بسم الله الرحمن الرحیم
تاریخ معماری تزئینی
شاید به جرات بتوان گفت برای اولین بار ایرانی ها بودند
که آجر را درست کرده و از آن در معماری استفاده کردند.
مقدمه
عمر هنر در ایران به قدمت تاریخ است و معماری از کهن ترین هنرها است. رونق و اعتلای معماری در ایران از دوران باستان گواه آن است که این سرزمین از کانون های نخستین شهرسازی و نیزسدسازی و مهندسی بوده است که نمونه آن بناهای مختلف و سدهای باستانی و دهکده های متعدد در جای جای خاک این کشور است. آثاری که جسته و گریخته از میان نوشته های باستان شناسی و شرق شناسان به دست می آید روشنگر آن است که هنر و معماری از ۵۰۰۰سال قبل در این مرز و بوم ریشه دوانده است.
معماری ایرانی
نظری اجمالی به معماری ایران در عهد باستان این ویژگی را آشکار می سازد که معماری ایرانی بر سه اصل استحکام، آسایش و انبساط پایه گذاری شده است. معماری ایرانی در طی تاریخ خود دارای اصالت طرح و سادگی توام با آرایش و تزیین بوده است.تمامی گستره ایران به ویژه روستاها و آثار قدیمی و باستانی آن چون کتاب زنده اما فرسوده ای از تاریخ معماری و هنر است که هر برگ از این کتاب در لحظه ای کوتاه دروازه چندین هزار سال تاریخ را بر روی تماشاگر می گشاید.
اولین بار ایرانی ها بودند که آجر را درست کرده
شاید به جرات بتوان گفت برای اولین بار ایرانی ها بودند که آجر را درست کرده و از آن در معماری استفاده کردند که نمونه بسیار قدیمی آن در معبد چغازنبیل واقع در شوش است که شاید بتوان با آن قدمت معماری بشر سنجیده شود و همچنین نشانه استعمال نخستین آجرها را در تپه سیلک کاشان، مناره ها و سدهای باستانی و بازمانده ساختمان های کهن در مرو، خرابه قصر هاتره در سـاحل دجـله
و ویرانه های معبد کنگاور،یادگارخسروپرویز
در قـصرشـیـرین و طاق بستان کـرمانشـاه
مشاهده کرد.
معماران و هنرپروران شهرساز ایرانی
معماران و هنرپروران شهرساز ایرانی از زمان های باستان از برجسته ترین کارشناسان عصر خود بوده اند تاریخ نام بسیاری از معماران برگزیده را به یاد ندارد، اگرچه آثار گرانقدر آنها بهترین شناسنامه در شناسایی خصایل هنری و اندیشه آنها است.
نمونه هایی از خدمات معماری این چنین معماران و مهندسانی در کتاب «فارس نامه» ابن بلخی و «آثار عجم» فرصت شیرازی و «مرآت البلدان» و فارس نامه ناصری «حاج میرزاحسن فسایی» و سایر کتب قدیمی آمده است.
سیر تکاملی هنر ایرانی
سیر تکاملی هنر ایرانی از جمله معماری ریشه در حوادث تاریخی کشورمان و همچنین طبیعت اقلیمی ایران دارد.
دهکده ها و آتشکده ها که در گذشته در سراسر این خطه وجود داشته اند
گنجینه ای از فرهنگ معماری ایران باستان را در خویـش نهفــته اند از این معابد «میتـرا» که قبل اززرتشت در ایران رواج داشته نمونه های چندی باقی است. معبد «مصــیصرا» در شـمال غربی ایران که در کوه تراشیده شده است و همچنین صخره «بی فخریکا» در جنوب دریاچه ارومیه از جمله این نمونه ها هستند. مهرپرستان باستانی قبل از ورود به معبد در جایی دست خود را به آب می زدند و آن را «مهراب» می نامیدند، که شاید لغت محراب دوره اسلامی از آن سرچشمه گرفته باشد.
به طور کلی تاریخ معماری ایران را می توان به چندین دوره تقسیم کرد:
۱)۵۰۰۰سال قبل از میلاد مسیح، ایرانیان که زمستان ها و تابستان ها کوچ
می کردند.
۲)در طی ۴۰۰۰سال قبل از میلاد، ساکنان زاگرس دهکده ها را ساختند و به تدریج به
صورت متراکم زندگی کردند و معماری ایجاد
شد.
۳)در ۳۰۰۰ سـال قـبل از میلاد مسیـح ، سنگ
سفیـد، قیر وانواع دیگرسنگ ها برایساخت وساز
استفاده می شد.
۴)در ۲۰۰۰سال قبل از میلاد مسیح، آمدن آریایی ها به
فلات ایران مهمترین اتفاق بوده که در آن زمان هنر معماری به اوج اهمیت خود رسید، ساخت سفال های نازک در نواحی البرز و همسایگانش گسترش یافت و ساختمان های مجللی با دیوارهای آجری با نقاشی هایی با طرح هایی از انسان ها در برج های فلکی درختان و سایر شکل ها تزیین گشت.
۵)۱۰۰۰سال قبل از میلاد مسیح، به دلیل عدم دسترسی به اسناد باستان شناسی، دوران سیاه پیشینه تاریخی نامیده می شود.
پایان
با تشکر