بسم الله الرحمن الرحیم
The development of insomnia within the first year:
A focus on worry
Insomnia in the older patient
And
استاد محترم: جناب آقای اصغری
ارائه: اکرم خیرخواه
تعریف بی خوابی : یکی از متداولترین اختلالات روانشناختی و شایع ترین اختلالات خواب است که اصولا بعنوان یک حالت مزمن در نظر گرفته میشود.
بی خوابی بعنوان یک فرایند پیچیده و چند بعدی است که مکانیزمهای روانشناختی گونا گو ن در آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
بی خوابی بطور عمده به دو گروه بزرگ تقسیم می شود :
اشکال در به خواب رفتن ( آغاز خواب )
اشکال در ادامه خواب که شامل بیدار شدن های مکرر در حین خواب و بیدار شدن نا خواسته در نیمه های شب و ناتوانی در خوابیدن دوباره می باشد.
اشکال در آغاز خواب بیشتر در جوانان دیده می شود و اشکال در تداوم خواب در افراد مسن شایع تر است.
بی خوابی می تواند به شکل گذرا- کوتاه مدت یا مزمن باشد.
نقش نگرانی در بی خوابی :
تعریف نگرانی : نگرانی بعنوان یک سلسله افکار و تصورات می باشد که بطور نسبی غیر قابل کنترل هستند و یک فرایند غیر انطباقی مستقل است.
به دلایل نظری گوناگون نقش دو سویه نگرانی از بی خوابی حائز اهمیت است بدین صورت که :
اولا بی خوابی می تواند بعنوان یک منبع پریشانی و در نتیجه بعنوان یک عامل خطر زا برای نگرانی قابل توجه باشد.
ثانیا نگراننی می تواند یک عامل اولیه و مقدماتی در سبب شناسی بی خوابی باشد بنا براین خطر افزایش بی خوابی را گسترش می دهد.
شواهد تجربی بر این امر دلالت دارند که نگرانی با ادراک ذهنی خواب رابطه زیادی دارد.
مطالعات گوناگون نقش نگرانی از بی خوابی را برجسته و آشکار می سازد. یکی از با ارزشترین یافته ها که توسط Borkovec-Espie-Brooks-Lindsay صورت گرفت مشخص شد که افراد مبتلا به بی خوابی به دلیل نگرانی افراطی و غیر قابل کنترل در طی دوره قبل از خواب ازناتوانی در شروع خواب یا ادمه خواب شکایت دارند.
مطالعات نشان داده اند که یک بیمار مبتلا به بی خوابی حاد رابطه کمتری با نگرانی نشان می دهد در حالیکه یک بیمار مبتلا به شکل مزمن بی خوابی با یک فرایند که نگرانی افراطی نقش کلیدی را در آن ایفا می کند رابطه زیادی دارد.
هدف :
هدف کلی این بررسی مطالعه روابط بین خواب مرتبط با نگرانی و ادراک ذهنی خواب بعنوان یک عملکرد دوره مزمن می باشد به طور اختصاصی تر هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین دو حوزه نگرانی می باشد ( نگرانی از کم خوابی و نگرانی برای سلامت ) و ادراک ذهنی خواب ( دوره نهفتگی شروع خواب – زمان بیدار شدن بعد از شروع خواب و کل زمان خواب )
روش:
در یک مطالعه درمانی بر بی خوابی 136 نفر با تاریخچه کوتاه بی خوابی شرکت کردند.
معیارهای انتخاب افراد:
30-1 دقیقه یا بیشتر در شروع یا ادامه خواب
3-2 روز یا بیشتر همراه با مشکلات شروع یا ادامه خواب در هر هفته
3- یک دوره بی خوابی 3 تا 12 ماهه
و سن افراد باید بین 18 تا 65سال باشد.
افراد به دو سطح متفاوت مزمن تقسیم بندی شدند:
دوره کوتاه مدت بی خوابی (n=69 وmonths=3-7 ) دوره بلند مدت بی خوابی ( n=67 وmonths=7-12) که مقایسه دو گروه مزمن مبنی بر طول مدت بی خوابی آنها بود و هدف این گروه ها انعکاس پیشرفت مراحل مزمن در طی 1 سال اول بی خوابی است
فهرست های خود گزارشی :
یک پرسشنامه با تاکید بر رئوس مطالب تهیه شد که مبتنی بر ارزیابی و تشخیص تعدادی از عوامل شامل نگرانی و ادراک ذهنی خواب بود به علاوه فاکتورهایی مثل سن – جنس و طول مدت هم ارزیابی شدند.
برای ارزیابی یا تشخیص خواب یک یادداشت روزانه انجام گرفت که بصورت یکبار در روز در طول یک هفته صورت گرفت.موضوعات یادداشت روزانه دوره نهفتگی آغاز خواب (دقیقه ) زمان بیدار شدن بعد از شروع خواب ( دقیقه ) و کل زمان خواب ( ساعت ) را ارزیابی کرد.
یادداشت های روزانه یک شاخص پایایی از بی خوابی را فراهم کرد .
آیتم های جدید برای اندازه گیری نگرانی خواب شبانه در بیماران مبتلا به بی خوابی گسترش یافت که مبتنی بر تجربه های بالینی کار با بیماران مبتلا به بی خوابی است. که افراد گروه ها هر آیتم را در یک مقیاس 5 امتیازی از کاملا مخالف ( 1 ) تا کاملا موافق (5 ) انجام دادند.
Table1.The worry items in a rotated component matrix
1. I worry about my sleep when I go to bed
2. I worry about my sleep when I cannot fall asleep
3. I worry about my sleep when I am awake at night
4. I worry that my body will be harmed if I sleep poorly
5. Because of my poor sleep I worry that I will get sick more easily
6. Because of my poor sleep I worry that there is something wrong in my body
.819
.862
.760
.313
.352
-.255
.312
.144
-.063
.803
.741
.688
Worry:sleeplessness
Worry:health
Number of participants
Mean age (years)
Gender(female)
Worry: sleeplessness(1-15)
Worry:health(1-15)
Sleep onset latency(min)
Time awake after sleep onset(min)
Total sleep time(hours)
69
48(11)
71%
9.3(2.4)
7.2(2.4)
56(46)
110(68)
5.3(1.2)
67
51(11)
84%
9.0(2.7)
7.5(2.4)
66(56)
129(85)
4.9(1.1)
Table2.sample characteristics of the 136 participants
Short duration of insomnia
Long duration of insomnia
Sleep onset latency
Short duration of insomnia
Long duration of insomnia
Time awake after sleep onset
Short duration of insomnia
Long duration of insomnia
Total sleep time
Short duration of insomnia
Long duration of insomnia
.039
.589**
.002
.483**
.171
-.399**
.050
.556**
.103
.398**
-.028
-.392**
Worry: Sleeplessness
Worry: health
Table3.The role of worry to subjective sleep perception for each stage of chronicity: correlations(N=136)
Sleep onset latency
Short duration of insomnia
Step1 Age
Gender
Step2 Worry: sleeplessness
Long duration of insomnia
Step1 Age
Gender
Step2 Worry: sleeplessness
Time awake after sleep onset
Short duration of insomnia
Step1 Age
Gender
Step2 Worry: sleeplessness
Long duration of insomnia
Step1 Age
Gender
-0.17
-5.77
1.56
-0.70
-2.41
33.95
1.29
32.91
4.54
-1.11
-60.19
0.47
12.18
6053
0.73
18.28
6.46
0.61
15.82
8.26
1.05
30.38
-0.05
-0.06
0.03
-0.13
-0.02
0.58**
0.26*
0.25*
0.07
-0.14
-0.26
.01
.01
.02
.35
.11
.12
.10
B SEB B R^2
Table4. The role of worry for sleeplessness to subjective sleep perception for each stage of chronicity:multiple regressions(N=136)
Step2 Worry: sleeplessness
Total sleep time
Short duration of insomnia
Step1 Age
Gender
Step2 Worry: sleeplessness
Long duration of insomnia
Step1 Age
Gender
Step2 Worry: sleeplessness
10.60
0.01
0.29
0.16
0.01
0.01
0.13
0.44**
-0.16
-0.02
0.15
0.02
0.33*
-0.36**
41.19
-0.02
-0.05
0.18
0.01
0.90
-0.40
.29
.03
.05
.11
.24
B SEB B R^2
نتیجه:
رابطه بین نگرانی از کم خوابی و ادراک ذهنی خواب تفاوت معنا داری بین مراحل مزمن بودن داشت.در گروه با یک دوره کوتاه مدت بی خوابی نگرانی برای کم خوابی با ادرا ک ذهنی خواب رابطه نداشت.هر چند که نگرانی برای کم خوابی یک پیش بینی معنا داری از ادراک ذهنی خواب در گروه با دوره طولانی مدت بی خوابی داشت(واریانس =33% نهفتگی آغاز خواب-19%در زمان بیدار شدن بعد از آغاز خواب و 13% در کل زمان خواب ) همچنانکه تفاوت های نشان داده شده بین دو گروه مشاهده شدند نگرانی برای سلامت تفاوت معنا داری بین مراحل مزمن بودن در ادراک ذهنی خواب نداشت
بحث :
باید متذکر شد یک وظیفه مهم برای تحقیقات آینده باید این باشد که رابطه بین نگرانی و ادراک ذهنی خواب را در افرادی که از بی خوابی بیشتر از دوره زمانی یکسال رنج می برند بررسی کنند.
بی خوابی در بیماران مسن :
بی خوابی بطور فزاینده ای در بین افراد مسن شایع است و شیوع آن 31 تا 38 % در افراد کمتر از 65 سال و رشد آن تا 45% در افراد بین سنین 65 تا 79 سال است.
در افراد مسن بیماری های دیگر نیز می تواند بی خوابی را تشدید کند.که همزمان با بیماری ممکن است فیزیولوژی خواب نیز تغییر کند.
بسیاری از بیماران مبتلا به بی خوابی مزمن علتی برای آن بیماری خواهند داشت حدود 5% بیخوابی موقتی یک شکایت از برگشت و عود را نشان خواهند داد.
دلایل عصب شناختی :
علاوه بر دلایل آشکار بی خواب درد و بیماری روانپزشکی ( به خصوص افسردگی-اضطراب مزمن و روان پریشی مزمن ) وجود دارد.
علائم عصب شناختی مهمی شامل سندرم پاهای بیقرار-میو کلونوس شبانه و آپنه می باشد.
دیگر دلایل بی خوابی کمتر شایع است مثل : افزایش ترشح اسید معده در طول شب ممکن است بیمار را بیدار کند –بیماری های سوخت و سازی می تواند باعث تغییراتی درفیزیولوژی خواب شود (مثل علایم دوران یائسگی-پرکاری و کم کاری تیروئید و اورمی ).
اضطراب نوعا از شروع خواب جلوگیری می کند (مانع از شروع خواب می شود ) و زود بیدار شدن صبح بطور کلاسیک با افسردگی رابطه دارد که یک دلیل بی خوابی در افراد مسن افسردگی است .
درمان بی خوابی :
نخستین گام در درمان بی خوابی ارزیابی دقیق پزشکی و روان پزشکی می باشد .اگر بر پایه ارزیابی بالینی تشخیص روشن نشود یک یا چند شب خواب در یک آزمایشگاه خواب و یا یک کلینیک تخصصی اختلالات خواب را می توان پیشنهاد کرد.
درمان های اختصاصی بی خوابی بر حسب نوع بیماری و وضعیت ویژه ایجاد کننده بی خوابی متفاوت است.
اشکال در خواب پس از نوشیدن قهوه –چای یا نوشابه هی گازدار شایع است و در نتیجه می توان برای جلوگیری از بی خوابی از نوشیدن این نوشابه ها در عصر پرهیز کرد .
شاید برخی گمان کنند که الکل در مقادیر کم باعث سهولت خواب رفتن می شود اما باید دانست که اثرات فارماکولوژیک الکل با خواب کاملا ناسازگاری دارد و برخی از مبتلایان به بی خوابی می توانند با پرهیز از نوشیدن الکل بطور مطلق از بی خوابی برهند.
ورزش اگر به مقدار متوسط و بطور مرتب و ترجیحا در بعد از ظهر یا ابتدای عصر و نه بلافاصله پیش از زمان خواب انجام شود اغلب سودمند است
با تشکر از توجه شما