دانشمندان شیمی
مقدمه
آغاز شیمی همراه با پیدایش حیات بر روی زمین بود . تمام پدیده های (طبیعی، مصنوعی) زمان مربوط به علم شیمی بود به عنوان مثال هنگامی که کوه های آتشفشان فعال می شد مواد مذاب آتشفشان ٬گاز های سمی ایجاد شده و… همگی جزو مواد شیمیایی به حساب می آیند . شیمی یعنی زندگی ، زیرا ما در زندگی در تمام عمر با علم شیمی بدون آنکه متوجه آن شویم سر و کار داریم به عنوان مثال ما بدون آنکه متوجه بشویم به چای آبلیمو اضافه می کنیم و این کار یک تغییر شیمیایی است.
مقدمه
به علت اینکه شیمی در دوران ها و کشور های مختلف فرق داشت دانشمندن شیمی را به سه دوره تقسیم کردند که در زیر به شرح این سه دوره می پردازیم :
۱ـدوران شیمی باستان : در این دوره علم شیمی تازه علاقه مندان زیادی پیدا کرد و به همین دلیل دوران ابتدایی علم شیمی بود اکثر دانشمندان این دوره در یونان باستان زندگی می کردند به همین دلیل قلمرو شیمی در آن زمان یونان باستان بود و از دانشمندان معروف همان دوره می توان ارسطو ٬سقراط٬دموکریت و … را نام برد.
مقدمه
۲ـ دوران کیمیا گری : در این دوره بیشتر دانشمندان مسلمان بودند و قلمرو این دوره تقریبا کشور های خاورمیانه امروزی بوده اند . در این دوره کیمیا گران بر این فکر بودند که ماده فرضی قرمز رنگی وجود دارد که اگر آنرا به فلزات بی ارزش بمالند آن فلز به طلا و نقره تبدیل می شود (سنگ فیلسوفان) و همین طور ماده ای وجود دارد که به انسان عمر جاوید میدهد (اکسیر حیات). کیمیا گران برای کشف این دو ماده وسایل را ابداع کردند ولی هیچ کدام به نتیجه نرسیدند و از دانشمندان معروف این دوره می توان زکریا رازی و جابر بن حیان را نام برد .
مقدمه
۳ـ دوران شیمی نوین : بعد از اینکه دانش شیمی کیمیاگران به وسیله کتاب ها و مقالات به اروپا منتقل یافت آنها از این دانش استفاده کردند و خود را بالا تر از آنها بردند و قلمرو شیمی به اروپا منتقل شد در این دوره اشتباه بودند، بعضی از افکار کیمیا گران از جمله سنگ فیلسوفان و اکسیر حیات مشخص شد . از دانشمندان معروف این دوره : جان دالتون
ارسطو
ارسطو
از مشهورترین فیلسوفان یونان بودکه در قرن چهارم قبل از میلاد می زیست. وی شاگرد افلاطون بود و با استفاده از نظریات دانشمندی به نام امبدوکلس نظریه عنصرهای چهارگانه یعنی خاک هوا اتش اب را بسط داد0 و بر خلاف امبدوکلس معتقد بود که این عنصرها می تو انند به یکدیگر تبدیل شوند. با این وجود ارسطو چندان کوششی برای دستیابی به شواهد تجربی برای تایید این نظریه ننمود0
نیلز هنریک دیوید بوهر(1962-1885)
نیلز هنریک دیوید بوهر(1962-1885)
فیزیکدان دانمارکی بود که نقش بسیار مهمی را در ارتقای دانش بشر از ساختار اتم داشت. وی با بسط وگسترش نظریه کوانتومی از این نظریه در تدوین تیوری خاصی به منظور شناسایی ساختار اتم وتوجیه طیف نشری هیدروژن استفاده نمود 0 این نظریه به نام خود وی وبه نام نظریه اتمی بور مشهور است.
رابرت بونزن (1899-1811 )
رابرت بونزن (1899-1811 )
شیمیدان المانی بود که در زمینه های بسیاری از جمله نمک های موجود در ابهای معدنی مشغول تحقیق وبررسی بود با الهام از بررسی های دانشمندان قبل از خود تصمیم گرفت از رنگهای شعله به منظور تشخیص هویت مواد استفاده کند واین در حالی بود که ازمایشگاه محل فعالیت وی مجهز به گازشهری بود از طرف دیگر وی متوجه شد که چراغ های موجو د نور بسیار زیادی را گسیل میکنند واین موجب میشود که رنگهایی که نمک ها به شعله مید هند ومشاهده نباشد به همین دلیل اقدام به طراحی و ساخت چراغ مخصوصی نمود که بعد ها به نام چراغ برنزن مشهور گردید وی سپس بهپیشنهاد گیرشهف نور حاصل ازعنصر های مختلف بر شعله ی چراغ را از داخل منشوری عبور داد وبه این ترتیب نخستین طیف نما را اختراع نمود.
رابرت بویل (1691 -1627)
رابرت بویل (1691 -1627)
رابرت بویل در ایرلند متولد شد و یکی از مخالفان سرسخت نظریه ی عنصرهای چهارگانه ی ارسطو بود . وی تلاش کرد تا شیمی را از قید و بند افکار کهنه که صرفا رابرت بویل در ایرلند متولد شد و یکی از مخالفان سرسخت نظریه ی عنصرهای چهارگانه ی ارسطو بود . وی تلاش کرد تا شیمی را از قید و بند مبتنی بر استدلال محض بود رهایی بخشد و دانشمندان زمان خود را به جمع آوری شواهد تجربی و مشاهدات ازمایشگاهی تشویق می کرد .
وی معتقد بود که شیمی علمی تجربی است هر نظریه ای در زمینه ی ساختار و رفتار مواد باید به کمک تجربه و ازمایش مورد تا یید قرار گیرد.
رابرت بویل (1691 -1627)
وی با نوشتن کتابی به نام (شیمی دانان شکاک ) نخستین بار تعریف جامعی از عنصر ارایه نمود. وی همچنین معتقد بود عنصر ماده ای است که چهار روش شیمیایی نتوان ان را به مواد ساده تر از خود تجزیه نمود. وی همچنین با آزمایش های متعددی که بر روی فشار وحجم گازها انجام داد . قانون مشهوری را در زمینه ارتباط حجم وفشار گازدر دمای ثابت کشف نمود.
ولفگانگ پاولی (1958-1900)
ولفگانگ پاولی (1958-1900)
فیزیکدان اتریشی بود که در زمینه فیزیک اتمی به نظریه پردازی پرداخت بر اساس اصلی که به نام وی مشهور است هیچ دو الکترونی در اتم نمی توانند در همه ی اعداد کوانتمی یکسان باشند0
لینوس پاولینگ (1994-1901)
لینوس پاولینگ (1994-1901)
شیمی دان امریکایی بود که در ضمن هم کاری با دانشمندان معروفی چون سامر فلد بور سهم بسیار قابل توجهی در شناسایی و تدوین مفاهیم مربوط به پیوندهای شیمیایی ایفا نمود. وی با تکه بر اصول مکانیک کوانتمی فرضیه ی هیبرید شدن اربیتال ها در اتم کربن را ارائه نمود و سپس با نوشتن کتابی به نام (ماهیت پیوند های شیمیایی ) ضمن معرفی مفهوم الکترونگاتیوی مقیاس نسبی برای اندازه گیری این مفهوم ارائه نمود 0وی نظریات وپژوهش های قابل توجهی را در زمینه ی تعیین شعاع اتم ها ، تعیین ثابت دی الکتریک، تعیین ساختار پرویتین ها و پادتن ها وپیوندهای کوالانسی ارایه نمود. پولینگ در سال 1954میلادی موفق به دریافت جایزه ی نوبل در شیمی ودر سال 1962میلادی موفق به اخذ جایزه ی صلح نوبل گردید0
تالس
تالس
یکی از مشهورترین فیلسوفان یونانی است که درقرن ششم قبل از میلاد در سواحل مدیترانه ای شرقی میزیست. معتقد بود که هر چیز در جهانی مادی واقعیت یگانه ای دارد که به صورت های گوناگونی ظاهر می شود واین واقعیت آب است وی می پنداشت که آب با فرایند های طبیعی به مواد دیگر تبدیل می گردد مانند لایه گذاری دلتای نیل که ظاهرا در ان آب به گل تبدیل میشد0
جوزف جان تامسون(1940-1856)
جوزف جان تامسون(1940-1856)
فیزیکدان انگلیسی بود که مهمترین دلیل شهرت وی انجام آزمایش های بسیاری بود که بر روی لوله های پرتوی کاتدی وماهیت پرتوی کاتدی انجام داد. وی با عبورپرتوی کاتدی از میدان مغناطیسی نشان داد که پرتودر میدان مغناطیسی منحرف می شود و به این ترتیب ثابت کرد که پرتوی کاتدی از ذرات بارداری تشکیل شده است زیرا اگر بنا بر نظر سایر دانشمندان این پرتوها از جنس نور بودند هرگز نباید انحرافی در هنگام عبور از میدان مغناطیسی می داشتند ضمنا این دانشمند نشان داد که این پرتوهای کاتدی در میدان الکتریکی به سمت قطب مثبت منحرف میشود وبه این ترتیب ثابت کرد که پرتوهای کاتدی از ذرات باردار با بار منفی تشکیل یافته اند.
جوزف جان تامسون(1940-1856)
سرانجام این دانشمند با طراحی ازمایش بسیار مشهور خود توانست نسبت بار به جرم الکترون را اندازه گیری کند. وی همچنین مدل اتمی خاصی را برای تعیین موقعیت الکترون ها در ارایه نمود، که توجیه پدیده ها ی علمی مرتبط با ساختار اتم توفیق چندانی را به دست نیاورد0
ماری کوری(1934-1867)
ماری کوری(1934-1867)
فیزیکدان بر جسته ی لهستانی تبار و همسر پیر کوری بود که موفق به کشف دو عنصر پرتوزایی پولونیم ورادیم گردید وپژوهش های وی نقش بسیار مهمی در شکل گیری مبانی پدیده ی پرتوزایی وخواص عنصرهای پرتوزا داشت. وی دوباره موفق به دریافت جایزه ی نوبل گردید. بار اول همراه با همسرش پیر کوری به دلیل بررسی های انجام شده بر روی پدیده ی پرتوزایی نوبل فیزیک را دریافت کرد و بار دوم به دلیل اندازه گیری جرم اتمی رادیم به تنهایی موفق به دریافت جایزه ی نوبل در شیمی گردید.
دیمیتری ایوانویچ مندلیف(1907-1834)
دیمیتری ایوانویچ مندلیف(1907-1834)
شیمی دان معروف روسی، نخستین کسی بود که قانون تناوبی خواص عنصرها را مورد بررسی وتوجه قرارگرفت و براساس ان نخستین جدول تناوبی عنصرها را تنظیم نمود. دیمیتری اوانوویچ مندلیف علم شیمی و فرزند یکی از مدیران مدرسه محلی در7 فوریه 1834 در شهر توبولسک واقع در روسیه متولد شد. وی در سال 1869 میلادی دکتر علوم و استاد شیمی دانشگاه شد و در همین سال ازدواج کرد در این هنگام فقط 63 عنصر از نظر شیمی دان ها شناخته شده بود مندلیف در این فکر بود که خواص فیزیکی و شیمیایی عناصر تابعی از جرم اتمی آنهاست. بدون قانون تناوبی نه پیش بینی خواص عناصر ناشناخته میسر بود و نه به فقدان یا غیبت برخی از عناصر می شد پی برد.
دیمیتری ایوانویچ مندلیف(1907-1834)
کشف عناصر منوط به مشاهده و بررسی بود بنابراین تنها یاری بخت، مداومت و یا پیش داوری منجر به کشف عناصر جدید می شد قانون تناوبی راه جدیدی در این زمینه گشود. منظور مندلیف از این جمله ها آن بود که در سیر تاریخی شیمیایی، زمان حدس زدن وجود عناصر و پیش گویی خواص مهم شان فرا رسیده است. جدول تناوبی پایه ای برای این کار شد حتی ساخت این جدول نشان می داد که در چه جاهایی مکان خالی باقی می ماند که باید بعداٌ اشغال شود. با آگاهی از خواص عناصر موجود در جوار این مکان های خالی می شد خواص مهم عناصر ناشناس را تخمین زد و چند مشخصه مقداری آنها را(جرمهای اتمی، چگالی، ) نقطه ذوب ، نقطه جوش و مانند آنها را) به کمک نتیجه گیری های منطقی و چند محاسبه ریاضی ساده، تعیین کرد.
هنری موزلی(1915-1877)
هنری موزلی(1915-1877)
دانشمند انگلیسی و از شاگردان رادرفورد بود که پژوهش های مفصلی را بر روی خواص پرتوهای ایکس x انجام داد این پژوهش ها سرانجام با کشف ارتباط فرکانس پرتوهای ایکس تولید شده با تعداد بار های مثبت هسته اتم ها منجر به معرفی عدد اتمی گردید که موجب تغییر ملاک طبقه بندی جدول تناوبی تناوبی مندلیف و تنظیم جدول تناوبی بر مبنای افزایش عدد اتمی گردید 0
رابرت میلیکان(1935-1868)
رابرت میلیکان(1935-1868)
فیزیکدان امریکایی بود که به کمک یک سلسله ازمایش های بسیار دقیق توانست با استفاده از ویژگی های مربوط به سقوط قطره های دارای بار منفی در میدان الکتریکی میزان بارآن ها را که مضرب صحیحی از الکترون بود محاسبه کند و به این ترتیب این دانشمند توانست مقدار بار الکتریکی الکترون ها را محاسبه کند0
مایکل فارادی (1868- 1791)
مایکل فارادی (1868- 1791)
فیزیکدان و شیمی دان انگلیسی بود که اگر چه عمده ی شهرت وی به خاطر کارهای وی در زمینه ی الکترومغناطیسی است ولی سهم بسیار قابل توجهی را نیز در زمینه ی تدوین وگسترش مفاهیم الکترو شیمی داشت. وی با انجام ازمایش های بسیار بر روی ماهیت الکتریسیته واستفاده از آن در تجزیه ی الکتریکی مواد (برق کافت) توانست قوانین پایه ای این پدیده را تدوین کند وی همچنین نخستین بار توانست بنزین (یکی از مواده بسیار مهم در شیمی الی )را کشف نماید پژوهش های فارادی بر روی پدیده ی برق کافت تردید های جدی رادر فورد درستی نظریه ی اتمی دالتون ایجاد نمود.
سرهمفری دیوی (1829-1778)
سرهمفری دیوی (1829-1778)
شیمی دان برجسته ی انگلیسی بود که پژوهش های بسیاری را در مورد پدیده ی برقکافت الکترولیز و فرایند های الکتروشیمیایی انجام داد .
وی همچنین در مورد روش های تهیه برخی مواد خواص انها پژوهش های متعددی را انجام داده است . وی برای اولین بار از طریق برقکافت سود و پتاس موفق به تهیه سدیم و پتاسیم گردید .
ارنست رادرفورد (1937-1871)
ارنست رادرفورد (1937-1871)
فیزیکدان مشهور نیوزلندی بود که با انجام دو آزمایش مشهور زیر توانست اطلاعات بسیار مهمی را در زمینه ی پرتوهای پرانرژی و نیز ساختار اتم کشف کند .
آزمایش اول : وی با عبور پرتوهای پرانرژی از یک میدان الیکتریکی و با همکاری ماری و پیر کوری نشان داد پرتوهای پرانرژی خود از سه جزء مهم تشکیل شده اند .
آزمایش دوم : در این ازمایش با عبور تابش الفا از ورقه ی نازکی از طلا رادرفورد نشان داد که اولا" مدل اتمی تامسون درست نیست ثانیا" اتم دارای یک هسته ی بسیار کوچک در مرکز خود است که محل تمرکز بارهای مثبت و تقریبا" تمام جرم اتم است .
لویی دوبروی (1987-1892)
لویی دوبروی (1987-1892)
فیزیکدان فرانسوی بود که با ارائه ی نظریه ی بسیار مدرن خود انقلابی را در تصور دانشمندان از الکترون و سایر ذرات بنیادی به وجوداورد تا زمان دوبروی دانشمندان در مورد تابش های الکترو مغناطیسی از جمله نور به پاره ای از مشاهدات رسیده بودند که برخی از انها با ماهیت موجی این تابش ها و برخی دیگر با ماهیت ذره ای این تابش ها هماهنگی داشت اما نظریه ی دوبروی منجر به پذیرش ماهیت دوگانه موجی ذره ای برای این تابش ها و سپس بسط ان برای الکترون وسایر ذرات بنیادی وسرانجام تمام اجسام گردید0
جان دالتون(1844-1766)
جان دالتون(1844-1766)
شیمی دان انگلیسی مشهور قرن هجدهم بود که پژوهش های بسیاری را در مورد رفتارگاز ها ها انجام داد و قانون مشهوری در همین زمینه به نام قانون فشارهای جزیی دالتون کشف وارائه نمود وی به بیماری کوررنگی مبتلا بود و اولین توصیف علمی توسط وی ارائه شد. وی در سال 1803 میلادی ضمن نوشتن کتابی به نام (سیستم جدید فلسفه شیمیایی ) نظریه اتمی مشهور خود را ارائه نمود وی برای پاره ای از عنصرها نمادهایی را پیشنهاد داده بود که تا مدت ها از آنها استفاده می شد.
جیمز چادویک(1974-1891)
جیمز چادویک(1974-1891)
فیزیک دان انگلیسی واز همکاران رادر فورد بود که همراه با وی در زمینه بمباران عنصرهای مختلف توسط پرتوهای آلفا پژوهش های مفصلی را انجام داد وی در سال 1932 موفق شد وجود نوترون را که از مدت ها قبل دانشمندان زیادی ازجمله رادرفورد وجود آن را درهسته اتم پیش بینی کرده بودند به اثبات برسانند0
آلفرد برنارد نوبل
آلفرد برنارد نوبل
آلفرد برنارد نوبل در 21 اکتبر سال 1833 میلادیدر شهر استکهلم سوئد چشم به جهان گشود . در 8 سالگی به همراه خانواده اش عازم روسیه شد . نشانه های علاقه به علوم و به ویژه شیمی درهمان نخستین سال های کودکی در وی پدیدار شد. آموخته هایش را به شکل خودآموز فراگرفت و هیچ گاه تحصیلات دانشگاهی را ازسرنگذراند.
در سال 1863 به سوئد بازگشت و درکارگاه پدر در هلنبورگ به عنوان شیمیدان مشغول به کار شد. او در تولید صنعت مواد منفجره نیتروگلیسیرین موفقیت بسیاری بدست آورد .
آلفرد برنارد نوبل
در سال 1864 میلادی انفجاری منجر به ویرانی کارخانه و مرگ چند نفر از جمله برادر جوانترش شد، پس از آن که کارخانه هایی در آلمان و نروژ ساخته شدند. نوبل در سال1867 میلادی اختراع نوعی از نیتروگلیسیرین به نام دینامیت را به ثبت رسانید . در دینامیت او نیتروگلیسیرین جذب خاک دیاتومه جامد بی اثری شده بود از این رو کارکردن با آن ایمن تر بود .
این اختراع به نوبل در سال 1875 ژلاتین منفجرشونده قویتری را ارائه داد که در آن نیتروگلیسیرین با نیتروسلولز ژلاتینی شده بود . اختراع وی طرحهای بزرگ راه سازی مانند کانال کورینث و تونل گوتارد را امکان پذیرساخت .
آلفرد برنارد نوبل
درسال1887 میلادی بالبیست ماده منفجره بی دود را برای امور نظامی معرفی کرد ، آلفرد نوبل مردی تنها غالباً بیمار فروتن کمرو و دوستدار انسان ها بود . او در دهم دسامبر سال 1896 میلادی پیش از تحقق ایده هایش درمنزل شخصی اش واقع در ایتالیا چشم از جهان فرو بست .
محمدبن زکریای رازی
محمدبن زکریای رازی
رازی پزشک کیمیایی و فیلسوف نامدار که چیز زیادی از زندگانی او دانسته نیست. طبق قول ابوریحان بیرونی در ماه شعبان سال 251هجری قمری در ری زاده شد. نام نیای رازی یحیی بوده است و بدین نام و نسب "ابوبکرمحمدبن زکریا بن یحیی الرازی" یاد کرده است در بعضی از منابع، پیشه زرگری اولین کار رازی شمرده شده است. گفته می شود که وی در روم شوشه های طلا معامله می کرد و شناخت کیمیا در نزد وی از همین داستان نتیجه گرفته شده است و بعدها رازی به طب پرداخته است .
محمدبن زکریای رازی
رازی مکتب جدیدی در علم کیمیا تاسیس کرده که آن را می توان مکتب کیمیای تجربی و علمی نامید. ژولیوس روسکا دانشمند برجسته ای که در شناسایی کیمیا ( شیمی ) رازی به دنیای علم بیشتر سهم مبذول داشته، رازی را پدر شیمی علمی و بانی مکتب جدیدی در علم دانسته، شایان توجه و اهمیت است که قبلا این لقب را به دانشمند بلند پایه فرانسوی لاوازیه داده بودند. به هر حال آنچه مسلم است تاثیر فرهنگ ایرانی دوران ساسانی در پیشرفت علوم دوران اسلامی و از جمله کیمیاست که در نتیجه موجب پیشرفت علم شیمی امروزه شده است.
محمدبن زکریای رازی
در فرآیند دانش کیمیا به علم شیمی توسط رازی، نکته ای که از نظر محققان و مورخان علم،ثابت گشته، نگرش "ذره یابی" یا اتم سیتی رازی است. کیمیاگران، قائل به تبدیل عناصر به یکدیگر بوده اند و این نگرش موافق با نظریه ارسطویی است که عناصر را تغییرپذیر یعنی قابل تبدیل به یکدیگر می داند. لیکن از نظر ذره گرایان عناصر غیر قابل تبدیل به یکدیگرند و نظر رازی هم مبتنی بر تبدیل ناپذیری آنهاست و همین علت کلی در روند تحول کیمیایی کهن به شیمی نوین بوده است. به تعبیر تاریخی زکریا، "کیمیا" ارسطویی بوده است 0
محمدبن زکریای رازی
در اروپا فرضیه اتمی را "دانیل سرت" Daniel Seer در سال 1619 از فلاسفه یونانی گرفت که بعدها "روبرت بویل" آن را در نظریه خود راجع به عنصرها گنجاند. با آنکه نظریه بویل با دیدگاه های کیمیاگران قدیم تفاوت آشکار دارد نباید گذشت که از زمان فیلسوفان کهن تا زمان او، تنها رازی قائل به اتمی بودن ماده و بقاء و قدمت آن بوده است و با ان که نظریه رازی با مال بویل و یا نگرش نوین تفاوت دارد، لیکن به نظریات دانشمندان شیمی و فیزیک امروزی نزدیک است.
رازی توانست مواد شیمیایی چندی از جمله الکل و اسید سولفوریک (زیت الزاج) و جز این ها را کشف کرد
با تشکر فراوان از توجه شما عزیزان