فرایند طراحی معماری

فرایند طراحی معماری
معماری علمی است برای خلق فضا برای انسان و رفع مهمترین نیاز ان که نیاز به داشتن سر پناه است می باشد.
فضای طراحی شده همیشه اوج هنر و توانایی و خلاقیت یک معمار را نشان می دهد.
اثار معماری که طراحی می شوند دارای چند بعد می باشند.
1 ابعاد عملکردی 2 ابعاد هنری و زیبا شناسی 3 ابعاد فنی و حساب شده 4 ابعاد اجتماعی و فرهنگی
1 بعد عملکردی: فضایی که طراحی می شود باید با نوع عملکردش هماهنگ باشد یعنی با توجه به نیازی که استفاده کنندگان از فضا دارند ان فضا طوری طراحی شود که بتواند ان نیازها را برطرف کند.
2 بعد هنری و زیبا شناسی : انسان موجودی خوش ذوق وزیبایی ها را دوست دارد بنابر این فضایی که برای زندگی انسان طراحی می شود باید زیبا باشد. این زیبایی باعث جذابتر شدن بنا و برجسته بودن ان می شود.
3 بعد فنی و حساب شده : چون ساختمانها برای سالهای طولانی مورد استفاده قرار می گیرند بنابراین باید
فوق العاده از نظر فنی در سطح بالایی قرار داشته باشد و باید فضا طوری طراحی شود که بتواند در این سالها محیط امنی را برای افرادی که در ان سکونت دارند را فراهم کند.
4 بعد اجتماعی و فرهنگی : جو فرهنگی و اجتماعی در هر کشور متفاوت می باشد و طرح طراحی شده با توجه به اینکه در چه کشوری می باشد باید دارای ویزگی هایی باشد. در ایران فضا باید با توجه به سابقه ی تاریخی و ارزش های دینی و فرهنگی کشور که از عوامل اثر گذار در تحول و تداوم جامعه بوده طراحی شود

کانسپت در فرآیند طراحی
یکی از مهمترین چالشهای انسان امروز حصول معنا ودرون مایه ای عمیق برای پدیده های
اطرافش است. معماری به عنوان هنری برای ساختن از همان آغازین بارقه های مطرح شدنش
در جوامع انسانی ، سرشار از مفاهیم و معناهای طبیعی بوده است ، شاید آن روزها الهام
بشر از عوامل طبیعی معنای کانسپت امروز را نداشت ،اما اثری ماندگار بر ذهن انسانها
گذاشت و در طی قرنها رو به تکامل نهاد.امروز روز
طراح در جستجوی کانسپت جدید برای خلق فضایی تازه است و این که از کجا به آن برسد
،پروسه ای قابل بحث برای طراحان امروز گشته است.- فرآیند طراحی : " فرآیند طراحی در واقع مجموعه مراحلی است
که یک طراح به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه برای دست یافتن به راه حل مسئله طی می
کند در حقیقت آنچه مهم است و مورد بررسی این درس نیز قرارگرفته خود طراحی نیست
بلکه فرآیند انجام آن است ."- طرح واره : " طرح واره را می توان مجموعه منظم فعالی از
تجربیات گذشته و بنیان فکری طراح برای سازمان دادن و تفسیر وقایع آینده دانست ."کانسپت مفهوم تصویر ذهنی درونی شده است .طراحان تعابیر گوناگونی از قبیل طرح واره ، کانسپت ،
پارتی ، مولد اولیه ، ایده بزرگ ، نگاره ها ، …. را برای این منظور به کار می
برند .این چیزی که به ذهن طراح هجوم می
آورد در یک لحظه خاص و افکار او را منسجم می کند و او را به پیش می برد در حقیقت
همان تفکر مولد یا تفکر مهیج نامیده می شود
.طراحی
از یک سوال آغاز می شود و روند حرکت طراحی در ذهن صورت می گیرد مسئله شناسایی و
تجزیه و تحلیل می شود و اطلاعات مختلف اسکیماها به ذهن او هجوم می آورد و در زمانی
در ناخودآگاه انسان چیزی ایجاد می شود که در حقیقت جواب کامل مسئله و یا راه حل
نهایی سوال نمی باشد می توان گفت همان ایده محوری است که فرآیند طراحی را شکل می
دهد . گاهی چون پیاله مقدس برای طراح
است .یکی از حساس ترین مراحل روند
طراحی انتخاب کانسپت است . تولد یک طرح واره مشخص نیست شاید در آغاز پروژه به صورت
یک حس اولیه و یا انتهای پروژه در جزئیات اجرائی مشخص شود ولی در نهایت کانسپت یک
دید کل نگر است که اجزای پروژه را سازماندهی می کند.شاید در
اینجا بحث بر سر این نیست که کانسپت غلط یا درست کدام است بلکه می توان به این
نتیجه رسید که در فرآیند طراحی مرحله تولد و برخورد با کانسپت باید موجود باشد و
یا حتی ممکن است در مرحله ایده اصلی ما را به بن بست برساند در این حالت طراحان با
تفکر خلاق به تغییر و یا بازنگری می پردازند . پس در طراحی می توان از میان ایده
های مختلف و متعدد ایده ای را به عنوان ایده محوری برگزید
.اصولا
کانسپتی در طراحی موثر است که قدرت و انرژی کافی داشته باشد که تا آخرین مراحل
روند طراحی با طراح همراه باشد بخصوص هنگامی که طراح خسته و دلزده از طراحی می شود .مولد اولیه نقش تغذیه تفکر طراح را به عهده دارد .سرچشمه کانسپت را شاید بتوان سه چیز دانست . اول می تواند
از جوهره اصلی مسئله و موضوع شکل گیرد
.دوم
قیود بیرونی ، عوامل محیطی و یا زمینه طرح می تواند منبعی برای تولد ایده محوری
طراحی باشد .سوم می توان طراح یا در حقیقت
اصول راهنمای آنان را در هر پروژه زمینه ای برای شکل گیری کانسپت دانست .طراح از تفکر خلاقانه و ایجاد راه حل های بدیع برای حل
مسئله ، به منظور رسیدن به ایده ها و دست یابی به کانسپت طرح استفاده می کند .از میان عوامل مختلفی که طراح را به دست یابی طرح واره ای
در ذهن رهنمون می شود، می توان کانسپت قیاسی ، استعاری ، جوهری ( جنبه های ذاتی )
، برنامه ای ( پاسخ عملکردی ) و ایده آل گرا ( ارزش های مطلق ) را نام برد. …. هیچ چیزی نمی تواند از هیچ بوجود
آید .هنر به مانند پنجره ای است که
انسان آن را می گشایدتا فضای خانه را با طراوت و نسیم زیبای بیرون دلنشین تر کند . (شریعتی)

با تعریف ساده می توان گفت
کانسپت ها ایده هایی (Ideas) هستند که عناصر گوناگونی در یک جا گرد هم میآورند. این
عناصر گوناگون ، در متن این نوشتار؛ تفکرات ، تصورات و مشاهدات هستند. در معماری
کانسپت ، مسیری است که طی آن نیازهای فیزیکی ، شرایط محیطی و باورها به هم می
پیوندند و به این ترتیب کانسپت ها بخش مهمی از روند طراحی معماری را شکل می دهند.

این بحث ذریی تعیین جایگاه
کانسپت در طراحی معماری به تعریف انواع پنجگانه کانسپت می پردازد که عبارتند ا :
قیاسی ، استعاری ، ذاتی ، پاسخ مستقیم (حل مشکل) و آرمانی