نکات آموزشی، روش تدریس و طرح درس
کتاب: هدیه های آسمان
پایـه: دوم دبستان
درس 19: جشن بزرگ
مقدمه
متن درس از زبان کودکی بیان شده که آمادگی مردم برای برپایی جشن بزرگ ولادت امام زمان(ع) از خانه تا مسجد محله را به صورت گزارش، ارائه می دهد. در این درس ضمن آنکه بچه ها با نام مبارک امام زمان(ع) آشنا می شوند، علاقه مندی و آمادگی خود را برای برگزاری هرچه باشکوه تر جشن نیمه شعبان در روز میلاد آن امام همام، نشان می دهند.
آشنایی با امام زمان به عنوان امام زنده ما مسلمانان جزء آن بخش از اهداف دوره ابتدایی است که به تدریج و از طریق تعمیم ها و مفاهیم مناسب هر پایه، محقق می شود. بنابراین شتاب در معرفی تمام ویژگی ها و خصوصیات زندگی و امامت ایشان، ضرورتی ندارد. اهداف جزئی مربوط به این زمینه با توجه به افزایش توانایی های بچه ها در پایه های مختلف تقسیم شده است و تا انتهای دوره ابتدایی کامل می شود.
در متن درس، آداب مختلفی برای برگزاری جشن نیمه شعبان مطرح شده است: تزئین مدرسه و مسجد، پخش کردن شکلات و شیرینی، برگزاری مراسم در مسجد…
اینکه چرا تعداد 14 گل در کلاس نصب شده است، می تواند از دانش آموزان پرسش و به سوی تعداد معصومین (علیهم السلام) جهت دهی گردد. مرور اسامی این بزرگواران تا امام دوازدهم، در قالب شعر یا به طور ساده توصیه می شود.
اهداف درس
* آشنایی دانش آموزان با نام مبارک حضرت امام زمان(ع)
* تقویت علاقه و محبت نسبت به امام زمان(ع)
* تمایل و آمادگی برای برگزاری و حضور در جشن نیمه شعبان
انتظارات درس
دانش آموز طی فرایند آموزش…
* نام امام زمان(ع) را می داند.
* به مشارکت برای برگزاری جشن نیمه شعبان علاقه نشان می دهد.
* تمایل برای حضور در جشن نیمه شعبان.
مراحل تدریس
* پیشنهاد برای شروع مناسب تدریس
* دانش آموزان خاطرات و یا تجربیات خود را درباره جشن نیمه شعبان بیان کنند.
* بیان داستان یا خاطر های از برگزاری این جشن در سا لهای قبل توسط معلم یا یکی از مربیان مدرسه.
* پیشنهادهایی برای انتخاب روش تدریس مناسب
* متن درس را بخوانید.
* از بچه ها بخواهید به تصویر درس دقت کنند و هرچه درباره این تصویر به نظرشان می رسد بیان کنند.
* از بچه ها بخواهید برای برگزاری چنین جشن باشکوهی پیشنهاد دهند و برنامه ریزی کنند.
* خوب است این درس در یکی از اعیاد تدریس شود.
* از بچه ها بخواهید اگر شعر یا سرودی درباره حضرت می دانند برای دوستانشان در کلاس بخوانند.
ارزشیابی
علاوه بر فعالیت های مناسب مورد نظر شما آموزگار محترم، مواردی که می توانند در ارزشیابی دانش آموزان به شما کمک کنند عبارتند از:
عناوین کارنامه
اهداف کلی
نشانه های تحقیق
سطوح عملکرد
مراسم اسلامی،
امامت
آشنایی با امام دوازدهم امام زنده شیعیان و ادای احترام نسبت به ایشان
آشنایی با مراسم نیمه شعبان میلاد امام زمان (عج)
با رعایت احترام،
امام دوازدهم را
معرفی می کند.
در برگزاری مراسم نیمه شعبان میلاد امام زمان (عج)
مشارکت می کند.
خیلی خوب
امام دوازدهم را با احترام معرفی می کند.
در مراسم نیمه شعبان میلاد امام زمان (عج) فعالانه مشارکت می کند.
خوب
امام دوازدهم را با احترام معرفی می کند.
در مراسم نیمه شعبان میلاد امام زمان (عج) مشارکت می کند.
قابل قبول
امام دوازدهم را با احترام معرفی می کند.
برای شرکت در مراسم نیمه شعبان میلاد امام زمان (عج) ابراز علاقه می کند.
نیازمند تلاش بیشتر
با کمک آموزگار امام دوازدهم را با احترام معرفی می کند.
با راهنمایی آموزگار در برگزاری مراسم نیمه شعبان میلاد امام زمان (عج) مشارکت می کند.
فعالیت های پایان درس
دوست دارم: دانش آموزان به هر کار خوب و پسندید های که اشاره کنند، می پذیریم.
جشن بگیریم: مناسب است این برنامه های پیشنهادی توسط دانش آموزان در قالب کار گروهی و براساس شیوه های مشارکتی ارائه شود. بچه ها می توانند به این موارد اشاره نمایند: شیرینی پخش می کنند، تزئین می کنند، زمین را آب و جارو می کنند، وسائل مورد نیاز را تهیه می کنند، پرچم می زنند، شعری برای هم خوانی آماده می کنند و…
یک کار خوب: این فعالیت بهتر است انفرادی انجام شود تا احساس علاقه و محبت به حضرت امام زمان(ع) را در بچه ها تقویت کند.
دانستنی های درس
نکته1: یکی از مهم ترین نکاتی که این درس به آن توجه دارد، آموزش همکاری و کار گروهی در بزرگداشت مناسبت ها و ایام مذهبی است. چه در خانه و چه در مدرسه و محل، همه با کمک هم مشغول تزئین هستند. بایستی فرهنگ مشارکت در بزرگداشت مناسبت های دینی در بین دانش آموزان جا بیفتد تا هرکس به فراخور توانایی اش در این کارها مشارکت کند. این مساله با عباراتی همچون من و دوستانم به کمک معلم، برادر بزرگترم با دوستانش و… پررنگ شده است.
نکته2: توجه به حضور در مسجد برای خواندن نماز جماعت و برای شرکت در مراسم مذهبی از جمله نکات دیگر درس است.
نکته3: ایجاد یک تصور شیرین و دوست داشتنی از زمان ظهور از دیگر نکات درس است تا علاقه مخاطب را به آن دوران و تلاش برای تحقق آن، بیش تر کند: همه جا آباد و سرسبز می شود و همه با خوبی و خوشی در کنار هم زندگی می کنند.
چگونگی تدریس(طرح درس)
* اهداف کلی
دانش آموزان ضمن آشنایی با امام زمان (عج) و زمان تولد ایشان، دعا برای تعجیل در فرج و انجام اموری برای خشنودی امام زمان (عج) در زمان غیبت، ترغیب علاقه مندی به نحوه ی برگزاری جشن نیمه شعبان، نحوه ی مشارکت و همکاری خویش در این مراسم را تبیین کند.
* اهداف رفتاری
– آشنایی با امام دوازدهم، امام زمان (عج) (دانشی)
– آشنایی با آداب مختلف برای برگزاری نیمه شعبان (دانشی)
– علاقه ومحبت نسبت به امام زمان(عج) (نگرشی)
– علاقه نسبت به برگزاری جشن نیمه شعبان (نگرشی)
– مشارکت در برگزاری جشن نمیه شعبان (مهارتی)
– همکاری با دوستان برای برگزاری جشن در مدرسه و محله (مهارتی)
* الگوها و روش های تدریس
بارش مغزی، توضیحی، پرسش وپاسخ
* رسانه و وسایل آموزشی
کتاب درسی، تابلو وگچ رنگی
* فعالیت مقدماتی
ورود به کلاس، سلام واحوال پرسی، حضور وغیاب، بررسی وضعیت فیزیکی و روانی فراگیران، بررسی تکالیف درس قبل
* ارزشیابی تشخیصی
از دانش آموزان دو سوال پرسیده می شود؟
– در مورد امام زمان هرچه می دانید، بگویید؟
– چگونه می شود ارادت خود را به امام زمان نشان دهیم؟
* آمادگی و ایجاد انگیزه
برای ایجاد انگیزه معلم ازدانش آموزان می خواهد که خاطره ای از برگزاری جشن نیمه شعبان را بنویسند.
9
* ارائه ی درس
بعد از سلام احوال پرسی و ارزشیابی تشخیصی و انجام کارهای مقدماتی، معلم از دانش آموزان می خواهد که خاطراتی که درمورد جشن نیمه شعبان نوشته اند را برای معلم بخوانند. بعد معلم سوالی را روی تابلو می نویسد: چگونه می توان برای برگزاری جشن نیمه شعبان با دیگران همکاری کرد؟
از دانش آموزان می خواهد که در یک زمان معین با روش بارش مغزی به سوال و اگر پاسخ دهند. بعد ازجمع بندی سوال توسط معلم، او از یکی ازدانش آموزان می خواهد که از روی متن درس بخواند. همچنین معلم توضیحات تکمیلی درس را بیان می کند.
* خلاصه و جمع بندی
برنامه هایی که برای جشن نیمه شعبان با مشارکت دوستان در مدرسه می شود در نظرگرفت را لیست کرده و بنویسند.
* شیوه ی ارزشیابی و ابزار آن
ارزشیابی به صورت تکوینی و پرسش وپاسخ است.
به عنوان نمونه: چگونه می توان برای برگزاری باشکوه جشن نیمه شعبان برنامه ریزی کرد؟
* تعیین تکلیف
– درخانه ازروی کتاب بخوانند و به سوالات کتاب پاسخ دهند. (فردی)
– یک نقاشی زیبا در مورد مشارکت درجشن نیمه شعبان بکشند. (خلاق)
سوالات درس به همراه پاسخ
1- نام پدر و مادر امام زمان (عج) چیست؟
جواب: نام پدرشان امام زمان (عج) و نام مادرشان نرگس
2- نام امام دوازدهم چیست؟
جواب: حضرت مهدی امام زمان (عج)
3- چهارده معصوم (ع) یعنی چه؟
جواب: یعنی دوازده امام و حضرت فاطمه (س) و حضرت محمد (ص)
4- امام مهدی (عج) چه روزی به دنیا آمد؟
جواب: نیمه شعبان
5- روز تولد امام مهدی (عج) ما مسلمانان چه می کنیم؟
جواب: خیابان ها و کوچه ها را چراغانی می کنیم. همه جا را تمیز می کنیم و در خانه ها و مسجد ملودی می گیریم و آن روز عید بزرگ ماست.
6- پدر آن بچه در مورد تولد امام زمان (عج) چه گفت؟
جواب: امام زمان (عج) کسی است که همه منتظر آمدنش هستیم و وقتی او بیاید، همه جا آباد و سر سبز می شود و همه ما به خوبی درکنار خودش زندگی می کنیم.
7- تولد امام مهدی (ع) چه روزی است؟
جواب: نیمه ی شعبان
8- جشن تولد امام مهدی (عج) را در چه جاهایی می گیریم؟
جواب: خانه، مدرسه، محل، مسجد
9- ولی عصر (عج) از لقب های کدام یک از امامان است؟
جواب: امام مهدی (عج)
10- امام مهدی (عج) چندمین امام ما مسلمانان است؟
جواب: دوازدهمین امام