(آب و هوای بد باتلاقی)
مالاریا
مالاریا
مهمترین بیماری انگلی در دنیاست که به علت :
انواع پلاسمودیوم
F
V
M
O
ایجاد می شود.
این بیماری بوسیله ی :
آنوفل ماده (خونخوار)
منتقل می گردد.
گلبول انگل زده
در این بیماری گلبول های سرخ تحت هجوم قرار می گیرند.
بیماری به صورت حملات پریودیک ایجاد می شود و چهار مرحله دارد.
Cold Stage
Hot Stage
Sweating Stage
Chronic Stage
ویژگی های عامل مولد
ویژگی های مورفولوژیک انواع پلاسمودیوم
O
M
F
V
Plasmodium Knowlesi
چرا مالاریا مهم است؟
گستردگی و شیوع بالای بیماری
شیوع مقاومت علیه داروها و حشره کش ها
موربیدیتی ومورتالیتی بالا
تحمیل هزینه های گزاف به جامعه
شیوع در جهان…
400 میلیون نفر در سال (90% در آفریقا)
بیش از 90 کشور دنیا مالاریا خیزند.
2.4 میلیارد نفر در دنیا در معرض خطر ابتلا به مالاریا هستند.
شایعترین نوع مالاریا در سطح جهان و ایران؟
Plasmodium Vivax
شیوع مالاریا در ایران قدیم…
دکتر ژیلمور در سال 1303 در باره ی وضعیت
مالاریا در ایران می نویسد :
مالاریا شایعترین بیماری در ایران است.
هر سال حدود 5 میلیون نفر از جمعیت 13 میلیون نفری ایران به مالاریا مبتلا می شوند.
حداقل 75% از جمعیت کشور در مناطق به شدت مالاریاخیز زندگی می کنند.
حدود 41% از کل مرگ ها ی سالانه به علت مالاریا است.
مناطق شمال و جنوب ایران هیپرآندمیک هستند.
بروزمالاریا در ایران در سال 1386
بروز شدید: سیستان – بلوچستان – هرمزگان
بروز متوسط: کرمان – فارس – شیراز سمنان – یزد – تهران – قـــم – قزوین اصفهان – کاشان – بوشهر – مازندران
بروز پایین: آذرشرقی و غــــــربی – گلستان گیلان – زنجان – کردستان – کرمانشاه ایلام خوزستان – چهارمحال – مرکــــــزی اردبیل
استان هایی که بیشترین آلودگی را دارند
تا سال 1386، 93% مـوارد مــالاریا در کشور از 3 استـان کـــــرمان ، سیستان و بلوچستان و هرمزگان گزارش شـده است وبیشترین موارد نیز(53 درصد) مــربوط به استان سیستان و بلوچستان بوده است.
ایران:
17060 مورد
پاک ترین همسایه:
ازبکستان(1)
آلوده ترین همسایه:
افغانستان (591441)
آلوده ترین در منطقه:
هندوستان(1781336)
کل دنیا:
مورد408388706
آلوده ترین در دنیا:
تانزانیا(10712526)
موربیدیتی
آنمی ، خستگی ، از دست دادن آب و الکترولیت های بدن و اتلاف انرژی کار – بروز عوارض حاد – بر وز عوارض مزمن
خطرناکترین و اورژانس ترین مالاریا کدام است؟
مالاریا فالسی پاروم
مزمن ترین مالاریا کدام است؟
مالاریا مالاریه
مورتالیتی
سالانه 3 میلیون نفر در دنیا.
در آفریقا سالی 800 هزار کودک زیر 5 سال.
بیشترین مرگ در کشور کنگو.
تحمیل هـزینه؟
در 30 سال گذشته ،بیش از 100 بیلیون دلار به آفریقا ضرر وارد کرده.
سالی یک بیلیون دلار برای کنترل بیماری نیاز.
سالی حدود 84 میلیون دلار خرج تحقیقات.
اتلاف نیروی کار به علت کم خونی های مکرر
پاتوژنز و سیر بالینی مالاریا
چرخه ی انگل
خونخواری آنوفل
گامتوسیت ماده
گامتوسیت نر
زایگوت
ااکینت
اسپورزوئیت
چرخه ی حیاتی در بدن پشه
ااسیست
چرخه ی حیاتی انگل مالاریا در بدن انسان
مرور نکات
اسپوروزوئیت ها چه مدت در خون می مانند؟
آیا علیه آنها آنتی بادی تشکیل می شود؟
عضو هدف آنها کجاست؟
از هیپنوزوئیت ها چه می دانید؟
چرا مروزوئیت ها گلبول قرمز را انتخاب می کنند؟
شیزونت نسجی و گلبولی چیست؟
انگل ها کدام گلبول های سرخ را گرفتار می کنند؟
ویواکس و اواله : گلبول های جوان
مالاریه : گلبول های قرمز مسن تر
فالسی پاروم : تمام انواع گلبول های قرمز
برای ایجاد عفونت تعداد 10 انگل لازم است.
چه موقع خون عفونت زاست؟
وقتی در هر سی سی خون سه گامتوسیت وجود داشته باشد.
سیربالینی
دوره ی کمون؟
F
V
M
O
12d
14d
17d
28d
لرز شدید به علت آزاد شدن مروزوئیت ها و رنگدانه ها در خون
تب بالا
به علت واکنش بدن در مقابل لرز
تعریق شدید
splenomegaly
Profound Anaemia
convulsion
Opisthotonos
طول دوره بیماری
فالسی پاروم : 2 تا 3 سال
ویواکس و اواله : 3 تا 4 سال
مالاریا : چند سال
عوارض مالاریا
مالاریای مغزی
D.I.C
عواملی که در وخامت مالاریای فالسی پاروم دخالت دارند :
سرکوب ایمنی
اسپلنکتومی
بارداری
شدت پارازیتمی
عواملی که در پیش آگهی مالاریای مغزی دخالت دارند :
هیپوگلیسمی – نارســایی کلیــه – همــوگلوبینــوری اسیـــدوز متابولیک – ادم ریه – خونـریـزی شبکیـه سه ماهه سوم بارداری شکم اول – لکوسیتوز بیش از 12000 – افزایش لاکتات سی اس اف – کاهش قند سی اس اف – افــزایش شــدید اوره و کراتینین کاهش شدید هماتوکریت – افزایش ترانس آمیناز ها
پارگی طحال
عود : فعال شدن هیپنوزوئیت ها
ظهور مجدد : رشد انگل های داخل گلبولی که از تاثیر دارو مخفی
مانده اند.
فیبروز طحال : مالاریا مالاریه
نکات دیگر اپیدمیولوژیک
ناقل مالاریا
میزبان اصلی انگل آنوفل ماده است و دوره جنسی در این میزبان طی می شود.
آنوفل از لارو تا پشه ی بالغ (ماده-خونخوار)
تعداد گونه های آنوفل ناقل و غیر ناقل در جهان و ایران؟
450#
65#
در جهان:
درایران:
19
7
گونه های آنوفل شناخته شده در ایران کدامند؟
کولیسی فاسیس
استفنسی
سوپرپیکتوس
ماکولی پنیس
ساکاروی
دتالی
درجه ی حرارت مناسب برای رشد پشه؟
بین 16 و 30 درجه ی سانتی گراد
رطوبت مناسب برای رشد پشه؟
رطوبت 60%
ارتفاع مناسب برای رشد پشه؟
زیر 2000 متر
زمان مناسب برای گزش پشه؟
سپیده ی صبح
غروب آفتاب
عادت تخم ریزی؟
آب های جاری
A.Fluviatilis
آب های شور
A.Sandaicus
چاه
قنات
چشمه
مخازن آب
A.Stephensi
محل های مناسب دیگر
یک فرصت مناسب برای تشدید زاد و ولد پشه.
بارندگی
طول عمر آنوفل؟
پشه ای که به خواب زمستانی می رود : 9 ماه
گامبیاسه ( ناقل مهم در آفریقا ) : 3 ماه
ماکولی پنیس : 1 ماه
آنوفل نر : 2 هفته
پشه پس از 10 تا 12 روز پس از خون خواری عفونی می شود.
استراتژی مبارزه با مالاریا کم کردن این 10 روز است.
اگزوفیل
آندوفیل
اگزوفاژ
آندوفاژ
آنتروپوفیل
زئوفیل
ماده خون خوار نر گیاه خوار
خون خواری
ارتباط بروز بیماری با تراکم پشه؟
Culicifacies:
Flaviatilis:
تعداد زیاد نیاز
تعداد کم نیاز
مخزن و منبع؟
بیماران مبتلابه ویژه کودکان2تا9 ساله
شمپانزه ی آفریقایی
فلاکون ها نیز به یک نوع مالاریا مبتلا می شوند.
خون آلوده
منبع:
راه های انتقال مالاریا کدامند؟
رونالد راس کاشف راه اصلی انتقال مالاریا
نیش پشه ی آنوفل
ترانس فیوژن خون
انتقال از مادر به جنین
افراد حساس در مقابل ابتلا
مسافرین به مناطق آلوده
کودکان در مناطق آندمیک
زنان باردار به ویژه زنان اول زا
افرادی که جراحی شده اند
مبتلایان به سرکوب ایمنی
دافی مثبت ها
مبتلایان به سیکل سل آنمیا
مبتلایان به سوء تغذیه
کسانی که اسپلنکتومی شده اند
واجدین گروه خونی آ
افراد مقاوم در مقابل ابتلا
موارد بیماری در گروه خونی اُ کمتر است.
o
مقاومت به مالاریا
نوزادان
دافی منفی ها
مبتلایان به هموگلوبینوپاتی ها
علل مقاومت نوزادان چیست؟
پوشاندن نوزاد
وجود هموگلوبین جنینی
انتقال ایمونوگلوبولین جی از مادر
تغذیه با شیر مادر
حمله ثانویه
مالاریا در حالت طبیعی و از راه های متعارف ، از انسانی به انسان دیگر منتقل نمی شود ، لذا حمله ثانویه ندارد.
آندمیسیتی
اگر در منطقه ای موارد مالاریا در طی 3 سال متوالی انتقال یابد و قابل سنجش باشد آن منطقه را آندمیک می گویند.
درجات آندمیسیتی
هیپوآندمیک : بزرگی طحال در کودکان 2 تا 9 سال صفر تا 5 درصد
مزوآندمیک : بزرگی طحال در کودکان 2 تا 9 سال
11 تا 50 درصد
هیپرآندمیک : بزرگی طحال در کودکان 2 تا 9 سال
50 تا 75 درصد
هولوآندمیک : بزرگی طحال در کودکان 2 تا 9سال 75< درصد
پیشگیری و کنترل مالاریا
حذف مالاریا
مرحله قبل از حذف
یک مورد در هزار نفر از افراد در معرض خطر
مرحله حذف
موارد اسمیر مثبت در کمتر از 5% موارد مشکوک
اماکن مستعد برای زاد و ولد آنوفل
بهسازی
توسعه ی شبکه ی آبیاری و زهکشی
گیاه دافع آنوفل؟
اوکالیپتوس
سم پاشی
استفاده از لاروکش
Temephos
استفاده از ماهی گامبوزیا برای مبارزه با لارو های آنو فل
پشه بند که می توان آنرا آغشته به پرمترین کرد. اثر ابقایی : 6 تا 12 ماه
استفاده از:
خیساندن پشه بند در20 لیتر پرمترین1تا2 درصد به مدت 1 دقیقه
در یک مطالعه در چین ، دو میلیون پشه بند آغشته به سم در چند استان توزیع شد و بروز مالاریا در بین استفاده کنندگان پشه بند تا 87% کاهش یافت. همین برنامه در ویتنام برای 4 هزار نفر اجرا شد و بروز تا 80% کاهش یافت.
Anti malarial Unit
Use of :
استفاده از مواد دافع حشرات
(Replants)
پالایش خون
روش های ژنتیکی
به کارگیری ژن های مخرب
بر هم زدن نسبت جمعیتی پشه ها
عقیم کردن پشه ها
و….
شیمیوپروفیلاکسی با کلروکین
استفاده از مفلوکین در موارد مقاوم
واکسیناسیون مالاریا
Spf66 vaccine
Or:Pfs 25 Vaccine
پایان