انواع صافی ونحوه انتخاب آن
سئوال
خانم رهنما 25 ساله از 2 سال قبل هفته ای 3 نوبت و هر نوبت 4 ساعت همودیالیز می شود. این بیمار کاندید پیوند نمی باشد، وضعیت همودینامیک حین دیالیز ثابت و جواب آزمایشات وی به قرار زیر است:
Hb:9.8 BUN:58 Cr:5.3 Ca: 8.2 P:7 Alb: 2.5 Na: 137 K: 4.5 Kt/V : 1.3
چه صافی برای این بیمار مناسب است؟
1- صافی F8
2- صافی F80
3- صافی PS13
4- صافی PES16
5- صافی PES160
صافی چیست؟
صافی همودیالیز
صافی حذف مواد سمی و مواد ناخواسته موجود در خون
عمل تصفیه درصافی غشاء نیمه تراوا
دسته بندی صافی ها
صافی ها از نظر شکل ظاهری
نوع غشاء (جنس غشاء)
حجم پرکنندگی صافی
سطح صافی
کلیرانس صافی نسبت به ترکیبات یا مواد مختلف
روش استریل شدن
ضریب اولترا فیلتراسیون
شکل صافی
صافی با صفحات موازی
(Parallel Plate)
صافی بافیبرهای توخالی
(Hollow Fiber)
سئوال
KOA چیست؟
1-حجم مایع گرفته شده از بیمار در میلی لیتر بر ساعت به ازای هر میلیمتر جیوه فشار
2-حداکثر کلیرانس بر حسب میلی لیتر در دقیقه برای یک ماده خالص
3-توانایی یک صافی در میزان اولترافیلتراسیون
4-توانایی صافی در دفع اوره
5-شاخص کفایت صافی در کلیرانس اوره و مواد با وزن مولکولی مشابه
6-گزینه 2 و 5
سطح صافی
تعداد مویینه ها در صافی هالو فایبر
سطح صافی ارتباط مستقیم با سطح پرکنندگی و کلیرانس صافی دارد.
کلیرانس صافی
مقدار خونی که در یک دقیقه از یک ماده مشخص پاک می شود.
مثال: اگر 400CC خون در هر دقیقه وارد صافی شود و کلیرانس صافی 85% باشد 340CC خون از اوره پاک می شود و 60CC آن با همان شرایط قبلی به بدن بیمار بر می گردد. ← کلیرانس صافی 340CC/min
مثال: در مدت زمان مشخص یک مقدار حجم مشخص خون، وارد صافی می شود و این صافی استفاده شده می تواند mg/dl100 اوره را به میزان mg/dl 40 برساند.
کلیرانس صافی
میزانی از حجم خون که در واحد زمان از یک ماده پاک شده است.
میزان پاک کنندگی
خون100 cc × 60% = 60 cc/min
خون200 cc × 60% = 120 cc/min
خون300 cc × 60% = 180 cc/min
.
.
.
موارد موثر در کلیرانس
انتشار← سرعت جریان خون
سرعت جریان مایع دیالیز
سطح صافی
همرفت←وزن مولکولی ماده
میزان آب جابجا شده
کلیرانس صافی نسبت به ترکیبات یا مواد مختلف KOA
KOA شاخص کفایت صافی در کلیرانس اوره و مواد با وزن مولکولی مشابه
مقدار خونی که از یک ماده مشخص، در یک دقیقه بطور کامل پاک می شود.
KOA یا ضریب سطح انتقال توده ای مقدار کمی صافی است که از طریق نفوذپذیری، ضخامت غشاء، اندازه مواد، میزان جریان خون و مایع دیالیز مشخص می شود.
KOA هر صافی برابر است با حاصلضرب توانایی صافی در کلیرانس یک ماده در سطح آن صافی
کلیرانس صافی نسبت به ترکیبات یا مواد مختلف KOA
کلیرانس صافی ها : 200 تا1100
بیماران مزمن : دیالیز با صافی با کلیرانس بین 300 تا 600
نیاز به دیالیز با کارایی بالاتر و افراد باجثه بزرگ: صافی ها باکلیرانس بالاتر از 600
سئوال
KOA چیست؟
1-حجم مایع گرفته شده از بیمار در میلی لیتر بر ساعت به ازای هر میلیمتر جیوه فشار
2-حداکثر کلیرانس بر حسب میلی لیتر در دقیقه برای یک ماده خالص
3-توانایی یک صافی در میزان اولترافیلتراسیون
4-توانایی صافی در دفع اوره
5-شاخص کفایت صافی در کلیرانس اوره و مواد با وزن مولکولی مشابه
6-گزینه 2 و 5
جواب
حداکثر کلیرانس بر حسب میلی لیتر در دقیقه برای یک ماده خالص
شاخص کفایت صافی در کلیرانس اوره و مواد با وزن مولکولی مشابه
سئوال
KUF چیست؟
1-توانایی صافی در کلیرانس مواد با وزن مولکولی متوسط
2-توانایی صافی در میزان کلیرانس یک ماده خالص
3-حجم مایع بر حسب میلی لیتر بر ساعت به ازاء هر میلیمتر جیوه فشار که طی دیالیز از بیمار گرفته می شود
4-معیاری از نفوذپذیری صافی نسبت به آب
5-گزینه 3 و 4
سئوال
اگر KUF یک صافی برابر با 4 باشد جهت برداشت 4 لیتر مایع در طول یک دیالیز 4 ساعته چقدر TMP نیاز است؟
1-250 میلیمتر جیوه
2-270 میلیمتر جیوه
3-350 میلیمتر جیوه
4- 250 سانتیمتر جیوه
ضریب اولترا فیلتراسیون KUF
حجم مایع گرفته شده برحسب میلی لیتر بر ساعت به ازاء میلی متر جیوه فشار
با نفوذ پذیری صافی نسبت به آب ارتباط مستقیم دارد.
میزان اولترافیلتراسیون در ساعت = TMP*KUF
TMP رابطه عکس با ضریب اولترافیلتریشن دارد.
KUF پایین یعنی نفوذ پذیری کمتری نسبت به آب TMP
KUF بالایعنی نفوذ پذیری بیشتر نسبت به آب TMP
سئوال
KUF چیست؟
1-توانایی صافی در کلیرانس مواد با وزن مولکولی متوسط
2-توانایی صافی در میزان کلیرانس یک ماده خالص
3-حجم مایع بر حسب میلی لیتر بر ساعت به ازاء هر میلیمتر جیوه فشار که طی دیالیز از بیمار گرفته می شود
4-معیاری از نفوذپذیری صافی نسبت به آب
5-گزینه 3 و 4
جواب
حجم مایع گرفته شده در میلی لیتر بر ساعت به ازاء هر میلیمتر جیوه فشار که از بیمار گرفته می شود
معیاری از نفوذپذیری صافی نسبت به آب
سئوال
کدام جمله صحیح است؟
1-هر چه KUF صافی بالاتر باشد نیاز به TMP بیشتری برای رسیدن به اولترافیلتراسیون مطلوب داریم
2-KUF صافی با نفوذپذیری آن نسبت به آب رابطه معکوس دارد
3-هر چه KUF صافی کمترباشد نیاز به TMP بیشتری برای رسیدن به اولترافیلتراسیون مطلوب داریم
4-KOA صافی همان فشار ضریب اولترافیلتراسیون صافی است
5- KUF صافی با نفوذپذیری آن نسبت به آب رابطه مستقیم دارد
6- گزینه 3 و 5
جواب
هر چه KUF صافی کمترباشد نیاز به TMP بیشتری برای رسیدن به اولترافیلتراسیون مطلوب داریم
KUF صافی با نفوذپذیری آن نسبت به آب رابطه مستقیم دارد
سئوال
اگر KUF یک صافی برابر با 4 باشد جهت برداشت 4 لیتر مایع در طول یک دیالیز 4 ساعته چقدر TMP نیاز است؟
1-250 میلیمتر جیوه
2-270 میلیمتر جیوه
3-350 میلیمتر جیوه
4- 250 سانتیمتر جیوه
سئوال
کدام جمله صحیح است؟
1-FLUX توانایی یک صافی در میزان اولترافیلتراسیون است
2-هر صافی high flux می تواند high efficiency یا low efficiency باشد
3-هر صافی high flux حتما high efficiency می باشد
4-هر صافی high efficiency حتما high flux می باشد
5-گزینه 1 و 2
تعاریف ظرفیت آبگیری، تراوش و اثربخشی
(ظرفیت آبگیری) Flux
(تراوایی یا تراوش) Permeability
(اثربخشی یا تاثیر یا کارایی)Efficiency
(ظرفیت آبگیری) Flux
Low flux: KUF<10cc/h/mmhg
High flux: KUF>20cc/h/mmhg
صافی های Low Flux
سئوال
توانایی صافی در دفع پروتئین هایی مانند B2microgloboin به چه عاملی بستگی دارد؟
الف:Flux
ب: permeability
ج: efficiency
د: انتشار
(تراوایی)Permeability
توانایی یک صافی در کلیرانس مواد با وزن مولکولی متوسط مثل (بتا دو میکرو گلوبولین)
صافی هایی که توانایی دفع این مواد را دارند نفوذ پذیری بالایی دارند. (اندازه منافذ)
ارتباط مستقیم بین صافی های High Flux ونفوذپذیری وجود دارد.
سئوال
توانایی صافی در دفع پروتئین هایی مانند B2microgloboin به چه عاملی بستگی دارد؟
الف:Flux
ب: permeability
ج: efficiency
د: انتشار
جواب
permeability
(اثربخشی یا تاثیر)Efficiency
توانایی یک صافی در دفع اوره (تعداد منافذ)
بالا یا کم اثر بخش بودن صافی ها بر اساس ضریب انتقال توده ای آن صافی نسبت به اوره مرتبط است.
LOW Efficiency: KOA<500
KOA>600:High Efficiency
خصوصیات صافی ها با تاثیربالا
کلیرانس اوره آنها بیش از 210 سی سی در دقیقه با دور پایه 200 سی سی در دقیقه
KOA آنها معمولا بیشتر از 600 سی سی در دقیقه می باشد.
ضریب اولترافیلتریشن آنها ممکن است بالا یا پایین باشد.
کلیرانس مواد با وزن مولکولی آنها ممکن است بالا یا پایین باشد.
Dialyzer Flux
براساس توانایی در دفع مایعات (KUF) و دفع مواد زائد
Low Flux:
مواد با وزن مولکولی کم را فیلتره نمایند.
میزان Kuf آنها نیز معمولاٌ از ml/min/mmHg 8 تا 10تجاوز نمی کند.
دفع مواد با وزن مولکولی تا 5000 دالتون
عمدتاٌ جابجایی مواد بوسیله مکانیسم انتشار می باشد.
بهترین گزینه جهت دفع اوره – الکترولیتها و تنظیم اسید و باز
Dialyzer Flux
High Flux:
به علت دارا بودن KUF بالا علاوه بر مکانیسم انتشار با مکانیسم Convection نیز سطح بالایی از جابجایی مواد را دارند .
بهترین گزینه برای همودیافیلتریشن (HDF)
دفع مواد با وزن مولکولی بالا (B2 microglobulin)
KOA بالای 700
سئوال
خصوصیات قابل توجه صافی های High Flux در چیست؟
دفع بیشتر آب
دفع اوره
کفایت دیالیز بهتر
دفع بتا دو میکروگلوبولین
جواب
دفع بتا دو میکروگلوبولین
تفاوت بین صافی های با تاثیر بالا یا پایین
مزایای صافی های با تاثیر بالا
– کلیرانس بالا جهت مواد با وزن مولکولی کم مثل اوره
– انجام دیالیز استاندارد و با کیفیت بدون نیاز به افزایش زمان دیالیز
– کنترل بهتر مواد شیمیایی موجود در بدن
– کاهش مرگ ومیر بیماران
– کاهش ناتوانایی ها در بیماران دیالیزی
دلایل اثر بخشی کم درصافی های با اثربخشی بالا
جریان خون پایین
بازگشت مجدد خون
عدم رعایت زمان دیالیز توسط بیمار یا پرستار ویا اشکالاتی که حین دیالیز باعث کاهش زمان دیالیز می شود ویا کاهش فشار خون
مزایای استفاده از صافی های های فلاکس
به تاخیر انداختن شروع و ریسک ابتلاء به آمیلوئیدوز
کاهش بستری شدن در بیمارستان
بهبود وضعیت متابولیسم چربی بیماران
کلیرانس بالای آلومینیم
بهبود وضعیت تغذیه بیماران
کاهش خطر عفونت در بیماران
چند نکته
نحوه پرایم کردن در افزایش کار صافی نقش موثری دارد.
وجود هوا در صافی باعث ایجاد فضای مرده شده و با ایجاد لخته و یا عدم وجود خون در آن فضا از کلیرانس موثر صافی می کاهد.
سئوال
خانم رهنما 25 ساله از 2 سال قبل هفته ای 3 نوبت و هر نوبت 4 ساعت همودیالیز می شود. این بیمار کاندید پیوند نمی باشد، وضعیت همودینامیک حین دیالیز ثابت و جواب آزمایشات وی به قرار زیر است:
Hb:9.8 BUN:58 Cr:5.3 Ca: 8.2 P:7 Alb: 2.5 Na: 137 K: 4.5 Kt/V : 1.3
چه صافی برای این بیمار مناسب است؟
جواب
1- صافی F8
2- صافی F80
3- صافی PS13
4- صافی PES16
5- صافی PES160
THANK YOU