استان
سیستان
و
بلوچستان
مساحت : 181785 کیلومتر مربع
جمعیت: 2534327 نفر
تعداد شهرستانها: 19
تعداد شهر: 37
تعداد بخش: 48
تعداد دهستان: 112
تعداد آبادی: 9285
بر اساس آخرین تقسیمات کشوری استان سیستان وبلوچستان
3
جدول مقایسه ای مساحت استان با برخی از کشورهای اروپایی
استان سیستان و بلوچستان با وسعت حدود 181785 کیلو متر مربع معادل 11/5درصد مساحت کشور را به خود اختصاص داده است. جمعیت استان 2534327 نفر می باشد.از شمال به استان خراسان جنوبی، از جنوب به دریای عمان، از شرق به کشورهای افغانستان و پاکستان و از غرب به استان های کرمان و هرمز گان محدود شده است. این استان پهناور در سمت شرق با کشور پاکستان 9000 کیلومتر و با کشور افغانستان 300 کیلومتر مرز مشترک و در جنوب با دریای عمان به طول تقریبی 270 کیلومتر مرز آبی دارد. استان سیستان و بلوچستان به لحاظ وسعت از بزرگ ترین استان های کشور به حساب می آید.
پیشینه تاریخی استان سیستان و بلوچستان
سیستان امروزی که قسمت شمالی استان را در برمی گیرد، در کتاب اوستا، یازدهمین سرزمینی است که «اهورامزدا» آفریده. همچنین زادگاه رستم دستان قهرمان حماسی شاهنامه فردوسی می باشد.
«نیمروز» نام دیگر سیستان است. همچنین بنای بیشتر شهرهای سیستان را به پهلوانان اسطوره ای ایران چون زال، سام و رستم نسبت داده اند. زمانی سیستان جزو متعلقات دولت ساسانی به شمار می آمد که به دست اردشیر بابکان فتح شد و در سال ۲۳ هجری قمری، مسلمانان عرب این سرزمین را فتح کردند.اولین فرمانروای معروف ایرانی این سرزمین بعد از اسلام، «یعقوب لیث» صفاری بود.
5
بلوچستان امروزی که ناحیه جنوبی استان را تشکیل می دهد، در قدیمی ترین اسناد تاریخی به اسم «مکا» مشهور بوده و در نوشته های هرودت تاریخ نگار یونانی از آن به عنوان «گدروزیا» یاد شده است.
6
زاهدان
7
موقعیت جغرافیایی
شهرستان زاهدان با وسعت 36581 کیلو متر مربع دارای سه شهر زاهدان (به عنوان مرکز استان و بلوچستان) میر جاوه و نصرت آباد می باشد.
پیشینه تاریخی
8
به زاهدان در قدیم دزد اب می گفتند .این شهر که کوه ها آن را احاطه کرده اند قدمتی 85ساله بیشتر ندارد . سال خورده گان دزداب را به خوبی می شناسند که در برخی نقاط اب به صورت چشمه بیرون امده و در قدری آنسوتر در زمین فرو رفته و به همین دلیل دزداب خوانده شده است .
در گذشته ای دور زندگی در این منطقه در درون قلعه ای کوچک در کوه های شمال شهر زاهدان جریان داشته و مردم در حوالی قلعه به کار کشاوری و تجارت مشغول بوده اند و از این طرق امرار معاش می کردند . کار گران را آهن یعنی هندی ها اولین پایه گذاران شهر در این منطقه بوده اند .معماری خاص هندی از طریق وارد ایران شد .
آثار تاریخی :
9
ساختمان دادگستری
تلگراف خانه حرمک
ساختمان قدیمی پست زاهدان
کاروان سرای نصرت آباد
هفتاد ملا
قلعه تپه لادیز
معماری صخره ای روستا تمین
موزه بزرگ منطقه ای جنوب شرق کشور
تمین
غار لادیز
هفتاد ملا
10
شهرستان زابل
11
شهرستان زابل با حدود 317/329 نفر جمعیت در جنوب خاوری ایران و شمال استان سیستان و بلوچستان واقع گردیده از جانب شمال و شمال شرق با استان خراسان جنوبی از در امتداد مرز با کشور افغانستان ، از جنوب با شهرستان زهک و زاهدان ، از غرب با کویر لوت هم مرز می باشد .
کوه خواجه ( کوه رستم یا کوه شیدا کوه خدا )
12
این کوه به صورت برجستگی بازالتی سیاه رنگی در فاصله 30 کیلومتری جنوب غربی شهر زابل با 609 متر ارتفاع در میان دریاچه مقدس هامون به طرز شگفت انگیزی خود نمایی می کند و در سال 1310 با شماره 54 در فهرست ملی به ثبت رسیده است . که معروف به تخت جمشیدی از خشت و گل می باشد تزئینات گچبری ، گل برجسته ها و نقاشی های دیواری به عنوان یکی از اولین نمونه ها از این دست نیز در ان به چشم می خورد .
شهر سوخته
"شهر سوخته" در ۵۶ کیلومتری زابل و در حاشیه جاده زابل – زاهدان واقع شده و بنا بر تخمین ها بیش از پنج هزار سال قدمت دارد. این شهر در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایه گذاری شده و مردم در چهار دوره بین سال های ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در این شهر سکونت داشته اند.
13
میراث فرهنگی و جاذبه های تاریخی
دهانه غلامان
( شهر قاسم آباد ، بی بی دوست ، خوشداد ، اشکانی و اسللمی ) _ ( شهر کوه خواجه _ اشکانی ساسانی ، اسلامی ) _ ( شهر کندر اوض دار _ اسلامی ) _ ( شهر زرنج _ تاریخی ، محوطه ناد علی ، غزنین ، سرخ دک و سپید دک ، نیمروز و ……. در سیستان افغانی ) و ……… .
قلعه های باستانی آن عبارتند از (قلعه کک کهرزاد ، ارگ سر سنگ ، قلعه چهل دختر ، قلعه سام دوره اشکانی و ساسانی _ قلعه مچی، قلعه رستم ، قلعه تیمور، قلعه کا فران ، قلعه رام رود ، قلعه فتح از دوره اسلامی ، ارگ سه کوهه ، ارگ خان ملک ، ارگ خان ملک ، ارگ میر جمال، ارگ کد خدا محمد کیخا و …).
14
شهرستان ایرانشهر
15
موقعیت جغرافیایی
شهرستان ایرانشهر در ناحیه مرکزی بلوچستان با مساحتی بالغ بر 30200 کیلومتر مربع و با ارتفاع متوسط591 متر از سطح دریا در فاصله 345 کیلو متری مرکز استان سیستان و بلوچستان واقع و 15 درصد وسعت استان را به خود اختصاص داده است
صنایع دستی و هنر های سنتی
16
سوزن دوزی
سفال گری
حصیر بافی
جاذبه های تاریخی
قلعه ناصری
اسپیدژ
ساختمان بیت مقام معظم رهبری
پیشینه تاریخی خاش
17
خاش امروزی در نزدیکی شهر قدیمی خاش قرار دارد که تاریخ پیدایش آن به پیش از حکومت نادرشاه می رسد. این شهر تا قبل از نادرشاه به علت ناامنی چندان اعتباری نداشت اما نادر شاه ضمن سرکوبی راهزنان، این منطقه را امن کرد و بعدها قلعه هایی ساخته شد و بدین ترتیب خاش رو به توسعه و آبادانی گذاشت و از شکل یک روستا خارج شد و آرام آرام سیمای شهر به خود گرفت
کوه تفتان
18
تنها آتشفشان نیمه فعال در جنوب شرق ایران است که از دهانه ان دود گوگرد متصاعد می شود.هوای لطیف وپوشش گیاهی و چشمه اب معدنی سرد و گرم به همراه دامنه های زیبا و دریاچه بر فراز کوه توجه گردشگران را به خود جلب می نماید.
شهرستان چابهار
19
شهرستان چابهار در تقسیم بندی بزرگتر جزو سرزمین بلوچستان به حساب می اید ، سرزمین بلوچستان از جنوبی ترین مناطق ایران یعنی نزدیکترین قسمت های کشور به خط استوا است از گرمترین مناطق ایران به شمار می رود . تضاد و تنوع آب و هوای آن جالب و شگفت انگیزمی باشد از این رو این شهرستان به چهار بهار یا همان چابهار نامیده می شود .شهرستان چابهار و بندر تیس به دلیل قرار گرفتن در کنار دریای عمان جزو نواحی ساحلی محسوب شده و دارای آب و هوای گرم و مرطوب می باشد
آثار تاریخی
20
قلعه تاریخی تیس ( معروف به قلعه پرتغالی ها )
ساختمان قدیمی تلگرافخانه چابهار
مقبره سید غلام رسول
قدم گاه خضر
صنایع دستی
21
سوزن دوزی ،
سکه دوزی ( سامان ) ،
حصیر بافی ،
ساخت ابزار و الات موسیقی و صنایع دستی دریایی
کوههای مینیاتوری
22
سراوان
محل کنونی شهر سراوان تا پیش از سال ۱۳۰۵ خورشیدی روستایی بوده به نام شستون.
در محلی به نام داورپناه در سراوان، کوهی به نام مهرگان وجود دارد که پیش از اسلام محل انجام مراسم نیایش به اهورامزدا بوده است و این منطقه خورشید ایران معروف است .
قدیمی ترین مسجد مکران تحت عنوان مسجد جامع دزک با قدمت بیش از ۱۰۰۰ سال در این شهر ساخته شده است.
23
پایان
24