نکات آموزشی، روش تدریس و طرح درس
کتاب: هدیه های آسمان
پایـه: دوم دبستان
درس6 : پیامبران خدا
مقدمه
آقای امیری معلم کلاس، سه کلمه خدا، پیامبر، مردم را روی تابلوی کلاس نوشته است و از دانش آموزان می خواهد با این کلمات جمله بسازند. هریک از دانش آموزان جمله ای را که ساخته می خواند و از بچه ها درباره جملات دوستانشان نظرخواهی می کند که دانش آموزان جمله سعید را به عنوان بهترین جمله انتخاب می کنند. و آموزگار با نظرخواهی مجدد از دانش آموزان، نام پیامبران بزرگ الهی را روی تابلوی کلاس می نویسد.
در این درس از فن جمله نویسی استفاده شده است. فنی که دانش آموزان در درس فارسی به خوبی با آن آشنا هستند. در قالب جمله ساخته شده، دانش آموزان با هدف اصلی پیامبران آشنا می گردند و در قالب پرسش و پاسخ، اسامی پیامبران بزرگ خدا را می آموزند. لازم به ذکر است که مراد از پیامبران بزرگ، پیامبران اولوالعزم می باشند که همین پنج نفر هستند.
اهداف درس
* آشنایی با نام پیامبران بزرگ الهی
* آشنایی با نام پیامبر اسلام حضرت محمد(ص)
* احساس علاقه و احترام به پیامبران بزرگ الهی
* تلاش برای آشنایی بیشتر با پیامبران بزرگ الهی
انتظارات درس
دانش آموز در فرایند آموزش…
* پیامبران بزرگ الهی را نام می برد.
* به تحقیق درباره پیامبران بزرگ الهی علاقه مند می شود.
* برخی از وظایف پیامبران را بیان می کند.
مراحل تدریس
* شیوه هایی برای شروع مناسب تدریس
* استفاده از روش آقای امیری که در متن درس آمده است.
* کارت هایی را که بر روی آن ها حروف نام پیامبران بزرگ خدا نوشته شده است، بین دانش آموزان هر گروه پخش کنید تا از طریق بازی با کلمات به نام پیامبران برسند و سپس متن درس را در کلاس بخوانید یا دانش آموزان بخوانند.
* پخش فیلم یا کارتون هایی که درباره بخشی از زندگی پیامبران بزرگ است، به یاد داشته باشید کارتون های ساخته کشور ایران را مورد استفاده قرار دهید.
* نکته: در این درس فقط کافی است بچه ها نام پیامبران بزرگ را بیاموزند و بدانند نام پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) است و بیاموزند که آن ها وظایفی دارند.
* فعالیت های پایان درس
* فکر می کنم: از دانش آموزان بخواهید به غیر از جمله ای که در این بخش آمده، جملات دیگری را بیان کنند ممکن است آن ها بگویند باید از پیامبران هم تشکر کنیم که به ما کارهای خوب یاد دادند و یا…
* دوست دارم: در این قسمت هر دانش آموز با توجه به تفکر خود جمله را کامل می کند و همچنین با نظر دیگر دوستان خود آشنا می شود. با توجه به آنچه در درس، به عنوان هدف پیامبران معرفی شده است: راهنمایی کردن مردم به کارهای درست سعی کنید پاسخ های دانش آموزان در راستای این هدف جهت دهی گردد.
* گفت وگو کنیم: طبیعی است که برای دقیق تر شدن این گفت وگو به دانش آموزان فرصت دهیم تا در جلسه آینده کلاس درس هدیه های آسمان یکی از فعالیت های زیر را انجام داده و به کلاس بیاورند.
* درباره یکی از پیامبران بزرگ تحقیق کنید و داستانی از زندگی آن پیامبر به کلاس بیاورید.
* از پدر و مادر یا بزرگ ترها درباره زندگی یکی از پیامبران بزرگ خدا سوال کرده و نتیجه را برای دوستانتان بازگو کنید و…
* امین و مینا: مناسب است ابتدا هر دانش آموز جمله ها را تکمیل کند و آموزگار نظرات آن ها را درباره جملاتی که نوشته اند جویا شود.
جدول ارزشیابی
عناوین کارنامه
اهداف کلی
نشانه های تحقیق
سطوح عملکرد
پیامبری
آشنایی با پیامبران
بزرگ الهی
بیان نام پیامبران
بزرگ الهی و ادای احترام نسبت به آن ها
خیلی خوب
پیامبران بزرگ الهی را به ترتیب با احترام نام می برد و داستانی از زندگی یکی از آن ها را بیان می کند.
خوب
پیامبران بزرگ الهی را با احترام نام می برد و داستانی از زندگی یکی از آن ها را بیان می کند.
قابل قبول
پیامبران بزرگ الهی را با احترام نام می برد.
نیازمند تلاش بیشتر
با کمک آموزگار پیامبران بزرگ الهی را با احترام نام می برد.
دانستنی های درس
نکته1: نکاتی درباره ایجاد انگیزه تحقیق در کودکان:
الف) برای ایجاد انگیزه مناسب است ابتدا از بچه ها بخواهید به صورت گروهی، یک سوال خوب طرح کنند.
– درباره اهمیت سوال کردن و سوال خوب نکاتی را برای بچه ها بگویید.
– سوال های بهتر، دقیق تر و مناسب تر مورد توجه واقع شوند.
– درصدد پاسخگویی به سوالات طرح شده توسط آن ها در این جلسه نباشید.
– در هیچ سوالی انتقاد نکنید.
– اگر فرصت دارید سوال های هر گروه را فهرست کنید.
ب) از بچه ها بخواهید از میان سوالات مطرح شده (بدون توجه به طراح آن) یک یا چند سوال را انتخاب کنند.
نکته2: با توجه به درس های گذشته، دانش آموزان به مهربانی خداوند پی برده اند، حال در این درس از آموخته های قبلی دانش آموزان کمک گرفته و این مطلب را برای آنان بیان می کنیم که خداوند مهربان، چون ما انسان ها را بسیار دوست دارد، پیامبران را به سوی ما فرستاده تا با کمک آن ها راه درست زندگی کردن را بیاموزیم، تا مبادا با انجام کارهای نادرست و اشتباه، در زندگی دچار مشکل شویم.
نکته 3: در درس اول بیان شد که آنچه خدا به ما داده است، همگی نعمت ها و هدیه های اوست. و دانش آموز با برخی از این نعمت ها آشنا شد. در این درس به عنوان یک هدف ضمنی قصد داریم تا پیامبران را هم که از جانب خدا آمده اند، به عنوان یکی دیگر از نعمت ها بیان کنیم. نعمتی که فایده آن یاد دادن کارهای درست به انسان هاست.
نکته4: دیگر هدف ضمنی درس، لزوم پیروی از دستورات پیامبران است. دانش آموز آموخته است که خدا نسبت به انسان ها مهربان است. پس از روی مهربانی در حق انسان ها، پیامبران را فرستاده تا راه درست را به ما نشان دهند و ما را از کارهای بد دور کنند. پس ما انسان ها باید قدر این محبت خدا را بدانیم و دستورات پیامبران را انجام دهیم.
نکته5: این مطلب باید به خوبی منتقل شود که دستورات و سخن پیامبران همان سخن خداوند است. یعنی پیامبران آمده اند تا حرف های خدا را به گوش ما برسانند، همان خدای مهربانی که دوست ماست و خوبی ما را می خواهد. پس ما باید به حرف های پیامبران گوش دهیم، زیرا این حرف ها همان حرف های خدای مهربان و دوست داشتنی است.
چگونگی تدریس(طرح درس)
* هدف کلی
آشنایی با پیامبران بزرگ الهی
* هدف های جزئی
– آشنایی با نام پیامبران بزرگ الهی
– آشنایی با پیامبر اسلام حضرت محمد(ص)
– آشنایی با رسالت پیامبران
– تقویت احساس خوشایند نسبت به پیامبران
* هدف های رفتاری
– نام پیامبران بزرگ را به ترتیب نام ببرند. (دانشی)
– مفهوم کار خوب و بد را توضیح دهند. (درک و فهم)
– دانش آموزان نسبت به شناخت پیامبران بزرگ علاقه نشان دهند. (عاطفی)
– درس را به صورت خلاصه تو ضیح دهند. (درک و فهم)
– تکالیف کتاب را با مهارت انجام دهند. (روانی حرکتی)
– داستان زندگی یکی از پیامبران بزگ را تعریف کنند. (دانشی)
* رفتار ورودی
– از قبل با داستان بعضی از پیامبران بزرگ آشناست.
– می داند پیامبران را خدا فرستاده است.
* ارزشیابی تشخیصی
– پیامبران چه کسانی بودند؟
– پیامبران را چه کسی فرستاده است؟
– چرا خداوند پیامبران را فرستاده است؟
* رسانه های آموزشی
کتاب هدیه های آسمانی، انیمیشن پیامبران، پازل، وایت برد، ماژیک
* روش های یاددهی یادگیری
تلفیقی از روش های پرسش و پاسخ، اکتشافی و بحث گروهی
* مدل چینش کلاس
به صورت ردیفی و گروهی
* فعالیت های مقدماتی
با لبخند وارد کلاس می شوم و با ذکر نام خدای مهربان و احوالپرسی از فراگیران و رسیدگی به تکالیف جلسه ی قبل جو کلاس را برای تدریس درس جدید آماده می کنم.
برای ایجاد انگیزه پازل کلمات(اسم پیامبران بزرگ) را در اختیار گروه ها قرار می دهم که به صورت حروفات در هم ریخته است و از فراگیران می خواهم با کمک یکدیگر با کنار هم گذاشتن این حروف ها کلمه که نام پیامبران بزرگ خداست درست کنند.
ارائه درس
به گروه ها زمان می دهم هر کس که زودتر تمام کرد ستاره می گیرد. خودم بین گروه ها نقش راهنما را ایفا می کنم تا زودتر پازل را درست کنند. بعد از اینکه گروه ها به نام پیامبران رسیدند روی تابلو به ترتیب می نویسم و از بچه ها می خواهم برای هر کدام جمله ای بگویند. بعد برای اینکه بیشتر ذهنشان درگیر شود مثل نوشته کتاب عمل می کنم و سه کلمه ی(پیامبر، خدا و مردم) را به صورت حروف های در هم ریخته روی تابلو می نویسم و دوباره از بچه ها می خواهم با این حروفات کلمه بسازند.
وقتی کلمه ساختند؛ می خواهم در گروه ها مشورت کنند و برای این سه کلمه بهترین جمله را بگویند هر گروهی که بهترین جمله را گفت تشویق می شود. به جمله های دانش آموزان احترام قائل می شوم وآن ها را روی تابلو می نویسم و از گروها می خواهم بهترین جمله را انتخاب کنند.
سپس از دانش آموزان می پرسم:
– پیامبران چه کسانی بودند؟
– چه کسی پیامبران را فرستاده است؟
– چرا خداوند این همه پیامبر فرستاده است؟
– چرا از بین این همه مردم فقط آن ها را به پیامبری انتخاب کرده؟
بعد توضیحاتی در مورد زمان جاهلیت می دهم که خداوند پیامبران را فرستاد تا مردم گمراه را به راه راست هدایت کنند پیامبران خیلی زیاد بودند ولی خداوند از بین آ نها 5 نفر را به عنوان بزرگترین پیامبران انتخاب کرده است. اسامی آنها همانی است که روی تابلو نوشتم و آخرین پیامبر حضرت محمد بود.
در ادامه از فراگیران می خواهم اگر داستانی درمورد این پیامبران بزرگ شنیده اند برای بقیه تعریف کنند. سپس برای آشنایی بیشتر با پیامبران بزرگ انیمیشن هر کدام را پخش می کنم تا نگاه کنند و لذت ببرند. و بیشتر با پیامبران آشنا شوند.
بعد متن درس را از هر گروه یک نفر قسمتی که مشخص شده است را می خواند. در بخش فکر می کنم از گروه ها می خواهم هم فکری کنند و پاسخ دهند.
در بخش دوست دارم دانش آموزان با تفکر خود جمله را کامل می کنند و سعی می کنم پاسخ های دانش آموزان را در راستای هدف درس جهت دهی کنم.
بخش امین و مینا را با ماسک هایی که درست کردند هم نقش بازی می کنند هم جواب می دهند. در آخر مطالب را جمع بندی می کنم و خلاصه درس را ارائه می کنم و از دانش آموزان می پرسم از درس جدید چه یاد گرفتید؟ توضیح دهید.
* ارزشیابی پایانی
برای ارزشیابی پایانی این سوالات را می پرسم:
– پیامبران بزرگ خدا را نام ببرند؟
– خدا پیامبران را برای چه فرستاده است؟
* تعیین تکلیف
هر گروه در مورد یکی از پیامبران دیگر (به جز 5 تا) تحقیق کنند و به کلاس بیاورند.