روش های برداشت از مخازن
انرژی مخزن
وجود نفت،گاز و آب در یک مخزن به تنهایی ارزش برداشت از مخازن را تعیین نمیکند.
چه عواملی باعث جریان سیال از یک نقطه در مخزن به محفظه ی چاه می شوند؟
عوامل
1- گرادیان فشار
2- نیروی ثقل
3- مویینگی
روشهای برداشت نفت از مخازن
1- رانشهای طبیعی(Natural Drives)
2- رانشهای مصنوعی(Artificial Lift)
3- رانشهای ثانوی(Secondary Recovery)
رانش های طبیعی
در این حالت انرژی موجود در سیالات مخزن در حدی است که با نیروهای طبیعی به سطح زمین رانده می شوند.
انواع رانش های طبیعی
1- گاز رانش یا رانش تخلیه ای(Depletion Drive)
2- آب رانش
3- رانش ترکیبی
گاز رانش یا رانش تخلیه ای
انرژی لازم برای رانش نفت از گاز مخزن تامین می شود.
به دو حالت امکان پذیر است.
حالت اول: مکانیزم رانش گاز حل شده در نفت(Solution Gas Drive)
مشخصه مخازن رانش به وسیله گاز حل شده
فشار مخزن به گونه ی سریع و پیوسته کاهش می یابد .
نسبت گاز به نفت در ابتدا کم است ، سپس به تدریج افزایش می یابد و به بیشترین مقدار می رسد آنگاه بار دیگر کاهش می یابد .
بازده بهره برداری در این گونه مخازن بین 5 تا 30 درصد است.
در مراحل نخستین برداشت چاههای تولیدی انرژی خود راازدست می دهند.
حالت دوم: مکانسیم رانش بوسیله گاز کلاهک
مشخصه مخازن رانش بوسیله گاز کلاهک
فشار مخزن به آهستگی و به گونه ی پیوسته کاهش می یابد .
نسبت گاز به نفت به گونه ی پیوسته در بخش های بالایی چاههای تولیدی افزایش می یابد.
به علت اینکه انرژی کل مخزن زیاد است زمان برداشت طولانی است و بستگی به حجم گاز داخل کلاهک دارد .
گازهای موجود در مخزن بیش از مقداری است که در نفت حل می شود و به گونه آزاد در کلاهک مخزن موجود است.
انرژی مخزن بستگی به حجم گاز داخل کلاهک دارد.
بازده برداشت بین 20 تا 40 درصد مقدار موجود در مخزن است .حفاری این گونه چاهها باید به گونه ای باشد که گاز کلاهک خارج نشود تا انبساط آن بتواند باعث رانش نفت شود
مکانیسم آب رانش
انرژی لازم ناشی از فشار آبهای زیرزمینی
اگر سنگ مخزن نفوذپذیری کافی داشته باشد آب می تواند به جای نفت برداشتی جایگزین شود در این صورت بازده نفت مخزن زیاد خواهد بود.
مخازن آب رانشی به دو حالت وجود دارند.
مشخصه
1- تا زمانی که حجم نفت برداشتی معادل حجم آب جایگزین است فشار مخزن ثابت است .
2- اگر فشار مخزن ثابت بماند نسبت حجم گاز حل شده به حجم نفت ثابت می ماند زیرا در مخزن گازهای حل شده در نفت جدا نمی شود .
3- تولید آب در چاه ممکن است زود شروع شود و به گونه ی شایانی افزایش یابد
4- اگر مقدار آب تولید شده همراه نفت از یک حد معین بگذرد مخزن قابل برداشت نیست .
5- بازده برداشت می تواند تا 75 درصد نفت موجود در مخزن باشد .
6- نگاره ی 4-12 یک مخزن آب ران را نشان می دهد که از نوع آرتزین است .( آب های سطحی زمین در ارتباط با مخزن می باشد .)