آشنایی با استان آذربایجان شرقی
تاریخچه
پیشینه ی آذربایجان شرقی به حکومت مادها بازمی گردد. این سرزمین به شکلی که امروز می شناسیم حاصل بارها و بارها تغییر و دیگرگونی است. در تقسیمات کشوری ایران، در سال ۱۳۱۶ بخش های بزرگی از آذربایجان شرقی امروز به همراه آستارا و اردبیل به عنوان استان سوم ایران با نام آذربایجان خاوری نام گذاری شد. بعدها شهر آستارا و توابع آن از این استان جدا شد و شهر مراغه از توابع آذربایجان باختری به آن پیوست. در سال ۱۳۷۲ با جدایی اردبیل و تشکیل یک استان جدید، استان آذربایجان شرقی با مرزهای کنونی مشخص شد.
موقعیت جغرافیایی
آذربایجان شرقی از شمال با کشورهای آذربایجان و ارمنستان، از غرب و جنوب غرب با استان آذربایجان غربی، از شرق با استان اردبیل و از جنوب با زنجان، هم جوار است. رود مرزی و خروشان اَرَس و ارتفاعات سَهَند از مشهورترین مظاهر طبیعی این استان هستند. باغ های گردو، بادام، انجیر، انگور، زردآلو و سنجد در نقاط مختلف استان دیده می شود.
آب و هوا
آذربایجان از استان های سردسیر و برف گیر کشور است، اما به دلیل پهناور بودن در فصول مختلف سال آب وهوای متفاوتی را تجربه می کند. با آن که فصل گرما در این استان بسیار کوتاه است، مردم شهرهای جلفا و میانه در تابستان دمای بالای ۴۰ درجه را هم تجربه می کنند.
فصل سرد سال در این منطقه تقریبا از مهرماه شروع می شود و تا اواسط فروردین ادامه می یابد.
صنایع دستی
فرش و قالی، گلیم، چاپ های سنتی، رودوزی ها و بافتنی ها، نگارگری، پارچه بافی، نقره سازی و مَمَقان دوزی از مهم ترین صنایع دستی استان آذربایجان شرقی به شمار می آیند.
سفال گری، سوزن دوزی و سبدبافی، ساخت سازهای محلی، تراش سنگ و زیورآلات سنتی هم در بیشتر نقاط استان انجام می شود.
آداب و رسوم
شب چله ،چهارشنبه سوری و نوروز از آیین های ملی هستند که آذری ها بسیار به برگزاری آن ها پای بند هستند.
مراسم خواستگاری، نامزدی و عروسی هم در این استان با آداب و رسوم فراوان که آذری ها هنوز هم به شدت به آن پایبندند، برگزار می شود.
در شب های چله و چهارشنبه سوری برای تازه عروس و تازه دامادی که هنوز جشن عروسی خود را برگزار نکرده باشند، ضیافت های محفلی به همراه طبق کشی و پایکوبی برگزار می شود.
عاشیق ها در شهرهای مختلف استان آذربایجان و در مناسبت های گوناگون محفل گردانی و شعرخوانی می کنند و با نواختن موسیقی و خواندن شعرهای محلی که اغلب سرایندگان آن ها نامشخص هستند، حاضران را با سنت های دیرین دم ساز می کنند.
موزه آذربایجان
موزه آذربایجان شامل گنجینهای غنی و پربار از آثار و اشیای حاصل از کاوشهای باستانشناسی و همچنین یافتههای تاریخی از بخشهای مختلف ایران است که در بزرگترین مجموعه باستان شناسی شمالغرب و دومین موزه باستانشناسی ایران گردهم آمدهاند.
کاروانسرای خواجه نظر
کاروانسرای خواجه نظر در شهرستان جلفا و در مجاورت رودخانه ی ارس و پل ضیاء الملک واقع شده است. چنین به نظر می رسد که همراستا با اقدامات شاه عباس اول در راستای احداث و تعمیر 999 کاروانسرا در مرزهای ایران، این بنا توسط خواجه نظر احداث شده است.
گنبد سرخ مراغه
15 کیلومتری جنوب غربی شهر مراغه گنبدی با آجرهای قرمز بنا شده که به گنبدسرخ معروف است. در تقاطع خیابان خیام در نزدیکی بوستان آقلار می توانید به این گنبد برسید، این گنبد را از آرامگاه های دوره اسلامی می دانند که ساخت آن در زمان سلجوقیان بسیار معمول بوده است اما در کتیبه های به دست آمده اسم شخص خاصی که در این مکان دفن شده باشد، نوشته نشده است.
قلعه بابک
قلعه بابک، دژی است بر فراز کوهی در نزدیکی شهر «کلیبر» در استان آذربایجان شرقی که به «بابک خرمدین»، مبارز ایرانی که پس از «ابومسلم خراسانی» بر علیه عباسیان قیام کرد، منسوب است.
این قلعه در ارتفاع 2300 متری قرار گرفته و قدمت آن به دوره حکومت ساسانیان باز میگردد. «سعید نفیسی»، تاریخ نگار و نویسنده معاصر، به بقایای قلعهای در بیست و یک فرسنگی اردبیل اشاره میکند که به «قلعه جمهور» هم مشهور است. از دیگر ادیبان و نویسندگانی که از قلعه بابک نام برده است، میتوان به «احمد کسروی» اشاره کرد که از عنوان «بذ» در جنوب رود ارس، در دل قره داغ کنونی و شمال شهر اهر، اندکی مایل به شرق نام برده است.
پیش از دوره ساسانیان، ظاهراً در دوره هخامنشیان، «کادوسیان»، اقوام ساکن کرانه های جنوب غربی دریای خزر، در آنجا زندگی می کرده اند و جنگ هایی نیز با هخامنشیان داشته اند. به باور تاریخ نگاران، قوم کادوس همان قوم طالش کنونی است. اما با همه اینها پس از دوره ساسانی تا حدود قرن هشتم هجری از «بذ» اطلاعی در منابع تاریخی در دست نیست.
کاخ شهرداری تبریز
کاخ شهرداری تبریز یکی از بناهای زیبا، مستحکم و دیدنی شهر تبریز است که ساخت آن از سال ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۸ خورشیدی و به دستور رضاشاه پهلوی در محل گورستان متروک و مخروبه ی کوی نوبر با نظارت مهندسان آلمانی و در زمان ریاست شهرداری ارفع الملک جلیلی صورت پذیرفت. این بنا در سال ۱۳۸۶ خورشیدی به مناسبت بزرگداشت یکصدمین سال تاسیس اولین انجمن شهر و بلدیه ی ایران در تبریز، به نخستین موزه شهر و شهرداری های کشور تبدیل و مورد بهره برداری قرار گرفت.
معبد مهر مراغه
عبادتگاه اسرارآمیز زیرزمینی که طبق شواهد باستان شناسی تاریخ اولیه ی آن مربوط به دوران اشکانیان در ایران می باشد در 12 کیلومتری رصدخانه ی مراغه قرار دارد. این معبد به عنوان کهن ترین معبد مهرپرستی در ایران شناخته شده است. مهرپرستی از مذاهبی می باشد که قبل از زرتشتی گری در ایران رایج بوده است و میترا که خدایی در قالب آفتاب می باشد مورد پرستش مردم سرزمین های مختلف از هند تا اروپا بوده است. در مهرپرستی اعتقاد بر این است که میترا الهه ای است که در داخل غار متولد شده است، بنابراین، پرستش مهر در هر غاری که نشانه ای از آن باشد رایج بوده است.
رصدخانه مراغه
رصدخانه مراغه از بزرگ ترین و مشهورترین رصدخانه های اسلامی در جهان با ابزارآلات رصدی عظیم با دقت بالا در دوره قبل از اختراع تلسکوپ بوده است. این بنا به سفارش خواجه نصیرالدین طوسی فیلسوف، ریاضیدان و منجم بزرگ دوره ایلخانی و به فرمان هولاکوخان بر روی تپه ای در غرب مراغه پایه ریزی شد. زیج معروف ایلخانی (زیج به معنی تعیین موقعیت و چگونگی حرکات ستارگان) نیز در این مکان فراهم شد.
منابع
https://www.visitiran.ir/fa/province/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86-0
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87-%D9%86%D8%B8%D8%B1
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF%D8%B3%D8%B1%D8%AE-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%BA%D9%87
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%A8%DA%A9
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%DA%A9%D8%A7%D8%AE-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%D9%85%D8%B9%D8%A8%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%BA%D9%87
https://www.visitiran.ir/fa/attraction/%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%BA%D9%87
با تشکر فراوان از توجه شما عزیزان