پاورپوینت تومان

بسم الله الرحمن الرحیم
پاورپوینت تومان

تومان (آوایش عامیانه: تُمَن) یکای شمارش و یکای پول غیررسمی ایران است. هر تومان برابر ۱۰ ریال یا ده هزار دینار، واحد جز پول ایران،محسوب می شود. این یکا در زبان عامیانه مردم ایران، رسانه ها و مسئولان کشوری به کار می رود که بر اساس مصوبهٔ دولت به تاریخ ۱۷ آذرماه ۱۳۹۵ و در صورت تصویب مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان قانون اساسی به واحد رسمی پول کشور تبدیل می شود.
نخستین اسکناس ایران. یک تومانی زمان ناصرالدین شاه

محتویات
واژه شناسی
تاریخچه
تومان در متون تاریخی
مشکلات کنار گذاشتن تومان
طرح اصلاح پول ملی ایران
تغییر پول ملی ایران از ریال به تومان
منابع

واژه شناسی
«تومان» وام واژه ای مغولی به معنای ده هزار (۱۰۰۰۰) است. در بخش بندی های لشکری به ده هزار سرباز، تومان گفته و فرمانده آن را امیرتومان می نامیدند. این واژه از دوران امپراطوری مغول (سدهٔ ۷) در سرزمین ایران متداول گردید.
اصل این واژه در از ریشه هندو-اروپایی و از زبان تخاریان وارد زبان های آسیای مرکزی شده است، ریشه این واژه از زبان های تخاریان-آ tmāṃ و تخاریان-ب tmāne/tumane گرفته شده است که به معنی هزار می باشد.
" از هر ده یک نفر را امیر نُه دیگر کرده و از میان ده امیر یک کس را امیر صد نام نهاده و تمامت صد را در زیر فرمان اوکرده و بدین نسبت تا هزار شود و به ده هزار کشد، امیری نصب کرده و او را امیرتومان خوانند و بدین قیاس و نسق هر مصلحتی که پیش آید… . (جهانگشای جوینی )

تاریخچه
در دوران صفویه تومان در محاسبات دیوانی استفاده می شد اما سکه ای به این نام و ارزش ضرب نمی شد. پرارزش ترین سکهٔ این دوران «محمدی» نام داشته و ۱۰۰ دینار (معادل یک صدم تومان) ارزش داشت. مطابق سفرنامه شاردَن ارزش یک تومان در دوران صفوی معادل ۴۵ لیره فرانسوی آن روزگار بوده است که ارزش امروزی آن تقریباً ۷۰۰ دلار آمریکا یا دو سکهٔ بهار آزادی می شود.
در دورهٔ قاجار تومان طلا (به ارزش ۱۰ هزار دینار) علاوه بر انواع دیگر سکه ضرب می شد. در دوران احمد شاه قاجار (۱۹۱۲) هیچ سکه طلایی در چرخه مبادلات نبود و سکه استاندارد، قران با ارزش نه صدم دلار یا کمتر بود. ارزش ده قران برابر با یک تومان بود اما هیچ تومانی در چرخه مبادلات نبود و بزرگترین سکه، سکه دو قرانی بود .
بر اساس قانون اصلاح واحد پولی ایران در سال ۱۳۰۸ (زمان رضاشاه پهلوی) ریال با ارزشی معادل ۱۰۰ دینار به عنوان واحد پولی رسمی ایران انتخاب شد. واحدهای قدیمی تر مثل قران و تومان کنار گذاشته شدند، با این وجود تومان هنوز کاربرد خود در گفتار عامه را حفظ کرده است

تومان در متون تاریخی
لفظ تومان بارها در نوشته های تاریخی آمده است و بر حسب ارزش پول هر منطقه انواع مختلفی داشته است مانند تومان خراسانی، تومان تبریزی، تومان عراقی (عراق عجم یا مناطق مرکزی ایران امروزی) و غیره.
در جامع التواریخ (داستان غازان خان) در منع فرمودن از زر به سود دادن و معاملات آمده است: «خواجه شمس الدین صاحب دیوان… گفت… از هر ده تومان که پادشاه اطلاق فرمود هشت تومان توفیر می کنم و به دو تومان بر ولایت برات می کنم چنان که بارتاقان رسد آن معنی پسندیده افتاد و صاحب دیوان یرلیغ های ایشان می ستد و بهر ده تومان دو تومان برات بر وجوه مرجوالحصول می نوشت.»
در عالم آرای عباسی دربارهٔ شکست گروهی از عثمانی ها به دست یکی از سرداران شاه اسماعیل آمده است: «و زال پاشا [سردار عثمانی] که سردار ده هزار کس بود به دست حلواچی اوغلی کشته شد و از آن سی هزار کس، سیزده هزار کس به دررفتند و هفده هزار کس به جهنم داخل شدند و در کمر هر کدام بیست تومان زر نقد بود [که] به دست سپاه قزلباش افتاد.»
و دربارهٔ انواع تومان در این کتاب به تومان خراسانی و عراقی اشاره شده است: «و روز پنجم بود که شاطر رسید و سلطان را جانی بر تن آمده و از مژدهٔ آن خبر، پانصد تومان خراسانی به آن شاطر بخشید و چهار گوشهٔ تخت را سرهای شیر و ببر و پلنگ و اژدها و مرغان قرار داده بودند و کلاه چنگیزخانی که قریب به هفتاد هزار تومان عراقی قیمت جواهرات آن بود…»

در سفرنامه شاردن، بودجه سالانه حرم فاطمه معصومه، ۳۲۰۰ تومان ذکر شده است.
کریم خان زند در فرمانی که به تاریخ جمادی الاول ۱۱۷۷ قمری، میرزا زین العابدین را به سمت وزیر موقوفات منصوب کرده است چنین نگاشته است: «به رتبهٔ بلندمنصب ارجمند وزارت موقوفات مفتخر و مبلغ پنجاه تومان تبریزی نقد در وجه او مقرر [که] هر ساله بازیافت و صرف معاش خود نموده…»[۱۳]
در حبیب السیر دربارهٔ بدخواهی قاضی محمد کاشانی از امیر نجم رشتی، آمده است: «قاضی محمد کاشانی… در غیبت آن جناب [نجم رشتی] روزی که پادشاه گیتی فروز در بزم نشاط و کامرانی نشسته بود… معروض داشت که امیر نجم الدین مبلغ بیست هزار تومان از اموال شاهی تصرف دارد.»[۱۴]
در کتاب تاریخ گیلان در وقایع سال ۱۰۰۱ قمری آمده است: «شاه عباس دربارهٔ کیافریدون صاحب کمال نمک به حلال، نوازشات بی اندازه و تلطفات بلندآوازه مبذول داشته، سپه سالاری لاهجان را با سیصد تومان مواجب به مشارٌ الیه عنایت و احسان فرمودند…»[۱۵]
در جهانگشای نادری در مورد سالهای پایانی پادشاهی نادرشاه و گرفتن مالیات های فوق طاقت که منجر به کشتار مردم و خرابی ایران شد آمده است: «آن جماعت که در ولایات دستی بلکه ناخنی نداشتند که قفای سر توانند خارید از پا بر فلک کشیده از ناخن به در می کردند تا آن بی گناهان بی دست و پا گشته هر کدام ده الف و بیست الف که هر الفی پنج هزار تومان بوده باشد، از دست چوب با قلمهای شکسته به پای خود می نوشتند…»

مشکلات کنار گذاشتن تومان
استفاده مردم ایران از واحد پولی تومان به جای ۱۰ ریال باعث سردرگمی و مشکلاتی شده است. چون پول رسمی بر اساس ریال است و مردم در ذهن شان تومان را به کار می گیرند مجبورند هر گاه که قیمتی را به ریال می شنوند آن را به تومان تبدیل کنند و این موضوع یک تلاش ذهنی بی فایده را بر ایرانیان تحمیل می کند که گاهی با خطا همراه می شود. در بسیاری از مواقع نیز مشخص نیست که قیمت درج شده به تومان است یا ریال. چنین وضعیتی که دو واحد پولی متفاوت به این شکل (یکی رسمی و دیگری در میان مردم) وجود داشته باشد تنها در ایران حکم فرماست. این موضوع برای گردشگران خارجی در ایران نیز باعث مشکل می شود. یکی از مقامات بانک مرکزی ایران گفته است که بانک مرکزی قصد دارد واحد ریال را به واحد تومان تغییر دهد.

طرح اصلاح پول ملی ایران
نوشتار اصلی: طرح اصلاح پول ملی ایران
با توجه به تورم بالا در ایران و پایین آمدن ارزش پول ملی قرار بر حذف چند صفر (پیشنهاد بانک مرکزی ۴ صفر است) از پول ایران شده است.[۱۰][۱۸][۱۹][۲۰]
برخی نیز پیشنهاد تغییر نام ریال به تومان را داده اند. غلامرضا مصباحی مقدم (رئیس وقت کمیسیون اقتصادی مجلس) گفته است: «آنچه در افواه مردم وجود دارد تومان است و عمده بده بستان های مردم بر اساس تومان صورت می گیرد. حتی مسئولان کشور هم در محاسبات و محاورات شان کمتر از ریال استفاده می کنند؛ بنابراین اگر ما هم از تومان به جای ریال استفاده کنیم به جای سه صفر می توان چهار صفر را از پول ملی کشور حذف کرد.»
«تغییر واحد پول کشور از ریال به تومان به دلیل بزرگ شدن ارقام پولی» یکی از تبعات کاهش شدید ارزش پول ملی ایران است که بانک مرکزی را به طرح پیشنهاد تغییر واحد پول ملی واداشته است.

تغییر پول ملی ایران از ریال به تومان
کابینه هیئت دولت یازدهم در تاریخ ۱۷ آذر ۱۳۹۵ در جریان بررسی «لایحه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران» واحد پول ایران را تومان و برابر با ۱۰ ریال تعیین کرد.تغییر واحد پول ایران از ریال به تومان پس از ارسال لایحه بانک مرکزی به مجلس شورای اسلامی و تصویب این بند در مجلس و تایید آن توسط شورای نگهبان قانونی و قابل اجراست.
ریال از سال ۱۳۰۸ (زمان رضاشاه پهلوی) به عنوان واحد پول رسمی کشور در گردش می باشد.

منبع:
wikipedia

The end