فهرست مطالب
فصل اول
مقدمه
فصل دوم
کلیات و شناخت طرح
زمین کارخانه
تاسیسات کارخانه
آب مصرفی کارخانه
ماشین آلات و تجهیزات
سرمایه در گردش
فصل سوم
مراحل خط تولید
فصل چهارم
آشنایی با ماشین آلات کارخانه
فصل پنجم
اطلاعات مالی و حسابداری
فصل اول
مقدمه
گندم یکی از مهمترین مصولات کشاورزی جهان و تامین کننده نیاز غذایی افراد بسیاری در کشورهای جهان می باشد . در جهانی گندم و انرژی دو کالای استراتژیک می باشند نقش سیاسی اقتصادی این غله در معاملات و معادلات جهانی بسیار محسوس می باشد و بوسیله برتری کشورهائی است که کشاورزی مدرن و زمین های قابل کشت مناسب دارند .
حال در صورت تورم جهانی و یا افزایش نهاده های مرتبط با گندم ، قیمت گندم افزایش می یابد و این افزایش مستقیماً در جوامعی که برنامه غذایی آنها بیشتر از نان تشکیل شده تاثیر می گذارد . بخصوص اگر درآمدهای یک جامعه پایین باشد (عمدتاً کشورهای فقیر و جهان سوم) زیرا که وابستگی تغذیه ای به نان ارتباط مستقیمی با درآمد خانوارها و یا در سطح بالاتر با درآمدهای یک کشور دارد . خلاصه اگر آن کشور مانند کشور ما به آرد و نان یارانه اختصاص دهد و از عمده ترین کشورهای وارد کننده گندم باشد .
در ایران 90% از مجموع یارانه های پرداختنی دولت در بخش های مختلف اقتصادی به آرد و نان تعلق می گیرد با این وجود کشورمان بعد از فراسنه دومین مصرف کننده نان در جهان می باشد . و میزان مصرف سرانه نان هر ایرانی 105 کیلوگرم برآورد شده است . هر چند که مطابق تصویب شورای اقتصاد در طول هشت سال یارانه نان حذف خواهد شد ولی اتلاف گندم و نان سالانه حدود 100 میلیوم دلار زیان به درآمدهای کشور می زند .
از این رو پروژه ارزیابی طح کارخانه آرد بهبهان نیز به دلیل ارتباط طرح با موضوع گندم و وابستگی شدید ایران به واردات آن و یارانه هایی که به این غله اختصاص می یابد انتخاب گردیده است .
گندم و صنعت آسیابانی :
موقعیت جغرافیایی گندم : گندم از کرانه های قطبی تا حوالی استوا کشت می شود در فاصله عرض جغرافیائی 30 و 60 درجه شمالی و مابین 27 و 40 درجه جنوبی کشت آ" با موفقیت بیشتری توام است . از نظر ارتفاع از سطح دریا تا ارتفاع 3050 متری در کنیا و 4572 متری در تبت به عمل می آید .
گندم در خاکهای لومی سنگ ین ورسی به بهترین وجه به عمل می آید . البته در خاکهای سبکتر هم محصول رضایت بخشی می دهد ولی نیاز به کود از ته دارد .
از نظر شرایط محیطی گندم در آب و هوای نیمه استوائی ، معتدب گرم و معتدل سرد به عمل می آید . 229 تا 762 میلیمتر بارندگی که بیشتر در بهار ببارد ، برای گندم بسیار مناسب می باشد و متوسط درجه حرارت در تابستان بایستی از 13 درجه بالاتر باشد . فصل کاشت گندم در اواخر پائیز (گندم زمستانه) و یا در اوائل بهار (گندم بهاره) می باشد .
گندم بهاره : در مناطقی نظیر علفزارهای کانادا و استپ های روسیه که زمسانهای بسیار سختی دارند کاشته می شود . شرایط آب و هوائی کشورهائی که گندم بهاره می کارند بدین قرار است که بارندگی در بهار و اوایل تابستان به حداکثر می رسد و دما در اوسط و اواخر تابستان در گرمترین حد خود است . این وضعیت آب و هوائی شرایط خوبی را برای به عمل آمدن گندم های زود رس با اندوسپرم بلوری و مقدار پروتئین زیاد که برای نانوائی مناسب است فراهم می آورد . به دنبال به کار گرفتن گونه های جدیدی که به خاطر برخورداری از ویژگی های زودرس بودن اصلاح شده اند سطح زیر کشت گندم بهاره در نواحی شمالی نیمکره شمالی ، مرتباً رو به افزایش است .
گندم زمستانه : در آب و هوائی که با دما و بارندگی یکنواخت به عمل می آید رشد کندتری دارد این نوع گندم دارای عملکرد بیشتر و پروتئین کمتر است . و برای بیسکویت سازی و کیک سازی مناسب تر از نانوایی است .
گندم از نظر سختی و نرمی :
سختی و نرمی از ویژی های آسیابی گندم هستند که به نحوه خرد شدن اندوسپرم مربوط می شوند . در گندم های سخت تکه تکه شدن اندوسپرم در طول خطوط دیواره های سلولی انجام می شود در حالی که اندوسپرم گندم های نرم به طور تصادفی می شکند این پدیده بیانگر وجود مناطق قوت و ضعف مکانیکی در گندم سخت و ضعف مکانیکی نسبتاً یکنواخت در گندم نرم است . از گندم های سخت آرد زیر و دانه دانه بدست می آید که به سهولت می ریزد و به راحتی الک می شود . و دارای ذراتی به اشکال با قاعده است . که بسیاری از آنها سلول های کامل اندوسپرم هستند . از گندم های نرم آرد بسیار نرمی به دست می آید که دارای قطعاتی با اشکال بی قاعده از سلول های اندوسپرم است و مقداری از ذرات مسطح شده به یکدیگر می چسبند و به سختی الک می شوند و روزنه های الک را مسدود می کنند .
گندم های قوی و ضعیف :
گندم هایی که بتوان از آرد آنها قرص نان بزرگ و پر حجم تولید کرد که مغز آن بافت خوبی داشته باشد و دارای قابلیت ماندگاری خوبی نیز باشد و عموماً محتوای پروتئینی زیادی دارد گندم قوی نامیده می شود که برای نانوایی بسیار مناسب تر است و گندم هائی که با آرد حاصل از آنها فقط قرص کوچکی از نان را می توان ساخت و بافت مغز نان هم زبر و حفره دار است و محتوی پروتئینی کمی دارند گندم ضعیف نامیده می شود برای بیسکویت سازی و کیک بهترین آرد می باشند .
آسیابانی :
آسیاب کردن گندم از قدیمی ترین صنایع بشر محسوب می شود که در ایران نیز به صورت های گوناگون انجام می شده است از دست آس های خانگی گرفته تا آسیاب های سنگی ، آبی و بعد موتوری .
در مسیر تکامل این صنعت نیز به نه تنها نیروی محرکه از صورتهای طبیعی آن (انسان ، دام ، آب ، باد) تغییر کرده و به جای خود را به نیروهای مکانیکی ، موتور الکتروموتور داده بلکه نحوه تولید آرد نیز تغییر کرده است .
بدین معنی که در روش ساده قدیمی هدف این بود که فقط دانه گندک کوبیده شود تا به صورت آرد درآید در حالی که با پیشرفت علم مشخص گردید که خود دانه شامل سه قسمت اصلی پوست ، جوانه و مغز می باشد .
جوانه از نظر رویش مجدد دانه گندم نقش مهمی دارد پوست دارای لایه های متعددی است که ترکیبات و ارزش تغذیه ای آن متفاوت است .
مغز نیز محتوی نشاسته دارد که به علت متفاوت بودن ترکیبات در قسمت های مختلف کاربردهای صنعتی و تغذیه ای گوناگون دارا می باشد .
شناخت این تفاوت ها باعث ایجاد صنعت مدرن آرد سازی و ابداع دستگاهها و روشهائی شد که بوسیله آن بتوان :
1- قسمت های مختلف جوانه ، پوست و مغز گندم را جدا نمود .
2- استفاده از تکنولوژی آسیابانی ، انواع آرد را برای مصارف مختلف بدست آورد که هر یک دارای ویژگی های خود از نظر ترکیبات دانه بندی و … می باشد .
آسیاب کردن گندم به طور کلی شامل دو مرحله اصلی است که مرحله خرد کردن دانه های گندم و مرحله الک کردن و جداسازی آرد از دانه های گندم خرد شده می باشد و قبل از شروع آسیاب کردن بایستی ناخالصی ها از گندم جدا شود . ناخالصی ها مانند گردوغبار و و سنگریزه و دانه های نامرغوب گندم و بذرهای دیگر جدا کرد
اصول تمیز کردن و روش بوجاری :
برای بوجاری و تمیز کردن غلات ابتدا تجزیه و تفکیک مواد اصلی به نحوی که سبب تغییر در ترکیبات دانه (با توجه به درجه و اندازه و درشتی و ریزی) می گردند صورت می گیرد . مواد براساس اندازه خصوصیاتی و ویژگی سطح شکل و فرم و وزن مخصوص براساس سیستم منظم و خاصی تفکیک می کردند .
مواد جامد در هوا توسط فیلتر مخصوص جدا و تفکیک می کردند . مواد جامد از طریق بوجاری مقدماتی الک کردن به دسه و گروههای مختلف تقسیم و درجه بندی می گردند . در این گروه و درجه بندی مواد می توانند از طریق آهن ربا براساس خاصیت آهنربایی یا خواص چرخشی یا غلصیدن یا شکل و فرم خاصی که دارند تفکیک می گردند.
جهت تفکیک و جداسازی از نیروهای مختلف زیر استفاده می شود :
1- نیروی سنگینی یک جسم
2- سقوط آزاد
3- الک
4- نیروی گریز از مرکز
اصول تکنیکی روشهای الک کردن :
الک کردن یک روش مکانیکی جداسازی است که جنس مورد نظر براساس ابعاد و درشتی و ریزی دانه تفکیک گردد . جنس که باید براساس (الک) قرار گرفته و با توجه به اندازه (طول) ضخامت و عرض از غله مورد نظر جدا شود .
عملیاتی که در هنگام الک کردن صورت می گیرد به شرح زیر است :
1- تفکیک و جداسازی (از طریق هوا)
2- مخلوط شدن
3- چرخیدن
4- مقایسه اندازه یا مقایسه درشتی و ریزی ابعاد
5- عبور کردن و خارج کردن
اصول الک کردن : وقتی نمونه ای الک می شود کلیه اجزاء آن به مواد ریز الک و روالک تفکیک می شود این سیستم را سیستم غیر پیوسته الک کردن می نامند .
تاثیر عوامل مختلف در نتایج الک کردن :
با توجه به خصوصیات و ویژگی جنس یا محموله ای که باید الک شود و همچنین وضعیت قرار گرفتن الک نتایج و درصد عبور محموله از الک متفاوت است این درصد بستگی به وضعیت قرار گرفتن شیب و نوسانات و ساختار و میزان بار الک دارد .
به طور کلی ویژگی و خصوصیات تحت تاثیر میزان رطوبت دانه های ناخالصی ها و ترکیبات دانه قرار می گیرد .
مخلوط مواد مختلف تحت تاثیر درصد پراکندگی ابعاد ، ریزی و درشتی دانه قرار می گیرند . به طور کلی ابعاد ، اندازه و بزرگی قطر الک ، درجه بندی و تفکیک نمودن دانه را مشخص می نماید . مش الک باید به صورت مرتب و مستمر تمیز و روزنه ها آزاد باشد یا به عبارت دیگر ناخالصی ها روزنه الک را اشغال نکرده باشد .
در تجارت غلات برای جداسازی و یا الک کردن از صفحه های مشبک یا الک های صفحه ای استفاده می شود . اغلب از دو نوع الک استفاده می شود . الک گردو و الک مستطیلی و الک های بافته شده نوع قدیمی بوده و فقط برای بذرهای خاص مورد استفاده قرار می گیرد . مهمترین عوامل موثر عبارتنداز : ابعاد ، درشتی و ریزی نسبت به دانه هایی که باید جدا شوند .
یکنواختی ابعاد دانه ها در هنگام ورود غله به الک :
نوسانات و حرکت الک و محموله که یکی از مشکلات حرکت و نوسانات الک و محموله می باشد . فرآیند الک کردن موقعی به خوبی انجام می گردد که به صورت لایه نازکی روی سطح الک قرار می گیرد . در طی مراحل الک کردن به خوبی بغلطد .
معیار سنجش برای حرکت و یا سر خوردن دانه در یک سیستم جداسازی زاویه یا درجه شیبآن است . هر چه درجه یا زوایه شیب برای سر خوردن یک دانه یا یک جسم کمتر باشد حرکت جسم سریعتر و راحتتر می باشد .
فصل دوم
کلیات و شناخت طرح :
تاریخ و محل ثبت کردن شرکت و آخرین تغییرات اساسی آن :
شرکت تعاونی 90 ایثارگران در سال 1369 تاسیس گردید در آن سال تعداد اعضاء شرکت 13 نفر و سرمایه شرکت 1800000 ریال بود .
در تاریخ 27/9/1376 تعداد اعضاء از 13 نفر به 17 نفر و سرمایه نیز از 1800000 ریال به 000/040/2 ریال افزایش یافت که منقسم به 17 سهم 000/120 ریالی گردید .
در تاریخ 20/3/1378 تعداد اعضاء از 17 نفر به 13 نفر و سرمایه از 000/040/2 ریال به 000/800/1 ریال کاهش یافت .
در حال حاضر نیز شرکت دارای 16 سهام دار می باشد که کل سهام 120 سهم و مبلغ اسمی هر سهم 750/109/4 ریال می باشد .
نام و نوع فعالیت شرکت :
شرکت تعاونی 90 ایثارگران بهبهان با شماره ثبت 165 تولید کننده آرد
(منظور از 90 در نام شرکت : زیرا نودمین شرکتی اس که تا سال 1369 در استان خوزستان تشکیل گردیده است) .
سرمایه اولیه ثبت شده و آخرین افزایش آن ها :
به موجب اساسنامه شرکت سرمایه اولیه تعاونی 000/000/700/1 ریال که به مبلغ 17 سهم 000/000/100 ریالی منقسم گردیده است که تمامی مبلغ آن توسط اعضاء پرداخت گردیده است .
ضمناً طبق اساسنامه شرکت حداکثر سهم خریداری هر عضو از 15% نباید تجاوز نماید .
(حداقل و حداکثر سهام اعضاء توسط وزارت تعاون و متناسب با نوع فعالیت تعاونی معین می گردد) .
موضوع شرکت :
این شرکت تعاونی از انواع شرکت های تجاری است که با اهدافی متفاوت تشکیل شده که هدف اصلی این شرکت کمک ه وضع اقتصادی و وضع نیازها و هوایج شرکا می باشد و نفع و فایده مادی هدف فرعی آن می باشد .
شرکتهای تعاونی بیشتر در هنگام آشفتگی وضع اقتصاد و تورم تشکیل می گردند .
موضوع شرکت مشروح ، سریع و منجز می باشد می باشد و شرکاء پس از ارزیابی و سنجش آثار و عواقب آن تصمیم به انجام آن را رگفته اند .
شرکت تعاونی تولید کننده انواع آرد (خیازی ، سبوس ، ستاره ، صفر و دوصفر) ، سبوس ، دان مرغ و غذای دام .
مجوزهای قانونی :
روانه بهره برداری در تاریخ 6/7/1378 توسط وزارت صنایع صادر شده است .
شماره تاسیس 16310- 6/100 شماره پروانه بهره برداری 0606913
هدف پروژه :
در این پروانه محصولات اصلی استحصال آرد از گندم ذکر شد است که ظرفیت سالانه آن 27000 تن در سه شیفت کاری است .
محصولات جانبی استحصال سبوس گندم به ظرفیت سالانه 4200 تن در سه نوبت کاری می باشد . ضایعات برای مرغداری ها سالانه 810 تن برآورد شده است .
توان برق مصرفی 600 کیلووات ساعت ـ مصرف آب 60000 متر مکعب
سوخت مورد نیاز کارخانه : بنزین 25200 لیتر ؛ نفت گاز 108000 لیتر می باشد .
"آرد تحویلی روزانه 100 تن در زمینی به وسعت 200000 متر مربع با زیر بنای 5950 متر مربع براساس طرح" این کارخانه در سال 1376 به بهره برداری رسیده که آرد مصرفی شرستان بهبهان و کمیته امداد بهبهان ، رامهرمز و امیدیه) نیروی دریائی ماهشهر ، تعاون روستائی بهبهان ، زندان (ماهشهر و امیدیه) را تامین می کند .
آدرس کارخانه :
10 کیلومتری جاده بهبهان ـ شیراز ؛ بعد از پلیس راه ؛ جنب پمپ بنزین
مواد اولیه بسته بندی مصرفی کارخانه :
از آنجائی که کارخانه آرد مواد اولیه اش را توسط دولت تامین می کند و بهائی در ازاء خرید گندم (ماده اصلی در کارخانه) پرداخت نمی نماید ولی برای شناخت بیشتر شما چگونگی خرید گندم توسط سیلو در شهرستان بهبهان به طور جامع ارائه می گردد .
گندم مصرفی کارخانه شاکل گندم داخلی و خارجی (وادراتی) می باشد .
الف) خرید گندم معمولی (داخلی) توسط سیلو :
در سازمان غله قیمت پایه گندم معمولی بر حسب افت مفید و غیر مفید محاسبه می شود . به این ترتیب که قیمت خرید گندم بسته به افت مفید و غیر مفید آن می باشد .
به طور مثال : خرید گندم در سال 81 پایه گندم بر حسب 04/10 افت مفید و 02/10 افت غیر مفید 1300 ریال می باشد .
و به ازاء هر درصد کاهش افت مفید و غیر مفید مبالغی تعیین شده که از قیمت خرید گندم کاشته می شود . به عنوان مثال در سال 81 به ازاء هر درصد کاهش در افت مفید 6 ریال و افت غیر مفید 13 ریال محاسبه می شود .
وقتی که افت مفید و غیر مفید نداشته باشیم و در واقع صفر باشد قیمت خرید گندم بالا است و مرغوبترین نوع گندم است یعنی بالاترین حد قیمت 1350 ریال است اما همانطور که گفته شد دارای افت مفید 4% و افت غیر مفید 2% می باشد .
بنابراین برای بررسی محاسبه قیمت خرید گندم :
قیمت خرید گندم در سال 1381
(گندم بدون افت مفید و غیرمفید) 1350
بنابراین هر چه درصد افت گندم در هنگام خرید افزایش یابد قیمت خرید گندم کاهش می یابد .
ب) خرید گندم خارجی (واداتی) توسط سیلو :
تعداد سیلوهای موجود در استان خوزستان 9 عدد می باشد در شهرستان بهبهان شما یک سیلو موجود می باشد لذا امکان ذخیره گندم محدود می باشد بنابراین روزانه به طور متوسط 2 کامیون 22 تنی گندم مستقیماً از بندر امام خمینی به کارخانه حمل می گردد . و طبق بررسی های ما به دلیل گوناگونی ارائه قیمت تمام شده واقعی گندم از طریق سازمان مرکزی اداره غله کشور و وزارت بازرگانی به ادارات مراکز استان ها و شهرستان ها ابلاغ نمی شود که از جمله :
1- رقابت در بازار خرید و فروش گندم در سطح بین المللی (قیمت گندم تابع عرضه و تقاضای جهانی است) .
2- افزایش قیمت کود شیمیایی (که خود نیز وابسته به قیمت ماده اولیه سازنده آن یعنی قیمت نفت دارد) .
3- تورم جهانی
4- ظرفیت و کرایه حمل و نقل دریائیی در سطح جهان
"در مورد خرید پیش از موعد و ناگهانی گندم در اواسط فروردین سال امسال همزمان با برداشت داخلی در حالی که ظرفیت سیلوهای استان پر و یا نیمه پر شده بود مهمترین دلیل را که می توان ارائه نمود ارزانی گندم در جهان در این زمان (برداشت گندم بهاره در سطح گسترده مزار دنیا) می باشد .
مواد بسته بندی :
مواد بسته بندی در کارخانه : شامل کیسه آرد و نخ دوزندگی است که کیسه آرد توسط اداره غله تهیه و در اختیار کارخانه قرار می گیرد و نخ را سالانه کارخانه تهیه می کند که اگر روزانه به طور متوسط 5 نخ مصرف نماید به بهای 15000 ریال هزینه بسته بندی سالانه ، نخ مصرفی 000/475/5 ریال خواهد گردید .
کارمزد آسیابانی و برآورد ارزش محوصلات جانبی :
اداره غله بهبهان سالی دوبار به کارخانه آرد تصفیه حساب نقل و انتقال گندم ارسالی را می دهد و مشخص می کند که چ میزان از این گندم ارسالی به آرد و چه میزان از این گندم ارسالی به آرد و چه میزان ضایعات (با ارزش و بی ارزش) تبدیل گردیده است . البته کارخانه آرد موظف است در اول هر ماه مقدار آرد تحویلی را اعلام نماید . که با توجه به آرد تحویلی کارمد آسیابانی که از طریق مرکز استان (اهواز) مشخص گردیده به کارخانه پرداخت می گردد یکی از سهامداران شرکت با مراجعه به اهواز چک بانکی صادره را تحویل می گیرد .
(از ایرادی که بر اداره غله بهبهان می توان گرفت این است که برای گرفتن دستمزد آسیابانی بایستی به مرکز استان مراجعه کرد در صورتی که در شهرستان های دیگر کارخانه آرد با مراجعه به اداره غله شهر خود از خدمات اداری برخوردا می باشد دلیل این وابستگی اداره غله هم اشکالات به هم ریختگی اطلاعات کامپیوتری بهبهان با استان خراسان می باشد که به جای رفع این نقیصه بخش بازرگانی سازمان غله بهبهان منحل گردیده است) .
که کارمزد هر کیلو آسیابانی در فروردین سال 1377 : (ریال)
در مورد فضولات بجز سبوس که قیمت آن تعزیراتی است کارخانه آرد فضولاتی را به سه بخش تقسیم کرده است . و به عنوان غذای دام و طیور می فروشد البته این فضولات از سوی اداره غله به شرکت فروخته شده است . که برای سال 1381 قیمت فروض فضولات از سوی اداره غله ه کارخانه برای هر کیلو 450 ریال می باشد که کارخانه آرد به قیمت 800 تا 900 ریال می فروشد که منب درآمدی سودآوری برای شرکت می باشد .
زمین کارخانه :
زمین مورد نظر در 13//1369 طبق ماده 32 قانون براساس سند قرارداد اجاره به شماره 139102-3/6/1369 که در دفتر کارخانه اسناد رسمی شماره 9 آبادان ـ اهواز تنظیم گردیده و مقرر شد که مساحت 2 هکتار از اراضی ملی و قطعیت یافته پلاک 5180 بخش یک بهبهان تحویل گردید .
در تاریخ 19/3/1370 به شرکت آرد و به نمایندگی از تعاونی 90 ایثارگران بهبهان تحویل گردید .
زمین مورد نظر در 14/6/1377 پس از بهره برداری از طرح اداره منابع طبیعی شهرستان بهبهان به صورت قطعی به شرکت منتقل و تحویل داده شد .
(در سال جاری 1381 زمین با قیمت 000/500/57 ریال از سوی منابع طبیعی به شرکت فروخته شد) .
تاسیسات کارخانه :
برق کارخانه 6000 کیلووات برق دیماند (صنعتی) برای کارخانه آرد سازی بهبهان طبق قرارداد تامین گردیده است ، تاریخ قرارداد 13/7/1371 با شماره اشتراک 29891 و تاریخ تامین 8/4/1372
آب مصرفی کارخانه :
آب مصرفی کارخانه آرد سازی عمدتاً از چاه تامین می شود ولی به علت موقعیت شهرستان بهبهان که در نایحه نیمه بیابانی و خشک قرار دارد آب چاه نمی تواند برآورد کننده نیاز مصرفی کارخانه باشد بر این اساس کارخانه از آب صنعتی استفاده می کند .
که متوسط قیمت مصرف یک متر مکعب به ریال برای سال 1381 بر طبق قبض آب 1258 ریال می باشد . اگر ماهیانه 140 متر مکعب آب مصرف شود هزینه آب ماهیانه با آبونمان آب و 3% شهرداری معادل 500/219 ریا خواهد گردید .
کارخانه آرد علاوه بر اشتراک آب صنعتی مشترک آب روستائی نیز می باشد . که بر طبق قیمت سال 1381 ماهیانه نیز به طور متوسط 75000 ریال هزینه آب روستائی (از روستای امین آباد) را پرداخت می نماید . (آب مصرفی کارخانه از رودخانه خیرآباد بهبهان می باشد) .
ماشین آلات و تجهیزات :
در ایران دو روش برای خرید ماشین آلات و تجهیزات کارخانه آرد سازی وجود دارد .
1- خرید و نصب ماشین آلات به طور کامل از خارج ، که ماشین آلات عمدتاً آلمانی یا روسی می باشد .
2- تامین ماشین آلات که تعدادی از آنها ساخت ایران و تعداد دیگر واردات از خارج می باشد .
کارخانه آرد سازی بهبهان ماشین آلات خود را از روش دوم خریداری کرده است .
سرمایه در گردش :
از آنجائی که کارخانه های آرد سازی مواد اولیه خود (گندم) را خریداری نمی کند و به صورت امانی دولت (سازمان غله) گندم در اختیار واحدهای آرد سازی قرار می دهد . و تنها کارمزد دریافت می کند . در نتیجه سرمایه در گردش که برای اداره امور عادی موسسه به کار می رود شامل بخشی از هزینه های پرسنلی و تامین سوخت (انرژی) و تعمیرات می باشد .
سرمایه در گردش سال 1379 :
هزینه سوخت 570/260/3 ریال
هزینه تعمیرات 794/459/11 ریال
هزینه تعمیرات اثاثه 000/228/3 ریال
هزینه تعمیرات ساختمان 750/914/6 ریال
هزینه حقوق و مزایای کل 000/800/523 ریال
هزینه بیمه سهم کارفرما 000/474/120 ریال
جمع کل : 114/137/796 ریال
فصل سوم
مرحله اول :
کارخانه آرد بهبهان همه روزه حدوداً 100 الی تن در روز سفارش گندم بع وسیله درخواستی و حواله انبار به اداره سیلو می دهد و گندم همه روزه توسط کامیونهائی که از سیلوی بهبهان و دو کامیون را وزن کرده و به سوی انبار هدایتی می کنند و بعد از خالی شدن آن دوباره کامیون را وزن می کند و وزن خالص آن را ثبت می کند که گندم از اداره سیلو ه صورت امانی در اختیار کارخانه قرار می گیرد . به این صورت گندمی که در اختیار کارخانه قرار می گیرد . 4% افت دارد و مقدار آن 96% می شود و به میزان 2% آب به آن اضافه می شود و 98% می شود که بوسیله کارخانه حدود 5/13 درصد یعنی 2/13 افت از آن قرار گرفته می شود و در کل مجموعاً حدود 85% هر کیلوگرم گندم آرد می شود .
انبار غله :
انبار غله سالن سرپوشیده بزرگی است که حدود 9 متر در 20 متری می باشد و انبار اولیه و ابتدائی می باشد که گندمی که از سیلو می آید به اینجا می ریزد و بوسیله شبکه های بزرگی که همانند الک می باشد به پائین برده می شود و مقداری از گندم که پائین نمی رود بوسیله اراکتور در شبکه ریخته و مقدار چوب و پارچه و فضولات اضافی بزرگ را از آن می گیرد و به وسیله بالابر که دارای پروانه بزرگ و پر قدرتی می باشد به طبقه پنجم فرستاده می شود .
مرحله دوم :
در این مرحله گندمی که به وسیله بالابر (الواتور1) به بالا آورده شده در دستگاه بوجاری 1 قرار می گیرد و بوسیله بالابر 2 به قیفی وارد می شود و جمع آوری می شود و به وسیله بالابر 3 به دستگاه بوجاری 1 وارد می شود و دستگاه بوجاری 1 در ابتدا یک الک دارد که اندازه هر سوراخ آن 15 میلمتر است و سنگ و چوب و پوست و سیاه دانه و فضولات بزرگ دیگر را گرفته و هر کدام را از یک طریق به یک لوله می ریزد که این لوله مستقیماً به طبقه اول می رود و این فضولات را درون گونی می ریزد و به انبار فضولات می ریزد و این گندم دوباره به جلوتر روی الک می آید که حدود 10 میلیمتر اندازه هر سوراخ است و فضولات کمی کوچکتر را از آن جدا می کند و بعد آن گندم را بوسیله لوله مارپیچ به چهار سیلوی خشک واریز می کند که عمق هر سیلو 13 متر می باشد و حدود 120 الی 130 تن ظرفیت دارد و این گندم دوباره به وسیله بالابر 4 بوجاری شماره 2 می ریزد که فرق بوجاری شماره 1 با 2 در این است که در بوجاری شماره 1 خرده گندم درجه یک تمیز شده و در بوجاری شماره 2 خرده گندم درجه دو تمیز شده و بوجاری می شود و بوجاری شماره 1 و 2 دارای 5 سیلو می باشد .
مرحله سوم
پس از طی مراحل بالا گندم توسط لوله های مارپیچی که به بالاتربر 3 متصل است وارد طبقه چهارم که دستگاه پوسته گیری است منتقل می شود و این دستگاه شبکه هائی دارد که به صورت شانه می باشد و نمی از شانه ها بالا و نمی دیگر پایین می باشد و بوسیله بالا و پایین شدن پوست آن را می گیرد و به مرحله بعد می فرستد
مرحله چهارم
در این مرحله گندم پوست گیری شده وارد بوجاری شماره 3 طبقه سوم می شود که خرده گندم و دانه های علفی را جداسازی می کند . بعد به دستگاه سیاه دانه گیر که در همین طبقه است وارد و پاکسازی می شود و گندم توسط الواتور 4 به دستگاه خاک و پوست گیر وارد می شود که بوسیله 6 لوله متصل است و هر لوله خودداری 4 قیف می باشد که هر کدام مانند سر سره مارپیچ می باشند در این مرحله مقداری از خاک و پوست گندم در اطراف دیواره ها جمع می شود و مقداری خاک هم در هوا پخش می شود و هر کدام از این دستگاه ها ثابت هستند .
مرحله پنجم
گندم در این مرحله الواتور وارد شن گیر واق در طبقه دوم می شود این دستگاه دارای دو سینی می باشد که بر اثر تکان زیاد گندم از آن خارج می شود و چون شن آن سنگینتر ات روی سینی می ایستد و شن آن گرفته می شود .
مرحله ششم
گندم توسط الواتور وارد طبقه همکف می شود و به دستگاه آشغال گیری وارد می شود و گندم در این مرحله گردگیری شده و ضمناً این مرحله آخرین مرحله تمیز شدن و بوجاری گندم می باشد و فضولات بوجاری طبقه اول هم به زیرزمین می رود .
در طبقه اول فضولات طبقه دوم تا پنجم را بوسیله لوله به سمت خود می آورد که فضولات طبقه پنجم در 5 لوله می باشد . در لوله شماره یک خاک بسیار ریز و نرم بدست می آید و لوله شماره دو پوست و لوله شماره سه خاک نرم همراه بت سنگ کوچک و لوله شماره چهار سنگ های کوچک و اول شماره پنج پوست همراه با خاک را جدا می کند و بوسیله گونی که در زیر آنها قرار دارد این فضولات را می گیرد و فضولات طبقه دوم تا چهارم به همین صورت عمل می شود با این تفاوت که خرده گندم هم جدا می شود و بوسیله گونی پر می شود و البته این خرده های گندم برای دانه های مرغ مناسب است و پوست آنها را هم به جاخورها و گاوداریها می دهند و همه توسط دستگاه گونی گیر درب آنها را گرفته و به سالن فرستاده می شود . که در صورت نیاز به وسیله تمسه نقاله ه کامیون هدایت می شود و گندم که در مرحله اول گردگیری شده فضولات آن به زیرزمین وارد می شود و در زیرزمین هم به همان صورت که در طبقه اول فضولات را جدا می کند آن ها را جدا کرده و بوسیله بالابر به طبقه اول هدایت کرده و به سالن مواد می برند .
مرحله هفتم
گنم تمیز و بوجاری شده توسط الواتور به قسمت دوم در طبقه پنجم یعنی مرحله تر وارد می شود در اینجا دستگاهنم زن یک و دو وجود دارد .
ابتدا گندم وارد دستگاه نم زن یک می شود که شامل 5 سیلوی نم یک می باشد وارد می شود و نم زن هم بوسیله موتوری که در اتبدای آن موجود است و بوسیله پرک هائی که همانند چرخ گوشت کار می کند گندم را هم زده و مقداری آب به میزان حدوداً 13% به آن اضافه می کند به اندازه ای که نه زیاد خشک باشد و نه زیاد تر باشد و بوسیله الواتور به نم زن شماره دو وارد می شود این دستگاه کامپیوتری می باشد و به ما هشدار می دهد که گندم حاصله به چه میزان رطوبت دارد اگر گندم حاصله به میزان بیش از 13% آب به آن اضافه شده باشد آن را به صورت خشک خارج می کند و اگر گندم حاصله کمتر از 13% رطوبت داشته باشد مقداری آب به آن اضافه می شود تا رطوبت آن به 13% برسد یعنی مثلاً اگر رطوبت حاصله 5/11 درصد باشد به وسیله این دستگاه کامپیوتری به میزان 56 تا 58 سی سی آب به آن اضافه می کند تا رطوت به 13% برسد و به سیلوئی وارد می شود که حدود 8 الی 10 ساعت در آنجا می ماند و این سیلو هم چهار عد می باشد که 13 متر عمق دارد و بعد از 8 الی 10 ساعت یک الی د. درصد رطوبت آن افزایش می یابد و به مرحله بعد می فرستد .
مرحله هشتم
در این مرحله گندم پس از استراحت توسط الواتور به طبقه همکف وارد می شود و وارد والس شماره یک می شود و دستگاه والس گندم را خرد می کند .
مرحله نهم
گندم خرد شده توسط الواتور به طبقه چهارم منتقل شده و وارد دستگاه باریز می شود که مواد توسط فیلترهائی که در دستگاه وجود دارد گردگیری می شود و بعد به دستگاه نیوماتیک می رسد که به چهار قسمت تقسیم می شود و هر قسمت چهار عمل را برای آرد کردن انجام می دهند . نیوماتیک شماره یک گندم را آرد می کند و به شماره دو می ریزد که شماره دو این خرده ها را خردتر می کند و به شماره سه می ریزد و شماره سه آرد را با مقداری خرده گندم وجود دارد که به شماره چهار می ریزد و شماره چهار آنها را آرد می کند و آردها را پائین می فرستد و گندم های خرد شده را دوباره به مراحل بل می برد تا آرد شود و بعد به مرحله بعد فرستاده می شود .
مرحله دهم
مواد از طبقه چهارم به طبقه سوم منتقل می شو و وارد دستگاه الک که شامل چندین مرحله است وارد می شود هر نیوماتیک به یک الک می ریز . مثلاً نیوماتیک شماره یک وارد الک شماره یک می شود و بقیه هم به همین صورت ادامه دارد و هر الک خود به دو قسمت تقسیم می شود مثلاً لوله اول و دوم نیوماتیک به الک سمت راست شماره یک و لوله شماره 3و4 به الک سمت چپ شماره یک می ریزد و هر الک خود دارای 15 خانه افقی یا سطری می باشد و هر خانه دارای تور با سوراخ بزرگ به کوچک (از خانه یک تا پانزده) می باشد . که این الک به صورت مستمر با قدرت زیاد می باشد و در الک شماره یک آرد درشت و همین طور تا خانه پانزده که آرد ریز به دست می آید و هر الک هم به صورت آرد درشت می باشد و هم دارای آرد زیر می باشد ولی در الک شماره سه آرد ریزتر می آید و آرد حاصله را به پایین می فرستد و خرده گندم را به وسیله الواتور دوباره به الک ها می فرستد تا آرد به دست آید و به مرحله می فرستد و سبوسی که از این مرحله گرفته می شود به مرحله بعد فرستاده می شود .
مرحله یازدهم
آرد وارد دستگاه سه خطی در طبقه دوم شده که آرد را به سه قسمت تقسیم می کند اگر 5/13 درصد سبوس گیری شود آرد نول (خبازی) و اگر 17% سبوس گیری شود آرد ستاره و اگر 22% سبوس گیری شود آرد قنادی بدست می آید .
دستگاه دیگری در کنار دستگاه الک وجود دارد که آهن ربا نام دارد و آهن و براده های آهن و فلزات را به سمت خود می کشد و اگر این آهن و فلزات را به موقع در لوله در نیاورند باعث می شود که به دستگاه سه خطی در طبقه دوم وارد شده و باعث گشادی دستگاه می شود که این دستگاه همانند موتور یا ماشین بیش از دو بار تراش زده نمی شود و بعد از آن باید دستگاه را عوض کرد که قیمت آن حدود 000/000/12 ریال می باشد .
مرحله دوازدهم
آرد و سبوس از دستگاه سه خطی بوسیله لوله پایین می آید که هر دستگاه سه خطی دارای 24 عدد لوله می باشد که به پایین می آید و آرد و سبوس حاصله را جداگانه به سالن آرد و سبوس وارد می کند و به وسیله تسمه نقاله به انبار منتقل می شود و در صورتی که بخواهند این آرد و سبوس ها را بگیرند هر کدام از اینها را بوسیله تسمه نقاله به دستگاه می ریزد که در بارگیرخانه وجود دارد دستگاه آردگیری دستگاه کامپیوتری می باشد که وقتی کامیونی به کارخانه مراجعه می کند و در کنار بارگیرخانه و در زیر تسمه نقاله قرار می گیرد و به دستگاه کی گویند مثلاً 150 الی 170 گونی آرد 40 کیلوئی نیاز داریم و به وسیله گیره درب آن را گرفته و به میزان 40 کیلوگرم آرد به گونی وارد می کند و به وسیله تسمه نقاله به سمت کارگری که درب آنها را می گیرد می رود و بعد از آنکه درب آن بسته شد دوباره بوسیله تمسه نقاله دیگری به کامیون منتقل می شود و بعد از اینکه 150 الی 170 گونی گرفته شد دستگاه بوسیله آهنگی به آنها هشدار می دهد که مقدار خواسته شده تمام شد و کامیون را عوض می کنند و در قسمت دیگر دستگاه سبوس گیری می باشد که این سبوس ها را بوسیله الواتور به دستگاه سبوس گیری می رود که همانند قیفی می باشد و میله ای در زیر آن وجود دارد گونی را زیر آن قرار داده و بعد از اینکه گونی پر شد میله را به حالت اول بر می گرداند و هر گونی حدوداً 43 کیلوگرم می باشد و در یک طرف سالن پیچیده می شود تا در موقع درخواست گاوداریها بوسیله تسمه نقاله همانند آرد به کامیون هدایت کند .
"لازم به توضیح است که این کارخانه در هر 24 ساعت حدود 5 الی 6 تن ضایعات حاصل می شود و از هر 10 تن 250 کیلو سبوس جدا می شود" .
ضایعات به دو دسته تقسیم می شوند :
1- ضایعات مفید که به مصرف دام می رسد .
2- ضایعات غیر مفید که بیشتر خاک و دور ریختنی است که شامل خاک خالص ، کاه ، تخم علوفه و پوسته گندم و سیاه دانه می باشد .
البته برق مراحل خط تولید در طبقه اول موجود می باشد که دارای حدود 50 فیوز با برق 300 ولت می باشد و در هر مرحله هم دارای زنگ با صدای بلبلی بسیار زیاد می باشد که اگر اشکالی در یک طبقه رخ دهد طبقات بالا یا پایین خبردار می شوند .
از ایرادهایی که در این مراحل وجود دارد این است که اگر برق قطع شود تمام دستگاهها خاموش می شوند . و برای رفع اشکال باید ابتدا دریچه نیوماتیک یا مکش هوا را بسته و بعد از اینکه برق وصل شد و سرعت نیوماتیک به حد متعادل رسید دریچه را باز می کنند و نیوماتیک دوباره ه حرکت در می آید که ممکن است به وسیله این قطع و وصل شدن که با تکان زیاد می باشد پیچ یا اهرمی خراب شود و به دستگاه لطمه ای وارد کند و دستگاهی در کنار الک ها وجود دارد که هیلتر نام دارد که کار این دستگاه این است که آردهائی که در لوله قرار دارد و سبک است و خارج نمی شود به وسیله هیلتر که در هر پنج دقیقه صدای بلندی از خود تولید می کند و باعث می شود که آردهائی که در لوله قرار دارد به پائین بفرستد که به دستگاه سه خطی وارد می شود .
فصل چهارم
آشنایی با ماشین آلات کارخانه آرد
در هر مرحله از فعالیت کارخانه از ماشین آلات مخصوصی استفاده می شود که به طور خلاصه بعضی از این ماشین آلات را که کارخانه آردسازی بهبهان و همچنین کارخانه های سطح کشور مورد استفاده قرار می گیرند که به شرح زیر می باشند .
الک کردن بوسیله ماشین های لرزشی
ماشین های لرزشی براساس فرم نوع و مسیر حرکت تقسیم می شوند حرکت بعضی از آنها دایره ، تعداد دیگر بیضی شکل خطی و یا ضربه ای (نبضی) می باشند . هر یک از الک ها با شیب مشخصی روی ماشین های لرزشی قرار می گیرند .
حرکت الک : با توجه به ساختار و نوع موتور حرکات الک می تواند جهشی یا دارای نوسانات معین و محدودی باشد. و فرم حرکت به نوع موتور و نحوه آویختن و قرار گرفتن الک بستگی دارد .
فرکانس الک : تعداد حرکات رفت و برگشت یا تعداد حرکات الک در واحد زمانی را گویند برای افزایش راندمان فرکانس الک باید ابل تنظیم و تغییر پذیر باشد . فرکانس مطلوب زمانی بوجود می آورد که تعداد نوسانات یا حرکات بتواند موجب حداکثر راندمان گردد . دامنه نوسانات یا دامنه حرکت یک الک به ساختار و سیستم الک بستگی دارد .
شیب الک : شیب الک به ویژگی محموله مورد نظر یا درجه سرخوردن آن و فرکانس الک بستگی دارد . در صورتی که شیب الک بین 15 تا 17 درجه باشد درجه شیب در حد مطلوبی خواهد بود .
طرز کار دستگاه بوجاری یا تفکیک کننده : این دستگاه مجهز به دو کانال تفکیک کننده و یک جفت سیتم الک ، دو عدد صاف به عنوان جدا کننده می باشد .
الک فوقانی بوسیله تمیز کننده دوار و الک تحتانی بوسیله برس مخصوص به طور دائم و اتوماتیک مرتباً پاک و تمیز می شوند مواد و ناخالصیهائی که به وسیله دو الک جدا می گردند بطور پیوسته از طریق محفظه مخصوص خارج می شوند دانه های سبک از طریق کانالهای تفکیک کننده به کمک فن مکیده و خارج می گردند .
مشخصات فنی : قدرت تمیز کردن دستگاه بوجاری مقدماتی و یا بوجاری ثانوی 25 تن در ساعت می باشد . چنانچه در نظر باشد غله به طور کامل تمیز و پاک شود راندمان دستگاه یا بار دستگاه باید کاهش یابد و به 8 الی 10 تن در ساعت برسد .
طول دستگاه 2150 میلیمتر و عرض آن 2075 میلیمتر و با ارتفاع 1880 میلیمتر می باشد با این توضیح که دستگاه ایجاد گرد و غبار می تواند درمحوطه بسته مورد استفاده قرار می گیرد . هوای مورد نیاز از طریق دریچه های مخصوصی تامین می شود و مجهز به دو عدد لامپ جهت روشنایی و کنترل محوطه می باشد .
از طریق دریچه می توان به قسمت داخلی دستگاه دسترسی پیدا کرد سیستم آن طوری تنظیم شده که به محض باز شدن درب دستگاه متوقف می شود . دستگاه از سه قسمت اصلی (تغذیه کننده سیستم الک ، تجهیزات فن مخصوص جهت هوادهی) تشکیل شده است .
وظیفه تغذیه کننده : تغذیه و تقسیم یکسان محوطه بطور پیوسته بوده و جنس مورد نظر را به سمت تفکیک کننده هدایت می کند مقدار تغذیه قبل از ورود جنس کنترل و تنظیم می گردد .
سیستم الک : از دو محفظه جعبه ای الک که روی هم قرار گرفته اند تشکیل شده که محفظه فوقانی جعبه الک حاوی سه عدد الک بوده که روی هم قرار دارد و در این محفظه وسیله تمیز کننده دوار قرار دارد که دائماً با حرکات دورانی خود صفحه الک را پاک و تمیز کرده و ناخالصی ها را انتقال می دهد .
محفظه تحتانی جعبه الک دارای دو عدد الک بوده که روی هم قرار گرفته اند و سطح آن را پاک و تمیز می کند . سیستم الک با موتور کار می کند . شیب فوقانی الک ثابت بوده ولی شیب الک تحتانی قابل تغییر است این الک ها مواد را به 5 جزء تفکیک می کنند .
تجهیزات و فن : که شامل دو فن تفکیک کننده بود که در قسمت فوقانی دستگاه قرار گرفته است و سرعت هوا بوسیله دو کشور قابل تنظیم است . هوا بوسیله انتقال دهنده حلزونی شکل به طرف بیرون انتقال می یابد راندمان دستگاه بوجاری مقدماتی و ثانوی 50 تن در ساعت می باشد . طول دستگاه 2940 میلیمتر می باشد و مقدار هوای مورد نیاز 9000 متر مکعب در ساعت می باشد .
دستگاه بوجاری (دستگاه هوادهنده) : دستگاه بوجاری جهت تمیز و پاک کردن ناخالصی ها در سیلو و آسیاب به کار برده می شوند این دستگاه از چوب یا فلز ساخته شده و در آن ناخالصی های درشت و ریز یا لاغر بوسیله سیتم الک حدا شده و ناخالصی های سبکتر مانند کاه ، کزل و گردوغبار و غیره بوسیله لوله ای به داخل دستگاه بوجاری هدایت شده و از طریق مخزن قیفی شکل تقسیم می شود در هنگام ورود بذرها با جریان هوا برخورد کرده و ناخالصی های سبک آن به طرف مخزن جمع کننده هدایت می شود جریان هوا بوسیله پروانه ای که در قسمت فوقنی دستگاه بوجاری تعبیه شده است و در هر دقیقه 400 الی 500 دور می زند تولید می گردد . از سوی دیگر غلات و سایر ناخالصی های روی سیتم الک ها که به ترتیب درشتی سوراخها روی یکدیگر قرار گرفته اند واقع شده و تفکیک می گردند . در هنگام خروج غله مجدداً با جریان هوا برخورد کرده و دانه های توخالی و سبک و همچنین دانه های سیاهک زده به طرف مخزن دیگری هدایت می شوند .
در سیتم الک ها برس یا گلوله جهت ضربه زدن به غله مورد نظر قرار دارد که گردوغبار سطحی و همچنین گلوم و گلومل یا پیوسته ظریف و نازک قسمت های مختلف بذر را جدا می کند شدت جریان هوا می تواند در قسمت های مختلف دستگاه بوجاری بدون وابستگی به یکدیگر در هنگام ورود و خروج بذر بطور جداگانه تنظیم گردد .
دو نوع دستگاه بوجاری وجود دارد :
1- دستگاه بوجاری مخصوص سیلو
2- دستگاه بوجاری مخصوص کارخانه تبدیل غلات به آرد
تفاوت آنها در این است که دستگاه بوجاری که در کارخانه آرد عمل کاملتری را انجام داده ولی راندمان آن به مراتب کمتر از دستگاه بوجاری سیلو می باشد .
الک سپاراتور
سپاراتور یا تفکیک کننده که اساس کار آن تفکیک نمودن بر حسب درشتر و سنگینی و سرعت تعلیق بدار می باشد فشار هوا ، ناخالصی های کوچکتر را گندم بوسیله صفحه های مشبکی که سوراخهائی ریزتر از گندم دارند را جدا می سازد . معمولاً دستگاه سپاراتور متصل به اسپیراتور است و غبار و پوست گندم قبل از خروج توسط آن از گندم جدا می شود .
آهن ربا یا مغناطیس :
یکی دیگر وسائلی که جهت پاک و تمیز کردن غلات در سیلو و آسیاب به کار می رود آهن ربا بوده که وظیفه آن جمع آوری براده آهن و فلز مانند میخ و سوزن و … می باشد عبور از این اشیاء کوچک از الک و ورود به غلطک های آسیاب علاوه بر صدمه زدن به آن باعث تولید جرقه شده و همین امر می تواند خطرات بزرگی را به وجود آورد .
1- آهن ربای پایه دار (پرماننت) : مهمترین این آهنربا نعلی شکل بوده مثل نعل اسب
2- آهن ربای مغناطیس : مقطع این آهن ربا استوانه ای شکل بوده که قطر آن 315 یا 300 میلیمتر می باشد .
ترییور یا دستگاه تفکیک کننده بذر اصلی از سایر بذرها :
برخی از انواع بذرها به علت ابعاد و شکل مختص خود نمی توانند توسط سیستم الک های دستگاه بوجاری یا آسپیراتور خارج گردند به همین دلیل از دستگاهی به نام ترییور یا تفکیک کننده بذرها که استوانه ای شکل می باشد استفاده می گردد این دستگاه از سیلندر مخصوصی تشکیل شده است که به دور محور افقی یا عمودی می چرخد به علت حرکت چرخشی بذرهای اصلی به طرف جلو هدایت می شوند و بذرها به دو قسمت زیر الک و روی الک تقسیم می شوند ، قسمت زیر الک از طریق دریچه کانال مخصوص و به وسیله جلو برنده های مارپیچی و یا حلزونی خارج و تفکیک می گردند به عبارت واضح تر دیواره های داخلی دستگاه ترییور مشبک بوده و از فرورفتگی های زیادی تشکیل شده است و زمانی که بذرها درون آن قرار می گیرند به طور سریع و براساس ابعاد و شکل خاصی که دارند خارج و جدا می گردند .
انواع ترییور :
1- ترییور استوانه ای
2- ترییور از انواع اولتر و کارتر
محاسن و مزایای دستگاه ترییور : سادگی ساختار ، آزاد بودن حرکت و عدم محدودیت آن ، عدم محدودیت آن ، عدم بروز اختلال در صورت بالا بودن رطوبت و افت ناخالصی ها .
معایب : پایین بودن درجه الک (راندمان) استفاده محدود از سطح الک سنگ گیر و تفکیک کننده دانه
قبل از ورود گندم به سیلو لازم است برای اطمینان بیشتر سنگ ها و ناخالصی ها و بذرها بر حسب درشتی و اندازه و وزن بوسیله دستگاه تفکیک کننده ای به نام دستگاه سنگ گیر که اغلب در قسمت خروجی دستگاه بوجاری (ترییور) تعبیه می گردند و تفکیک گردند ، یکی از خصوصیات این است که بذرها یا ناخالصی هایی که شبیه گندم است تفکیک می نماید .
سنگ گیر و تفکیک کننده دانه با سیتم مکنده :
طرز عمل آن به این صورت است که تفکیک از طریق نوسانات ، درجه تنظیم هوا و شیب میز انجام می گیرد همزمان با این تفکیک بذرهای گندم وارد دریچه دیگری می شوند یکی از مزایای این دستگاه این است که با تغییر دادن شیب میز در جهت طول و عرض می توان جنس مورد دلخواه را تفکیک نمود .
دستگاه پوست گیری :
گندم وارد شده به این دستگاه به وسیله پرده هائی که حرکت دورانی حول یک محور دارند به شدت به توری فلزی استوانه ای که پرده ها در داخل آن حرکت دورانی می نمایند برخورد کرده ذرات پوست و غبار از گندم گرفته شده و از توری فلزی عبور می نمایند گندم تمیز شده به وسیله استوانه ای به مراحل بعدی هدایت می شود این دستگاه به صورت افقی و عمودی ساخته شده که نوع افقی آن بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد .
نم زن اتوماتیک
در این سیتم رطوبت گندم به طور دقیق اندازه گیری شده و سرعت مناسب جهت عبور از داخل نم زن براساس رطوبت جهت عبور از داخل نم زن براساس رطوبت گندم تعیین می شود با استفاده از این دو مقدار ، میزان آبی که باید اضافه شود کنترل می گردد بنابراین هدف نهایی که میزان رطوبت مناسب است به طور اتوماتیک عمل می گردد .
گازدیوکس
محتوی حداکثر4% لکرین دی اکساید است و به عنوان سفید کننده و بهبود دهنده کیفیت آرد استفاده می شود .
بالابر (الواتور)
دستگاهی که به وسیله قاسقکهای چسبیده به تسمه ، مواد را به طرف بالا می کشد .
ویزرس
دستگاه خشک کن با استفاده از نیروی گریز از مرکز برای گرفتن آب گندم پس از گندم شوئی .
فصل پنجم
پرسشنامه تاسیس کارخانه آرد بهبهان
1- عنوان طرح : کارخانه آرد بهبهان
2- محل اجرای طرح : استان خوزستان ، شهرستان بهبهان ، 10 کیلومتری جاده بهبهان ـ شیراز ـ بعد از پلیس راه جنب پمپ بنزین
مشخصات سهامداران و میزان سرمایه آنها
نام و نام خانوادگی
تعداد سهام
مبلغ اسمی هر سهم
مبلغ کل
درصد هر یک به کل
حمداله دادار
احمد رضا دادار
حمداله خواجه پور
بهروز سرحدی
معصومه عاکف
محترم مکرم
مهران معصومی
علی دستمزد
گلچهره نجف پور
مسعود خواجه پور
مرتضی متذکر
حجت اله مرادی
هادی اسماعیلی
رحیم نیکو
یداله فکور
محمد صمد نیا
15
12
10
10
8
8
5/7
5/7
6
6
5
5
5
5
5
5
750/109/4
750/109/4
750/109/4
750/109/4
750/109/4
750/109/4
750/109/4
750/109/4
750/109/4
750/109/4
750/109/4
750/109/4
750/109/4
750/109/4
750/109/4
750/109/4
250/646/61
000/317/49
500/097/41
500/878/32
000/878/32
000/878/32
125/823/30
125/823/30
500/658/24
500/658/24
75/0548/20
75/0548/20
75/0548/20
75/0548/20
75/0548/20
75/0548/20
5/12
10
3/8
3/8
6/6
6/6
25/6
25/6
5
5
1/4
1/4
1/4
1/4
1/4
1/4
جمع
120
750/109/4
000/170/493
100%
سوابق علمی و تجربی مدیران
نام و نام خانوادگی
سمت
درجه تحصیلات
رشته تحصیلی
نوع تخصص
سوابق تجربی
حمداله خواجه پور
حمداله دادار
رحیم نیکو
بهروز سرحدی
احمد رضا دادار
مدیر عامل
رئیس هئیت مدیر
نایب رئیس
منشر
بازرس
لیسانس
فوق دیپلم
دیپلم
زیر دیپلم
فوق لیسانس
مهندس برق
روانشناسی تربیتی
الکترونیک
15 سال
نیروی انسانی مورد نیاز واحدهای مختلف طرح :
قبل از تولید :
محل خدمت
سمت
تعداد
حقوق و مزایای ماهیانه هر کدام
حقو ق و مزایای کل
حقوق و مزایای سالیانه (1 ماهه)
دفتر اداری
دفتر اداری
سالن تولید
سالن تولید
درب کارخانه
مدیر عامل
کارپرداز
فنی کار
کارگر ماهر
نگهبان
1
1
2
2
2
000/700
000/350
000/350
000/450
000/250
000/700
000/350
000/700
000/900
000/500
000/500/10
000/250/5
000/500/10
000/500/13
000/500/10
جمع
بیمه سهم کارفرما 23%
8
000/100/2
000/483
000/150/3
500/724
000/250/47
000/867/10
جمع کل حقوق و مزایای سالیانه
000/583/2
500/874/3
500/117/58
پرسنل بعد از تولید تجاری طی سال 1380
محل خدمت
سمت
تعداد
حقوق و مزایای ماهیانه هر کدام
حقو ق و مزایای کل
حقوق و مزایای سالیانه (1 ماهه)
دفتر اداری
دفتر فروش
دفتر اداری
دفتر اداری
سالن تولید
آزمایشگاه
سالن تولید
سالن تولید
سالنها و دفاتر
درب کارخانه
مدیر عامل
مسئول فروش
کارپرداز
حسابدار
فنی کار
مدیر آزمایشگاه
کارگر ساده
کارگر ماهر
نظافتچی
نگهبان
1
1
1
1
2
1
18
9
2
3
000/750/1
000/500/1
000/500/1
000/450/1
000/400/1
000/500/1
000/020/1
000/300/1
000/000/1
000/050/1
000/750/1
000/500/1
000/500/1
000/450/1
000/800/2
000/500/1
000/360/18
000/700/11
000/000/2
000/150/3
000/250/26
000/500/22
000/500/22
000/750/21
000/000/42
000/500/22
000/400/275
000/500/175
000/000/30
000/250/47
جمع
بیمه سهم کارفرما 23%
39
100/098/3
000/710/45
300/513/10
000/650/685
500/499/157
جمع کل حقوق و مزایای سالیانه
100/568/16
300/223/56
500/349/843
اصلاح پارامترهای محاسبات خرید گندم در سال 1381
قیمت هر کیلوگرم گندم پایه
افت مفید گندم پایه
افت غیر مفید گندم پایه
میزان جریمه ـ پاداش اضافه / کسر افت مفید گندم
میزان جریمه ـ پاداش اضافه / کسر افت غیر مفید گندم
قیمت هر کیلوگرم جو یا چاودار (علاوه بر 10%)
هزینه جمع آوری هر کیلوگرم گندم
هزینه نگهداری ماهانه هر کیلوگرم گندم بعد از شهریور ماه
1300 ریال
4 درصد
2 درصد
6 ریال
13 ریال
1 ریال
6 ریال
15 ریال
* منظور از هزینه نگهداری که در جدول ارائه شده : کشاورزانی که بعد از برداشت گندم محصول خود را در انبارهایشان ذخیره می کند بعد از شهریورماه اقدام به فروش آن کنند . به ازاء هر ماه نگهداری گندم برای هر کیلوگرم 15 ریال حق انبارداری را می گیرند .
* در اینجا مولفه هایی که در قیمت تمام شده یک تن گندم خارجی منظور شده را می نویسیم
شرح
ارزش ریالی
قیمت خرید گندم خارجی
هزینه ثبت سفارش 5%
کارمزد گشایش اعتبار 2%
هزینه های بانکی ـ کارگزار ـ بیمه ، پست و تمبر
هزینه بیمه گدرصد حق تعاون گمرک
عوارض شهرداری
هزینه های گمرکی
هزینه حمل با واگن
هزینه حمل با کامیون
تفاوت گمرک هزینه های کمرگ مبادی (مبداها) شمالی
خرید سموم
کارمزد بازرگانی
هزینه تخلیه گندمهای وارداتی و تجهیزات سهولت امر تخلیه
هزینه بازرسی مامورین پژوهشکده
دموراژ
هزینه توزین در مبادی فاقد باسکول
هزینه تعمیر مکنده ها و ماشین آلات
خرید نخ قند
خرید نخ سرکیسه دوزی
143500
7175
2870
7/511
1/632
5/2152
1/86
555
56990
4/588
105
500
600
210
3684
1250
4/18
21
7/49
قیمت تمام شده گندم خارجی (تن)
5/293529
طبق اعلان سازمان غله کشور
صورتحساب عملکرد کارخانه آرد بهبهان طی سالهای فعالیت
گندم لازم جهت تولید آرد : (ارقام به کیلوگرم)
تاریخ
گندم داخلی
گندم خارجی
جمع گندم
کارمزد هر کیلوگرم آسیابی (ریال)
1/1380
2/1380
3/1380
4/1380
5/1380
6/1380
7/1380
8/1380
9/1380
10/1380
11/1380
12/1380
253363
1180965
1386202
2088153
2507324
2801254
7777707
2330613
1799928
2300934
1994557
1349288
2648977
1790848
1668652
1166021
602673
—–
863089
973362
1319476
881383
1228067
1652772
2902340
2971813
3054854
3254174
3109997
2801254
3090796
3303975
3119404
3182317
3222624
3007065
83/47
83/47
83/47
83/47
83/47
——-
44/47
44/47
44/47
44/59
44/59
44/59
طبق اعلان سازمان غله کشور
صورتحساب عملکرد کارخانه آرد بهبهان طی سال فعالیت
تاریخ
آرد تحویل
سبوس
افت با ارزش
دستمزد آسیابانی (ارقام به ریال)
افت با ارزش (بد)
آرد تولیدی (بس)
1/1380
2/1380
3/1380
4/1380
5/1380
6/1380
7/1380
8/1380
9/1380
10/1380
11/1380
12/1380
2492769
2536257
2604103
2742800
2621280
2801254
2617506
2798493
2642160
2695448
2729598
2547008
389045
395832
406421
428067
490102
437190
408518
436759
412360
420677
426005
397510
31557
41528
44411
97625
93300
99706
97709
99119
93582
95470
96679
90212
1262280
1661120
1776440
3905000
3732000
3988240
—
—-
—-
38188000
38671600
36084800
138824727
1421477759
146119777
155653651
148757377
158970943
146619094
156757094
148000123
189172834
191568884
178754979
کارمزد هر کیلو آسیابانی = دستمزد آسیابانی
گندم مصرف شده
کارمزد آسیابانی هر کیلو آسیابانی برای فروردین ماه 1380
ریال
کارمزد آسیابانی هر کیلو آسیابانی برای اردیبهشت ماه 1380
ریال
کارمزد آسیابانی هر کیلو آسیابانی برای خرداد ماه 1380
ریال
کارمزد آسیابانی هر کیلو آسیابانی برای تیر ماه 1380
ریال
کارمزد آسیابانی هر کیلو آسیابانی برای مرداد ماه 1380
ریال
کارمزد آسیابانی هر کیلو آسیابانی برای شهریور ماه 1380
ریال
کارمزد آسیابانی هر کیلو آسیابانی برای مهر ماه 1380
ریال
کارمزد آسیابانی هر کیلو آسیابانی برای آبان ماه 1380
ریال
کارمزد آسیابانی هر کیلو آسیابانی برای آذر ماه 1380
ریال
کارمزد آسیابانی هر کیلو آسیابانی برای دی ماه 1380
ریال
کارمزد آسیابانی هر کیلو آسیابانی برای بهمن ماه 1380
ریال
کارمزد آسیابانی هر کیلو آسیابانی برای اسفند ماه 1380
ریال
تعداد روز کار در سال : 365 روز
تعداد شیفت روز : 3 شیفت کاری
ساعت کار در هر شیفت : 8 ساعت
برآورد تخمینی سرمایه گذاری طرح تا سال 1376 ، آغاز فعالیت کارخانه آرد
ردیف
سرمایه گذاری ثابت
مبلغ ـ ریال
درصد نسبت کل
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
زمین
تسطیح و محوطه سازی
ساختمانهای تولید و اداری
ماشین آلات و تجهیزات
تاسیسات
ابزارآلات و وسائل فنی و آزمایشگاهی
وسائط نقلیه
وسائل اداری و کارگاهی
هزینه هیا قبل بهره برداری
هزینه های پیش بینی شده
—
000/000/23
000/000/784
200/603/824/1
100/533/65
400/978/40
000/905/34
210/275/72
048/632/145
490/529/284
متعلق به منابع طبیعی
70%
97/23
70/55
2
25/1
064/1
23/2
446/4
68/8
جمع سرمایه گذاری
348/456/275/3
100%
ساختمانها ، دیوار کشی و محوطه سازی :
شرح هزینه
متراژ ـ متر مربع
هزینه متر مربع (هزاریال)
قیمت تما شده کل (هزارریال)
سالن تولید
انبار گندم
سالن بارگیری
سالن ذخیره سبوس
نگهبانی و ساختمان اداری
آسفالت و جدول بندی
دیوارکشی
تسطیح
2500 متر مربع
300 متر مربع
250 متر مربع
250 متر مربع
170 متر مربع
ـــــــ
600 متر (ارتفاع 2متر)
ــــــــ
250
150
250
70
200
ـــــ
ـــــ
ـــــ
000/625
000/45
500/62
500/17
000/34
000/8
000/10
5000
جمع کل
807000
000/000/807 ریال هزینه ای می باشد که طبق قیمت های استاندارد سال 72-71 در زمان احداث ساختمان های کارخانه براساس متراژهای کارخانه بدست آمده است .
برآورد آب و برق و سوخت براساس ظرفیت مورد انتظار (قیمت های سال 1380)
شرح
واحد
مصرف روزانه
قیمت هر واحد ریال
هزینه سالیانه ریال
1- آب
صنعتی
روستایی
2- برق
3- سوخت
گاز
گازوئیل
بنزین
نفت
لیتر
کپسول
لیتر
لیتر
لیتر
5000
300
70
هر متر مکعب 1258
4900
200
500
725/874/2
365/798/68
800/352
000/600/21
000/600/12
جمع کل
890/225/106
لیست ماشین آلات و محاسبه استهلاک آن به روش مستقیم به نرخ 8 سال 141
تاریخ
نام اثاثیه
ملبغ خرید
تعداد
ذخیره بس
جمع ذخیره
24/2/80
1/8/80
26/8/80
12/9/80
19/9/80
12/10/80
1/11/80
الکتروموتور چینی
الکترو موتور گیر بکسدار
الکترو پمپ ایتالیایی
الکتروپمپ (3اسب 100 دور)
الکترو پمپ 4/1 و 1*2
شن گیر دو طبقه
الکترو موتور 15 اسب و 300 دور
000/320/6
000/704/2
000/000/3
000/000/3
000/000/1
000/000/12
000/210/2
4
2
1
5
1
1
1
500/952
833/140
500/12
750/93
250/31
000/250
ــــــ
000/790
000/338
500/37
000/375
000/125
000/500/1
506/179
500/382/1
833/478
000/50
750/468
250/156
000/750/1
506/179
لیست اثاثیه اداری و محاسبات استهلاک آن به روش مستقیم به نرخ 10 سال 141
تاریخ
نام اثاثیه
ملبغ خرید
تعداد
ذخیره بس
جمع ذخیره
22/2/80
18/5/80
7/8/80
16/8/0
11/5/80
26/10/80
یخچال پارس
پنکه SMC
ماشین حساب
گوشی نوکیا آلمانی
کلمن 10 لیتری
بخاری 3 شعله
000/400/1
000/540
000/30
000/200/1
000/16
000/160
3
1
1
1
2
1
ــــــ
ـــــــ
ـــــــ
ـــــــ
ـــــــ
ـــــــ
000/105
500/31
1250
40000
400
2667
0000/105
500/31
1250
40000
400
2667
لیست اثاثیه کارگاه و محاسبه استهلاک آن به روش مستقیم به نرخ 10 سال 141
تاریخ
نام اثاثیه
ملبغ خرید
تعداد
ذخیره بس
جمع ذخیره
30/2/80
19/7/80
26/8/80
23/12/80
28/12/80
کلمن یخ 180 لیتری
منبع 1000 لیتری
هواکش تهویه
موتور جوش ایران صنعت
دریل جوش ژاپنی
000/600
000/560
000/580
000/715
000/480
1
1
2
1
1
ـــــــ
ـــــــ
ـــــــ
ـــــــ
ـــــــ
000/50
333/23
15136
ـــــــ
000/48
000/50
333/23
15136
ـــــــ
48000
هزینه های قبل بهره برداری
بدهکار
بستانکار
هزینه های مقدماتی سال 77 :
به شرح دفتر روزنامه و ضمائم (نقل به تراز اختتامیه)
هزینه های تاسیس (سال 77)
بابت کارشناسی از طرح کارخانه آرد
بابت آگهی و ثبت و اظهارنامه شرکت و مهر
حق ثبت قرارداد وام بین شرکت و بانک استان
هزینه حواله وجه به بانک اهواز
به شرح روزنامه و مدارک و اسناد
تراز اختتامیه :
630/691/18
000/50
15825
908/560/22
900
500/326
133/951/22
630/691/18
133/951/22
هزینه های مقدماتی (سال 87) :
به شرح دفتر روزنامه و ضمائم (نقل به تراز اختتامیه)
197/160/27
197/160/27
هزینه های مقدماتی (سال 79) :
به شرح دفتر روزنامه و ضمائم (نقل به تراز اختتامیه)
895/569/28
895/569/28
هزینه های مقدماتی (سال 80) :
به شرح دفتر روزنامه و ضمائم (نقل به تراز اختتامیه)
198/962/22
198/962/22
جمع کل
423/646/101
423/646/101
سرمایه در گردش :
هزینه سوخت
هزینه تعمیرات
هزینه تعمیرات اثاثیه
هزینه تعمیرات ساختمان
هزینه حقوق و مزایای کل
هزینه بیمه سهم کارفرما
890/225/106
794/459/111
000/228/302
750/914/6
000/650/685
500/699/157
جمع کل
934/177/098/1
سرمایه گذاری :
سرمایه ثابت (ریال)
سرمایه در گردش (ریال)
کل سرمایه گذاری (ریال)
000/000/700/1
934/177/098/1
934/177/798/2
همانطوری که قبلاً گفته شد چون هدف کارخانه آرد بهبهان بهبود وضع اقتصادی و رفع نیازهاو هوائج می باشد و شرکت تجاری نیز می باشد پس بهای تمام شده تولید و بهای تمام شده فروش رفته ندارد . و در عوض به ازاء آن دسمزد آسیابانی دریافت می کند .
شرکت تعاونی 90 ایثارگران (کارخانه آرد)
صورت حساب عملکرد سال 1380
خرید ضایعات 600/933/490
خرید سبوس 400/856/3
خرید کیسه 710/125/48
خرید نخ 500/358/12
درآمد آسیابانی 100/372/998/1
درآمد باسکول 800/854/6
درآمد آزمایشگاه 600/753/32
درآمد کیسه و سرکیسه دوزی 000/236/54
فروش ضایعات 200/126/709
جمع خریدها 210/274/555
سود ناویژه نقل به سود و زیان490/067/246/2
جمع در آمدها 700/342/801/2
توازن 700/342/801/2
700/342/801/2
شرکت تعاونی 90 ایثارگران (کارخانه آرد)
صورتحساب سود و زیان
منتهی به سال 1380
کل هزینه ها 200/543/986
هزینه حقوق و مزایا 100/796/489
هزینه بیمه سهم کارفرما 900/452/85
سود ناویژه نقل از عملکرد490/067/246/2
جمع هزینه ها 200/792/561/1
سود ویژه به نقل تقسیم سود و زیان 290/275/684
جمع 490/067/246/2
توازن 490/067/246/2
توازن 490/067/246/2
شرکت تعاونی 90 ایثارگران (کارخانه آرد)
5% اندوخته قانونی 965/213/34
5% اندوخته احتیاطی 965/213/34
2% اندوخته مالیاتی 586/685/13
4% حق تعاون آموزش 172/371/27
سود حاصل از طرح و تصویب مجمع 003/791/574
سود ویژه نقل از سود و زیان 290/275/684
توزان 290275/684
توزان 290275/684
صورت حساب تقسیم سود و زیان سال 1380
شرکت تعاونی 90 ایثارگران (کارخانه آرد)
صورت حساب عملکرد سال 1381
خرید ضایعات 000/846/523
خرید کیسه 700/326/61
خرید نخ 300/122/14
سود ناویژه نقل از سود و زیان 200/152/716/2
درآمد آسیابانی 300/472/385/2
درآمد باسکول 400/295/7
درآمد کیسه و سرکیسه دوزی 500/429/58
فروش ضایعات 000/250/824
جمع خریدها 200/447/315/3
جمع درآمدها 200/447/315/3
شرکت تعاونی 90 ایثارگران (کارخانه آرد)
صورت حساب سود و زیان
منتهی به سال 1381
کل هزینه ها : 600/472/025/1
هزینه حقوق و مزایا 100/762/522
هزینه بیمه سهم کارفرما 830/342/97
سود ویژه نقل به تقسیم سود و زیان 670/584/070/1
سود ناویژه نقل از عملکرد 200/152/716/2
جمع هزینه ها 200/152/716/2
جمع 200/152/716/2
شرکت تعاونی 90 ایثارگران (کارخانه آرد)
5% اندوخته قانونی 234/294/53
5% اندوخته احتیاطی 234/294/53
2% اندوخته مالیاتی 693/411/21
4% حق تعاون آموزش 387/823/42
سود حاصل از طرح و تصویب مجمع 122/761/899
سود ویژه نقل از سود و زیان 670/584/070/1
توزان 670/584/070/1
توزان 670/584/070/1
صورت حساب تقسیم سود و زیان سال 1381
7