اینترانت واکسترانت
دو نمونه از مهمترین گستره های اینترنت، ” اینترانت ها و اکسترانت ها ” هستند که شاید کمتر به آنها توجه شده است. گاهی وجود “اینترانت ” و ” اکسترانت ” در مشاغل کوچک در راستای اجرای برنامه های مربوط به این گونه کسب و کارها تعجب آور است. البته شاید بتوان گفت بهره گیری از این خدمات، صرفا برای کسب و کارهای محدود امکان پذیر است و ناگفته پیداست که کار با این شبکه ها در شرکت های بزرگ عملا ممکن نیست. به هر حال، هنگام استفاده از چنین شبکه هایی باید به برخی نکات توجه داشت:
1- یکی از مزایای شبکه اینترانت، افزایش تشریک مساعی کارمندان از یک سو و تقسیم اطلاعات میان آنها از سوی دیگر است. به طور خلاصه، یک شبکه اینترانت، یک شبکه خصوصی است و صرفا در اختیار پرسنل و کارمندان قرار می گیرد. در این شبکه نیز می توان از فرآیندهای امنیتی مانند دیواره آتش برای جلوگیری از سرقت اطلاعات استفاده کرد. یکی دیگر از مزایای شبکه های اینترانت این است که کارمندان صرف نظر از محلی که حضور دارند، می توانند به اطلاعات مورد نظر خود دست یابند.
تاکنون تحقیقات فراوانی در این زمینه انجام شده در یکی از آنها، تعداد شرکت هایی که در سال 2002 از شبکه اینترانت استفاده می کردند بیش از 700هزار شرکت بود. این تحقیق خاطر نشان می کند که در حدود 150 هزار شرکت نیز در حال برنامه ریزی برای استفاده از این شبکه در سال 2003 بوده اند. با اتصال کامپیوتر ها به یکدیگر، علاوه بر بهبود روش های تصمیم گیری و به کارگیری اطلاعات، می توان روش های نوین را جایگزین روش های سنتی و متداول کرد. علاوه بر کاهش فوق العاده هزینه ها و مشخص شدن وظایف روزمره کارکنان؛ تولید، دسترسی و توزیع اطلاعات بسیار سریعتر انجام می شود.
مدیران و کارمندان به خارج شدن از اتاق کار نیاز کمتری خواهند داشت. بدون فوت وقت و کمترین زمان ممکن، می توان اطلاعات مورد نظر را به همه اشخاص یا شخص خاصی در شرکت منتقل کرد. بهبود و ارتقای سطح همکاری کارمندان و تلاش در جهت ایجاد نوعی حس جمع گرایی. 2- یک شبکه اکسترانت باعث تبادل اطلاعات میان مشتریان می شود. شبکه اکسترانت تا حد بسیار زیادی شبیه اینترانت است؛ با این تفاوت که اکسترانت به منظور دسترسی به تعدادی از شرکای تجاری، مشتریان خاص و مواردی که به عنوان جزئیات اصلی یک شرکت تلقی می شوند، گسترش می یابد.
اکسترانت ها برای دسترسی نیازمند یک نام کاربری و یک کلمه عبور بوده و از طرفی، هویت کاربر، قسمت هایی از اکسترانت را که می تواند مرور کنند، تعیین می کند. اکسترانت ها این امکان را برای شرکت ها ایجاد می کنند که اطلاعات منتخب را در دسترس کارکنان کلیدی و اصلی خود قرار دهند. کسب و کارهای معمولی و شرکت های کوچک اصولا 3 یا 4 بار در هر ماه با حدود 35 تا 45 فروشنده سر و کار دارند. اکسترانت هزینه ها را کاهش داده و فرآینده های تجاری و کاری را بهبود می بخشد. از دیگر مزایای بسیار مهم این شبکه، بهبود و گسترش موقعیت رقابتی شرکت است.
3- انعطاف پذیری اینترانت و اکسترانت. استفاده از ” اینترانت ” و ” اکسترانت ” می تواند مزایا و فواید زیادی برای شرکت های کوچک داشته باشد که در ادامه، به صورت خلاصه به برخی از این مزایا اشاره می کنیم: همکاری: از طریق شبکه های اینترانت و اکسترانت، شرکت می توانند اطلاعات ضروری خود را به شکل های مختلف مانند پست الکترونیکی، جلسات بحث و تبادل نظر و دوره های آموزشی به افراد مورد نظر انتقال دهند. بسیاری از شرکت ها از فن آوری یاد شده در راستای ایجاد زمینه مناسب برای دسترسی به انتشارات، شامل کاتالوگ، خبرنامه، فهرست های قیمت، تولید بولتن و غیره بهره می گیرند.
برهم کنش: برنامه های پایگاه داده، گزارش ها، فرم های کارمندان، سفارش ها، فهرست موجودی و سایر موارد از طریق اینترانت و اکسترانت به راحتی در دسترس است. محتوای مربوط به فرآیند: اینترانت و اکسترانت ابزارهای کاملی برای رسیدن به برخی روش ها جهت روان بودن سیستم کاری مدیریت پروژه، زمان بندی و سایر موارد محسوب می شود. برنامه های مفید: توسعه شبکه، مدیریت، پایگاه دانش پشتیبانی فنی و غیره، می تواند در سایه استفاده اینترانت و اکسترانت محقق شود
تاریخچه اینترنت در ایرن
سال ۱۳۷۱: تعداد کمی از دانشگاه های ایران، از جمله دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه گیلان، توسط مرکز تحقیقات فیزیک نظری و از طریق پروتکل UUCP به اینترنت وصل می شوند تا با دنیای خارج ایمیل رد و بدل کنند.
سال ۱۳۷۲ :در سال ۱۳۷۲ هجری شمسی ایران نیز به شبکه اینترنت پیوست. نخستین رایانه ای که در ایران به اینترنت متصل شد مرکز تحقیقات فیزیک نظری در ایران بود. در حال حاضر نیز این مرکز یکی از مرکزهای خدمات اینترنت در ایران است .مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات، بعنوان تنها نهاد ثبت اسامی قلمرو [IR.] در ایران به رسمیت شناخته می شود. این قلمرو مشخّصه تعیین شده برای هویّت ایران در فضای اینترنت است
سال ۱۳۷۳ : موسسه ندا رایانه تاسیس می شود. پس از راه اندازی اوّلین بولتن بورد (BBS)، در عرض یک سال نیز اوّلین وب سایت ایرانی داخل ایران را راه اندازی می کند. همچنین، این موسسه روزنامه «همشهری» را به زبان فارسی در اینترنت منتشر می کند، که این اوّلین روزنامه رسمی ایرانی در وب محسوب میشود. در همین سال بدنبال اتصال به اینترنت از طریق ماهواره کانادایی «کد ویژن» (CADVISION)، موسسه ندا رایانه فعالیت بازرگانی خود را بعنوان اوّلین شرکت خدمات سرویس اینترنتی (ISP) آغاز می کند.
سال ۱۳۷۴ :مجلس ایران تاسیس شرکت «امور ارتباطات دیتا» تحت نظر شرکت مخابرات ایران را تصویب می کند و مسولیت توسعه خدمات دیتا در سطح کشور را بطور انحصاری در اختیار آن شرکت قرار می دهد.
سال ۱۳۷۷ :پروژه یونیکد در ایران با قرارداد شورای عالی انفورماتیک و همکاری بنیاد دانش و هنر واقع در انگلستان و با نظارت و مدیریت فنّی دانشگاه صنعتی شریف تحت عنوان «فارسی وب» آغاز می شود. هدف پروژه اینست که با گنجاندن کامل و جامع الفبای فارسی در استاندارد یونیکد، نشر فارسی در کامپیوتر، مخصوصاً اینترنت و وب، استاندارد شود و اصولاً مشکل قلم (فونت) های غیر استاندارد موجود در نرم افزارهای ایرانی حل شود.
اینترنت چیست ؟ در یک جمله اینترنت یه شبکه بسیار پیچیده هم در زمینه سخت افزار هم در زمینه نرم افزاری میباشد . اینترنت یک شبکه کامپیوتر گسترده جهانی میباشد که از میلیون ها کامپیوتر در سراسر جهان استفاده میکند . اکثر این کامپیوتر ها دسکتاپ PC هایی بر اساس UNIX های ایستگاه کاری میباشد که وظایفی چون تبادل اطلاعات مثل سفحات وب WWW و پیغام های ایمیلی . البته امروزه شاهد ورود موبایل ها WEB TV ها و پیجر ها والبته توستر ها به اینترنت هستیم که در اینترنت ما دو نوع کامپیوتر یا دیوایس داریم که در نهایت به HOST ها مرتبط میشوند .
یکی از اجزای اینترنت همانطور که گفتم در اصطلاح بهشون میگن END SYSTEM که از اسمش هم پیداست و نیازی به توضیح ندارد از پروتوکول استفاده میکنند که این پروتوکول به کنترل کردن فرستادن و دریافت کردن اطلاعات میپردازد . TCP یا TRANSMISSION CONTROL PROTOCOL و IP یا INTERNET PROTOCOL از مهمترین پروتوکولهای اینترنتی هستند از پروتوکولهای اصلی این شبکه است و از ان به نام TCP/IP یاد میکنند . این END SYSTEM ها با یکدیگر از طریق زنجیر یا همان لینک مرتبطند که این لینک ها گونه های مختلفی دارد که از جمله وسایل فیزیکی آن شامل COAXIAL CABLE, COPPER WIRE, FIBER OPTICS و RADIO SPECTRUM هستند که بعدا توضیح میدم .
لینکهای مختلف میتانند دیتاها را هم با سرعت های گوناگونی جابجا کنند که در اینترنت به پهنای باند یا BANDWIDTH معروفند که معمولا بر اساس بیت بر ثانیه اندازه گیری میشوند . اغلب END SYSTEM ها مستقیما با هم از طریق یک اتصال با هم مرتبط نیستند در عوض انها به طور غیر مستقیم با همدیگر مرتبط هستند و از طریق سوئیچ های میانه ای به نام روتر ها در ارتباطند یک روتر اطلاعاتی را که بهش میرسد را وارد یکی از لینکهای ارتباطی خودد میکند و سپس ان اطلاعات را به لینکهای خورجی خود منتقل میکند .
پروتوکول IP نوع فرمت اطلاعات دریافتی و ارسالی از میان روتر و END SYSTEM را مشخص میکند مسیری که اطلاعات ارسالی طی میکنند از میان یک سری روتر و لینکهای متفاوت میگذرد بعدا مفصلا راجع به روتر و PATH حرف میزنم . علاوه بر فراهم اوردن یک مسیر PATH اختصاصی اینترنت از تکنولوژی خاصی به ناتم PACKET SWITCHING استفاده میکند که اجازه ارتباط مضاعف را میدهد
به طور کلی میتوان گفت:
اینترنت: شبکه کاملاً وسیع و آزاد است که از تعداد زیادی شبکه های خصوصی و عمومی بوجود آمده و منابع در آن آزاد است
تعریف اینترانت
به زبان ساده، اینترانت اصطلاحی توصیفی است که به شبکه داخلی سازمان هایی اطلاق می شود که از خدمات اینترنت از قبیل شبکه جهان گستر وب، پروتکل انتقال فایل[2]، گوفر[3]، صندوق پست الکترونیکی[4]، گروههای خبری[5]، گفتگوی اینترنتی[6] و کنفرانس های صوتی و تصویری بهره می گیرند اما با حد و مرزهای فیزیکی و فرآیندهای داخلی و ویژه سازمان منطبق شده اند، به طوری که اطلاعات قابل اعتماد و سودمندی را فقط برای کارکنان آن سازمان و نه برای جامعه اینترنت فراهم می آورند (گیلوری، 1378، ص 109).
به عبارت دیگر در یک جمله ساده می توان گفت که اینترانت یک اینترنت خصوصی است.
تاریخچه اینترانت
اینترانت تاریخچه جداگانه ای ندارد چرا که یکی از دستاوردهای اینترنت به شمار می رود و در واقع چند سالی پس از آنکه اینترنت در دهه 70 میلادی شکل یک شبکه گسترده جهانی را به خود گرفت و در اوایل دهه 90 میلادی به ساختار گسترده خود تبدیل شد و عصر اطلاعات را به واقعیت نزدیکتر کرد، اینترانت و اکسترانت نیز در این عرصه به ظهور رسیدند. در ایران نیز به طور دقیق مشخص نیست که از چه سالی استفاده از اینترانت آغاز شده است. در این رابطه بابایی و دیگران (1378) اظهار می دارند که به گفته محسنی نیا، مسئوول سابق واحد مهندسی شبکه اداره کل آمار و اطلاعات وزارت کشاورزی، این وزارتخانه که از جمله موسسات پیشرو در این زمینه است، از سال 1374 توانسته است از خدمات شبکه جهانی اینترنت استفاده نماید.
سپس اداره کل آمار و اطلاعات این وزارتخانه با ایجاد اینترانت توانسته است اطلاع رسانی و ارائه خدمات به متقاضیان و کارکنان را با روشی آسان و سریع انجام دهد. در این شبکه خدمات اطلاعاتی از جمله اخبار و رویدادها، آمار کتابهای موجود در کتابخانه اداره کل آمار و اطلاعات، و ارتباط با سایت های کشاورزی مرتبط ارائه می شود. علاوه بر این تصاویری از دیدنی های ایران همراه با موسیقی نیز قابل استفاده است. در همین زمینه، نقیب زاده مشایخ- رئیس سابق انجمن انفورماتیک ایران- می گوید:«شاید اطلاع دقیقی در مورد اینکه اولین اینترانت در کشور ما کجا و در چه سازمانی نصب شده است وجود نداشته باشد اما تا جایی که من اطلاع دارم اولین اینترانت «جامع» ایران در دی ماه 1375 در معاونت پژوهشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نصب و راه اندازی شده است. این سیستم که موسوم به شبکه ملی بهداشتی و زیست پزشکی کشور است، یک سیستم بزرگ اطلاع رسانی می باشد که تماماً در محیط یکپارچه وب و به صورت دو زبانه عمل می کند».
قابلیتهای یک اینترانت
یک اینترانت می تواند از قابلیتهای زیر برخوردار باشد:
● به اشتراک گذاشتن اسناد و مدارک
● ارائه خدمات اینترنت
● پیام رسانی
● دسترسی مطمئن
● جستجو و بازیابی
● امکان دسترسی آسان
● مبتنی بودن بر پایگاه داده ها و بانک های اطلاعاتی
ایجاد یک اینترانت
ایجاد یک شبکه اینترانت شباهت بسیاری به ایجاد یک وب سایت دارد تنها فرق آن این است که در اینترانت به ابزاری جهت محدود نمودن دسترسی، تنها برای اعضای شرکت یا سازمان نیز نیاز است چون TCP/IP قابلیت بالقوه دسترسی به سرویس دهنده شما را به همه افراد استفاده کننده از اینترنت می دهد. برای استفاده از یک شبکه اینترانت ابتدا باید به اینترنت وصل شد و سپس شبکه اینترانت را از طریق زیر راه اندازی نمود:
1. ثبت سایت
2. طراحی صفحات
3. برنامه نویسی وتهیه بانک های اطلاعاتی
4. ایجاد ارتباط بین صفحات و بانک های اطلاعاتی
اندازه و گستردگی اینترانت
اندازه و گستردگی عامل مهمی در طراحی شبکه است اما تاثیری در ارتباطات مجموعه سرویس گیرندگان که پیکره اصلی اینترانت را تشکیل می دهند، ندارد. هیچ چیز شما را به محدود کردن شبکه وب در یک ساختار نزدیک به هم و فشرده و لزوماً یکپارچه در محیط بسته نمی کند. به هر اندازه ای که امکانات و شرایط شما اجازه می دهد، یک اینترانت می تواند بزرگ باشد.
رابطه اینترانت با اکسترانت
امروزه از به هم پیوستن اینترانت ها، شبکه های گسترده اکسترانت[11] ایجاد می شود. بنا به تعریف «اکسترانت» عبارت است از مجموعه ای از اینترانت ها که توسط هر یک از روش های ارتباطی نظیر DIAL UP، ارتباط فیزیکی مستقیم، ماهواره، شبکه مخابراتی و غیره به یکدیگر متصل هستند . با استفاده از اکسترانت ها، شرکت ها و سازمان های مختلفی می توانند دفاتر مختلف خود را در یک شهر یا کشور با استفاده از روش های گوناگون ذکر شده فوق به همراه روش های امنیتی محدود وکنترل شده مرتبط سازند. با این روش کاربران مجاز می توانند از راه های دور با مجوزهای مربوطه از شبکه استفاده کنند. برای مثال شرکت فورد دارای اکسترانتی است که 15000 فروشنده را در نقاط مختلف به یکدیگر ارتباط می دهد (کامینگس[12]، 1997).
به طور کلی میتوان گفت که: اینترانت: یک شبکه خصوصی که یک سازمان بر آن نظارت دارد، اطلاعات در آن همان است که سازمان در آن قرار می دهد.
در حقیقت شبکه های اینترانت و اکسترانت همانند شبکه های محلی و گسترده(LAN وWAN) ولی با مشخصات خاص خود می باشند. این شبکه ها را از نظر پهنای باند، پروتکل، امنیت و دامنه به صورت زیرمی توان مقایسه نمود:
جدول 1: مقایسه اینترانت و اکسترانت
اکسترانت (Extranet) : یک شبکه مشترک که از تکنولوژی اینترنت بمنظور تسهیل در ارتباط بین بنگاه های تجاری ، تهیه کنندگان ، مشتریان و یا سایر فعالیت های تجاری استفاده می گردد . یک اکسترانت ،ممکن است بعنوان بخشی از یک اینترانت سازمان بوده که سایر سازمان ها قادر به دستیابی به آن می باشند. اشتراک و استفاده از اطلاعات می تواند جنبه عمومی داشته و یا صرفا” گروه های خاصی را شامل گردد . اکسترانت ها اکسترانت، این امکان را به یک سازمان خواهد داد تا شبکه موجود را بمنظور اشتراک اطلاعات با مشتریان ، تامین کنندگان محصولات و سایر نمایندگان تجاری، توسعه و گسترش نمایند
اکسترانت ، محدودیت های لازم بمنظور دستیابی به اطلاعات موجود در اینترانت یک سازمان را بر اساس سطح مجوزهای مربوطه ، برای کاربران ( کاربران خارج از سازمان و شبکه ) فراهم می نماید. ویندوز 2000 ، امکانات لازم بمنظور پیکربندی یک اکسترانت را ارائه و شبکه اینترانت را در مقابل دستیابی غیر مجاز، ایمن می سازد . یک اکسترانت از طریق اتصالات ایمن VPN ایجاد ، و پیکربندی آنها با توجه به نیازهای مربوطه ، انجام خواهد شد. مثلا” در برخی موارد ممکن است امکان دستیابی صرفا” به اکسترانت محدود و در برخی موارد دیگر یک دپارتمان نیازمند دستیابی به دپارتمان دیگر بر روی اینترانت باشد .
اکسترانت: ارتباط بین اینترنت و اینترانت ها از طریق شبکه های اکسترانت است .با استفاده از شبکه های اکسترانت یا چندین شبکه اینترنت به یکدیگر متصل شده در صورت نیاز اکسترانت یک درگاه به شبکه عمومی اینترنت خواهد داشت . شبکه های اکسترانت در راستای اهداف عمومی شبکه های اینترنت ایجاد می شود. اگر یکی از اکسترانت ها مقررات را رعایت نکند به ساذگی همه چیز به هم میریزد
به طور کلی میتوان گفت که:
اکسترانت:
یک اینترانت است که بطور خصوصی اداره می شود. اکسترانت ها برای اینکه اینترانت را افزایش دهند به کاربران خود اجازه می دهند به اینترنت از طریق راههای مطمئن دسترسی داشته باشند
اینترانت و اکسترانت از تحول عظیم اینترنت بوجود آمده اند
مزایای اینترانت :
افزایش تشریک مساعی کارمندان و تقسیم اطلاعات میان آنها،دسترسی کارمندان سازمان به اطلاعات صرف نظر از محلی که در آنجا حضور دارند،بهبود روشهای تصمیم گیری و به کارگیری اطلاعات،
کاهش هزینه ها از جمله چاپ و توزیع کاغذ، آموزش کارمندان، فروش و بازاریابی و حسابداری،تولید ، دسترسی و توزیع سریع تر اطلاعات،انتقال اطلاعات به شخص یا اشخاص مورد نظر در سازمان بدون اتلاف وقت در کمترین زمان،بهبود و ارتقای سطح همکاری کارمندان و تلاش در جهت ایجاد نوعی حس جمع گرایی،سهولت و ارزانی کاربرد،سهولت دستیابی به نتایج در شرکتی یکپارچه تر و با مشارکت بهتر و بهره ورتر.
اکسترانت ها به اینترانتهای خصوصی که در اختیار کاربران بیرون از سازمان یا شرکت نیز قرار می گیرند گویند.
شبکه اکسترانت تاحد بسیار زیادی شبیه اینترانت است با این تفاوت که اکسترانت به منظور دسترسی به تعدادی از شرکای تجاری ، مشتریان خاص و مواردی که به عنوان جزئیات اصلی یک شرکت تلقی می شوند، گسترش می یابد. اکسترانت ها برای دسترسی نیازمند یک نام کاربری و یک کلمه عبور بوده و از طرفی هویت کاربر قسمتهایی از اکسترانت را که می تواند مرور کند، تعیین می کند. اکسترانت ها موجب می شوند تا سازمان ها اطلاعات خود را با مشتریان، تامین کنندگان محصولات و سایر نمایندگان تجاری در میان گذارند و این اطلاعات را توسعه و گسترش دهند. در شبکه اکسترانت از بستر اینترنت برای ایجاد ارتباط استفاده می شود. اکسترانت برای سازمانهایی که ساختمانهایی دور از یکدیگر در نقاط مختلف دارند نیز استفاده می شود.
مزایای اکسترانت:
تبادل اطلاعات میان مشتریان،ایجاد امکان استفاده از اطلاعات منتخب برای افراد برون سازمانی کلیدی،
کاهش هزینه ها و بهبود فرآیندهای تجاری و کاری،بهبود و گسترش موقعیت رقابتی شرکت نیز از مزایای استفاده از اکسترانت است.
مزایای مشترک اینترانت و اکسترانت:
انتقال اطلاعات فردی به شکل های مختلف مانند پست الکترونیکی، جلسات بحث و تبادل نظر و دوره های آموزشی به افراد مورد نظر، ایجاد زمینه مناسب برای دسترسی به انتشارات شامل کاتالوگ،
خبرنامه، فهرست های قیمت، تولید بولتن و…،دسترسی راحت به برنامه های پایگاه داده، گزارش ها، فرم های کارمندان، سفارش ها، فهرست موجودی و…،توسعه شبکه مدیریت، پایگاه دانش، پشتیبانی فنی و…،اینترانت و اکسترانت ابزارهای کاملی برای رسیدن به برخی روشها جهت روان بودن سیستم کاری مدیریت پروژه، زمان بندی و سایر موارد محسوب می شوند.
آشنایی با زیر ساخت اینترنت:شبکه
HUB : به طور خلاصه باید بگوییم هاب یک جعبه است که دارای تعدادی ورودی بنام پورت (PORT) می باشد. تعداد این ورودی ها بسته به تعداد کامپیوترهایی است که می خواهیم در یک شبکه باشند. مثلا اگر در یک شرکت تمام کامپیوترها در شبکه باشند، در هر طبقه یک هاب قرار می دهند و تمام دستگاه های آن طبقه با کابل به هاب مورد نظر وصل می شوند که بعد هر کدام از این هاب ها به طریقی به کامپیوتر سرور متصل می شوند. اگر اطلاعاتی به داخل این جعبه آمد توسط کابل وارد تمام کامپیوترها می شود. شاید بگویید پس چه فرقی بین این روش و روش اولیه وجود دارد؟ در جواب باید گفت بزرگترین فرق در این است که شما می توانید هر زمان که بخواهید به راحتی یک کامپیوتر جدید را با اتصال به این جعبه به شبکه اضافه کنید و یا با خارج کردن کابل یک دستگاه از این جعبه آن را از شبکه خارج کنید بدون این که کل شبکه تحت تاثیر قراربگیرد. اکثر هاب ها یک چراغ نمایشگر دارند که نشان می دهد هر کابل به خوبی دستگاه را به شبکه متصل کرده است و یک چراغ دیگر وضعیتی را نشان می دهد که 2 سیستم سعی می کنند در یک زمان اطلاعات را به اشتراک بگذارند و در نتیجه باعث تصادف
داده ها (DATA COLLISION) می شوند.
به طور کلی هاب به دو دسته تقسیم می شود:
1.ACTIVE: این نوع هاب، سیگنال هایی را که از درون آن می گذرند تقویت می کند.
2.PASSIVE: این هاب هیچ عمل تقویتی روی سیگنال انجام نمی دهد و صرفا آن را از خود عبور می دهد. در مسافرت های طولانی زیاد بودن طول کابل باعث ضعیف شدن سیگنال می شود و با تقویت آن، قدرت اولیه را به آن برمی گرداند.
نوع دیگر از هاب ها وجود دارد که هوشمند نامیده می شود که به مسئول شبکه اجازه کنترل از راه دور اتصالات را می دهد.
تکرار کننده(REPEATER):
این وسیله در واقع نوع خاصی HUB است که فقط دارای 2 پورت است. کار آن تقویت سیگنال های بین دو شبکه یا سگمنت های یک شبکه که فاصله ی زیادی از هم دارند می باشد. مثل هاب های دارای 2 نوع PASSIVE و ACTIVE می باشد. نوع اول علاوه بر سیگنال هر چیز دیگری حتی نویز (NOISE:
امواج ناخواسته که به همراه سیگنال اصلی که دارای اطلاعات است می باشند. مثلا در امواج صوتی نویز باعث افت کیفیت صدا و شنیدن اصوات اضافه می شود) را هم تقویت می کند. اما تکرار کننده ی نوع اکتیو سیگنال
را قبل از ارسال بازدید کرده و چیزهای اضافه را خارج می کند و مثلا دیگر نویز را تقویت نمی کند.
پل (BRIDGE):
مثل تکرارکننده دارای 2 پورت است و برای اتصال گروهی از کامپیوترها به کار می رود. تفاوت آنها در این است که پل لیستی دارد که نشان می دهد در هر سمت چه کامپیوترهایی قرار دارند و به بسته هایی (در اینترنت و هر شبکه ای اطلاعات برای اینکه فرستاده شوند به قطعات کوچکتری تقسیم می شوند، هر قطعه را بسته می نامیم) که باید بطرف دیگر شبکه بروند اجازه ی عبور می دهد.
سوئیچ (SWITCH):
تقریبا مثل هاب است اما به جای 2 پورت دارای چندین پورت است. درون خود یک جدولی دارد و نشان می دهد که جه سیستم هایی به هر پورت متصلند و بسته ها را به جایی که باید بروند می فرستد. برخلاف هاب سیگنال ها فقط به درون پورتی که باید بروند می روند نه به تمام پورت ها. جداول (و شبکه) باید به قدر کافی ساده باشند چرا که فقط یک مسیر ممکن برای هر بسته وجود دارد. اگر دقت کرده باشید متوجه خواهید شد که سوئیچ از هاب سریعتر است
چون احتیاجی نیست که هر پورت کل ترافیک ارسال و دریافت اطلاعات را متحمل شود و فقط آنچه که مخصوص خود است را دریافت می کند.
البته سوئیچ از پل هم سریعتر است و در ضمن گران تر از هر دوی آنها. بعضی از سوئیچ ها و پل ها می توانند برای اتصال شبکه هایی که پروتکل های فیزیکی مختلفی دارند استفاده شوند. مثلا برای اتصال شبکه های اترنت یا شبکه TOKENRING. هر دوی این شبکه ها می توانند به اینترنت متصل شوند. در شبکه TOKENRING اطلاعات بع صورت نشانه (TOKEN) هایی از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر به صورت ستاره یا حلقه منتقل می شوند. شبکه اترنت را هم قبلا توضیح داده ایم. این قطعات به صورت ویژه هستند و در همه شبکه ها استفاده نمی شوند.
مسیریاب (ROUTER):
مسیریاب از 2 یا چند پورت برای ورود و خروج اطلاعات تشکیل شده است در واقع کنترل ترافیک به عهده آنها می باشد. مسیریاب را می توان مرتب کننده ی هوشمند بسته ها نامید.
همان طور که از نامش پیدا است، بهترین مسیر را برای فرستادن قطعات به مقصد انتخاب می کند و چک می کند تا ببیند آیا بسته ها به مقصد رسیده اند یا نه. براساس مقصد داده ها، بسته ها
از یک مسیریاب به مسیریاب دیگر از طریق بهترین راه فرستاده می شوند. این موضوع یاعث می شود تا به عنوان یک وسیله قدرتمند در شبکه های پیچیده مثل اینترنت استفاده شود. در واقع می توان اینترنت را به عنوان شبکه ای از مسیریاب ها توصیف کرد. انواع مسیریاب ها با جداول و پروتکل های مختلفی کار می کنند اما حداقل این که هر مسیریاب در اینترنت باید با پروتکل TCP/IP کار کند.
BROUTER: این وسیله ترکیبی از پل و مسیریاب می باشد/(BRIDGT+ROUTER). بسته های محلی می توانند از یک طرف شبکه به طرف دیگر با توجه به آدرس مقصد هدایت شوند حتی اگر از هیچ پروتکل ارسالی هم پیروی نکنند. بسته هایی که دارای پروتکل مناسب هستند می تواند طبق مسیر خود به دنیای خارج از شبکه محلی فرستاده شوند.
دروازه (GATEWAY):
دلیل اصلی پیچیدگی موضوع در وازه ها از این حقیقت ناشی می شود که این کلمه 2 عملکرد مختلف را توصیف می کند. یک نوع آن، یک شبکه را به یک شبکه یا دستگاه های مختلف دیگر ارتباط می دهد. مثلا یک شبکه از کامپیوترهایی که به یک سیستم ابرکامپیوتر
IBM متصل هستند. کاربرد معمولی آن در گره (NODE) یک شبکه می باشد که امکان دستیابی به اینترنت و یا کامپیوترهای دیگر دریک شبکه پیچیده LAN را می دهد.
در شبکه هایی که بیش از یک دروازه وجود دارد معمولا یکی از آنها به عنوان دروازه ی پیش فرض انتخاب می شود. قبلا یک دروازه تقریبا شبیه به چیزی بود که ما امروزه مسیریاب می نامیم.
سرور پراکسی (PROXY SERVER):
این سیستم بین یک سرور و یک کامپیوتر WORK STATION (یعنی کامپیوتری که به کامپیوتر اصلی یا همان سرور متصل است ) برقرار است. ملموس ترین مثال در مورداینترنت، مرورگری که شما با آن کار می کنید است. این مرورگر ظاهرا در حال برقراری ارتباط با یک سرور خارج از وب است اما درواقع به یک سرورپراکسی محلی متصل است. شاید بگویید این کار چه مزیت دارد؟
مزیت اول: این سیستم باعث افزایش سرعت دسترسی به اینترنت می شود. چون سرور پراکسی صفحات وبی که قبلا باز شده اند را در حافظه ذخیره می کند، هنگامی که شما به این صفحات احتیاج دارید به جای اینکه آن را از سایت اصلی و از محلی دور پیدا کنید به راحتی وب
سرعت آنها را از این دستگاه برمی دارید. حال ببینیم نحوه ی کار به چه صورت است. وقتی شما در یک شبکه ی محلی مثلا شبکه ی شرکت می خواهید به یک سرویس دهنده در شبکه دسترسی داشته باشید، یک درخواست از کامپیوتر شما به سرور پراکسی (سرویس دهنده ی پراکسی) فرستاده می شود. سرور پراکسی با سرور اصلی در اینترنت ارتباط برقرار می کند و سپس سرور پراکسی اطلاعات را از سرور اینترنت به کامپیوتر شما درون شبکه شرکت می فرستد و در ضمن یک کپی از این اطلاعات در سرور پراکسی ذخیره می شود.
مزیت دوم: با کمی دقت می بینید که سرور پراکسی به عنوان یک واسطه بین شبکه ی اینترنت و شبکه ی شرکت شما عمل می کند. به عبارتی باعث امنیت در شبکه ی داخلی شرکت می شود. چون به جای اینکه چندین کامپیوتر در شبکه داخلی به اینترنت متصل باشند فقط یک سرور پراکسی با اینترنت در ارتباط است. امنیت شبکه از لحاظ ویروس و هک شدن… تا حدود زیادی تامین می شود. اما این چگونه انجام می شود؟
معمولا در شرکت ها برای محافظت از شبکه ی خود از دیواره های آتش (FIREWALLS) استفاده می کنند.
دیواره های آتش به کاربر در شبکه امکان می دهند به اینترنت دسترسی داشته باشد، ولی جلوی هکرها و هر کس در اینترنت که می خواهد به شبکه آن شرکت دسترسی داشته باشد و باعث خسارت شود را می گیرند.
دیواره های آتش مجموعه ای از سخت افزارها و نرم افزارهایی مثل مسیریاب ها، سرویس دهنده ها و نرم افزارهای مختلف هستند. انواع مختلفی دارند و بسته به کاربردشان می توانند ساده و یا پیچیده باشند.
پایان