سقفها
سقفها به قسمتی از ساختمان اطلاق می شود که برای پوشش و تقسیم طبقات ساختمان از هم ساخته می شود و در صورتیکه حد فاصل بین ساختمان و هوا باشد آنرا بام نامند.
سقفها را بطور کلی به سه دسته بشرح زیر تقسیم می کنند.
1) سقفهای مستوی یا مسطح .
2) سقفهای شیب دار.
3) سقفهای کاذب.
سقفهای مسطح یا مستوی
این سقفها را بر حسب نوع مصالح مصرفی بشرح زیر تقسیم می نمایند.
الف) سقفهای مستوی چوبی
ب) سقفهای مستوی آجری
ج)سقفها مستوی بتنی
الف) سقفهای مستوی چوبی
سقفهای مسطح چوبی را بیشتر در ساختمانهای چوبی یا توده ای که نیروها بوسیله دیوارها به پی و زمین منتقل می شوندو همچنین در نقاطی که چوب ارزان و فراوان است ساخته می شود.
پس از ساختن دیوارها که غالبا از آجر یا سنگ و گاهی از خشت خام است ،سقف را به کمک تیرهای چوبی گرد که دو سر آنها به فواصل معین بر روی دیوار قرار گرفته و روی آنها تخته کوبی می کنند ، می سازند.
نوع بهتر سقفهای فوق به این ترتیب است که پس از تیر ریزی روی آنها را با تخته های نسبتا منظم و درز بندی شده پوشانده و سپس یک لایه حصیر یا نی بافته شده روی آنها می کشند و سپس کف سازی می کنند .
گاهی اگر تخته های پوشش قطور و نسبتا طولانی باشند و دقت کافی در نصب آنها بعمل آمده باشد همان را بعنوان سقف و کف استفاده می کنند.
سقفهای مستوی آجری
ساده ترین سقفهای مستوی آجری سقف ضربی معمولی است که به کمک تیرآهن پوشش که بر حسب دهانه و بارهای وارده و هم چنین فاصله آنها از یکدیگر محاسبه می شوند روی دیوارهای طرفین و یا به تیرآهنهای قویتر، که پل نامیده می شوند ، اتصال و نصب میکنند. سپس بین انها را با طاق های ضربی آجری می پوشانند. فاصله تیرآهن ها را بین 80 تا 120 سانتیمتر میگیرند(معمولا یک متر )
در ساختن سقفهای فولادی آجری نکات زیر را باید در نظر گرفت:
1)ضد زنگ نمودن تیرآهن های پوششی
2) قرار دادن زیر سری برای تیرآهن ها
3)نصب میل مهار
4) آماده کردن سقف برای کف سازی
5) نصب توری فلزی
سقفهای آجری مستوی توخالی با تیرآهن
گاهی بجای طاق ضربی معمولی از بلوکهای آجری توخالی که به اشکال مختلف ساخته می شوند، استفاده می کنند و به کمک آجرهای تو خالی فاصله بین تیرآهنها را پوشش می نمایند.
اگر تیرآهن های سقف کوچک و بین نمره های 12 تا 16 باشد از آجرهای مخصوص که در لبه های بالهای تیرآهنها قرار می گیرند استفاده می کنند. آجرهای مجوف را طوری می سازند که اطراف بال تیرآهنها را در زیر سقف بپوشانند. تا اندود سقف روی یک جنس قرار گرفته و از ترکها مویی ناشی از غیر هم جنس بودن سقف جلوگیری شود. این گونه سقفها علاوه بر سبکی زیاد و سرعت عمل فوق العاده ساخت ، در مقابل انتقال صوت و حرارت به مراتب مقاوم تر از سقفهای آجری توپر معمولی می باشند و بعلاوه میتوان روی آنها را بلافاصله کف سازی کرد.
سقفهای آجری بدون کمک تیرآهن (سقفهای سفالی )
1) سقفهای سفالی بدون تیرچه های پیش ساخته شده.
این سقفها را به کمک بلوکهای آجری توخالی نسبتا بزرگ و با استفاده از میلگرد و بتن می سازند. اگر سقف مستقیما روی دیوار آجری حمال قرار گیرد بتن ریزی را طوری انجام می دهند که روی دیوار شنازی ادامه داشته باشند.
2) سقفهای سفالی با تیرچه های پیش ساخته
تیرچه های پیش ساخته ممکن است بصورت تمام فولادی ، تمام بتن مسلح (پیش تنیده و یا ساده ) و یا قالبهای سفالی ساخته شوند.
تیرچه های تمام فولادی از قطعات نبشی ، تسمه و یا ورق خم شده نهیه می شوند. تیرچه های فنری راکه معمولا از ورق خم شده تهیه می کنند از دو قسمت فوقانی و تحتانی تشکیل می گردد. اتصال دو قسمت فوقانی و تحتانی با تسمه و یا از خم کردن تیرچه های تمام بتن مسلح را ممکن است ساده و یا بصورت پیش فشرده تهیه کنند. تیرچه های تمام بتن مسلح ساده از تن و میلگرد می سازند. این تیرچه ها از میلگرد خرپایی شکل، و یا در پاره ای موارد از ورق فلزی ، که در بالا و قسمت تحتانی محکم شده است ساخته میشوند.
تیرچه های تمام بتن مسلح پیش فشرده را معمولا از میلگردهای مخصوص با مقاومت زیاد ( در حدود 17500 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع ) که در قسمت تحتانی تیرچه قرار داده و می تنند ساخته می شوند. هدف اصلی از پیش فشرده کردن ازدیاد مقاومت کششی بتن و در نتیجه تقلیل ابعاد تیرچه ها و کاهش هزینه است.
تیرچه های با فالبهای سفالی ، که معمولترین نوع از انواع تیرچه های پیش ساخته در ایران است را از بتن و میلگردهایی، که معمولا آجدارند، و یا استفاده از قالبهای سفالی می سازند.
3) استقرار تیرچه ها در محل و نصب بلوکها
پس از انجام زیر سازی و قالبهای لازم تیرچه های حمل شده به کارگاه را بر حسب مورد با دست، قرقره و یا بالابرهای مکانیکی بر روی کار حمل کرده و در محل خود قرار می دهند. تنظیم فاصله تیرچه ها از هم معمولا به کمک بلوک صورت میگیرد. از جوش سر میلگردهای تیرچه ها به تیرآهن های سقف بایر خودداری نمود.
4) تعبین کلاف بتنی
اگر دهانه تیرچه ا چهار متر کمتر باشد احتیاجی به تعبیه کلاف بتنی نیست ولی دهانه های بیش از چهار متر نیاز به کلاف بتنی دارند. برای دهان های بیش از 6 متر دو کلاف عرضی با تقسیمات مساوی نسبت به دهانه باد در نظر گرفته شود. آرماتورهای داخل کلاف بتنی باید حتی المقدور در ناحیه کششی سعنی روی تیرچه ها قرار داد و آنها را به میلگردهای خارجی تیرچه ها وصل نمود.
نصب میلگردها حرارتی
نصب میلگردهای حرارتی ک معمولا از نمره 6 انتخاب می شود آخرین مرحله آماده ساختن سقف قبل از بتن ریزی است در صورتی که آرماتور بالایی تیرچه ها بالاتر و یا همسطح بلوکها باشد میلگردهای حرارتی تنها در جهت عمود بر تیرچه ها قرار می دهند که فاصله آنها از هم نباید بیش از 30 سانتیمتر باشد. فاصله میلگردهای حرارتی از بلوکها تقریبا نصف ضخامت بتن سقف است. منظور اصلی از نصب میلگردهای حرارتی تقسیم فشارو جلوگیری از ترک خوردن مطح بتن سقف در اثر تغییر حجم ناشی از تغییر درجه حرارت و عوامل دیگر است.
5)
نصب میلگردهای ممان منفی برای اتصالات گیردار یا طره ( کنسول )
میلگردهای ممان منفی یا کششی را غالبا برای اصالاتی که بصورت گیردار محاسبه شده اند بکار میبرند. طول این میلگردها معمولا 5/1 دهانه و قطر آنها محاسبات تعیین می شود. برای استفاده از میلگردهای ممان منفی تیرچه ها باید در امتداد یکدیگر باشند.
ج) سقفهای مستوی بتنی
سقفهای مسطح بتنی که غالبا به کمک مسلگردهای تقویتی مسلح و ساخته می شوند بیشتر در ساختمانهای اسکلتی بتن آرمه مورد استفاده قرار مسگسرند و دارای انواع مختلفی بشرح زیرند:
1) سقفهای بتن مسلح صفحه ای ساده
2) سقفهای بتن مسلح دندانه ای
3) سقفهای بتن مسلح مضاعف
4) سقفهای بتن مسلح معکوس
5) سقفهای بتن مسلح قارچی
6) سقفهای بتن مسلح با قالف های توخالی
1) سقفهای بتن مسلح صفحه ای ساده
این نوع سقف را در مواقعیکه دهانه سقف کوچک و در حدود سه متر بیشتر نباید باشد می توان ساخت. ضخامت این سقفها بستگی به دهانه و بارهای وارده داشته و از هشت سانتیمتر کمتر و بیست سانتیمتر زیادتر نباید بود. تکیه گاه این سقفها ممکن است دیوارهای آجری و یا تیرهای بتنی و یا پلهای فلزی باشد.
2) سقفهای بتن مسلح دندانه ای
اگر دهانه و بارهای وارده به سقف بیش از اندازه باشد که نتوان سقف کسطح ساده بکار برد اجبارا از سقف مسلح دندانه ای استفاده می شود. در این حالت بین بیرهای اصلی به فواصل لازم و معین تیرچه های فرعی ساخته و بار سقف را به کمک تیرچه های مذکور به تیرهای اصلی منتقل می کنند. اگر سقفی که به ترتیب فوق ساخته شده است از زیر نگاه می کنیم ضخامت تیرچه های مشاهده می شود ، به همین جهت آنرا دندانه ای نامند.
3) سقفهای بتن مسلح مضاعف یا دوبل
گاهی برای جلوگیری از دیده شدن دندانه ها در زیر و همچنین برای عبور لوله های آب و فاضلاب و نظائر آن ممکن است سقفهای بتن مسلح را به طور مضاعف بسازند. ولی بعلت اشکالات زیر تقریبا جز در موارد خاص و به منظورهای معین ، از سقفهای بتنی مضاعف استفاده نمی شود. قالب بندی این سقفها به مراتب مشکلتر از قالب بندی سقفهای دندانه ای معمولی است و سطح زیاد تری را باید قالب بندی کرده بعلاوه مقدار زیادی از قالب ها در کار باقی مانده و بصورت قالب گمشده در می آید.
4) سقفهای بتن مسلح معکوس
اگر به عللی مجبور شویم که صفحه بتنی (تاوه) سقف را بجای آنکه در بالای تیرچه ها و تیرها قرار دهیم در پائین آنها بسازیم در اینصورت یک سقف بتن مسلح معکوس خواهیم داشت.در حقیقت یک سقف بتن مسلح معکوس همان سقف دندانه ای است که بصورت معکوس ساخته شده است.
5) سقفهای بتن مسلح قارچی
علت آنکه این نوع سقفها را قارچی گویند آن است که سقف بصورت قازچ در آمده و تیر و تیرچه و تاوه بصورت یکپارچه می شوند. این سقفها ممکن است بصورت پلکانی نیز ساخته شوند بطوریکه تیرها بتدریج بصورت پلکانی به تاوه تبدیل شوند.
6) سقفهای بتن مسلح با قالب های توخالی
این سقفها که به اشکال مختلف ساخته می شوند از یک سری تیرچه های بتنی پیش ساخته و یا ساخته شده در محل که بوسیله دال نازک بتنی و یا به کمک بلوکها توخالی بتنی به هم وصل می شوند ساخته می شوند.
سقفهای کاذب
سقفهای کاذب به دسته ای از سقفها ازلاق می شود که در صورت ظاهر نظیر سقفها ی معمولی بوده ولی وظایف یک سقف را که تحمل نیروها و بارهای وارده و انتقال آنها به پایه ها یا تیرهای حمال میباشد انجام نمی دهند. سقفهای کاذب را بیشتر برای جلوگیری از دیده شدن لوله های آب و فاضلاب آب کانالهای تهویه و نظائر آنها ساخته می شوند. گاهی نیز سقفهای کاذب را به منظور زیبائبچی بیشتر و تزئینات در ساختمان به کار میبرند.
الف) سقفهای کاذب آجری:
مقصود از سقفهای کاذب آجری آنست که سقف کاذب را از آجر به کمک تیرآهن، نبشی و یا سپری نظیر سقفهای آجری با طاق ضربی معمولی بسازیم. سقفهای کاذب آجری را در ساختمانهای کوچک آجری و در مواقعیکه مقدار کار کم باشد می سازند. برای ساختن سقف کاذب آجری معمولا از تیرآهن و آجر عینا مانند سقفهای آجری معمولی استفاده می شود فقط چون سقف مذکور معمولا وزنی جز وزن خود را تحل نمی کند شماره تیرآهن ها از سقف آجری معمولفی نظیر خودش کتر است و بهمین جهت گاهی بجای تیرآهن میتوان از سپری یا نبشی هم استفاده کرد. اگر دیوارهای طرفین نازک بوده و نتوانند وزنی را تحمل کنند تدر اینصورت میتوان تیرآهن ها یا سپری های سقف کاذب آجری را بوسیله میلگرد به تیرآهن های سقف اصلی اتصال داده و بار سقف کاذب را به سقف اصلی انتقال داد.
ب) سقف کاذب بارابیتز:
غیر از سقف کاذب آجری که غالبا وزن خود را به دیوارها و یا پایه های مجاور منتقل میکند سایر سقفهای کاذب وزن خود را به سقف اصلی وارد وتحمیل می نمایند ، بدین معنی که سقف کاذب را بوسیله ای به سقف اصلی متصل و آویزان می سازند.
اگر سقف اصلی آجری باشد برای اتصال سقف کاذب باید پس از ساختن سقف اصلی میلگردهائی که قطر آنها بین 6 تا 10 میلیمتر می باشد. به فواصل معین (بین 60 سانتیمتر تا یک متر ) و بطول لازم، که بستگی به فاصله ایکه سقف کاذب باید از سقف اصلی داشته باشد دارد.، به تیرآهن های سقف جوش داد و سپس شبکه ای از میلگرد که به میلگردهای فوق وصل می شود ایجاد نمود. محل برخورد میلگردهای شبکه به یکدیگر را با سیم های نازک گالوانیزه می بندند و اتصال شبکه به میل گردهائی که به سقف متصل شده اند با قلاب کردن آنها بهم و بستن آنها با سیم های نازک گالوانیزه و یا با جوش صورت می گیرد.
شبکه میلگردی که در زیر برای بستن و نصب رابیتس به آنها درست مس شود ممکن است از یک سری میلگردهای با قطر مساوی و یا با قطرهای متفاوت ساخته شود.
روش بهتر به اسن ترتیب است که به میلگردها اتصال سپری های نمره 2 یه 3 را جوش کرده و شبکه میلگرد زیر را به سپری های فوق وصل نمود. حسن این روش اینست که به علت استقامت بیشتر سپری های سقف کاذب را در اثر وزن خود و اندود و غیره افت نمی کند.
ج) سقف کاذب با صفحات اکوستیک:
صفحات اکوستبک که غالبا از اجسام سبک و متخلخل نظیر چوب پنبه – مقوا و پلاستوفوم و نظائر آنها ساخته می شوند، به ابعاد و اشکال مختلف وجود دارند.
غالب صفحات اکوستیک مربع شکل و به ابعاد بین 20 در 20 سانتیمتر تا 60 در60 سانتیمتر می باشند.
امروزه صفحات اکوستیک و یا ضدصوت را که برای ساخت سقفهای کاذب به منظور جلوگیری از انعکاس و نتقال صوت و همچنین به منظور زیبایی و تزئینات ساختمان بکار می برند با اجسامی نظیر گچ (به صورت صفحات نازک متخلخل یا ساده ) و یا صفحات نازک آلومینیومی متخلخل نیز می سازند. در مورد صفحات اکوستیک آلومینیومی علاوه بر متخلخل کردن آنها گاهی آنها را بصورت دو لایه که در وسط آنها اجسامی مانند پشم شیشه قرار می دهند، و هم چنین برنگهای مختلف می سازند.
سقفهای فولادی با دهانه بزرگ
امروزه سقفهای با دهانه زیاد را با کمک روشهای نوین و تکنولوزیهای پیشرفته و با استفاده از مصالح مختلف بویزه فولاد می توان طراحی و اجرا نمود. این سقفها که معمولا برای پوشش سالنها ورزشی، نمایشگاهها و نظائر آن ساخته و مورد استفاده قرار میگیرند غالبا به عنوان آخرین سقف و یا به عبارت دیگر بام طراحی و ساخته می شود.این امر اگر سقف ازنوع پوسته ای و قوسی باشد حتمی است .
یکی از مناسبترین سقفهای فولادی با دهانه های زیاد که برای نه فقط ساختمان های خاص و سالنهای بزرگ کاربری دارند بلکه در موارد نه چندان خاص نیز قابل اجرا و استفاده اند سقفهای به اصطلاح لانه زنبوری است.
این سقفها که فواصل ستونی آنها می توانند نسبتا زیاد و تا حدود 30 متر باشد از یک قاب هرمی شکل معکوس تشکیل شده اند و حالت خاص و ساده از سقفهای فضائی می باشند.
سقف کاذب یا سقفهای دو پوش
سقف کاذب یا سقف دوپوش – سقف کاذب در بیشتر ساختمانهای امروزی مورد استفاده قرار میگیرد. در ساختمانهای قدیمی بیشتر در بامهای شیروانی از آن استفاده میکردند. سقف کاذب را بچند طریق بشرح زیر میسازند- سقف کاذب در پوشش های شیروانی – بتن آرمه – تیرآهن – پوشش های آجر مجوف و غیره ساخته می شود.
سقف کاذب در پوشش سیروانی – ساختمانهائی که بوسیله شیروانی ورقهای آهن سفید یا ورق های ایرانیت و مشابه عایق بندی میشود برای جلوگیری از حرارت زیادی که اینگونه سقفها از خود تولید و فضای زیر آن که همان اطاقهای مسکونی و غیره باشد گرم و تولید ناراحتی می کند سقف را دوپوش می نامند. یعنی با فاصله دلخواه از سقف بالا که همان پوشش شیروانی باشد یک سقف اضافی ساخته و زیر آن را مطابق معمول تعمیر مینمایند. در سقف شیروانی روی تیرهای خرپا را با تخته های معمولی تخته کوبی و پوشش مینمایند و با فاصله دلخواه از زیرتیرهای شیروانی تیرهائی در دیوار نصب، و زیر آن را با چوبهای لایه قسمت بندی و روی چوبهای لایه را توفال کوبی میکنند. روی توفال را کاهگل مالی و بعد سفید کاری مینمایند.
در دیوارهای اطراف دوپوش یعنی فاصله ای که بین سقف بالا و سقف کاذب میباشد، سوراخهائی تعبیه مینمایند که حرارت و هوای بین دوپوش را از آن خارج و داخل نموده تولید کوران نماید، و نگذارد هوای گرم به لایه توفال اثر نموده هوای زیر که داخل اطاقها می باشد گرم و سرد نماید. این سوراخها در بسته شو دارد و در مواقع لازم ممکن است درها را بست و از کوران هوا جلوگیری کرد. در ضمن ممکن است در موراخهای مذکور یک بادبزن برقی ( فن ) نصب نمود که در مواقع لزوم هوا را خارج نماید. سقف زیر که همان سقف لایه توفال باشد بنام سقف کاذب نامیده می شود.
سقف کاذب در ساختمانهای بتنی-
در ساختمانهای بتنی موقع قالب بندیدر فاصله ها معین قالب را سوراخ و میله های آهنی به قطر بین 6 تا 10 میلیمتر از سوراخهای تخته ها عبور داده و آنها را به قسمت های آهن بندی بتن بسته یا جوش میدهند و بتن ریزی مینمایند. در موقعیکه بتن خودگیری خود را انجام داد و قالب ها را باز نمودند، میله های مذکور به سقف بطور عمودی آویزان میباشد که بعدا به اندازه دلخواه زیر آن را بوسیله میله آهن یاتخته بندی به یک سطح صاف درآورده، و روی آن را با رابیتز یا نی های بافته شده و یا یونولیت و صفحات ضد صوت یا با یونولیت و صفحات ضد صوت یا با کانتکس سقف سازی مینمایند. فاصله بین سقف کاذب و سقف اصلی که یک فضای آزاد میباشد بیشتر برای محل کانال های تهویه و محل لوله های آب و فاضلاب استفاده میشود.
در بعضی مواقع که بخواهند عایق ضخیم تری داشته باشند از کانتکس ( نی فشرده شده بوسیله دستگاههای مخصوص ) استفاده میکنند برای نصب کانتکس اول آهن سپری را بفاصله معین یعنی اندازه پهنای کانتکس دردیوار نصب و سپس ورقهای کانتکس را روی آن قرار داده و با سیم های نازک محکم می بندند و روی آن را اندود گچ و خاک و سفید کاری می کنند. این نوع سقف سازی را بجای توفال میتوان از آن استفاده کرد. در ساختمانهای قدیم و یا ساختمانهائی که با شیروانه ساخته میشود زیر تیرها را با تخته هائی که بنام توفال میباشد توفال کوبی میکنند.( توفال را از چوبهای گرد میسازند. چوبهای گرد را با اندازه 40 تا 50 سانتیمتر بریده و با تیشه نجاری آن را از راه طول به ورقه های نازکی می شکافند، یعنی باریکه هائی در می آورند که قد آن 40 تا 50 سانتیمتر و عرض آن در حدود 6 الی 7 سانتیمتر و ضخامت آن 10 تا 15 میلیمتر می باشد. دو سرتوفال را از عرض و ضخامت با تیشه نجاری تراشیده ترز و نازک میکنند تا سر توفالها بطور چپ و راست براحتی پهلوی یکدیگر قرار گرفته و با میخهای سنجاقی آنرا به سقف می کوبند.
توفال اگر با اره نجاری بریده شود بشکل تخته میباشد و ملاط روی تخته نمی چسبد اگر هم بچسبد موقتی و پس از خشک شدن میریزد. ولی توفالی که با تیشه نجاری لایه مسکنند چون ناصافی دارد و در ضمن بدنه چوب در موفع لایه شدن ریش ریش می شود سطح ناصاف چوب براحتی به ملاط چسبیده و پس از خشک شدن محکمتر می شود.
فاصله بین توفال ها به طور تقریب 1 تا 2 سانتیمتر می باشد علت فاصله این است که ملاطی به راحتی از میان توفال عبور کرده و قسمتی از ملاط به پشت توفال برسد و گسترش پیدا کند و عمل بندو بست ملاط را به صورت قلاب حفظ نماید.
استفاده از نی بافته
نی را به چند طریق به یکدیگر متصل می کنند. گاهینی ها را دوبه دو (نی گرد ) پهلوئی یکدیگر قرار میدهند و با سیم های نازک می بافند و گاهی تک تک این گونه بافت نی ملاط را بخود جذب نکرده و بسختی نگه میدارد و کار را مشکل مینماد.
برای کار بهتر نی را از طریق بدو نیم مساوی تقسیم کرده و نصفه ها را به یکدیگر متصل میکنند. شکستگی نی ها را به طرف پائین محلی که باید اندود کاری شود نصب و روی آنرا با ملاط پر می کنند. نصفه های نی را برای نگهداری ملاط بسیار مناسب بوده و بهتر از نی گرد ملاط را بخود نگه میدارد.
سقف کاذب در پوشش های تیرآهن و غیره
همانطور که در بالا گفته شد میله های گرد از سقف به طور عمودی آویزان و به فاصله های معین به تیرآهن و یا سقف های دیگر از نصب نموده عمل پوشش را به هر طریق باشد انجام میگیرد. پس از نصب کانال و وسائل مورد احتیاج که باید در پشت سقف کاذب نصب گردد انجام پذیزفت سقف کاذب را شروع و به اتمام میرساند.
در مناطق گرمسیری هیچ موقع از پوشش شیروانی استفاده نمیشود و برای پوشش ساختمانها از تیر چوبی – تیرهای آهن ویا بتن آرمه استفاده مینمایند و با استفاده از سقف کاذب آن را دوپوش کرده و از گرم شدن اطاقها و فضای داخل جلوگیری می نمایند و پشت بام ها را با لوله های سفالی دوپوش می سازند.
در پوشش های آجری که گاهی نمره تیرآهن بالا می باشد( تیرآهن نمره 20 الی 36 بالاتر ) پوشش قسمتی از پائین سقف را پر می کند و بقیه سقف را از بالا باید با مصالح دیگری پر می کرد تا به سطح شیب بندی برسد. پر کردن هر نوع مصالحی که باشد ولو اینکه با پوکه معدنی یا پوکه های مصنوعی هم مکه باشد بار سقف زیاد شده و ضریب اطمینان بیشتری برای سقف لازم می باشد.
برای این قبیل پوشش ها که بتوان از سقف بهتر و مصالح کمتر و بار سبکتری استفاده کرد و در ضمن سقف را عایق صوت و حرارت هم نمود در قسمت بالای تیرآهن به بدنه طولی آن یک آهن نبشی جوش میدهند و پوشش سقف را در بالا روی لبه نبشی انجام داده بطریقی که خیز پوشش با روی تیرآهن همرو باشد. پس از اینکه پوشش تمام شد زیر سقف را ( داخل لبه تیرآهن ) با یک تیغه آجری سقف سازی می کنند و کار تعمیر را انجام میدهند. بین تیغه آجری و پوشش سقف همچنان خالی میماند و فضای خالی بین دو پوشش عایق حرارت می باشد و بار سقف باندازه فضای خالی موجود کم شده است.
سقف طاق ضربی
ساده ترین سقفهای افقی که در آنها از تیرآهن به عنوان اعضاء باربر و از آجر به عنوان پرکننده استفاده می شود، سقفهای طاق ضربی هستند که در کشور ما نیز بسیار رایج است/ در زیر مصالح مورد مصرف در آنها را بررسی می کنیم.
تیرآهن:
در ساخت طاقهای ضربی از تیرآهن معمولی استفاده می شود. هنگام استفاده از تیرآهن باید مراتب زیر را در نظر گرفت :
الف) تیرها باید کاملا سالم و بدون عیب و تغییر شکل باشند.
ب) حتی الامکان از قطعات فولادی یکپارچه باید استفاده شود و از وصله نمودن قطعات کوتاه به یکدیگر خودداری شود.
ج) قطعات فولادی نباید مدت زیادی در فضای آزاد باقی مانده باشند.
د) رنگ ضد زنگ (سرنج ) باید روی سطح خشک و تمیز و عاری اززنگ زدگی زده شود. در تیرهای طاق ضربی ارجح است بعد از قرار دادن آنها در محل مورد نظر، رنگ کاری شوند.
ه) در هنگام جا به جا نمودن قطعات فولادی باید ایمنی کارگران و خود قطعه مورد نظر رعایت شود.
آجر
ملات و دوغاب :
ملات مصرفی برای ساخت طاق ضربی ملات گچ و خاک می باشد.که باید دارای خواص زیر باشد:
الف) دارای چسبندگی مناسبی به مصالح است.
ب) دارای سرعت خودگیری نسبتا بالایی است.
ج) ملاتهای گچی پس از خودگیری ، مقدار کمی منبسط می گردند و همین امر موجب چسبندگی بیشتر بین آجرها می شود.
د) ارزان قیمت است و ساخت آن احتیاج به زمان زیادی ندارد.
مراحل ساخت طاق ضربی:
– آماده نمودن تیرآهن ها
– تیرریزی
– نصب میل مهار
– ضد زنگ نمودن قطعات فولادی
– طاق زنی
– دوغاب ریزی
– آماده کردن روی سقف
– آماده کردن زیر سقف
آماده کردن تیرآهنها:
تیرآهنها سالم و بدون تاب خوردگی و پوسیدگی باشد
تیر ریزی:
قرار گرفتن سر تیرآهنها مستقیما بر روی دیوارهای آجری مجاز نمیباشد و حتما باید یک زیر سری بتنی در سرتاسر دیوار در ترازی که تیرآهنها واقع می شوند، به صورت یک کلاف بتنی سرتاسری پیش بینی گردد.
نصب میل مهار:
ساده ترین روش برای جلوگیری از نزدیک شدن و دور شدن تیرها در طول دهانه استفاده از میل مهار است. تیرآهنهای سقف باید به وسیله تسمه ها و میلگردهای حداقل 10 میلیمتر به طور ضربدری به یکدیگر مرتبط شوند. تعداد این ضربدرها برای هر حداکثر 25 متر مربع یک عدد باشد.
ضد زنگ نمودن قطعات فولادی:
تیرآهنها و میلگردها را با سرنج، قبل از زدن طاق و پس از نصب ، باید رنگ کرد تا از زنگ زدگی آنها جلوگیری کرد.
طاق زنی:
در طاق زنی رجهای آجر باید کلا در صفحه ای عمود بر سطوح جانبی تیرآهن و با خیزی بین 3 تا 4 سانتیمتر به صورت یکنواخت و بدون پستی و بلندی اجرا کرد.
دوغاب ریزی:
پس از اتمام پوشش سقف برای ایجاد استحکام الزم و پر شدن خلل و فرج از بالای سقف روی آن را باید دوغاب گچ ریخت به طوری که درزهای بین آجرها را پرکرده و پوسته ای بر روی سطح طاق ضربی تشکیل دهد.
آماده کردن روی سقف:|
برای پوشش نهایی سطح طاق ضربی را تا تراز مورئ نظر با مواد پرکننده با وزن مخصوص کم همانند بتن سبک پر میکنند. از خصوصیات این پوشش پرکننده امکان عبور لوله های تاسیساتی می باشد.
آماده کردن زیر سقف :
برای جلوگیری از عیوب زیر سقف قبل از اندود در اطراف تیرآهنها توری سیمی گالوانیزه بکار برد تا هم از ایجاد ترکهای مویی جلوگیری شود و هم باعث بهتر چسبیدن اندود به تیرآهن گردد.
دانشگاه تهران
موضوع تحقیق :
انواع سقفها
نام استاد راهنما :