خزندگان
خزندگان
مارها،مارمولک ها،تمساح ها و لاک پشتها همه خزنده هستند.آنها پوست پولکدار و خشک دارند.خزندگان خونسردند به معنی که درجه حرارت بدن شان با درجه حرارت محیط آنها برابر است.آنها برای گرم شدن در آفتاب می خوابند.سپس برای خنک شدن در سایه پنهان می شوند.مارها و مارمولک ها در کشورهای گرمسیر همچنان که رشد می کنند پوست می اندازند.در زیر پوست قدیمی قشر جدیدی از پوست آماده است.
مار چیزی را نه با بینی اش بلکه با زبان دو شاخه اش بو می کند.این جانور برای اینکه ردپای طعمه را بگیرد پیوسته زبانش را بیرون می آورد و به درون می برد.مارمولک باله دار دار باله هاب گردن خود را باز و پهن می کند تا ظاهری بسیار بی رحم پیدا کند و دشمنان را بترساند و از خود دور سازد.
ویژگی های خزندگان
خزندگان دست و پا ندارند یا دست و پای کوتاهی دارند.
در هر دست و پا ۵ انگشت دارند که به یک چنگال ختم می شوند.
در هنگام حرکت شکم خود را روی زمین می کشند.
تمام انواع خزندگان در خشکی زندگی می کنند.
خونسردند یعنی دمای بدنشان با توجه به دمای محیط تغییر می کند.
پوستی پولک دار، سفت یا صفحات استخوانی دارند.
تنفس خزندگان با شش است .
به جز کروکودیل که قلبی ۴ حفره ای دارد، قلب خزندگان سه حفره ای است.
دو جنس نر و ماده دارند.
خزندگان ماده تخم گذارند ولی روی تخم ها نمی خوابند.
لقاح در خزندگان به صورت داخلی است.
تخم خزندگان یک پوسته چرمی یا آهکی دارد و جنین آن ها در کیسه آمنیون درون تخم رشد می کند.
برخی از خزندگان در زندگی خود پوست اندازی می کنند. یعنی پولک های جدید در زیر پولک های قدیمی می سازند
طبقه بندی خزندگان
رنکوسفال
مار
لاک پشت
سوسمار
کروکودیل
رنکوسفال
رنکوسفال ها اولین دسته در طبقه بندی خزندگان هستند که حدودا ۱۰۰ سال پیش می زیسته اند و تقریبا همگی منقرض شده اند.
اسفنودون تنها جاندار این دسته است که هنوز وجود دارد.
مار
دومین و فراوان ترین دسته در طبقه بندی خزندگان، مارها هستند.
مارها خزندگانی هستند بدون دست و پا که با پیچ و تاب روی زمین به شکل موجی و جانبی به جلو می خزند. حرکت مارها را می توان شبیه به حرف انگلیسی S دانست.
ساختار بدنی مارها از سه قسمت سر، تنه و دم تشکیل شده است و اسکلتی محکم شامل ستون مهره و دنده دارند. در ستون مهره های یک مار حدودا ۱۵۰ الی ۴۰۰ مهره وجود دارد و ماهیچه ها قسمت های استخوانی را به هم متصل کرده اند. در نهایت این ساختار با پوستی محکم و پولک های سخت، پوشیده شده است.
مار ها قادرند شکاری بزرگتر از خود را ببلعند. برای این کار آرواره پایینی و چین خوردگی های پوستشان به راحتی باز شده تا جاندار را در خود جا دهند.
مارها به لرزش های زمین بسیار حساس اند و حس بویایی قوی ترین حس آن هاست. همگی گوشتخوارند و پوست اندازی بخشی از فرآیند زندگی آن هاست. مارها به جز برخی افعی ها تخم گذارند.
لاک پشت
سومین دسته در طبقه بندی خزندگان ، لاک پشت ها هستند.
در این موجودات، جاندار درون خانه ای به نام لاک قرار گرفته است. لاک ساختاری است محکم و دولایه ای که از دو صفحه برآمده و مسطح تشکیل شده است. لایه بیرونی لاک از جنس کراتین و لایه دورنی آن استخوانی است.
حس بویایی و بینایی قوی ترین حس لاک پشت ها هستند و قوی ترین آرواره ها را دارند.
لاک پشت ها تخم گذارند. برخی در خشکی زندگی می کنند و برخی آبزی اند. آن ها تخم های خود را در زیر خاک و ماسه می گذارند.
سوسمار
چهارمین دسته در طبقه بندی خزندگان ، سوسمارها هستند. مارمولک ها، آفتاب پرست ها و ایگواناها در این دسته جای می گیرند.
این دسته از خرندگان سازگازی بالایی دارند و تقریبا می توان گفت در همه محیط ها می توانند زنده بمانند. بیشتر مارمولک ها در مناطق گرم و خشک زندگی می کنند و ایگواناها آبزی اند.
بینایی قوی ترین حس سوسمارها است. قدرت بینایی و زبان بلند و باریک که روی آن ماده چسبنده مخاطی وجود دارد، سوسمارها را ماهر ترین شکارچیان طبیعت ساخته است.
کروکودیل و تمساح
پنجمین دسته در طبقه بندی خزندگان ، کروکودیل ها و تمساح ها هستند.
این خزندگان تخم گذارند و به راحتی بدون اینکه دیده شوند، در زیر آب شنا می کنند.آن ها می توانند با دهان پر از آب یا غذا، تنفس کنند.
کروکودیل و تمساح شباهت زیادی به یکدیگر دارند ولی می توان با توجه به ظاهر پوزه و دندان ها آن ها را از هم تفکیک کرد.
در کروکودیل ها، پوزه باریک و کشیده است و زمانی که دهان خود را می بندند، چهارمین دندان آرواره پایین پیداست ولی در تمساح ها، پوزه پهن و کوتاه است و دندان چهارم دیده نمی شود.
غذای خزندگان
اکثر خزندگان به طور عمده از جانوران تغذیه می کنند.
لاک پشت زمینی کوچک و بزرگ، بعضی لاک پشتان آبی و تعدادی سوسمار از قبیل چاکوالا chuckwalla یا سوروماتوس sauromatus از سبزیجات تغذیه می کنندغذای خزندگان و سوسمار درختی بزرگ و کاکل دار گالاپاگوس Galapagos Iguana یا آمبلی رنکوس کریستاتوس Amblyrhynchus Gristatus برای به دست آوردن جلبک دریایی که تنها غذایش را تشکیل می دهد به داخل آب فرو می رود.
سوسمار ها و مارهای کوچک، حشرات (جمندگان) و بی مهرگان کوچک را می خورند.
لاک پشتان آبی بی مهرگان آبزی را شکار می کنند.
بعضی سوسمار ها و لاک پشتان خاکزی در زمان گرم روز از گیاهان تغذیه می کنند.
سوسمارها، لاک پشتان آبی، مارها و کروکودیل های بزرگ انواع مهره داران از ماهی ها تا پستانداران حتی انسان را طعمه خود قرار می دهند.
بسیاری از مارها می توانند طعمه ای را که قطرش به طور محسوس بزرگتر از دهان و بدن آنها باشد، شکار کرده و بخورند.
مارها به فواصل زمانی و گاه گاهی به جستجوی خوراک می پردازند.
مارهای نرم و چابک از قبیل مارهای تندرو (Racers) و بعضی سوسمارها که تند حرکت می کنند و در صحراها زندگی می کنند طعمه ی خود را در حال دو شکار می کنند.
اما خزندگان دیگر برای شکار کمین می نمایند و مارها و تمساح های سنگین وزن غالبا به انتظار نزدیک شدن جانوران دراز می کشند. عده ای طعمه ی کوچک را یکباره گرفته و فرو می برند و این کار را می توان در گاتر اسنیک Gater Snake) ) که ماهی های کوچک یا غوک را می خورد مشاهده کرد. غذای خزندگان لاک پشتان آبی و تمساح ها غذای بزرگ را پاره می کنند.
مارهای بدون زهر مهره داران زمینی را می خورند.
این جانوران معمولا با یک یا چند بار حلقه زدن به دور بدن شکارشان، آن را احاطه کرده و محکم فشار می دهند تا بر اثر خفگی بمیرد.اژدر مار ها (Boas)، شاه مارها بسیاری دیگر همین کار را می کنند. مارهای سمی با دندان های سمی خود طعمه را نیش زده و زهر را به بدنش تزریق می نمایند. و با این کار قربانی خود را سریعا می کشند.
منابع
http://elmnama.com/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87-%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%AE%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86/
http://www.drafrooz.ir/detail.html?i=OXh2T3BwQ2VaQmc9
https://article.tebyan.net/172978/%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86
https://vista.ir/m/a/wzwzv/%D8%AE%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F
با تشکر فراوان از توجه شما عزیزان