فعالیتهای قابل اجرا در اوقات فراغت



مقاله:
فعالیتهای قابل اجرا در اوقات فراغت

فهرست:

برنامه های مراکز فرهنگی برای اوقات فراغت جوانان 3
برنامه های سازمان ها و نهادها 5
برنامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری 7
سازمان فرهنگی، هنری شهرداری تهران 8
توانمندی های بالقوه 11
سازمان ملی جوانان بیم ها و امیدها 13
نمرات منفی در کارنامه ها 15
نقش مساجد در غنی سازی اوقات فراغت نونهالان 17
نگاهی به طرز گذراندن اوقات فراغت در ملل ها 22
منبع: 30

برنامه های مراکز فرهنگی برای اوقات فراغت جوانان

با پایان یافتن امتحانات دانش آموزان، مدارس کشور تعطیل شده است و دانش آموزان برای 90 روز از قیدوبندهای مدرسه رها شده اند. اگرچه این رهایی در فصل تابستان برای دانش آموزان شیرین است اما معلوم نیست که رهایی دانش آموزان به مدت طولانی تا چه حد به سود یا زیان آنهاست. چرا که نمی توان مطمئن بود این اوقات فراغت طولانی دانش آموزان به خوبی سپری و موجب رشد و توانمندسازی آنها شود.
سازمان های مختلفی در کشور در تلاش هستند که با برنامه های متنوع، اوقات فراغت تابستانی دانش آموزان را غنی کنند. تشکیل اردوهای گردشگری، تفریحی، علمی، برگزاری کلاس های فرهنگی، هنری، دینی، ورزشی، نمایش، نقد فیلم و تئاتر، تشکیل کلاس های آموزشی، بخصوص زبان انگلیسی و کامپیوتر و… محورهای اصلی برنامه های این سازمان ها برای غنی کردن اوقات فراغت دانش آموزان است. اما در این بین جای این سوال خالی است که فعالیت این نهادهای مختلف برای غنی کردن اوقات فراغت جوانان و نوجوانان در سال های گذشته چه نتایجی داشته است؟ آیا این سازمان ها توانسته اند همه دانش آموزان کشور را زیر پوشش برنامه های خود قرار دهند؟ آیا برنامه های آنها در جهت رشد تعالی علمی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و هنری دانش آموزان بوده است؟ آیا این برنامه ها سبب سازندگی دانش آموزان شده یا بالعکس موجب تنبلی و راحت طلبی و افزایش توقعات آنها شده است؟ آیا این اقدامات تعطیلات سه ماه دانش آموزان را غنی کرده است یا تنها چندروزی از این تعطیلات را به خود اختصاص داده است.
متاسفانه از آنجایی که هیچ مطالعه جامعی درباره نتایج فعالیت سازمان ها و نهادهای مسئول غنی سازی اوقات فراغت جوانان در فصل تابستان صورت نگرفته است ما از نتایج و اثرات سازنده فعالیت های این سازمان ها که بودجه های زیادی را هم در این زمینه هزینه می کنند، اطلاعی نداریم. آنچه که این سازمان ها اعلام می کنند تنها ارائه کمی فعالیت های آنهاست. اما بهتر بود که در پایان تابستان هر سال این دستگاه ها نتایج کار خود را در زمینه غنی کردن اوقات فراغت جوانان بررسی و منتشر می کردند.
در شرایط کنونی که توان اقتصادی کشور جهت غنی کردن اوقات فراغت جوانان و نوجوانان سراسر کشور محدود است پس باید از همین سرمایه های موجود نیز به بهترین نحو استفاده کرده و در جهت افزایش کیفیت برنامه ها تلاش کرد نه اینکه این اقدامات تنها در حد فعالیت ها و کلاس های فوق برنامه باقی بماند.
برنامه های سازمان ها و نهادها
وزارت آموزش و پرورش، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان دانش آموزی، نیروی مقاومت بسیج، وزارت علوم و… برنامه های خود را برای پرکردن اوقات فراغت جوانان و نوجوانان در فصل تابستان اعلام کرده اند. این برنامه ها در واقع نگاه متولیان کشور به موضوع اوقات فراغت و نحوه پر کردن آن را نشان می دهد و به گفته رئیس سازمان ملی جوانان، برنامه های امسال 23 درصد جوانان 10تا24 سال را در بر می گیرد که در مقایسه با سال گذشته 2% افزایش داشته است.
12هزار دانش آموز به سفر حج عمره مشرف می شوند
به گزارش روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش به مناسبت سال پیامبر اعظم صلی الله علیه وآله 12000 دانش آموز دختر و پسر دوره متوسطه در قالب 100 کاروان دانش آموزی به همراه مربیان پرورشی از سوم تیرماه تا 26 شهریور سال 1385 به مکه معظمه و مدینه منوره اعزام می شوند. همچنین برگزاری اردوهای دانش آموزی در مناطق محروم، اردوی دانش آموزی تلاش و سازندگی، سراسری پیشتازان، اردوی کشوری تربیتی، اردوی فرهنگی و سیاحتی فرزندان شاهد و اردوهای موقت، اردوی استانی یکروزه به منظور زیارت اماکن متبرکه از برنامه های طرح غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان در سازمان دانش آموزی کشور است. آموزش خبرنگاران خبرگزاری دانش آموزی پانا، نشست مجامع دانش آموزی، فعال سازی سینماها و استخرها و سالن های ورزشی کانون های طرح ملی و تشکیل انجمن های حمایت از نوجوانان مسلمان فلسطین از دیگر برنامه های سازمان دانش آموزی است. همچنین کلاس های آموزشی و مسابقات در زمینه های قرآنی و مهارت آموزی و کلاس های جوانه و آموزش ادعیه نیز برگزار می شود.
برنامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
به گفته دکتر محمدباقر خرمشاد، معاون فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، برنامه های اوقات فراغت این نهاد برای دانشجویان، شامل برگزاری اردوهای دانشجویی است و تعداد قابل توجهی از این برنامه ها نیز مشارکت وزارت علوم با سازمان هایی است که برای جوانان کار می کنند و یکی از وظایفشان پر کردن اوقات فراغت جوانان است و در این زمینه قراردادهایی با سازمان ملی جوانان منعقد شده که وزارت علوم تامین کننده بخش جوانان اردوهای تابستانی سازمان باشد. همچنین با بسیج سازندگی قرارداد متقابلی برای اعزام دانشجویان به مناطق محروم منعقد شده تا آنها از نزدیک با مشکلات مناطق محروم آشنا شوند. به طور مثال یکی از کارهای جالبی که دانشجویان در اوقات فراغت انجام می دهند یک کار گروهی سازمان یافته و خودجوش است، مبنی بر اینکه بچه های خوب رشته های ریاضی و فنی در حرکتی اختیاری به مناطق محروم رفته به دانش آموزان آن نواحی آموزش رایگان می دهند و مجلات تست منتشر می کنند.
خرمشاد به پروژه دیگر اوقات فراغت دانشجویان هم اشاره می کند: پروژه دیگر این است که با سیاستگذاری های جدید تلاش کرده ایم تولیدات فرهنگی دانشجویی جایی برای بروز و نمایش داشته باشد. برای مثال امسال برگزیدگان جشنواره های تئاتر دانشجویی 7 اجرای عمومی در سالن های تهران دارند. همچنین به دلیل ساخت وسازهای سریع، یک سری خوابگاه های دور از شهر وجود دارد که بسیار بی روح هستند و یا خوابگاه های قدیمی که آنها نیز به شکل دیگری نازیبا هستند برای بهبود ظاهر این خوابگاه ها و نیز استفاده از هنر دانشجویان در کانون های تجسمی، به این دانشجویان اعلام کرده ایم که دیواره های خوابگاه ها در اختیار آنهاست تا بتوانند طرح هایشان را اجرا کنند و برای این کار به آنها دستمزد نیز می دهیم و بدین ترتیب می توانیم از تولیدات فرهنگی این دانشجویان به بهترین شکل استفاده کنیم.
سازمان فرهنگی، هنری شهرداری تهران
سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، هر ساله برنامه تابستانه ای را با عنوان نهضت تابستانه به شهروندان تهرانی عرضه می کرده اما محور برنامه ها صرفاً برای پر کردن اوقات فراغت برنامه ریزی شده و این در حالی است که هدف برنامه های گذشته این سازمان غنی سازی و مدیریت اوقات فراغت بوده است، به همین دلیل در سال جاری این سازمان با رویکردی تازه سخن از اوقات فراغت دارد و مدیریت اوقات فراغت به عنوان اصول برنامه ها مد نظر مسئولین سازمان فرهنگی هنری شهرداری قرار دارد و دیدگاه مسئول برنامه اوقات فراغت این سازمان ابتکارات و خلاقیت هاست. همچنین از آنجا که تقویم تاریخی مناسبت های امسال تابستان منطبق بر اعیاد و جشن و سرور است، عنوان نهضت تابستانه امسال جای خود را به جشنواره تابستانه داده است. به گفته علی عسگری رئیس سازمان فرهنگی هنری، در دوره سه ماه تابستان بیش از دو میلیون نفر در طول 100 روز از خدمات بهره مند خواهند شد، همچنین برنامه های ستاد جشنواره تابستانه به دو گونه تقسیم بندی شده است: برنامه هایی که مراکز و فرهنگسراها برگزار می کنند. اینگونه برنامه ها از طریق مراجعه به فرهنگسراها قابل دسترسی است و دیگر برنامه هایی که ستاد سازمان انجام خواهد داد و برای استفاده بیش تر مخاطبان سیستمی طراحی شده که خانواده ها بتوانند شرکت کنند. به گفته مسئولین سازمان قرار است در خدمات ارائه شده حتی الامکان خانواده ها به معنای واقعی آن بتوانند استفاده کنند. یکی از این برنامه ها که به نهاد خانواده نیز نگاهی بنیادی دارد توزیع بسته های فرهنگی است که میان بیش از یک میلیون نفر از شهروندان تهرانی توزیع خواهد شد. بسته های تابستانی به منظور استفاده خانواده ها توزیع می شود. به عبارت دیگر خانواده ها هم از برنامه های فرهنگی بهره خواهند برد. این بسته ها دو ویژگی دارند: یکی اینکه برای خانواده هاست و دیگری وسعت و تیراژ بالای آنهاست. بالغ بر یک میلیون بسته که در آن جزوات آموزشی و طنز، چند سری کتاب های مرتبط با موضوعات مورد نیاز خانواده ها، طراحی بازی هایی به صورت مشترک برای همه اعضای خانواده ها، فیلم و محصولات فرهنگی و دیگر کالاهای فرهنگی و هنری توزیع می شود.
اندیشه ای برای فردا کنیم ناهماهنگی ها در برنامه اوقات فراغت پایان می یابد؟
برنامه های اوقات فراغت مصوب شورای عالی جوانان بررسی شد… خدمت سربازی باید به مدرسه زندگی جوانان تبدیل شود… برنامه های زیادی برای بهینه سازی اوقات فراغت جوانان داریم… باید متولی واحدی برای غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان وجود داشته باشد… اولویت های برنامه ازدواج جوانان تصویب شد… سلامت معنوی جوانان در برنامه ملی سلامت لحاظ می شود… سبد تدوین برنامه های ملی ساماندهی امور جوانان تکمیل می شود… جلسه اوقات فراغت دبیران سازمانهای مردم نهاد برگزار شد و… بخشی از وعده هایی را که به نقل از مسئولان سازمان ملی جوانان طی دو سال اخیر مطرح شده است، خواندید. این سازمان سیاست گذاری امور دوسوم از جمعیت 70میلیونی ایران اسلامی را برعهده دارد اما به نظر می رسد به دستگاهی برای صدور توصیه، بیانیه و البته دستورالعمل های بدون ضمانت اجرایی تبدیل شده است.

توانمندی های بالقوه
جوانی موضوعی بوده که طی سالهای اخیر در رسانه های مکتوب و تصویری و به نقل از کارشناسان و یا مسئولان به عنوان یکی از ویژگی های منحصر به فرد جمعیت به کرات مورد اشاره قرار گرفته است. گاهی آنان از فرصت جهش اقتصادی سخن گفته اند، گاهی امکان رشد سریع علمی و فرهنگی کشور را مطرح کرده اند، برخی ها تبدیل ایران به قدرت مهم منطقه ای و بین المللی را شدنی خوانده اند، عده ای هم از تبدیل ایران به کانون تحولات منطقه سخن به میان آورده اند.جمعیت جوان ایران فرصت های تاریخی را پیش روی مسئولان قرار داده تا کشور در آستانه جهش همه جانبه قرار بگیرد، اما کارشناسان این اهداف مهم را زمانی دست یافتنی می دانند که برنامه ریزی و مدیریت صحیح در مورد جوانان و نوجوانان وجود داشته باشد در غیر این صورت همین فرصت های کم نظیر می تواند به تهدیدی تبدیل شود، که همه بنیان های اجتماعی را به هم ریزد.چندی پیش حجت الاسلام محمدجواد حاج علی اکبری رئیس سازمان ملی جوانان در جلسه شورای اداری استان خراسان جنوبی طی سخنانی با اشاره به جوانی جمعیت ایران گفت که همیشه از سوی رهبر انقلاب در مورد جوان بودن جمعیت کشور بشارت شنیده ایم و ایشان را نخستین مدافع نجابت و پاکی نسل جوان دیده ایم و در عین حال دقیق ترین هشدارها را در مورد توطئه های داخلی و خارجی که جوانان را هدف قرار داده اند از ایشان شنیده ایم.حاج علی اکبری آحاد جوانان اعم از جوانان استحاله شده هویتی و جوانان آسیب دیده تا نخبگان و افتخارآفرینان را فرزندان نظام اسلامی می داند و از اعتکاف جوانان با عنوان معجزه انقلاب اسلامی یاد می کند و آن را از ثمرات تربیتی امام راحل و شهدا می داند و از افرادی که ناآگاه به سیاه نمایی مشغولند می خواهد تا چشم های خود را برای دیدن رویش های انقلاب باز کنند.
سازمان ملی جوانان بیم ها و امیدها
جوانی جمعیت ایران دورنمایی مسحور کننده پیش روی بسیاری مسئولان و حتی مردم کشور است وقتی دو سوم جمعیت یک کشور را جوانان و نوجوان زیر 35سال تشکیل دهند وقتی در همه عرصه ها نیروی کار فعال، جوان و کارآمد وجود داشته باشد حداقل روی کاغذ همه شرایط برای رشد و توسعه کشور مهیاست اما برای بهره مندی از این پتانسیل باید برنامه ریزی کرد، تشکیل سازمان ملی جوانان نیز در همین راستا قابل ارزیابی است، به هر حال این خیل عظیم جمعیت نیازمند ارگانی است تا فعالیتهای مربوط به جوانان را ساماندهی کند و همه را در یک جهت قرار دهد اما آیا این سازمان تاکنون در این خصوص موفق عمل کرده است؟
علی شریف کارشناس مسائل جوانان در گفت وگو با سرویس کیهان، معتقد است: "خروجی سازمان ملی جوانان تاکنون جنبه عملیاتی و اجرایی نداشته است، این سازمان طرح های زیادی برای ازدواج، اشتغال، اوقات فراغت و حل معضل اعتیاد تصویب کرده ولی تاکنون این مصوبات همگی روی کاغذ باقی مانده است." وی تاکید می کند: "مشکلات کنونی جوانان ناشی از ناتوانی سازمان ملی جوانان در تعامل سازنده با نهادهایی است که به نوعی با مسائل جوان درگیر شده اند. اما دست اندرکاران این سازمان می گویند که براساس قانون جایگاه اجرایی برای آنان تعریف نشده است و آنان تنها درباره نیازهای جوانان راهکار و پیشنهاد ارائه می دهند. این کارشناس در ادامه با اشاره به اهتمام ویژه دولت به امور جوانان و ایجاد بازوهای اجرایی تحت عنوان مشاوران جوان عملکرد سازمان جوانان را قابل انتقاد ارزیابی می کند و می گوید:"طی دوسال اخیر سازمان ملی جوانان چه تعاملی با این مشاوران جوان داشته است؟ و آیا مصوبات را به مشاوران جوان ارجاع داده اند تا شاید پیگیری شود"؟
شریف مصوبات سازمان ملی جوانان را نوعی رفع تکلیف می خواند و با ارائه مثالی می گوید: "بحث پیش نویس سند ملی سلامت جوانان را می خواستند در یک روز تصویب کنند که البته اعتراض کارشناسان را برانگیخت."وی با اشاره به این که برخی از مسئولان این سازمان درباره مصوبات و میزان آن ها بارها سخن گفته اند، می گوید: "باید از آنان پرسید که حاصل عملکرد شما چیست؟ آیا آن چه انجام شده و به طور کلی اقدامات این سازمان برای جوانان ملموس بوده است.؟"این کارشناس امور جوانان معتقد است که اقدامات سازمان ملی جوانان نتوانسته انتظارات رئیس جمهوری را برآورده سازد. وی می گوید: "این سازمان اگر برای خود شان اجرایی قائل نیست حداقل می تواند برنامه هایی را طراحی کند که قابلیت عملیاتی شدن داشته باشد."

نمرات منفی در کارنامه ها
دکتر محمدجعفر غفرانی استاد دانشگاه تهران که بخشی از نظرات وی را در شماره گذشته گزارش روز نیز خواندید بر این باور است که برنامه ریزی های مطالعاتی و کارشناسی شده ای درباره اوقات فراغت صورت نگرفته است.وی عملکرد سازمان ها و مراکز تفریحی و برنامه ریزی ویژه اوقات فراغت را ناموفق ارزیابی می کند و می گوید: "به راحتی فرصت ها را از دست می دهیم در حالی که می توان با برنامه ریزی صحیح و اصولی تهدیدات را تبدیل به فرصت کرد" جوانان و نوجوانان را به حال خود رها کرده ایم و فرصت سوزی داشته ایم. در حالی که اوقات فراغت جوانان بسیار ارزشمند است، اسلام از ما می خواهد که تفکر، تعقل، خلاقیت و نوآوری را در جوانان شکوفا کنیم این مکتب نورانی می خواهد جوان مسلمان، مولد و خلاق باشد نه مصرفی، شما جوان روستایی را نگاه کنید، خلاق و مولد است، یک عنصر اقتصادی است، او سر بار کسی نیست، اما در شهر فرزند ما مصرف کننده است، مولد نیست،
دکتر غفرانی با اشاره به اقداماتی که دولت می تواند در اوقات فراغت جوانان پی گیری کند می گوید: سازمان های دولتی که در امور جوانان مسئول هستند باید اوقات فراغت بچه ها را غنی کنند، البته دولت نیز از فعالیت های جوانان حمایت کند، به عنوان مثال چندی پیش برخی هنرستان ها آمدند دیوارهای مدارس را بین هنرجویان تقسیم کردند تا رنگ آمیزی کنند، طراحی کنند با نقش های هنری و اسلیمی، واقعاً کار درخور تحسینی بود یا اینکه هواپیمایی کشوری مدتی پیش طرحی را ارائه کرد برای درست کردن ماکت هواپیما با چوب ، یکسری امکانات فراهم کردند، خود بچه ها همه کارها را انجام می دادند، چوب می خریدند وسایل را فراهم می کردند. دولت می تواند برای پرورش خلاقیت دانش آموزان سرمایه گذاری کند اگرچه اندک. در ظاهر ممکن است این اقدامات ناچیز باشد اما به واقع باز خورد کار بسیار بالاست.
این استاد دانشگاه معتقد است در صورت برنامه ریزی صحیح درباره اوقات فراغت زمینه رشد و تعالی جامعه ایجاد می شود و در غیر این صورت دامنه ناهنجاری ها و انحرافات اجتماعی گسترش می یابد.

نقش مساجد در غنی سازی اوقات فراغت نونهالان
در حال حاضر بیش از 000/60 مسجد در سراسر کشور وجود دارد که علاوه بر نقش معنویت و تقدس آن برای کودکان و نوجوانان و جوانان فضا و محیطی امن و عاطفی برای پرورش استعدادهای علمی و مذهبی آنان می باشد. فقدان فضاهای مناسب تفریحی و تربیتی، هزینه های بالای مراکز تربیتی و تفریحی غیر دولتی، معضل بزرگی برای خانواده ها و دانش آموزان به خصوص در ایام تعطیلات تابستان می باشد وجود امکانات بالقوه در اکثر مساجد و روحانیون مجرب و آشنا با مسایل دینی و تربیتی یک پتانسیل قوی برای حضور کودکان، نوجوانان و جوانان در مساجد می باشد. داشتن برنامه های جذاب و متنوع و شاداب در مساجد می تواند عامل جذب بسیاری از دانش آموزان و تکمیل و غنی سازی اوقات فراغت آنان در طول سال تحصیلی و به خصوص در تعطیلات تابستان باشد. براساس تحقیقات انجام شده، میزان مشارکت جوانان15 تا 29 سال در مساجد 8/72 درصد، هیئت های مذهبی 7/24 درصد و مراسم دعا 8/37 درصد به عنوان سپری کردن بخشی از اوقات فراغت آنان می باشد. برنامه ریزی صحیح و اصولی از طرف سازمان تبلیغات اسلامی، مرکز رسیدگی به امور مساجد، همکاری و همیاری وزارت آموزش و پرورش و ارگان های ذی ربط می تواند بسیاری از خلاهای موجود وآسیب های آتی دانش آموزان را تکمیل و مهار کند.
مزایای حضور دانش آموزان در مساجد برای غنی سازی اوقات فراغت:
1- احساس تقدس، معنویت در محیط مسجد داشتن
2- احساس آرامش و آسایش والدین از فقدان انحرافات اخلاقی واجتماعی
3- طهارت و پاکدامنی دانش آموزان در گفتار و رفتار
4- آشنایی دانش آموزان با مسایل دینی و تربیتی از دوران کودکی
5- انس کوکان با روحانیون مساجد و برقراری ارتباط صمیمی وعاطفی
6- فعال و پویایی مساجد در طول ایام روز
7-احساس تعلق خاطرنسبت به دین وایجاد روحیه خودباوری و هویت دینی در آنان
8- ایجاد و تقویت روحیه توکل به خدا و اعتماد به نفس
9- تقویت و تحکیم بنیانهای اعتقادی واعتمادی در آنان
10- آموزش روابط اجتماعی و انسانی واسلامی در آنان
11- آموزش شیوه ها و روشهای امر به معروف و نهی از منکر براساس نظرات اسلام
فوق برنامه های قابل اجرا در مساجد:
1- برگزاری جشن تکلیف برای دختران 9 سال تمام وپسران 15 سال تمام
2- اقامه نمازهای جماعت
3- برگزاری اردو و بازدید
4- برگزاری مسابقات فرهنگی- هنری از قبیل خطاطی، طراحی و نقاشی. هنرهای دستی و تجسمی
5- برگزاری مسابقات علمی- آزمون- تست کتاب های درسی و …
6- برگزاری مسابقات ورزشی- فوتبال- والیبال- تنیس روی میز و …
7- برگزاری کلاس های کامپیوتری
8- برگزاری آموزش کلاس های مهارتی زندگی، خیاطی- ماشین نویسی- حسابداری و …
9- برگزاری اردوهای احیا و سازندگی در روستاهاو …
10- برگزاری کلاس های قرآن- عقیدتی، احکام و …
11- اجرای نمایش- تئاتر و کلاس های کارگردانی- بازیگری- عکاسی و …
تاریخچه نقش آموزشی و تربیتی مساجد در اسلام:
مسلمانان در آغاز اسلام نیاز فوری به داشتن محلی برای پیاده کردن دین اسلام داشتند. مساجد در صدر اسلام، نهادهای آموزشی، کانون های سیاسی و حتی دادگاه های دادرسی و محل نیایش و پرستش بودند پس بدین گونه بنیانگذاری یک مسجد، هرکجا اسلام گام می نهاد، ضروری بود و در هرجا که مسلمانان پای گذاشتند به زودی و بی درنگ، مسجدی ساخته می شد به طوریکه یعقوبی در کتاب البلدان ادعا می کند در قرن سوم هجرت سه هزار مسجد در بغداد بوده است. مسجد منصور دربغداد برجسته ترین مدرسه و آرمان همه دانشمندان و چنان اهمیتی داشته که خطیب بغدادی در حج از آب زمزم نوشید و سه چیز از خداوند خواست. یکی از آنها این بود که تدریس در این مسجد به او واگذار شود. (کتاب تاریخ آموزش در اسلام نوشته دکتر احمد شلبی.) مسجد دمشق یکی از عجایب چهارگانه در سده های میانه دانسته می شد. کار ساختمان مسجد هشت سال به درازا کشید. این مسجد یکی از کانون های آموزش بوده، "ابن جبیر" گزارش می دهد که حلقه های تدریس بسیاری در این مسجد وجود داشتند و استادان آن دارای حقوق مکفی بودند در تاریخ مساجد مصری آورده شده که انجمن های ادبی در آنها برگزار می شد و مساجد، کانون های فرهنگی، تفسیر، احادیث، ستاره شناسی و حتی پزشکی را در مسجد می آموختند لذا مساجد جایگاه و محل بسیار مناسب و مطلوبی جهت برنامه ریزی و اجرا و غنی سازی اوقات فراغت کودکان، نوجوانان و جوانان می باشد که انشاءالله با تعامل و همت مسئولین ذی ربط شاهد شکوفایی استعدادهای نونهالان انقلاب اسلامی از طریق اماکن مقدس مساجد باشیم.
نگاهی به طرز گذراندن اوقات فراغت در ملل ها
نحوهء گذران اوقات فراغت "دانشجویان پسر قهرمان کشورهای آسیای میانه و جمهوری اسلامی ایران شرکت کننده در اولین دوره بازیهای همبستگی کشورهای اسلامی در تابستان 1373 می باشد. این مقایسه به منظور شناخت و دستیابی به الگوهای رایج گذران فراغت ، ارزشیابی تسهیلات و تمهیدات فراهم شده و چگونگی برنامه ریزی، ایجاد انگیزش و اجرای برنامه های اوقات فراغت دانشجویان قهرمان ورزشی انجام گرفته است . روش اجرا: پس از جمع آوری اطلاعات ، بررسی سوابق تحقیقات انجام شده و مشاوره با اساتید متخصص در روشهای تحقیقی و آمار در تربیت بدنی اقدام به تهیه پرسشنامه مقدماتی گردید که پس از مطالعه استاد راهنما و مشاور نسبت به اصلاح آن پرداخته و در نهایت پرسشنامه اصلی تهیه شد. جامعه تحقیق شامل، دانشجویان پسر کشورهای آسیای میانه (آذربایجان، ترکمنستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان) و جمهوری اسلامی ایران بوده که پرسشنامه پس از توزیع و جمع آوری به صورت دستی کدگذاری و استخراج اطلاعات گردید، سپس اطلاعات خام توسط کامپیوتر پردازش شد لذا نتایج زیر با توجه به فرضیه ها و سوالهای تحقیق در دو بخش به طور خلاصه ارائه می گردد، الف زمان فراغت ، الگوهای گذران فراغت ، انگیزش : اطلاعات بدست آمده نشان می دهد که متوسط زمان فراغت دانشجویان قهرمان ایران در روز با 55/3 درصد و کشورهای آسیای میانه با 71 درصد بین دو تا چهار ساعت بوده است همچنین از این زمان 47/6 درصد کشور ایران و 83/4 درصد آسیای میانه به امر ورزش اختصاص داده اند. که در این میان توجه ورزشکاران کشور آسیای میانه به امر ورزش بیشتر از کشور ایران بوده است . گرایش قهرمانان ایرانی با 56/3 درصد به رشته جمعی والیبال و 52/3 درصد به رشته انفرادی شنا از میان سایر رشته های رایج بوده است در حالی که کشورهای آسیای میانه به ورزش والیبال با 36/8 درصد و رشته شنا با 55/3 درصد بیشترین علاقه را نشان داده اند. با نظری اجمالی به میزان زمان فراغت دانشجویان قهرمان جمهوری اسلامی ایران و آسیای میانه و همچنین درصد گرایش آنان به امر ورزش ، می توان دریافت که پدیده تربیت بدنی و ورزش نشانگر جایگاه ویژه ای در پرکردن اوقات فراغت دانشجویان است . گزینش الگوهای فراغت توسط دانشجویان قهرمان کشورهای آسیای میانه با 68/4 درصد در پرداختن به فعالیت های ورزشی و در مرتبه دوم با 57/9 درصد به امر معاشرت با دوستان و امور مذهبی بوده است اما دانشجویان قهرمان ج.ا. ایران با 64/8 درصد به امر ورزش و در وهلهء بعد با 44/5 درصد به مطالعه می پردازند. در ضمن انگیزه و هدف دانشجویان از انجام فعالیت های ورزشی در اوقات فراغت (پس از سنجش بعمل آمده) نشانگر این نتیجه است که دانشجویان ایران با 72/7 درصد منظور از ورزش کردن را پیشرفت و کسب قهرمانی برشمرده اند و کشورهای آسیای میانه با 49/1 درصد کسب قهرمانی و 42/1 درصد بمنزلهء رفع خستگی و کسب آرامش بیان نموده اند. از جنبه سطح انگیزه و گرایش دانشجویان به امر فوق برنامه و ورزش توسط مربیان و مسئولین دانشگاه این نتیجه حاصل شده است که در جمهوری اسلامی ایران با 69/3 درصد در سطح "خیلی کم" و در کشورهای آسیای میانه با 63/5 درصد در سطح "خیلی کم" قرارگرفته است . ارقام بدست آمده حاکی از آن است که ایجاد انگیزه در هر دو کشور در حد یکسان و در سطح پائین بوده و از این رو گرایش دانشجویان به امور فوق برنامه و ورزش در دانشگاهها بسیار ضعیف بوده است . ب – تسهیلات ، تمهیدات ، بودجه و علل و عوامل موثر بر اجرای امور فوق برنامه در دانشگاهها: براساس نظرسنجی پیرامون ارزیابی کیفی امکانات ورزشی و تسهیلات امور فوق برنامه در کشورهای آسیای میانه و ج.ا. ایران توجه به ایجاد و توسعه امکانات و تاسیسات ورزشی در کشورهای آسیای میانه با 43/4 درصد در سطح خوب و میزان برپائی کانونهای فوق برنامه با 33/4 درصد در حد متوسط بوده است . در حالی که در ج.ا. ایران میزان سرمایه گذاری در امکانات ورزشی و تسهیلات با 32 درصد در سطح متوسط و میزان برپائی کانونها با 23/6 درصد در حد متوسط بوده است . در همین خصوص میزان بهره مندی و استفاده دانشگاه از بخش خصوصی و آزاد در تجهیز و تکمیل تسهیلات و امکانات خود مورد سوال قرارگرفته و این نتایج حاصل گردید. کشور ج.ا. ایران با 59/5 درصد و کشورهای آسیای میانه با 50 درصد از امکانات بخش خصوصی بهره مند می شوند که این نکته برای وزارتین فرهنگ آموزش عالی کشورها قابل توجه و تامل است . در ضمن کاستی های مشاهده شده در جامعه تحقیق چنین اعلام شده است در کشور ج.ا. ایران به ترتیب اهمیت ، نبود امکانات و تسهیلات با 82/9 درصد کمبود مدیر و نیروی انسانی برنامه ریز 25 درصد و کسر مربیان متخصص با 22/4 درصد کمبود بودجه 17/2 درصد و برنامه ریزی نامناسب با 15/8 درصد و در کشورهای آسیای میانه 57/8 درصد در برنامه ریزی نامناسب و 51/6 درصد کمبود بودجه و امکانات 42/2 درصد کسر مدیر و نیروی انسانی برنامه ریز و 37/5 درصد مربیان متخصص گزارش گردید. در مقام مقایسه می بینیم که در کشور ایران با وجود تخصیص بودجه خوب و نیروی انسانی متخصص و مدیر در حد کافی، کمبود امکانات و تسهیلات ملاحظه می شود. این نکته در کشورهای آسیای میانه عوامل کمبود بودجه، کمی نیروی انسانی و برنامه ریزی نامناسب و کمبود امکانات و تسهیلات با میانگین متوسط 50 درصد ضعف و نارسائی مشاهده می شود. در فرضیهء علل و عوامل موثر در اجرای برنامه های اوقات فراغت : دانشجویان قهرمان ج.ا. ایران، به ترتیب با 49/2 درصد، 46/1 درصد، 43/8 درصد و 32/8 درصد کمی بودجه و اعتبارات ، برنامه ریزی نام
ناسب ، تراکم دانشجویان نسبت به امکانات و کمبود مدیر و نیروی انسانی متخصص و مربیان، و دانشجویان کشورهای آسیای میانه، با 43/4 درصد، 35/5 درصد، 32/9 درصد و 27/6 درصد کمبود نیروی متخصص و مربی، تراکم دانشجویان و برنامه ریزی نامناسب را برشمرده اند. از طرف دیگر، میزان سرمایه گذاری و موفقیت در امور فوق برنامه ورزش دانشگاهها بشرح زیر بوده است ، در کشور ایران ایجاد فضاهای ورزشی 18 درصد، کلاسهای مربیگری 13 درصد، فعالیت در سطح قهرمانی 20 درصد، مسابقات داخلی 43 درصد و فقط در امر اردوهای تفریحی ورزشی 78/9 درصد موفقیت داشته است و در کشورهای آسیای میانه، توسعه فضاهای ورزشی 25 درصد، کلاسهای مربیگری 6/2 درصد، سطح قهرمانی 21 درصد و مسابقات 35/5 درصد و برگزاری اردوها 11/8 درصد موفقیت قابل ملاحظه ای نداشته اند. و در یک نگاه به فراوانی درصدی جذب دانشجویان به وسیله فعالیت های فوق برنامه می بینیم که کشور ج.ا. ایران 30/5 درصد دانشجویان به این امر گرایش داشته اند در حالی که در کشورهای آسیای میانه 74/7 درصد دانشجویان به امور فوق برنامه علاقه مند و جذب می شوند. همچنین 64/1 درصد از دانشجویان قهرمان کشور ج.ا. ایران برای گذران اوقات فراغت خود به کانونهای خصوصی و فعالیت های آزاد و ورزش محلات می پیوندند و در کشورهای آسیای میانه دانشجویان 36/8 درصد جذب بخش خصوصی و محلات می گردند و قسمت عمده اوقات فراغت خود را در محیط دانشگاه و باشگاههای دولتی صرف می کنند. در سطوح تخصصی و مربیگری دانشگاهها مشاهده گردید که سطح مربیان کشورهای آسیای میانه 86/9 درصد (در سطوح بین المللی و ملی) قراردارد و در کشور ج.ا. ایران سطوح (ملی، استانی و قهرمانی) 35/1 درصد یک دامنه متوسط داشت

منبع:

http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1098612

1