , درد سینه , مشکلات ریوی تورم , حالت تهوع , داشتن بوی سیر در هنگام تنفس می گردد .
حدود مجاز
میزان مجاز برای عناصر سلنیوم و آلیاژهای آن 0.2 mg / m3 برای 8 ساعت کاری اعلام شده است
برای سلنید هیدروژن گازی 0.2 mg / m3 می باشد .
هگزا فلورید سلنیوم گازی نیز در حدود 0.4 mg / m3 را دارا می باشد
SILVER نقره:
نقره خالص یک فلز سفید رنگ بسیار درخشان می باشد این فلز کمی سخت تر از طلا بوده , بسیار هادی و چکشخوار است
. از نقره در تولید آیینه نیز سالیان سال استفاده شده است دیده شده که پودر نقره گاه شعله ور می گردد . وجود این ماده در تولید ابر و ریزش باران بی تاثیر نیست . نیترات نقره به عنوان یک ماده سود سوز آور در صنعت عکاسی استفاده فراوان دارد هم چنین در علم میکروب شناسی نیز استفاده می شود .
Health &Hazard
. تماس با سولفید نقره منجر به افزایش سوزش زخمهای حاصل از این ماده می گردد . این وضعیت منجر به تجمع میزان قابل ملاحظه ای از نقره در سیستم چرخه بدن می گردد و گاه منجر به تاخیر در بهبود زخمها می شود .
امراض شغلی که بواسطه تماس با نقره و مشتقات آن بوجودمی ایند اساسا بواسطه ذرات معلق موجود در هوا و دود های متصاعد از فلز و یا غبار حاصل از ترکیبات نقره متشکل در محلولهاست . تماس شدید با ذرات نیترات نقره و محلولهای ان خطرات جدی را بر روی پوست و غشاء مخاطی , چشم ها و گاسترواینتستینال دارد
. مطالعات انجام شده بر روی کارگران ی که در معرض بیماری های شغلی حاصل از این ماده صورت گرفته است
حاکی از کاهش کراتین در این افراد است
حدود مجاز
میزان تماس مجاز با گردو غبارفلزی نقره 0.1 mg / m3 برای 8 ساعت کاری می باشد
4-فرم آلدهید
نقطه جوش آن 19.5سانتیگراد است.
ا زاین روبه عنوان یک گازمطرح است.
دارای بوی تند و زننده ای است.
درآب، الکل واترحل می شود.
فرم آلدهیدبه عنوان یک ماده ضدعفونی کننده استفاده میشود.
هنگامی که باهوامخلوط شود قابل انفجاراست.
کاربردآن درصنایع :
1- نساجی
2- جرم کفش سازی
3- پلاستیک سازی
4- ملامین سازی
5- چسب سازی
6- کاغذ سازی
7- به عنوان ضدعفونی کننده درپزشکی
8- حدود 50%استفاده آن به صورت رزین فروم آلدهیدکه برای چسباندن چوب وسایر فرآورده های سلولزی مصرف میشود.
9- به عنوان ضدعفونی کننده درغسالخانه ها هم استفاده میشود.
اثرات آن روی بدن :
یکی ازاثرات آن روی سیستم تنفسی است . اگرآلودگی به میزان 1ppm باشدبوی آن حس میشود.اگر4 ppm شودچشمها راتحریک می کند.در25ppm تحریک دستگاه تنفسی بصورت سوزش است.دربیشتراز 100ppm باعث مرگ می شود.
فرم آلدهیدبروی پوست نیزاثرمی گذارد وباعث قرمزی وتاول پوست میشود،بعدازمدتی پوست زبروخشن می شود.ناخنها نیز نکروز میشوند ورنگ آن قهوه ای ونرم میشود.این اثرات درکارگران چرم سازازنظراثرات مزمن دیده شده.باعث ایجاد سرطان حفرات بینی می شود.
احتیاطها هنگام استفاده ازاین گاز
این ماده به صورت جامد پلی مریک یاگازاستفاده میشود. این ماده ازنظر پاتولوژی وآناتومی حائز اهمیت است.حدتماس مجازآن:
OES: 2 ppm
STEL: 2 ppm
می باشد.درمحیط کاربااین ماده بایدسیستم تهویه وجودداشته باشد وکارگران ازوسایل تنفسی مناسب استفاده کنند.وسایل آتش نشانی آماده باشند. برای جلوگیری ازتماس پوستی البسه ی کامل ومناسب داشته باشند.درصورت تماس پوستی محل تماس رابامقادیرزیادآب شستشو دهندوسپس پانسمان کنند.اگرهم چشم اسیب دیدباید آنرا باآب فروان به مدت 20 دقیقه شستشوداد.
Hcho های مورداستفاده دربرابرppe
-a دستکشها
-b حفاظت ازپاها
-c حفاظت ازچشم
– d حفاظت از دستگاه تنفسی
دستکشها –a
حفاظت ازپاها-b
چکمه های لاستیکی و پلاستیکی:
ازاین نوع کفشهای حفاظتی درکارهای بافرایندهای تروگل آلودوهمچنین آندسته ازفعالیتهای که درآنهاامکان ریخت وپاش موادشیمیایی وجوددارداستفاده می شود.ارتفاع ساق این چکمه هامتناسب بانوع فعالیت متفاوت است.چکمهای ساخته شده ازلاستیک مصنوعی حفاظت قابل قبولی رادربرابرموادشیمیایی تامین میکند.میزان کاهش قدرت الاستیسیته لاستیکهای مورداستفاده درساخت چکمه هابایستی پس از48 ساعت تماس بااسیدکلریدریک 20 درصد دردرجه حرارت اتاق،کمتراز10درصدباشد
حفاظت ازچشم-c
برای محافظت ازچشم دربرابرموادشیمیایی می توان از گاگل های بالنز پلاستیکی یا شیشه ای شیلدهای پلاستیکی چشم وصورت استفاده کرد.
بهترین نوع عینک حفاظتی دربرابرموادشیمیایی برای چشم عینک ایست که مثل عینک اسکی است وکاملا" روی چشم قرارگرفته وتمام منافذ رامی پوشاند.
اما چون “اچ-سی –اچ-او” ازپوست هم جمع می شود باید ازهودها وهملت های مدل غواصی استفاده کرد.
حفاظت از دستگاه تنفسی -d
رسپیراتور :
وسیله ای است برای محافظت افراددربرابرموادسمی موجود درهوا.این وسایل بروی بینی قرار گرفته وباتامین هوای پاک یاازطریق زدودن آلایندهای موجود، هوای موردنیازفردراتامین می کنند.رسپیراتور ازنظر اندازه طیف وسیعی دارنددرحالیکه تعدادی ازآنها تنها روی بینی رامیپوشانند، بعضی دیگراز انوع آنها کل بدن استفاده کننده راپوشش می دهند.
رسپیراتورهادوگونه اند:
1- تصفیه کننده 2- تامین کننده هوا
رسپیراتورهای تصفیه کننده هوا رابااستفاده از یک سیستم فشنگی یانارنجکی ازآلایندهای مختلف تصفیه می کند.
هوای محتوی گاز یابخار آلاینده باعبورازروی فشنگ یا نارنجک های حاوی مواد جاذب سطحی یاموادواکنش پذیرباآلاینده تصفیه میشود. انواع مختلف فشنگها رامیتوان ازروی کدرنگی یابرچسب روی آن تشخیص داد.
کدرنگی فشنگها وموارداستفاده آنها براساس OSHA
ادامه کدرنگی فشنگها
-کار ایمن با حلالها 5
حلال چیست؟
در چه جاهایی حلالها مورد استفاده قرارمیگیرند؟
حلالها در چه محصولاتی یافت میشوند
حلالها چگونه می توانند روی سلامتی اثر بگذارند؟
چگونه حلالها می توانند وارد بدن شوند؟
چه احتیاطاتی بایستی بکار برده شود؟
کنترل بخارات
تماس با پوست
کاردرفضاهای بسته
موارد دیگر
حلال چیست؟
بسیاری ازمواد شیمیایی که برای حل کردن یا رقیق کردن مواد
وعناصردیگر استفاده می شوند "حلال" نامیده میشوند.
حلالهای صنعتی اغلب ترکیبی از چند عنصر جداگانه هستند.
این حلالها را با نامهای تجاری مختلفی می توان یافت.
حلالها در چه محصولاتی یافت میشوند
مواد تمیز کننده وپاک کننده گریس وروغن
رنگ بَرها
رنگها،لاک وروغنهای جلا وبراق کننده
چسب ها
جوهر ها وپاک کننده های جوهر
حشره کشها
لوازم آرایشی
در چه جاهایی حلالها مورد استفاده قرارمیگیرند؟
اگردرصنایع زیر که حلالها بطور وسیع مورد استفاده قرارمیگیرند مشغول کار هستید،درمعرض حلالها قراردارید:
صنایع مهندسی وطرح ریزی ، صنایع ساختمانی ، صنایع شیمیایی ، صنایع چاپ ، صنایع لاستیک ، سازی ، صنایع پلاستیک ، صنایع تولید کفش ، کارخانجات داروسازی ، صنایع نساجی ، صنایع غذایی ، صنایع چوب ، خشک شویی ها ، صنایع تولید رنگ ، صنایع تولید جوهر و مرکب
حلالها چگونه می توانند روی سلامتی اثر بگذارند؟
حلالهای مختلف می توانند از راههای مختلفی روی سلامتی تاثیر بگذارند.
– بعضی از اثرات کوتاه مدت شامل موارد زیر است:
تحریک چشم ها، ریه وپوست
سردرد
تهوع
سرگیجه
منگی وحواس پرتی
از دست دادن هوشیاری وحتی مرگ در اثر تماس با غلظتهای خیلی بالای
بخارات حلالها می تواند اتفاق بیفتد.
چگونه حلالها می توانند وارد بدن شوند؟
اگر بخارات یا فیومها را استنشاق کنید (راه استنشاقی).
اگر حلالها در تماس با پوست قرارگیرند وجذب شوند (راه پوستی).
اگر حلالهای مایع خورده شوند (راه خوراکی).
چه احتیاطاتی بایستی بکار برده شود؟
هر چه بیشتر درباره حلالها واحتیاطاتی که بایستی بکار ببرید آگاه ترباشید،
وضعیت شماایمن تر خواهد بود.به همین علت کسب اطلاعات وآموزش
نیز بسیار مهم است. اطمینان حاصل کنید که کارفرما شما را ازجزئیات
مربوط به خطرات حلالهایی که استفاده می شود، احتیاطاتی که هنگام استفاده
از حلالها بایستی بکار برده شود و روشهای اجرایی در مواقع اضطراری آگاه
ساخته است. .اگر به توضیحات بیشتری نیاز است از کارفرما سوال کنید.
برگه اطلاعات ایمنی وبرچسب محتویات ماده و موارد منعی که توسط سازنده
نوشته شده را مطالعه کنید.
راجع به استفاده از مواد بدون حلال یا حلالهای ایمن تر نیز سوال کنید.
کنترل بخارات
بطور کامل از تجهیزات تهویه ایی که کارفرما برای حذف بخارات از منطقه کاری شما تهیه کرده استفاده کنید.
هرگونه آسیب وخرابی سیستم تهویه یا تجهیزات حفاظتی را به کارفرما اطلاع دهید.
هرگونه وسایل حفاظت تنفسی را که در دسترس دارید بپوشید.وسایل حفاظتی را در یک محل تمیز قراردهید.مطمئن شوید که بطور تمیز نگهداری شده وبرای استفاده مناسب است.
ازتهویه طبیعی در صورت امکان استفاده کنید(با بازکردن درها وپنجره ها)
از تبخیر غیر ضروری حلالها بااستفاده در مقادیر کم ازآنها،بستن در قوطیهای حاوی حلالها واستفاده از درپوش های ظروف محتوی آلاینده های حاوی حلالها خودداری کنید.
پارچه ها وکهنه های آلوده به حلالها را دراطراف خود رها نکنید.
تماس با پوست
:از تماس پوستی با حلالها وهر محصولی که حاوی حلال است با استفاده از پوششهای حفاظتی مناسب ( دستکش،پیش بند،عینک حفاظتی یا شیلد های محافظ وغیره) خودداری کنید.
از حلالها برای پاک کردن رنگ،گریس وغیره از روی پوست استفاده نکنید
کاردرفضاهای بسته
اگر کار میتواند از راه دیگری انجام شود،کارفرما بایستی این مسئله را بررسی کند.اگر امکان این کار وجودندارد،یک سیستم ایمنی کار بایستی با تجهیزات اضطراری در محل بکار برده شود.هنگام کاردر فضای بسته احتیاطات خاصی لازم است تا ازتماس با حلالها جلوگیری شود.
دریک فضای بسته مانند یک مخزن،چاله،یک اتاق کوچک یاکنار یک وسیله نقلیه،بخارات حلالها نمی توانند براحتی ازمحل خارج شوند ومی توانند بسیار خطرناک وحتی مرگبار شوند.مراقب تشکیل بخارات یا گازهایی که می توانند سمی ، قابل انفجار یا قابل احتراق باشند، باشی
موارد دیگر
اگر کار میتواند از راه دیگری انجام شود،کارفرما بایستی این مسئله را بررسی کند.اگر امکان این کار وجودندارد،یک سیستم ایمنی کار بایستی با تجهیزات اضطراری در محل بکار برده شود.هنگام کاردر فضای بسته احتیاطات خاصی لازم است تا ازتماس با حلالها جلوگیری شود.
دریک فضای بسته مانند یک مخزن،چاله،یک اتاق کوچک یاکنار یک وسیله نقلیه،بخارات حلالها نمی توانند براحتی ازمحل خارج شوند ومی توانند بسیار خطرناک وحتی مرگبار شوند.مراقب تشکیل بخارات یا گازهایی که می توانند سمی ، قابل انفجار یا قابل احتراق باشند، باشی
6- بررسی کربن دی سولفید ( CS2)
معرفی
احتیاطها هنگام استفاده از گاز
دستکشها
حفاظت ازپاها
حفاظت ازچشم
حفاظت از دستگاه تنفسی
معرفی
مایعی است بی رنگ یازردکم رنگ،خیلی سمی وبرروی سیستم عصبی اثر میگذارد،قابل انفجاراست ودارای بوی ناخوشایندی است.ماده ی فعال وفراری است وبسرعت درهوای معمولی تبخیرمیشود.
CS2 درآب،اتیل الکل ودیتیل اتر قابل حل می باشد. CS2ازعبوردادن بخارات گوگرددرمجاورت کربن گداخته بدست می آید.ازهوا سنگین تراست
کاربردآن درصنایع:
1- لاستیک سازی
2- ساختن ابریشم مصنوعی ، ریون وسلوفان
3- داروسازی
4- حشره کشها
5- کبریت سازی
احتیاطها هنگام استفاده از گاز
این گاز ,گازی است سمی واحتمال آتشگیری دردرجه حرارت اتاق دارد.تجهیزات آتش نشانی بایدهمیشه آماده باشد.به آسانی جذب پوست می شودوبایدبه وسایل حفاظت فردی دربرابرآن توجه کرد.
دستکشها
کاربرد وخصوصیات انواع دستکشهای حفاظتی
ادامه
ادامه
ادامه
حفاظت ازپاها
چکمه های لاستیکی وپلاستیکی
ازاین نوع کفشهای حفاظتی درکارهای بافرایندهای تر وگل آلودو همچنین آندسته ازفعالیتهای که درآنهاامکان ریخت وپاش موادشیمیایی وجود دارداستفاده می شود.ارتفاع ساق این چکمه ها متناسب بانوع فعالیت متفاوت است.چکمهای ساخته شده ازلاستیک مصنوعی حفاظت قابل قبولی رادربرابرموادشیمیایی تامین میکند.میزان کاهش قدرت الاستیسیته لاستیکهای مورداستفاده درساخت چکمه هابایستی پس از48 ساعت تماس بااسیدکلریدریک 20 درصد دردرجه حرارت اتاق،کمتراز10درصدباشد .
حفاظت ازچشم
برای محافظت ازچشم دربرابرموادشیمیایی می توان از گاگل های بالنز پلاستیکی یا شیشه ای شیلدهای پلاستیکی چشم وصورت استفاده کرد
بهترین نوع عینک حفاظتی دربرابرموادشیمیایی برای چشم عینک ایست که مثل عینک اسکی است وکاملا" روی چشم قرارگرفته وتمام منافذ رامی پوشاند.
اما چون CS2 ازپوست هم جمع می شود باید ازهودها وهملت های مدل غواصی استفاده کرد.
حفاظت از دستگاه تنفسی
با استفاده از رسپیراتور :
رسپیراتورهادوگونه اند:1- تصفیه کننده 2- تامین کننده هوا
رسپیراتورهای تصفیه کننده هوا رابااستفاده از یک سیستم فشنگی یانارنجکی ازآلایندهای مختلف تصفیه می کند. استفاده ازاین رسپیراتورها به دلیل مکانیسم تمیزکنندگی خود بامحدودیتهای روبرو می باشند.
1- جائیکه غلظت اکسیژن کافی نیست.
2- جایکه خطرات موجود ازنوع I D H L A است(یعنی غلظت عامل خطرناک درحدی است که میتوانددرعرض نیم ساعت اثرات بهداشتی غیرقابل برگشت وارد کرده ویا توتنایی فردراسلب کند).
3- جائیکه آلاینده ناشناخته باشد.
4- جائیکه غلظت آلاینده مشخص نبوده ویاغلظت آن ازحدتوانایی رسپیراتور تجاوز کند.
5- جائیکه امکان جذب یافیلتره کردن اثربخش آلاینده عملی نیست.
6- جائیکه خصوصیات هشداردهندهندگی آلاینده هاناکافی بوده ورسپیراتور مجهز به وسیله ای است که پایان توانایی آن رادرجداسازی آلاینده هانشان دهد نمی باشد.
جاذبی که می توان درمورد CS2 می توان بکاربرد کربن فعال می باشد.
7-اصول ایمنی هیدروژن فلوراید HF
معرفی
خطرات
حدود مواجهه شغلی
اثرات هیدروژن فلوراید بر انسان
وسایل حفاظت فردی
حفاظت پوست
حفاظت چشم ها
حفاظت تنفسی
اطفای حریق
مشخصات و خواص فیزیکی و شیمیایی
معرفی
هیدروژن فلوراید از مهمترین ترکیبات حاوی فلورین می باشد که به صورت بی آب و آبدار با غلظت های مختلف در دسترس می باشد. از مهمترین ویژگی های آن خورندگی و سمیت بسیار بالا، آزاد شدن مقدار زیادی گرما در اثر واکنش با آب و آزادسازی گاز هیدروژن در حضور گرما و نور می باشد. از کاربردهای این ماده می توان به استفاده در صنایع هسته ای جهت غنی سازی اورانیوم و نیاز به تولید هگزافلوراید اورانیوم جهت استفاده در چرخه سوخت هسته ای، کیت های الکترونیکی سیلیکونی صنایع فضایی و سوخت هواپیما با اکتان بالا اشاره نمود.
مشخصات و خواص فیزیکی و شیمیایی
حدود مواجهه شغلی
بخارات هیدروژن فلوراید در هوا به راحتی از طریق حس بویایی قابل تشخیص هستند. محیط های با غلظت 50 میلیگرم بر مترمکعب از بخارات این اسید بسیار خطرناک می باشند در حقیقت این غلظت برای یک دقیقه قابل تحمل می باشد. حدود مجاز توصیه شده از سوی سازمان های مختلف به شرح زیر می باشد.
OSHA : (PEL = 3ppm)
ACGIH : (TLV = 3ppm)
NIOSH : (REL = 3ppm . STEL = 6ppm
اثرات هیدروژن فلوراید بر انسان
تماس های پوستی و تنفسی با این اسید موجب تخریب و زخم کیسه های هوایی، سوختگی های شدید، التهاب، تاول بستن پوست، نارسایی های شدید کلیوی، پایین آمدن کلسیم و منیزیم و بی نظمی حرکات عضله قلب و آسیب های چشمی می شوند. تماس مزمن با غلظت های پایین منجر به احتقان بینی و برونشیت، و تکرار تماس با غلظت های بالاتر از حدود توصیه شده در طول چند سال، به علت ته نشینی فلوراید در استخوانها موجب افزایش دانسیته استخوان ها به خصوص در ناحیه کمری ستون مهره ها و لگن و نهایتا فلوئورزیس فلج کننده می شود. این اسید فاقد اثرات سرطان زایی و جهش زایی می باشد.
وسایل حفاظت فردی
کنترل آلودگی در محیط کار مفیدتر و اقتصادی تر از استفاده از وسایل حفاظت فردی می باشد. اما در برخی موارد نظیر کار در محل های محصور و کارهای تعمیراتی و کارهایی که به صورت اتفاقی در واحد انجام می شوند، استفاده از وسایل حفاظت فردی ضروری است. انتخاب وسایل حفاظت فردی نظیر دستکش، لباس های حفاظتی و عینک باید بر مبنای درجه تماس بالقوه با هیدروژن فلوراید انجام شود. بدین معنی که برای کارگرانی که احتمالا کمتر در معرض خطر هستند از لباس هایی با زمان شکست کمتر و ارزانتر و برای کارگرانی که در مناطق ویژه و با احتمال خطر بالا کار می کنند از لباس های بازمان شکست بالاتر استفاده شود.
حفاظت پوست
به منظور پیشگیری از تماس های پوستی استفاده از لباس های حفاظتی مناسب (دستکش ها، حفاظ های چشم و صورت و عینک) از جنس PVC ، حداقل حفاظت لازم را فراهم می کنند. معمولا در هنگام کار از دستکش با ضخامت متوسط تا کلفت ویتون و نیتریل و یا لاستیک طبیعی استفاده می شود. توصیه می شود از یک جفت دستکش نیتریلی نازک در زیر دستکش اصلی برای جلوگیری از نشتی استفاده شود. لباس های حفاظتی بایستی عاری از روغن و گریس باشند و بطور منظم از نظر حفظ درجه موثر بودن کنترل شوند. همچنین جهت حفاظت پاها باید از پوتین های دهان گشاد و مقاوم با روکش های پلاستیکی استفاده شود.
حفاظت چشم ها
در هنگام کار با هیدروژن فلوراید از عینک های ایمنی مقاوم در برابر ضربه، بدون مجاری تهویه کناری به همراه حفاظ های صورت استفاده می شود. به واسطه ماهیت خورندگی زیاد این اسیدها، عینک های ایمنی دور بسته به تنهایی حفاظت مناسبی فراهم نمی کنند.
حفاظت تنفسی
در مواردی که غلظت هیدروژن فلوراید در هوا بیشتر از حد مواجهه مجاز می باشد، از ماسک های تنفسی استفاده می شود. در مواردی که احتمال مواجهه با غلظت های بالا وجود دارد، نظیر جاهای محصور و محل های نشتی، از ماسک های متصل به تجهیزات تامین کننده هوا یا ماسک های کپسول دار متکی به خود استفاده می شود. مواجهه تماسی با غلظت های 30ppm یا بیشتر منجر به وارد آمدن آسیب فوری به فرد می شود و در این موارد از ماسک های تنفسی تایید شده، کپسول دار متکی به خود استفاده می شود.
اطفای حریق
اسید هیدروفلوریک به تنهایی قابلیت احتراق ندارد و تنها پس از تماس با مواد ناسازگار و یا بر اثر تولید گاز هیدروژن به علت تماس با بدنه فلزی ظروف نگهداری یا لوله ها در مدت زمان زیاد، ایجاد حریق می کند. از این رو باید کلیه منابع بالقوه ایجاد جرقه در محیط کنترل شوند. درهنگام اطفاء حریق پس از پوشیدن ماسک های تنفسی متکی به خود و لباس های مقاوم در برابر اسید جهت اطفای حریق های کوچک اسید هیدروفلوریک بی آب، از کپسول دی اکسید کربن (بجز برای حریق کپسول) پودرهای خشک، شن خشک، فوم الکلی مقاوم و اسپری آب استفاده می شود. در هنگام اطفای حریق باید در بالادست جریان باد و دورترین فاصله ممکن از حریق قرار گرفت. منطقه خطر را باید از هر طرف به اندازه 50 فوت کاملا ایزوله کرد و از ورود افراد تا هنگام پخش کامل گاز و رسیدن غلظت آلاینده به حد توصیه شده، جلوگیری کرد.
در هنگام حریق به علت وجود گاز هیدروژن در ظرف و فشار گرفتن مخازن هیدروژن فلوراید، امکان انفجار آنها وجود دارد. از این رو عملیات اطفاء باید از محیط خارج و با استفاده از وسایل کنترل شونده ویدیویی و سیستم های آب پاش ثابت انجام شود.
خطرات
حوادث در واحدهای تولید هیدروژن فلوراید ممکن است ناشی از عوامل زیر باشد :
1-مواد خطرزا، فشارهای بالا، خطاهای انسانی، خرابی تجهیزات، کم شدن میزان دید افراد در صورت وجود ابر یا مه و وضعیت اضطراری
2-احتراق، نشت مواد و انفجار
جهت کاهش حوادث دسته اول باید در مهندسی طراحی واحد هیدروژن فلوراید دقت لازم به عمل آورده شود و جهت کاهش حوادث دسته دوم باید پیش بینی های لازم جهت نصب تجهیزات ایمنی و آموزش افراد انجام شود. در واحد تولید هیدروژن فلوراید با توجه به نقطه جوش پایین 19.5c و خورندگی و سمیت بالای این ماده و حضور موادی از قبیل اسید سولفوریک و فلوراید کلسیم احتمال بروز خطرات گروه اول وجود دارد. همچنین وجود کوره با دمای بالا و قدرت خورندگی زیاد گاز هیدروژن فلوراید و احتمال ترک خوردن کوره، احتمال بروز خطرات دسته دوم را افزایش می دهد.
از مشکلات موجود در واحد تولید هیدروژن فلوراید مسایل مربوط به حمل و نقل و ذخیره سازی، نشتی، ایرادات مربوط به تجهیزات، خطاهای انسانی در نتیجه تحقیقات یا طراحی و عملیات فرآیندی، لوله کشی، مخازن، آب بندی ها، شیرها و پمپ ها می باشد که به طور جداگانه در آینده مورد بررسی قرار می گیرند.
8- ارزیابی کمی هود آزمایشگاهی جهت ایمنی کارگر
( 1)
این وسایل جهت جلوگیری از تماس افراد با خطرات موجود
در هوا و ایجاد تعهد و مسئولیت نسبت به منابع و امکانات ملی ضروری هستند .
همانند تمامی ارائه کنندگان خدمات بهداشت و ایمنی محیطی ، ما جهت مشورت و توصیه در تمامی جنبه های مربوط به عملیات مناسب در آزمایشگاه محیط کاری مسئول هستیم . این به مصلحت ما است که مطمئن شویم محیطهای کاری کنترل شده اند و بنابراین جهت کاهش هر نوع نشت داخلی آلوده کننده ها تلاش می کنیم .
به ندرت به طور کاملا" بدیهی ، هودهای شیمیایی حفاظت در برابر آلودگی را بطور کامل از طریق خارج نمودن هوای آلوده ایجاد شده در فعالیتهای تحقیقاتی و تولیدی ایجاد می نمایند .
(2)
بطور ایده آل ، این عمل حفاظتی از طریق بازداشتن خروج آلودگی به صورت خارج شدن هوای آلوده با سرعت پایین توسط جریان با مقاومت کم هوائی ایجاد می شود و اثر جارویی کف ( کف هود ) که آلودگی را از اپراتور دور می کند انجام می شود . برای نیل به این هدف ، بافلهای ایجاد شده باید دقیقا" برای کنترل جریان هوای منطقه کاری و تهویه اتاق متعادل شوند تا اینکه جریان هوای متقاطع به حداقل برسد . توربولانس و برهم زدن این پارامترها به سرعت آلودگی را بدتر می کند .
تمام هودهای دارای پنجره عمودی ، صرفنظر از عملکرد ، یک حفره جریان مجدد هوا بالای لبه پایینتر پنجره ایجاد می کنند . یک گرداب یا اثر چرخشی پشت پنجره باقی می ماند . این توده چرخشی هوا مقداری از آلودگی را از جا می کند و حرکت می دهد . اگر جریانهای هوایی متقاطع ( مخالف ) در خارج از واحد وجود داشته باشد ، یا بافلها بلوکه شده یا بطور مناسبی تنظیم نشوند ، گرداب می تواند ناپایدار شود و آلودگی را به بیرون هود پرتاب کند . این پدیده به آسانی با استفاده از تست گاز ردیاب اندازه گیری می شود ، که به ابزار تخصصی نیاز دارد . در هنگام فقدان این ابزارهای تخصصی ، تنها اوپراتورهای باتخصص بالا می توانند تست گاز ردیاب را انجام دهـند . مانیتورهای الکترونیکی مرسوم با این نوع ریختن ( ریختن حلال یا گاز ردیاب به داخل هود ) به اپراتور هشدار نمی دهند . آنها فقط این اطمـینان را می دهند که پنجره در وضعیت صحـیحی قرار دارد یا سرعـت هوا یا فشار استاتیک تغیـیر نکرده اند .
9-روشهای نمو نه برداری از سطوح محیط کاروسطح پوست
1-مقدمه
2- روشهای مستقیم
3-روشهای غیر مستقیم
مقدمه
بطور کلی روش استاندارد معینی جهت ارزیابی تماسهای پوستی با مواد شیمیای وجود ندارد ولی بایک دید کلی می توان روشهای نمونه برداری از سطوح را به دو دسته تقسیم کردیکی از این روشها روش مستقیم است که شامل نمونه برداری مستقیم ازروی سطح پوست کارگران در محیط کار می باشد.
روش دیگرارزیابی غیر مستقیم نام دارد که عبارت است از مجموعه روشهایی که به جمع آوری نمونه از سطوح محیط کار می پردازد .
روشهای غیرمستقیم
روشهای غیر مستقیم شامل استفاده از گازها ( gauze pads )،انواع فیلترهای فایبرگلاس یا سلولزی و…. است.
در طی انجام این روشها گازها یا فیلترها را (به روشهای خشک یا تر)روی سطوح آلوده کشیده وبدین ترتیب از آلاینده مورد نظر نمونه برداری می کنند. پس از آن نمونه های جمع آوری شده را در آزمایشگاه مورد تجزیه وتحلیل قرار می دهند. برای تجزیه این نمونه ها می توان از دستگاههایی چون GC و HPLC نیز استفاده نمود.جهت استانداردسازی نتایج و مقایسه نمونه ها معمولا نمونه برداری را درسطوحی با مساحتهای 100 انجام می دهند.
روشهای مستقیم(1)
از جمله روشهای نمونه برداری مستقیم می توان به مواردی چون قرار دادن قطعات gauze pads روی پوست برای جذب انواع آلاینده با انواع حلالها واستفاده از خاصیت فلورسانس برای شناسایی(بیشتر; شناسایی کیفی) مواد آلوده کننده پوست اشاره کرد.
gauze pads ها را می توان درقشمتهای مختلفی از بدن قرار داد همچنین با توجه به هدف نمونه برداری می توان آنها را مستقیما روی پوست در معرض آلودگی قرار داد ویا در زیر لباس یا وسایل حفاظت فردی نصب کرد .
با این کار حتی می توانیم کارایی وراندمان وسایل حفاظت فردی را هم بررسی کنیم . این پدها را معمولا پس از اتمام کار جدا کرده ،برای تجزیه به آزمایشگاه می فرستند .
نتایج نمونه های تجزیه شده در آزمایشگاه می تواند مناطقی از بدن را که در معرض آلودگی هستند به ما نشان دهد.
روشهای مستقیم(2)
مزیت عمده این روش سادگی وارزان بودن آن است ولی باید بدانیم که با توجه به این که خصوصیات پوست انسان درمورد جذب ونگهداری موادشیمیایی با گاز پد متفاوت است ، لذا نمی توان به نتایج این روش زیاد اعتماد کرد.
یکی از روشهای مستقیم نمونه برداری ،استفاده از حلالها برای شستشوی پوست وجمع آوری آلاینده مورد نظر است . البته در این زمینه باید ملاحظاتی را درنظر گرفت مثلا این که نوع ومیزان حلال چه باشد یا این که محلول شستشو را باید چطور جمع آوری نمودو…
با استفاده از خاصیت فلورسانس می توانیم موادآلاینده ای که به طور طبیعی خاصیت فلورسانس دارند(مثل ترکیبات چندحلقه ای آروماتیک)را شناسایی کنیم . همچنین می توان با وارد کردن ترکیبات فلورسانس به فرمولاسیون مواد الاینده این مواد را نشاندار نمودوسپس آنها را شناسایی کرد.مکانیسم کلی دستگاههایی که با این روش کار می کنند به این صورت است که این دستگاهها پوست را با اشعه ماورای بنفش اسکن کرده و در صورت آلودگی پوست آن را مشخص می کنند.
10-استفاده از روشهای نمونه برداری از سطح جهت تماسهای پوستی
1-مقدمه
2-راههای نفوذ مواد سمی به بدن
2-ا)تماس با پوست از طریق افشانه ها
2-ب) ورود مواد شیمیایی به دهان
2-ج) تماس مستقیم با سطوح آلوده
2-د) پاشیدن مستقیم آنها بر روی پوست
3-روشهای عمده جهت نمونه برداری وارزیابی تماسهای پوستی
4- از چه موادی باید نمونه برداری کرد ؟
مقدمه
در پاسخ به این سئوال که چرا باید از آلودگیهای سطحی نمونه برداری کنیم باید بگوییم که بسیاری از مواد سمی می توانند از طریق خوردن و آشامیدن و در برخی موارد از طریق نفوذ جذب از راه پوست موارد بدن شوند بدیهی است که نمونه برداری صرف از هوای محیط نمی تواند معیاری برای تعیین میزان تماس با موادی که می توانند از طریق پوست وارد بدن باشند باشد : بنابراین این نوع آلاینده ها را نیز با ید در کنار تماسهای تنفسی مورد ارزیابی قرار داد. اگرچه برای موادی که سریعا از طریق پوست جذب می شوند نمونه برداریهای سطحی پیشنهاد نمی شود و بهتر است این موارد را با ارزیابی بیولوژیکی بررسی کرد.
راههای نفوذ مواد سمی به بدن
تماس با پوست از طریق افشانه ها:
بر طبق مطالعات میدانی که روی کارگران مزارع انجام شده دیده شده است که تماس های پوستی این افراد (میزان مواجهه آنان با مواد سمی) بسیار بیشتر از مواجهه تنفسی آنهاست . در این شرایط معمولا کنترل بخارات منتشر شده در محیط آسانتر به نظر می رسد علت این مساله هم این است که غلظتهای قبل استنشاق به صورت یکنواخت در محیط پراکنده می شوند.
غلظت هوا برد سایر ترکیبات با فشار بخار بالاتر مثل اتیلن دری بروماید می تواند حتی چندین روز پس از استفاده به صورت قابل ملاحظه ای در محیط پایدار بماند .
ورود مواد شیمیایی به دهان
سطوح آلوده به مواد سمی و خطرناک همچنین ممکن است با مواد خوراکی و یا موادی مثل تنباکوی جویدنی انواع آدامس و سیگار و … که به نحوی داخل فضای دهانی می شوند تماس داشته و این مواد را آلوده کنند . از طرف دیگر لمس کردن این مواد یا سطوح آلوده با دست ممکن است باعث آلودگی انگشتان و دستها شده و خود عملی برای انتقال مواد آلوده باشد
تماس مستقیم با سطوح آلوده
فعالیتهای کاری که کارگران در طی انجام آنها ممکن است در معرض تماسهای پوستی با مواد خطرناک قرار بگیرند مواد متعددی را در بر می گیرد که ازجمله آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد :
پاشیدن مواد روی پوست در حین انجام کار در نزدیکی انواع مایعات خطرناک .
استفاده از کهنه ها یادستمالهای آلوده جهت پاک کردن و تمیز کاری.
تماس مستقیم با ابزار و سطوح آلوده به مواد خطرناک.
پوشیدن لباسهای آلوده در طول یک و یا حتی چند روز کاری .
پاشیدن مستقیم آنها بر روی پوست
پاشیدن مواد روی پوست در حین انجام کار در نزدیکی انواع مایعات خطرناک میتواند کارگران را در معرض تماسهای پوستی با مواد خطرناک قرار دهد.
از جمله این مواد میتوان به حلالها اشاره کرد:حلالهای حامل (CARRIER SOLVENTS) بکار گرفته شده در محلولها مثل آنچه که در فرمولاسیون آفت کشها استفاده می شود می توانند از طریق نگه داشتن و به تله انداختن مواد شیمیایی و یا بواسطه تسهیل نفوذ مواد از طریق پوست روی نفوذ پذیری پوست تاثیر منفی بگذارند.
روشهای عمده جهت نمونه برداری وارزیابی تماسهای پوستی
1-روشهایی که میزان تماس کارگران را بطور غیر مستقیم بررسی می کنند واساس کار آنها ارزیابی و پایش آلاینده هایی است که روی سطوح محیط کار جمع شده اند.
2- روش دیگر شامل ارزیابی مستقیم میزان آلودگی روی سطح پوست کارگران است که قبلا توضیح داده شد.
*در اینجا به تفصیل در مورد روشهای غیر مستقیم میپردازیم:
روشهای غیر مستقیم
در ارزیابی مواجهه پوستی باید به این نکته توجه داشته باشیم که همیشه بخشی از لایه آلاینده روی سطح پوست ممکن قبل از جذب شدن بخار شده و به صورت فرار در آید. همچنین باید تاثیر فاکتورهای محیط کار مثل تاثیر رطوبت (رطوبت پوست) عارضه های پوستی مثل درماتیت میزان سایش و پوششهای محافظ را بر روی میزان جذب پوستی در نظر گرفت در برخی از موارد استفاده از وسایل حفاظت فردی یا کرمهای محافظت پوست باعث به دام افتادن آلاینده روی سطح پوست می شوند که این مساله نه تنها احتمال نفوذ یا تحریک کنندگی این مواد را افزایش می دهد بلکه باعث می شود تا آلاینده مورد نظر مدت زمان بیشتری با پوست تماس داشته باشد و به همان نسبت احتمال تبخیر شدن و حذف آن به کمک سروشهای مکانیکی نیز کمتر شود.
فاکتورهای مهم و تاثیر گذار روی جذب پوستی مواد عبارتند از قابلیت حل شدن ترکیب مورد نظر اندازه مولکولی گرادیان یا شیب غلظت وجود یا عدم وجود آسیبهای پوستی و مناطق باز روی پوست تغییر حالت لایه stratam cormeums پوست تفاوتهای ساختار پوستی در گونه های مختلف جانداران (بخصوص وقتی می خواهیم یافته های آزمایشگاهی مربوط به حیوانات را به انسانها تصمیم دهیم) اینکه چه سطحی از پوست تحت تاثیر قرار گرفته و مقدار یا شدت تماس بین مواد قابل جذب و پوست.
از چه موادی باید نمونه برداری کرد ؟
بدیهی است که اولویت اصلی در این زمینه با موادی است که قابلیت نفوذ پوستی و ایجاد عارضه را دارند همچنین ترکیباتی مثل فلزات سنگین که معمولا از طریق پوست جذب نمی شوند ولی قادرند بوسیله اندامهای آلوده شده به فضای دهان منتقل شوند را هم باید مورد ارزیابی قرار داد سرب ، آرسنیک و کادمیوم از جمله این ترکیبات هستند.
طبق نظر osha موادی که D50 پوستی آنها مساوی یا کمتر از mg/kg 200 باشد در گروه مواد با جذب پوستی بسیار زیاد قرار می گیرند (طبق آزمایشات انجام شده روی موش).
آمینها گروهی از مواد تحریک کننده هستند که جهت نمونه آنها از روش wipe sampling نمونه برداری کششی استفاده می شود علت این امر هم تمایل شدید این مواد برای و چسبیدن به سطوح است. برخی از این آمینها حتی می توانند خاصیت حساسیت زایی هم داشته باشند. البته باید توجه داشت که تحریک کنندگی مواد بسته به نوعشان متفاوت است.معمولا مولکولهای هیدروژن فلوراید قادرند به راحتی از سطح پوست گذشته و خود را به استخوان برسانند و تاثیرات مخربی روی بافتهای استخوانی داشته باشند در برخی موارد تاثیر یک ماده خودند مثل هیدروکسید سدیم تغلیظ شده می توانند بسیار شدید بوده و سوختگیهای شدیدی را روی پوست افراد بوجود بیاورد.. یک گروه از مواد هم هستند که حساسیتهای پوستی آلرژیک بوجود می آورند که از جمله این مواد می توان به ایزوسیاناتها و کبالت اشاره کرد . افرادیکه تحت تاثیر این مواد قرار می گیرند ممکن است برای همیشه نسبت به آنها حساس شوند وحتی دیگر قادر به ادامه کار با این مواد نباشند.
ادامه
گونه دیگر این مواد ترکیبات فوتوسنینیو هستند که معمولا از تاثیر توام موادی چون فیومهای قطران زغال سنگ و اشعه ماورا بنفش خورشید حاصل می شوند . جدول زیر دسته ای از مواد حساسیت زا را معرفی می کند.
برای اینکه بدانیم چه موادی ممکن است پتانسیل بیشتری برای ایجاد مسمومیت از راه خوراکی دارشته باشند باید ابتدا میزان سمیت خوراکی این مواد را بر حسب LD50 تعیین نموده و بر مبنای آن نسبت به اولویت بندی مواد جهت نمونه برداری اقدام نمود . بطور کلی و بر طبق آزمایشات انجام شده ترکیباتی که LD 50 آنها روی موش (rat) برابر یا کمتر از میزان 500 mg /kg باشند جزء مواد خوراکی مواد با الویت بالا محسوب می شوند. که باید از آنها نمونه برداری کرد . اما ترکیبات با LD50 خوراکی بالاتر را باید به صورت مورد به مورد ارزیابی نمود. نمونه برداری کششی wipe sampling برای نمونه برداری از حلالها مثل بنزی و n بوتیلن الکل نیست علت آن هم این است که اگرچه این مواد جذب پوستی دارند ولی بخاطر بیشتر ترکیبات گازی پس از آزاد شدن در محیط (مثل پرومین و تری فلورید ببرم) معمولا حالت گازی خود را حفظ کرده و روی سطوح جمع نمی شوند و همین مساله نمونه برداری سطحی از این ترکیبات را غیر ممکنن ساخته است. اما با وجود این مسائل برخی از ترکیبات گازی هم هستند (آرسین وانسیین) که پس از تماس با پوست افراد از حالت گازی خارج شده و شکل فلزی خود را باز می یابند و همچنین مساله سبب می شود تا روی سطوح و از جمله پوست بنشینند. بنابر این باتوجه به موارد گفته شده در مورد ترکیبات فرار خیلی وقتها بهتر است این ترکیبات را توسط روشهای بیولوژیکی پایش نمود به عنوان مثال علمی رغم اینکه بنزین جذب پوستی زیادی دارد ملی برای ارزیابی میزان مواجهه با این ماده معمولا را اندازه گیری می کنند.
11-نمونه برداری از آئروسلها در محیطهای صنعتی تولید کننده محصولات جنگلی بوسیله Respicon
Respicon یک ایمپاکتور مجازی چند مرحله ایست که میتواند برای نمونه برداری محیطی یا فردی استفاده شود . ذرات جمع شده روی اولین سطح بعنوان ذرات قابل استنشاقی (ناحیه تبادل گاز) از ذرات هوابرد هستند . ذرات جمع شده روی اولین و دومین سطح بعنوان ذرات توراسیک (ناحیه سینه ای) و ذرات جمع شده روی اولین ، دومین و سومین سطح بعنوان ذرات قابل تنفس (ناحیه فوقانی تنفس) هستند.
Respicon در دو نوع موجود است . یکی شناسایی آئروسل را با استفاده از نور انجام میدهد و دیگری با استفاده از وزن سنجی . در این مطالعه اجرای نوع وزنی در صنایع تولیدات جنگلی آزمایش شده است .
ادامه
دقت Respicon ارزیابی شده و با سیکلون ذرات قابل استنشاق و نمونه برداری گردوغبارهای قابل تنفس مقایسه شده است . بعلاوه ، بعضی نمونه های رسپیکون با استفاده از میکروسکوپهای الکترونیک آزمایش شده بودند تا توزیع سایز ذرات فیزیکی تعیین شود . تحت این شرایط رسپیکون دقت منطقی را نشان داد. برای اغلب محلولهای نمونه برداری یک ارتباط نزدیک بین اندازه رسپیکون و نمونه گیریهای ذرات قابل تنفس فردی CIS یا سیکلون قابل اسنتشاق BG1-4 برقرار شده بود . نتایج آزمایشات میکروسکوپی از فیلترهای رسپیکون با خصوصیات مورد انتظار اجرایی تطابق داشت . رسپیکون یک وسیله مفید نمونه برداری برای مواقعی است که نمونه برداری هم بصورت فردی هم محیطی اهمیت دارد و نیاز به جمع آوری هر سه نوع ذرات قابل استنشاق ، توراسیک و قابل تنفس و دارای ذرات هوابرد اهمیت دارد.
استفاده از نمونه برداری از سایزهای مشخصی از ذرات برای ارزیابی سلامت کارگران روبه افزایش است چراکه اهمیت نقش سایز ذرات در گسترش بیماریها کشف شده است . برای شناخت اهمیت سایز ذرات ، اخیرا راهنماییهایی برای اندازه گیری ذرات و آئروسلها در محیط کار معیارهای خاصی را برای نمونه برداری از سه سایز شامل استنشاقی ، توراسیک و ذرات قابل تنفس توضیح داده است
ادامه
بدلیل اینکه حدود تماس شغلی برای مواد دارای ذرات هوابرد هستند یا خواهند بود ، در بخش ذرات قابل استنشاق ، توراسیک یا قابل تنفس شرح داده شده اند . اکثر وسایل نمونه برداری فردی موجود در بازار ذرات با سایز مشخصی را فقط نمونه برداری و اندازه گیری میکنند . در بعضی مواقع ، بهر حال نیاز ایجاب میکند تماس با بیشتر از یک ذره ارزیابی شود . مواد با هر دوی اثرات ناحیه تنفسی و اثرات سیستمیک ، برای مثال ممکن است حدود تماس شغلی برای هر روی مواد دارای ذرات قابل استنشاق و تنفسی را داشته باشد . چند دستگاه نمونه برداری وجود دارد که اندازه گیری همزمان ذرات استنشاقی ، توراسیک و قابل تنفس را انجام دهد . یکی از این دستگاهها Respicon است که بوسیله Koch etal توضیح داده شده است . Respicon یک ایمپاکتور چند منظوره مجازی است که بعنوان نمونه برداری فردی یا محیطی میتواند استفاده شود . ایمپاکتورهای مجازی تفاوتشان با ایمپاکتورهای عمومی در این است که سطح برخورد بوسیله یک صفحه مجازی ایستا یا هوای با حرکت آرام است . در یک ایمپاکتور مجازی همانطور که توسط Marple ، chien ، TSI و Inc شرح داده شده اند ، یک آئروسل از میان یک نازل شتاب دهنده بسمت پروب جمع کننده حرکت و عبور میکند . نزدیک پروب جمع کننده یک بخش بزرگی از جریان هوا دور تر از پروب هدایت شده است ذرات کوچک با اینرسی پایین جریان آرام را دنبال میکند همانطور که در شکل 1 نشان داده شده است و بوسیله جریانهای بزرگ به منطقه دورتر حمل میشوند تا بر روی فیلتر جمع شوند . ذرات بزرگتر جریانهای آرام را قطع میکنند و حرکتشان را رو به پایین با جریانهای پایین به سمت پروب جمع کننده .
12-پرسش و پاسخ درخصوصِ ماسک های کربن فعال(N95)
مقدمه
استاندارد N95 مربوط به ماسک های یکبار مصرف ضد ذره ( موثر در برابر آئروسل هایی که پایه روغنی ندارند ) می باشد که استفاده از آن در صنعت نساجی ، کارهای صنعتی ( آهن کاری ، استیل کاری ، کار در معدن) ، کار در بیمارستان و آزمایشگاه وکنترل بیماری پیشنهاد شده است .
ماسک های N95 حفاظت کامل را در برابر آئروسل های بدون روغن که شامل موارد زیر هستند تامین می کنند :
کربنات کلسیم – خاک رس – سیمان – سلولز – سولفر – کتان – آرد – کربن – چوب – سنگ معدن آهن – آلومینیوم – سیلیکون آزاد – TB – باکتری ها
آیا استفاده از ماسکهای کاغذی رایج در آلودگی هوای تهران ، فایده ای دارد؟؟
پاسخ : همانطور که می دانید بیشترین آلاینده موجود در هوا گازهای منوکسید کربن ، دی اکسید کربن ، دی اکسید گوگرد ، ازن ، دی اکسید ازت و ذرات معلق مانند گرد و غبار و از همه بدتر ذرات معلق سرب ناشی از سوخت اتوموبیل ها هستند.
ماسکهای کاغذی با توجه به کیفیت و موادی که در آنها به کار رفته قادر به جذب و حتی کاهش گازهای ذکر شده نیستند و فقط قسمتی از گردو غبار هوا را می گیرند در حالی که مضرترین ذ ره معلق یعنی سرب به راحتی وارد ریه های افراد می گردد
فلذا با توجه به عرائض فوق این ماسکها بجزایجاد مشکلات تنفسی کار مفید دیگری انجام نمی دهند
1- آخرین تغییرات نسخه EN149-2001 کدام است ؟
از ژوئن سال 2001 به بعد مهمترین تغییری که در استاندارد EN149ذکر شده است این الزام است که تمامی رسپیراتورها باید حفاظت کامل را در برابر ذرات جامد ( غیر روغنی ) و مایعات ( میست روغنی ) تامین کنند. بنابراین دو کلاس(solid) S.و(solid &Liquid)SL به سه کلاس FFp2-FFp1-FFp3 تبدیل شدند. بنابراین به علت افزایش دامنه کاربرد ، انتخاب آنها راحتتر می شود .
2- تا چه زمانی این استاندارد با نسخه قبلی قابل فروش است ؟
در این مرحله هیچ محدویت زمانی برای تولید کنندگان قایل نشدند و همچنان می توانند باتوجه به استاندارد قبلی به تولید خود ادامه دهند .
3- مزیت رسپیراتور با طراحی big eye کدام است ؟
بطور کلی هرچه کارایی فیلتری بالاتر باشد میزان مقاومت تنفسی آن بیشتر خواهد بود . میزان کارایی و پالایندگی فیلتر FFp3 در مقابل آئروسل های جامد و مایع تا 99 درصد می باشد به همین دلیل میزان مقاومت تنفسی آن بیشتر و نفس کشیدن با آن مشکل تر شده است . بر این اساس برخی از تولید کنندگان اقدام به بزرگ کردن منطقه تنفسی نمودند . Big eye نوع خاصی از طراحی است که در آن منطقه تنفسی بزرگتر شده و بصورت تاشو می باشد و میزان مقاومت تنفسی آن کمتر گردیده است.
4- چگونه می توان اصلی یا تقلبی بودن ماسک زغال اکتیو را مشخص کرد ؟
ماسک های تقلبی وجود دارند که در آنها از کربن اکتیو تقلبی ( بعنوان پیش فیلتر ) استفاده می شود . بعضی از ماسک های کربن اکتیو هستند که فقط رنگ سیاه دارند ، اما کربن اکتیو نیستند .
آنها فقط شبیه ماسک های کربن اکتیو هستند . زیرا ظاهر آنها مشکی است .
این بخاطر آن است که تولید کننده از لایه های غیر پشمی مشکی رنگ که دارای ذغال اکتیو نیست استفاده کرده اند .
کربن اکتیو خالص از ذغالی که در دمای خیلی بالا تهیه شده بدست می آید . بنابراین کربن اکتیو در دمای خیلی بالا ذوب یا ناپدید نمی شود . لایه کربن اکتیو را از ماسک جدا کنید و سپس آنرا بسوزانید . اگر چیزی از فیبر یا لایه ذغال اکتیو باقی نماند ، شما احتمالا ماسک تقلبی خریداری کرده اید .
5- من مطمئن هستم که از ماسک ذغال اکتیو اصلی استفاده می کنم ، اما قابلیت جذب آن در مقابل گازهای آلی یا بوهای بد ، ضعیف است ؟
معمولا لایه ذغال اکتیو دارای ذغال و رزین است. بنابراین ممکن است لایه ذغال با چسب به فیبر لایه پلی استر محکم شده باشد . بنابراین رزین سوراخ های سطح ذغال را می پوشاند و قابلیت جذب لایه ذغال بطور جدی کاهش می یابد .
6- آیا ماسک های ذغال اکتیو برای همه ی محیط های کاری مناسبند ؟
این یک تصور اشتباه است که اگر ذرات غیر سمی در محیط کار شما وجود داشت ، شما نیازی به ماسک لایه ذغال اکتیو ندارید . ماسک های ذغال اکتیو درست مانند ماسک های کارتریج دار عمل می کنند (با این تفاوت که در ماسک کارتریج دار لایه جاذب وجود دارد ) ، لایه جاذب، بو و بخارات آلی را جذب می کند اما این لایه تاثیری در جذب ذرات ندارد و در کارایی آنها ( حذف ذرات ) تاثیری ندارد .
7- آیا این درست است که ماسک برای جذب ذرات کارایی کافی ندارد ؟
بطور عمومی ، ما فکر می کنیم که به دام انداختن ذرات کوچک از مشکلترین کارها می باشد . اما این یک نظر درست نیست . در تئوری فیلتراسیون 5 اصل وجود دارد :
1- حرکت برونی : بیشترین اثر را بر روی ذرات کوچک دارد .
2- گیر افتادن : بهترین اثر را بر روی ذرات بزرگ دارد .
3- برخورد داخلی : بهترین اثر را بر روی ذرات بزرگ دارد .
4- ته نشینی ( براساس وزن ) : بیشترین اثر را بر روی ذرات بزرگ دارد .
5- جذب استاتیکی : قویترین اثر را بر روی ذرات کوچک دارد .
براین اساس موارد 1 و 5 بر روی ذرات کوچک تر در حالیکه موارد 2و3و4 بر روی ذرات بزرگتر موثر هستند .
بنابراین بیشترین نفوذ را ذراتی با قطر 6/0 میکرون دارند. در استاندارد EN149:2001,NIOSH 42 CFR84 و AS1716 برای تست اندازه ذرات گیر افتاده از ( ذرات با بیشترین نفوذ MPPS ) استفاده می شود .
8- معمولترین آلاینده ها و خطرات محیط کار کدامند ؟
آلاینده ها صدمات جدی را به ریه وارد می سازند که اغلب آنها برگشت ناپذیر می باشد . محیط های کاری مختلف و مواجهه با فعالیت های مختلف خطرات متنوعی نظیر موارد زیر را می تواند بوجود آورد
گردوغبار :
سلیس و آزبست اگر وارد ریه و در آنجا مستقر شوند می توانند صدمات جدی را به بافت ریه وارد آورد . به هنگام این اتفاق بافت ریه تماس کمتری را با خون داخلِ رگها خواهد داشت . بنابراین میزان اکسیژن دریافتی کاهش می یابد و نفس کشیدن مشکل خواهد شد .
سرب :
مواد نظیر سرب باعث مسمومیت سیستمیک می شوند که وقتی وارد سیستم تنفسی می شوند به سیستم جریان خون راه پیدا می کنند و باعث صدمه به سایر بافت های بدن مانند سیستم عصب مرکزی می گردد .
بخارات :
بخارهای آلی که وارد جریان خون می گردد دارای اثر بیحسی بر روی مغز هستند و سبب گیجی می شود .
9- بیماری های تنفسی کدامند ؟
هنگامیکه واکنشهای آلرژیکی اتفاق می افتد مقدار خیلی کمی از یک ماده تولید بیماری تنفسی می کند . نظیر :
آسم : گرفتگی سینه – خس خس کردن به هنگام نفس کشیدن – نفس نفس زدن
واکنش آلرژیکی : نشانه های آن نفس نفس زدن ( شببه آنفولانزا )
ورم غشاء بینی : گرفتگی بینی
وقتی فردی حساس باشد ، ادامه تماس می تواند منجر به تشدید علائم و آسیب دائمی برای وی شود . افرادی که دارای گرفتگی بینی هستند ممکن است دچار آسم پیشرفته شوند . صدمات آسم در اثر مواجهه با هوای سرد و دود سیگار شدیدتر خواهد شد.
10- مفاهیم OEL/PEL/MAC/TLV کدام است ؟
تمامی این حروف اختصاری مربوط به غلظت ذرات معلق در هوا هستند و معرف شرایطی هستند که در آن مواجهه تکراری
در طول روز برای سلامتی وی مضر نمی باشد .
OEL: حد مواجهه حرفه ای ( شغلی )
PEL : حد مواجهه مجاز
MAC: بیشترین غلظت قابل قبول
TLV: حد آستانه مجاز
مقدمه
نمونه یک MSDS
سوالات مهمی که بایستی هنگامیکه MSDS خوانده میشود پاسخ دهیم.
13-برگه اطلاعات ایمنی مواد Material Data Safety Sheet
(MSDS)
مقد مه
برگه اطلاعات ایمنی مواد MSDS اطلاعات پایه ای در باره مواد یا فراورده های شیمیایی فراهم میکند . آن دارای اطلاعاتی پیرامون خصوصیات ، پتانسیل آسیب زایی مواد ، نحوه استفاده ایمن و چگونگی برخورد در مواقع اضطراری میباشد. این متن برای راهنمایی افرادیکه از MSDS استفاده میکنند ، تهیه شده است و دارای اطلاعات مورد نیاز برای آگاهی از خطرات و احتیاطات لازم برای استفاده ایمن از فراورده های شیمیایی میباشد.
MSDS های شرکتهای مختلف ممکنه شبیه هم نباشد اما آنها دارای یکسری اطلاعات پایه ای هستند
MSDS نقطه ضروری شروع برای اجرای یک برنامه کامل ایمنی و بهداشت برای مواد میباشد. MSDS ها منبع کاملی از اطلاعات برای دارندگانشان نیستند . بیشتر MSDSها توسط کارخانجات یا تهیه کنندگان مواد ، آماده میشود . بنابراین آنها بطور عمومی به طبیعی بودن گرایش دارند .آنها سعی میکنند اطلاعاتی مختصر که تمامی پیش بینیهای منطقی را در صورت استفاده از مواد نشان دهد . مانند قوانین محلی که بایستی رعایت شوند وجود دارد. این قوانین عموما در MSDSها توصیف نشده اند .
وقتی شما یک MSDS را میخوانید بایستی بخاطر داشته باشید که سه نوع خط ممکنه با استفاده از فراورده های شیمیایی مرتبط باشد.
خطرات بهداشتی BMC بعنوان مثال تماس پوست با اسید باعث سوختگی میگردد.
خطرات حریق : بعنوان مثال پروپان خیلی آسان میسوزد و ممکن است منفجر شود .
خطرات واکنش پذیری : بعنوان مثال ترکیب آمونیاک و سفیدکننده های خانگی باعث انتشار گازهای مضر میگردد.
تمامی پتانسیل خطر مواد را ارزیابی کنید . یک MSDS خوب اطلاعات ویژه و کاربردی را فراهم خواهد کرد .
نمونه یک MSDS
بخش 1 : اطلاعات محصول
بخش 2 : عناصر خطر زا
بخش 3 : اطلاعات فیزیکی
بخش 4 : خطر حریق و انفجار
بخش 5 : اطلاعات واکنش پذیری
بخش 6 : خصوصیات سم شناسی /اطلاعات خطرات بهداشتی
بخش 7 : کمکهای اولیه
بخش 8 : پیشگیری
بخش 9 : اطلاعات تهیه کننده MSDS
بخش 1 : اطلاعات محصول
اولین چیزی که بایستی وقتی MSDS بدستتان رسید انجام دهید اطمینان از درستی MSDS با ماده ای است که با آن کار میکنید
شناسایی محصول در MSDS که معمولا نام محصول است بایستی دقیقا همان شناسه روی برچسب WHMIS باشد . دربخش نام محصول ، نام کارخانه یا تهیه کننده به ما ممکنه در تایید اینکه MSDS صحیح را داریم کمک میکند .
. این میتواند اطلاعات معتبری باشد زیرا میتواند نشان دهد که روش بکار گرفته و استفاده مواد مورد انتظار بوده است .
. تهیه یا توزیع کننده شرکتی است که مواد را برای شرکت شما می آورد . در برخی موارد نام و آدرس تهیه کننده و نام و آدرس کارخانه در MSDS آورده میشود . در مابقی موارد فقط یک آدرس ممکنه داده شود. به این علت MSDS ممکنه نام و آدرسی داشته باشد که با نام و آدرس دپارتمان فروش که برای خرید محصول مورد استفاده قرار گرفته یکی نباشد . با این وجود زمانیکه میخواهید MSDS را بروز کنید معمولا امکان وجود دارد که با توزیع کننده یا کارخانه دیگری تماس بگیرید.
بخش 2 : عناصر خطر زا
تمامی عناصری که دارای پتانسیل خطرزایی هستند باید در MSDS لیست شوند . در بعضی موارد، شناسایی یک یا تعداد بیشتری از عناصر که توسط سازنده مورد توجه قرار داده شده جزء اطلاعات محرمانه تجاری است . در این موارد سازنده ممکن است برای فرار از قانون اطلاعات مواد خطرناک رامخفی کند .
. اگر عناصر معیارهای قانونی برای اطلاعات محرمانه شغلی را رعایت کرده باشد ، ادعا پذیرفته میشود و وضعیتی در MSDS نشان داده خواهد شد که معافیت گرفته شده است البته با تاریخ و تصمیمات قانونی است
بگیرد.
MSDSها معمولا حدود مواجهه شغلی رایج از قبیل TLV ها که توسط ACGIH تدوین شده را میدهند . حدود مواجهه قانونی کانادا میتواند متفاوت باشد بستگی به حوزه قانونی (ایالتی ، محلی، دولتی) قانونا شرکت شما بایستی از حدود قانونی که ضروریست در MSDS لیست شود پیروی نماید .
متخصصین ایمنی و بهداشت از حدود مواجهه استاندارد شده در هنگام نمونه برداری هوا استفاده میکنند . انداز گیری غلظت هوابرد در محیط کار و مقایسه با حدود مواجهه و پیشنهاد در جهت کاهش مواجهه کارگران بستگی به نتایج بدست آمده و ارزیابی مجدد دارد .
سایر اطلاعات در مورد عناصر مواد ، بعنوان مثال شماره ثبت سرویس تجزیه شیمیایی (CAS) ، LC50 ، LD50 ممکنه در این بخش قرار بگیرند . شماره CAS ممکنه برای تایید شناسایی عناصر یا بدست آوردن اطلاعات اضافی مورد استفاده قرار گیرند.
بخش 3 : اطلاعات فیزیکی
بخش داده های فیزیکی ، اطلاعات فنی و خصوصیات مواد را به ما میدهد . شما بایستی بررسی کنید که ماده ای که توضیح داده شده (حالت فیزیکی و شکل ) همان ماده ایست که شما در اختیار دارید . اگر اینطور نیست شما ممکنه MSDS درستی را نداشته باشید . یا ممکنه ماده کهنه باشد یا در طی حمل و نقل یا انبارسازی تغییر شکل پیدا کرده باشد . در هر مورد ، اطلاعا ت MSDS ممکنه بکار نرود و شما بایستی اطلاعات اضافی بدست آورید .
اطلاعات موجود در این بخش جهت کمک به تعیین وضعیتهایی که تحت آن ماده ممکنه خطرناک شود ، بکار میرود . متخصصین فنی این اطلاعات را برای توسعه روشهای کاری برای کنترل مواجهه ، انبار سازی ، حمل و نقل ، و پاک سازی در صورت ریخته شده استفاده میکنند .
عموما خصوصیات فیزیکی مختلفی در MSDS داده میشود ( حد بویایی ، وزن مخصوص ، فشار بخار،دانسیته بخار،میزان تبخیر،نقطه جوش،نقطه انجماد،ph،و ضریب توزیع آب/روغن
بخش 4 : خطر حریق و انفجار
هدف این بخش تشریح هر گونه خطرات حریق و انفجار مرتبط با مواد است . این اطلاعات با اطلاعاتی از داده های بخش واکنش پذیری ترکیب میشود و میتواند در تعیین محلی مطمئن برای انبار سازی مورد استفاده قرار گیرد. (مانند مایعات اشتعال پذیر) اطلاعات این بخش همچنین میتواند برای برنامه ریزی تعیین نوع مناسب و محل قرار گیری خاموش کننده های حریق و همینطور برای طرح ریزی بهترین پاسخ به آتش برای سایت کاری ویژه بکار رود . مقداری از اطلاعات این بخش برای مبارزه با آتش و پاسخ اضطراری پرسنل میباشد.
اگر ماده دارای پتانسیل خطر حریق است . شما بایستی احتیاطهای ویژه حمل و نقل یا سایر ارزیابیهای کنترلی لازم برای پیشگیری از حریق را بدانید . شما همچنین بایستی احتیاطهای اضطراری برای اجرا در مواقعی که حریق در محیط کار بوقوع میپیوندد را بدانید
بخش 5 : اطلاعات واکنش پذیری
بخش داده های واکنش پذیری هر وضعیتی که تحت آن ماده ناپایدار گشته یا میتواند خطرناک شود را تشریح میکند . مواد ناپایدار ممکنه تجزیه شوند و باعث حریق،انفجار یا شکلی مواد جدید که خطرات مختلفی دارد ، میشود . بعنوان مثال این مواد شیمیایی جدید (محصولات تجزیه پذیر) ممکنه سمیتی بیشتر یا اشتعال پذیرتر از ماده اصلی باشند . وضعیتهایی از قبیل گرما ، نورخورشید ، و طول عمر ماده شیمیایی میتواند باعث ناپایدار شدن شیمیایی یا تجزیه شوند ، بنابراین این مواد احتیاج به انبارسازی ویژه و احتیاطهای حمل و نقل میباشند .
مواد ناسازگار موادی هستند که ممکنه اگر با هم مخلوط یا در کنار هم باشند واکنش شدید دهند یا منفجر شوند . این مواد بایستی جداگانه نگهداری شوند و نبایستی مخلوط شوند مگر اینکه احتیاطهای ویژه در نظر گرفته شود . شما بایستی اطلاعات این بخش را بدانید تا اینکه بتوانید بطور ایمن حمل و انبار کنید و از مخلوط شدن مواد ناسازگار پیشگیری کنید .
بخش 6 : خصوصیات سم شناسی /اطلاعات خطرات بهداشتی
بخش خصوصیات سم شناسی راههایی را که ممکنه مواجهه با مواد اتفاق بیفتد و اثرات مضر آنها را توصیف میکند . بایستی این مسئله عمومی را که هر کس از یک روش تاثیر نخواهد پذیرفت را مورد توجه قرار داد. بعلاوه راهی که ماده از طریق آن در محل کار مورد استفاده قرار میگیرد و تحت تاثیر میزان خطرات بهداشتی آن قرار میگیرد ، اهمیت دارد.
بخش 7 : کمکهای اولیه
بخش کمکهای اولیه کارهاییی را که بایستی فورا در موارد مواجهه با مواد انجام شود را توضیح میدهد . هدف کمکهای اولیه کاهش جراحات و اختلالات بعدی میباشد. در موارد جدی کمکهای اولیه ممکنه برای زنده نگه داشتن مصدومین ضروری باشد.
بخش 8 : پیشگیری
این بخش اقدامات پیشگیرانه برای کار ایمن با مواد را ارائه میکند . بایستی توجه داشته باشیم که تمامی MSDSهای نوشته شده ما را تمامی پیش بینی های معقول را ارائه میدهند .
بخش 9 : اطلاعات تهیه کننده MSDS
شماره تلفن تهیه کننده MSDS که در این بخش داده میشود بعنوان بهترین نقطه شروع برای بدست آوردن اطلاعا ت بیشتر در زمینه ایمنی و بهداشت از تهیه کننده MSDS میباشد.
این خیلی مهم است که شما MSDS بروز داشته باشید .
تاریخ تهیه آن معمولا در انتهای این بخش می آید .
سوالات مهمی که بایستی در هنگام خوانده شدنMSDS پاسخ داده شوند
1- آیا شما MSDS درست را برای ماده ای که با آن کار میکنید یا کار خواهید کرد دراختیار دارید؟
2- آیا MSDS شما بروز است ؟
3- آیا توضیحات آن در مورد ماده ، با آنچه که دارید منطبق است ؟
4- آیا این ماده میتواند بسوزد یا منفجر شود ؟
5- آیا این ماده ناپایدار است ؟ اگر است تحت چه شرایطی ؟
6- آیا این ماده با سایر مواد شیمیایی واکنش میدهد ؟ اگر اینطور است با چه موادی؟
7- آیا محل کار شما نیاز به کنترل های مهندسی دارد؟
8- آیا این ماده به احتیاطهای ویژه بای حمل نیاز دارد؟
9- آیا به تجهیزات حفاظتی نیاز دارید؟
10-آیا درهنگامیکه این ماده را با سایر مواد شیمیایی مخلوط میکنید بایستی دقت کنید؟