اتصالات ساختمان تهیه کننده:مهسا درویشی عناصر جزئیات ساختمان 2
تعریف پیچ :
در واقع استوانه ای است که شیارهای مارپیچ آن را احاطه کرده است. طراحی شیار پیچ ها برای بریدن مواد نرم تر و سخت تر متفاوت است، شیارها اغلب به صورت مثلث، مربع، ذوزنقه و نیم دایره روی سطح جانبی بدنه ایجاد می شود.
شایع ترین کاربرد پیچ برای نگه داری اشیا و قطعات به یکدیگر می باشند. بخش استوانه ای از قسمت انتها تا نوک پیچ را پای پیچ گویند که ممکن است کل یا بخشی از آن رزوه شده باشد. به فاصله میان هر شیار با شیار دیگر گام پیچ گفته می شود.
پیچ های قدرت که گاهی محرک های خطی یا پیچ های انتقال نیز نامیده می شوند، برای تبدیل حرکت دورانی مهره یا پیچ به حرکت خطی نسبتا آهسته در امتداد محور پیچ به کار می روند. هدف بسیاری از آن ها اخذ مزیت
مکانیکی بیشتر است، مانند جک ها
و پرس ها و هدف برخی حصول به جا به جایی
دقیق حرکت محوری است.
جنس پیچها میتواند از فلز، چوب، پلاستیک باشد. پر مصرف ترین مواد در تولید این نوع اتصالات فولاد میباشد و نوع آن فولادهای کم کربن و کربن متوسط میباشد. ولی استفاده کردن از فولادهای با کربن بالا، فولاد زنگ نزن(استنلس استیل )(صنایع دریایی -صنایع غذایی -مکانهای مرطوب )، آلومینیوم (ظروف تفلون)، مس، برنج نیز معمول میباشد.
یکی از مهمترین نکاتی که در تولید این گونه اتصالات مانند پیچ ومهره و پرچ باید توجه داشت نوع و جنس مواد اولیه میباشد. جنس و نوع مواد اولیه نه تنها در کیفیت این نوع اتصالات تاثیر دارد در قیمت تمام شده آنها نیز تاثیر زیادی دارد. نوع مفتول فولادی که در تولید پیچ و پرچ و مهره ها استفاده میشود باید قابلیت و فرم پذیری سرد را داشته باشد( Cold heading quality (CHQ. این نوع فولادها معمولا از فولاد ساختمانی و معمولی گرانتر هستند و دلیل آن این میباشد که در فولاد های با قابلیت CHQ
سعی میشود تا حبابهاب ریز هوا به حداقل برسد
و سطح و مقطع مفتول به صورت
یکنواخت تر و همگن تر باشد تا در هنگام تولید
سطح قطعات تولیدی ترک نخورد وترک نداشته باشد.
شرح انواع مختلف پیچها:
در بیشتر واحدهای صنعتی از پیچ ها برای سوار کردن و اتصال قطعات روی یکدیگر و نیز تنظیم دستگاههای صنعتی و یا جهت انتقال حرکت استفاده می شود. در کمتر دستگاهی است که از پیچها استفاده نمیشود به همین دلیل است که اهمیت آنها در صنعت بسیار زیاد می باشد. مواردی که از پیچها استفاده می شود عبارتند از:
ماشینهای ابزار، انواع گیره ها، وسائط نقلیه، ابزرار و ادوات جنگی ، کشتی ها، هواپیماها، ساختمانهای فلزی، میز و صندلی، ماشینهای چاپ و ریسندگی و بافندگی ، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی ، لوازم خانگی و …
نوع جنس پیچ و مهره ها:
در بیشتر مواقع نوع جنس پیچ و مهره بر حسب اعداد و حروف معتبر بین المللی بر روی گل پیچ حک می شود و برای پی بردن
به نوع آلیاژ پیچ و مهره کافیست معنی اعداد و حروف درج شده بر روی آن را بدانید .
پیچهای غیر خودکار یا ساده:
این نوع پیچها برای ثابت شدن نیاز به مهره دارند یا قطعه ای که مانند مهره باشد و بتواند کار مهره را انجام دهد. معروفترین پیچ از این نوع را میتوان انواع پیچهای شش گوش ذکر کرد همچنین پیچهایی دیگر مثل پیچ اتاقی، پیچ جوشی، پیچ استوانه، پیچ آلن و … را میشود نام برد.
پیچ های عادی برای اتصال دادن قطعات در جایی که اتصال غیر دائمی مورد نیاز باشد به کار می روند.
پیچهای خودکار :پیچ های مخروطی معمولاً دارای دندانه های درشت می باشند و برای اتصال قطعات نرم مانند چوب و پلاستیک بکار می روند.
پیچهای خودکار نوعی از پیچ هستند که برای ثابت شدن در قطعه مورد اتصال نیازی به مهره ندارند و درون کار فرو میروند و نوک آنها معمولا
مانند میخ تیز هست و حتی میتوانند قطعه کار شده
را سوراخ کنندمثل پیچهای سرمته ای، پیچ چوب ،…
سرپیچ ها از نظر ظاهری نیز با هم متفاوت می باشند.
برخی پیچ ها دوسو، برخی چهارسو، برخی آلن خور،
برخی آچارخور، برخی ینج پر و… می باشند.
پیچ های ساختمانی
انواع پیچ، مهره، واشرهای فولادی با قابلیت کشش بالا در استانداردهای Din6916/HV – Din6914/HV – Din6915/HV درگرید 10/9 جهت پیچ ها و گرید 10 برای مهره، مورد استفاده در ساختارهای فولادی، ساخت پل، انواع داربست و چوب بست چهارچورب های ساختمانی و بپج های مختلف مطابق استاندارد و گریدها :
ASTM A325/A325M
ASTM A490/A490M
مقدمه
پرچ کاری
برای اتصال دو یا چند قطعه به یگدیگر می توان از میخ پرچ استفاده کرد . برای این کار ابتدا سوراخی در قطعات ایجاد کرده میخ پرچ را در آن قرار داده و سپس با استفاده از پرچ کن عمل پرچ کاری انجام می شود. این کار اغلب بدون اشکال صورت می گیرد در صورت بروز مشکل با استفاده از میخ پرچ دیگری می توان اشکال را برطرف کرد چون هزینه پرچ کاری در تیراژ زیاد قابل تو جه است,بنابراین برای جلوگیری از اشکالات و کاهش هزینه ها باید در انتخاب میخ پرچ دقت شود
تعریف پرچ:
پرچ کاری عمل اتصال ورق ها به کمک قطعه ای به نام میخ پرچ.
ابزار این کار قطعه ای استوانه ای توپر یا تو خالی است که قبلا با شکل مناسب آماده شده است
استوانه ای توخالیb استوانه ای توپرa
در حقیقت پرچ نوعی نیم ساخته است که کاربرد ان همراه تغییر شکل است.
چگونگی انجام پرچ:
به کمک پرچ می توان ورق ها را به یکدیگر وصل کرد.
برای این کارسوراخی کمی بزرگتر از قطر نامی پرچ
در ورق ها ایجاد می شود سپس کوبش پرچ با
چکش یا پرچ کوب ان را فرم می دهند.
جنس پرچ:
جنس پرچ می تواند فولاد،الومینیوم،مس و… باشدمهم ان است که به خوبی چکش خوار باشد.
مزایای مهم آن:
می توان قابلیت محاسبه ای دقیق،استحکام توانایی اتصال چند ورق هم جنس و غیر هم جنس را به طور همزمهن برشمرد.با این وجود از پرچ به دلیل گرانی کندی در انجام کاردر هنگام لزوم استفاده می شود.
کاربرد ان:
کاربرد ان در کارهای ظریف گرفته تا سازه های بزرگ مانند:دیگ های بخار،پل ها،ساختمان ها و… رایج است.
روش های پرچ کاری.
الف) با کوبیدن:
ب) با کشیدن:
نمونه ی مشهور ان پرچ پوپ است برای این کار پس از انجام سوراخ در ورق ها پرچ دنباله دار را داخل سوراخ قرار می دهند انگاه با ابزار ویژه (انبر پرچ کاری) ان را می کشند.
انبر پرچ کاری از یک سو میخ را می کشد واز سوی دیگر بر پرچ نیرو وارد می کند
پس از جدا شدن میخ پرچ کاری تمام است.
پ) با انفجار:
در پرچ انفجاری مقداری مواد منفجره قرار داده شده است. پس از قرار دادن پرچ در سوراخ مورد نظر،ان را به کمک گرم کن، گرم می کنند. در نتیجه باانفجار مواد دهانه ی خروجی لاله و اتصال برقرار می شود. این پرچ نیز برای اتصالات قوی، به ویژه زمانی که به پشت ورق ها دسترسی نداریم، مناسب است.
اتصال قطعات فلزی به کمک حرارت به طوری که حرارت وارده آنها را به شکل خمیری و یا مذاب درآورد، فرایند جوشکاری نامیده می شود
▪ اتصال سپری ( Tee Joints ) : برای ساخت نیمرخ های مرکب Tو I و قطعاتی که با زاویه با هم جفت می گردند، به کار می رود. در این اتصالات نیز اکثرا از جوش گوشه استفاده می شود.
▪ اتصال پیشانی ( Edge Joints ) : این اتصالات معمولا برای نگهداری دو یا چند صفحه در یک سطح به کار می رود.
● انواع جوش
▪ جوش شیاری ( Groove Weld )
▪ جوش گوشه ( Fillet Weld )
▪ جوش کام ( Slot Weld )
▪ جوش انگشتانه ( Plug Weld )
ـ در اتصالات ساختمانی نسبت تقریبی استفاده از این
جوش ها به قرار زیر است:
جوش گوشه 80 درصد، جوش شیاری 15 درصد،
جوش کام و جوش انگشتانه 5 درصد.
● علایم جوشکاری
جهت ایجاد ارتباط میان طراح و جوشکار و همچنین مهندس ناظر نیاز به علایم ویژه ای می باشد که بتوان نوع، طول، محل و … جوش مورد نیاز را نمایش داد.
● جوشکاری با قوس الکتریکی
در جوشکاری با قوس الکتریکی که متداول ترین نوع جوشکاری در ساختمان سازی است، اتصال بین مصالح با ذوب کردن لبه های درز و سخت شدن بعدی آنها صورت می گیرد. در حین ذوب، فلز پایه و فلز جوش با یکدیگر ممزوج شده و پس از سخت شدن، اتصال قطعات تامین می شود.
انواع اتصال جوشی
▪ انواع اتصالات جوشی عبارتند از:
الف) اتصال لب به لب
ب) اتصال پوششی
پ) اتصال سپری
ت) اتصال گونیا
ث) اتصال پیشانی
● انواع جوش
▪ انواع جوش عبارتند از:
الف) جوش شیاری
ب) جوش گوشه
پ) جوش کام
ت) جوش انگشتانه
جوش گوشه متداول ترین نوع جوش در سازه های فولادی است. بعد از آن جوش شیاری قرار دارد. کاربرد جوش انگشتانه و کام به موارد مخصوصی که در آن مقاومت جوش انجام شده در لبه ها به حد کافی نباشد، محدود می شود
▪ جوش گوشه
جوش گوشه متداول ترین جوش در ساختمان فولادی است. از این جوش می توان در اتصال روی هم، اتصال سپری و اتصال گونیا استفاده کرد.
● انواع جوش شیاری
برای انجام جوش شیاری در دولبه مجاور هم، لازم است لبه های کار به منظور نفوذ کامل جوش آماده شوند.
برای مشخص نمودن مشخصات جوش روی نقشه، علایم خاصی به کار می رود. این علایم و استانداردها که در شکل به نمایش درآمده است، به خوبی هر دستورالعملی مخصوص، مشخص کننده نوع، اندازه، طول و محل هر جوش است.
● انواع اتصال جوشی
▪ انواع اتصالات جوشی عبارتند از:
الف) اتصال لب به لب
ب) اتصال پوششی
پ) اتصال سپری
ت) اتصال گونیا
ث) اتصال پیشانی
انواع جوش
جوش گوشه متداول ترین نوع جوش در سازه های فولادی است. بعد از آن جوش شیاری قرار دارد. کاربرد جوش انگشتانه و کام به موارد مخصوصی که در آن مقاومت جوش انجام شده در لبه ها به حد کافی نباشد، محدود می شود.
چسب های ساختمانی از جمله چسب های صنعتی خاصی هستند که در بخش ساختمان سازی کاربرد گسترده ای دارند. چسب های کاشی و سرامیک، چسب های خاص بتن، چسب سنگ، چسب آهن، چسب قطعات پلی اتیلن و… نمونه هایی از کاربرد چسب های ساختمانی می باشند
جهت چسباندن کاشی و سرامیک بر روی دیوار و کف با چسبندگی عالی این نوع چسب بر پایه رزین های اکریلیک به همراه سیلیکون طراحی گشته که علاوه بر چسبندگی قابل توجه به انواع مصالح پس از خشک شدن به هیچ وجه در آب حل نخواهد شد و کاملاً نفوذناپذیر می گردد
خواص و اثرات
چسبندگی بسیار زیاد به انواع مصالح انعطاف پذیری مناسب الاستیسیته بالا پس از خشک شدن در برابر آب و رطوبت کاملاً مقاوم و نفوذناپذیر است و ثبات کیفیت دارد. زمان گیرش آن سریع نیست و امکان جابه جایی کاشی تا دقایقی پس از نصب وجود دارد. عمر آن با عمر سازه برابری می کند
موارد کاربرد: نصب انواع کاشی، سرامیک، موزائیک، سنگ ، قطعات گچی، پلاستوفوم و … امکان نصب بر روی سطوح گچی، بتنی، سیمان، قطعات پیش ساخته، چوبی و … امکان نصب کاشی روی کاشی.
تعریف میخ : متداولترین وسیله اتصال در کار های چوبی است میخ پیچ بعنوان کالای واسطهای در
ساخت وسایل مختلف نظیر میز ،صندلی ودر وپنجره و دیگر کارهای چوبی و کارهای
ساختمانی بکار می رود. میخ یک مفتول فلزی (غالباً آهنی) نوک تیزی است که به عنوان محکم
کننده بین دو شی بکار می رود.وطبیعتاٌ به اشکال مختلف و اندازه های متعددی یافت میشود همچنین
امروزه میخ ها را برحسب موارد استفاده آنها می تواند از آهن، برنج و یا آلومینیوم ساخت .و
برای وارد کردن میخ به قطعات مورد نظر عموماً از چکش های دستی و یا چکش های بادی (که
با نیروی باد کار می کنند) استفاده می شود.
گاهی اوقات برحسب نیاز ممکن است سر میخ وارد شده
را کج کنند تا امکان بیرون کشیده شدن آن نباشد.میخ عموماٌ از دو قسمت تشکیل شده است ، قسمت
کشیده و استوانه ای شکل که بدنه میخ محسوب می شود و قسمت پهن آن که سر میخ نام دارد و
مشجر می باشد
انواع میخ :
میخ معمولاٌ از پیچ یا چوب ساخته می شود میخ چوبی را دوبل می نامند که اغلب توسط خود
درودگران ساخته شده وبرای کار های ساختمانی ، اطاق سازی، وواگن سازی مورد استفاده قرار
می گیرد . در گذشته میخ فلزی از آهن ساخته می شد و آهنگران آن را بادست کوره کاری کرده
وبه شکل چهار گوش با نوک تیز در می آورند .
1) میخ گرد سیمی باسر آجدار: این نوع میخ به این دلیل سر آجدار دارد که چکش در هنگام ضربه زدن لیز نخورد
2) میخ با مقطع چهار گوش وسر آجدار و خزینه ای: حسن زیاد این میخ گیر زیاد در کار می باشد واندازه آن
در قطر 1.4الی 9.4 وطول25الی 310 میلیمتر است
3) میخ سر عدسی : دارای سر عدسی وخزینه دار است ودر جاهایی که سرمیخ باید مشخار می رود
4) میخ گرد سیمی با سرخزینه ای: که براحتی در چوب فرو میرود و طول آن 7 تا 100 میلیمتر و
قطر 7/0 الی 8/3 میلیمتر اسj
میخ 6)میخ های مفتولی که سر آنها پهن: از این میخ بیشتر در بسته بندی کار ها و صندوق سازی و
پالت سازی مصرف دارند
6) میخ مفتولی که سرش مخروطی:از این میخ بیشتر در
کارهای کفراژ بندی استفاده می شود که به آنها
میخ سرخزینه نیز می گویند.
7)میخ های سر استوانه ای : از این میخ در کار های ساختمانی وصنعت چوب به کار می رود
8)میخ های بی سر: از این میخ که در زهوار کوبی روکش کاری ونصب کردن لولای مغزی و
مبلسازی به کار می رودوبا قطر 7/0 الی 2/4 وطول 15 الی 70 میلیمتر تهیه میشود
9)میخ های تزئینی : از این میخ در اشکال و رنگهای مختلف وجود و در کارهای تزئینی به کار می رود
10)میخ منگنه یامیخ دوپا : از این میخ جهت کوبیدن روکش روی تخته جهت پرس یا جهت استقرار
دوقطعه برای چسب زدن به کار می رود
11)میخ چوبی : استوانه ای شیاردار ویا بدون شیار که اغلب بجای اتصال فاق وزبانه بجهت کاهش
مصرف چوب مورد استفاده قرار می گیرد.
12)میخ گرد سیمی با سر آجدار:علت وجودآج سرآن برای سرنخوردن چکش از روی میخ است
13)میخ با مقطع چهار گوش وسرآجدار خزینه ای:حسن این میخ گیرزیاد در کار است وعدم چرخش
در حین مصرف
14)میخ سر عدسی:دارای سر عدسی و خزینه دار است وهدف مشخص بودن سر میخ است
15)میخ سر گنبدی سیمی :که آن را میخ شیشه نیز می نامند و اندازه طول استاندارد7تا25
میلیمتر7/0تا25میلیمتر می باشد
16)میخ با نوک مربعی شکل (میخ فیبری):میخ بشکل چهار گوش وبرای استفاده در چوبهای
نرم و چوبهایی که احتمال ترک خوردن آنهاباشد به کار می رود
17)میخ آب بندی آلومینیومی با سر فرم دار:دارای سر محدب و فرم دار ساقه صاف ونوک
لوزی شکل این نوع میخ نسبتاٌضخیم ونوک تیزاست وبرای کارهای ساختمانی وکشتی سازی
استفاده می شود
18)میخ تیغه ای یا اسکنه ای شکل :نوک این میخ مثل اسکنه ییا پیچ کوشتی تیز ودارای سر
قایقی شکل است و بیشتر برای کار های ساختمانی ازآن می توان استفاده کرد
19)میخ های ردیفی یا شانه ای (ماشینی سر تخت):این میخ ها شبیه به میخ سر پهن است
وبوسیله چسب مخصوص به یکدیگر چسبیده شده وبه راحتی از هم جدا میشوند وبه صورت
شانه ای در بازار عرضه شده وتوسط چکش پنو ماتیکی مورد مصرف
قرار می گیرد.
20)میخ Tشکل یا سرپهن:این میخ برای اسکلت چوبی منازل ،جعبه سازی وسایر مواردی
که به اتصال سریع قطعات نیاز است وظاهر کار چندان مهم نیست
21)میخ آجدار با آج مایل: زاویه آج نسبت به محور طولی میخ 45 این میخ به علت آجها
مایل مارپیچی امکان در گیری بهتر در چوب وصفحات مصنوعی را می دهد
22)میخ با بدنه پیچی (میخ پیچ): از این میخ برای جعبه هایی که نخواهد باز شوند استفاده می کنند
23) میخ سرکج:برای آویختن اشیای سبک و سنگین به کار می رو و بهتر است این میخ با
روپلاک در محل خود محکم شود
24)میخ ستاره ای:ازاین میخ به جای میخ چوبی برای محکم کردن قابهای درو پنجره به
کار می رود و پس از چسپ زدن در گوشه های کا کوبیده می شود تا قدرت اتصال بیشتر شود
میخ ستاره ای از فلزات فرم و با طول 20 تا60 میلیمتر تهیه می شود
25)میخ فشنگی:ازاین میخ بیشتر برای کوبیدن سریع واستحکام بالا استفاده می شود واز ابزار
مخصوص استفاده می شود
26)میخ تزئینی( گل میخ) : این میخ دارای ساقه لاک شده و روپوش برنجی است و سر آن
برایآویختن قاب به دیوار آماده شده است
27)میخ تفال :دارای سر بزرگ تخت ساقه خاردار و نوک لوزی شکل است
28)میخ پوشاننده:دارای سر بزرگ شطرنجی ،ساقه صاف و نوک لوزی شکل است
29)میخ دو سر: از این میخ برای اویز کردن اشیا به کار می رود
30)میخ دوخت (سوزن دوخت): همان سوزن منگنه بوده که برای اتصال ویا وصله کردن کارتون
، روکش ، چرم ، رویه کوبی استفاده می شود
31) میخ نامرئی: با توسعه چکش های بادی وبهره گیری از میخ با آلیاژ های قوی
ونسبتاٌ ارزان میخ هایی به بازار عرضه شده که با تخریب کم ونوذ مناسب در چوب عملاٌ
دید را سخت نموده است. لذا عملیات پس از نفوذ که همان پوشش دهی بستر روزنه می باشد
ازبین رفته است
پایان