عنوان : فرآوری محصولات جانبی دامی نام و نام خانوادگی : یاسمن صالح استاد مربوطه :دکتر فرهاد نژاد کورکی
اثرات فاضلاب و ضایعات دامی بر محیط زیست :
فاضلاب این منابع به دلیل پراکنده شدن باکتریها و ویروسهای بیماریزا وهمینطور آلوده شدن آبها سحطی و زیرزمینی و تجمع حیوانات موزی تهدید کننده سلامت افراد جامعه می باشد.
فاضلاب کشتارگاهها به دلیل داشتن رنگ و و کدورت جلوه زشت و ناپسندی را ایجادمی کندمیزان مواد ایجاد کننده بو ممکن است به حدی باشد که اثرات نامطلوبی را به محیط زیست انسانی بوجود آورد .
بدلیل دارا بودن بالاBoD,CoD اکسیژن محلول رودخانه بطور چشمگیری کاهش یافته و باعث از بین رفتن ماهیان آبزی می گردد . این عامل حتی در پدیده شکوفایی جلبکها نقش بسزایی داشته و مرگ ماهیان را دو چندان می کند .
اقتصاد صنایع گوشت در جهان بر این اساس است که فراورده جنبی دامی مورد مصرف واقع شده و در نتیجه منجر به توسعه صنعت دامپروری و تولیدات دام زنده گردد این موضوع در هر زمانی به معنای ایجاد افزایش ارزش غذایی یا محصول است که مستلزم انجام فراوری بیشتر است.
خوشبختانه اخیراً در کشتارگاههای طیور ضایعات بازیافت شده و با عملیات پخت بصورت پودر گوشت برای درست کردن غذای طیور آبزیان و دامداری بکار می رود .
استخوان دامها نیز برای استفاده از پودر استخوان بکار برده می شود ولی این روش به دلیل سوزاندن استخوانی باعث آلودگی هوا شده و حتی بوی ازاد دهنده آن منطقه اطراف خود را تحت الشعاع قرار می دهد .
با توجه به موارد فوق می توان اینگونه استنباط کرد که با توسعه اطلاعات فن آوری می توان اغلب مشکلات زیست محیطی را مهار کرده و یک توازن معقول بین تکنولوژی و حفظ محیط برقرار کرد
محصولات و فرآورده جانبی
فراورده خوراکی جانبی این محصولات به میزان 20 تا 30 درصد وزن زنده دام .5 تا 6 درصد وزن زنده طیور تشکیل می دهد
اصول تولید فرآورده جانبی مواد خام با حداقل دستکاری در مسیر انتقال قرار می گیرد مسیر انتقال باید دارای نور کافی و تهویه بوده و دیوارها و کف آن نفوذ ناپذیر باشد . کف مسیرهای انتقال باید دارای شیب باشد طوری که به سمت کانال روباز که به سوی محفظه جمع آوری چربی و مواد زاید است ، هدایت شوند.
خون اگر خون به صورت بهداشتی جمع آوری شود ازآن می توان برای مصرف انسان استفاده کرد. به منظور مقرون به صرفه بودن ،این امر فقط در کشتارگاههای پیشرفته میسر است. در کشتارگاههای کوچکتر یا ساده تر خون بر زمین پخش می شود که جنبه بهداشتی محیط زیست و نیز از نظر همسایگی کشتارگاه مطلوب نیست .
خون درهنگام بازیافت به صورت های زیر به مصرف می رسد. .
– خشک کردن در شرایط خاص و به عنوان یک ماده افزودنی جهت خوراک دام و طیور
– استفاده از آن در کودسازی به روش سنتی
– استفاده از خون و احشاء بعنوان غذای ماهی در حوضچه های پرورشی بعضی از انواع ماهی مثل قزل آلا
.استخوان:
استخوان باید سریع به روش بهداشتی حمل و نقل گردد. محصول نهایی حاصل از فراوری استخوانهای خوراکی شامل چربی،پودر استخوان و ژلاتین و نیز پودراستخوان و گوشت است
پودر استخوان ازنظر دارا بودن مقادیر بالایی از کلسیم و فسفر به عنوان بخشی از ترکیبات غذای طیور و کودهای مصرفی به کار میرود..پودر استخوان های آهکی شده درصنعت سفال گری ،چینی سازی ،خالص سازی نقره،تصفیه و ذوب مس مصرف میشود.از زغال استخوان در مواد رنگ زدایی، تصفیه شکر و استحکام به ترکیبات مورد مصرف در تهیه استیل استفاده میشود.
از پودر استخوان های ویژه برای حذف املاح فلورین در آب آشامیدنی استفاده میگردد.
پوست:
یکی از اشیایی که بسیاری از نیازهای اساسی انسان را در روزگاران بسیار دور تامین میکرد پوست حیوانات بود، که از پوست آنها به روش های گوناگون برای تهیه پاپوش، تیردان چرمی، چکمه و غیره استفاده می کردند . امروزه با وجود گذشت قرنها هنوز پوست حیوان یکی از مواد اساسی برای تهیه لباس ، پوشاک و وسایل دیگر و نیز جنبه های تزیینی ارزش اقتصادی و صنعتی خود را حفظ کرده است .امروزه چرم به صورت یک صنعت بزرگ در آمده است
این قطارها از ۸۰% سوخت دیزل و ۲۰% سوخت زیستی به دست آمده از حیوانات استفاده می کنند.
دیزل زیستی، آلودگی هوارا کاهش می دهد و کمک می کند تا هزینه سوخت را کاهش دهد. این نوع از سوخت از چربی بلا استفاده گاو به دست می آید که به مراتب از آلودگی کمتری نسبت به سوخت های زیستی گیاهی برخوردار است.
قطارهایی با سوخت گوشتی، سلول مصنوعی
بازیافت فضولات دامی وتولید بیوگاز راهی جهت تولید انرژی
توسعه دامپروری و مرغداری باعث افزایش آلودگی حاصل از فضولات می شود در صورت عدم توجه و مدیریت صحیح در فرآوری آنها می تواند مشکلات زیست محیطی ایجاد نماید .
سه روش برای بازیافت زائدات دامی و مرغی وجود دارد. روش اول تصفیه هوازی که نیاز به مقداری انرژی دارد ولی در مجموع باعث ذخیره انرژی به صورت غیر مستقیم می شود. روش دوم تصفیه بی هوازی که مقداری انرژی به صورت بیوگاز تولید می شود .روش سوم سوزاندن آنها در کوره .
منابع :
) بهداشت گوشت Meat Hygiene(
/ تالیف: جوزف گریسی – دیوید س . کالینز-روبرت هیوی
اینترنت