درخت جاودانگی


درس بیست و یکم _درخت جادویی
پایه چهارم ابتدایی

برای آشنایی شما با داستان های کهن و گویندگان بزرگ٬داستان زیر از کتاب"مثنوی معنوی"مولوی برگزیده و بازنویسی شده است٬مولوی٬شاعر بزرگ ایران٬هفتصد سال پیش زندگی می کرد.کتاب مثنوی معنوی شامل مطالب و قصه های آموزنده و زیبا به زبان شعر است.

در روزگاران قدیم به هریک از ممالک و بلاد٬فردی حکومت می کرد که همه مردم مجبور به اطاعت و فرمانبرداری از او بودند که به وی پادشاه می گفتند.
هریک از این پادشاهان به کار خاصی علاقه داشتند مثلا یکی به شکار حیوانات وحشی علاقه داشت یکی به
تیراندازی و یکی از این پادشاهان که
ساده لوح و از طرفی طمع کار هم بود
علاقه زیادی به شنیدن داستان های
گوناگون داشت به طوری که همیشه
وقت عده ای در اطراف او بودند و
برایشان داستان تعریف می کردند.

درخت جاودانگی

در یکی از داستان ها آمده بود که در کشور هندوستان درختی وجود دارد که هرکس از میوه ی آن بخورد عمر او طولانی می گرددو هرگز نمی میرد٬پادشاه که طمع عمر طولانی داشت فردی را ماموریت داد که به هندوستان مسافرت کند و آن درخت مخصوص را پیدا کند و از میوه اش برای پادشاه بیاورد.
فرد عازم سفر شد و به هندوستان رفت و شروع به جستجو برای پیدا کردن آن درخت نمود و به هر شهر و روستایی که رسید سوال می کرد و سراغ آن درخت را می گرفت مردم هم که از این موضوع بی اطلاع بودند یا او را مسخره می کردند و یا اینکه به او آدرس اشتباه می دادند و او را سرگردان می کردند.فرد مدت ها به این طرف و آن طرف سفر کرد تا درخت میوه را پیدا کند ولی موفق نشد٬در حالی که ناامید شده بود او تصمیم بازگشت به وطنش را داشت شنید که در آن مکان شیخی هست که می تواند با دعای خیرش در موفقیت او موثر باشد.

نزد شیخ رفت و موضوع را برای شیخ تعریف کرد که من دنبال چنین درختی هستم تا میوه آن را برای پادشاهم ببرم تا عمر جاودانه پیداکند.

شیخ خندید و بگفتا ای سلیم
این درخت علم باشد در علیم
بس بلند و بس شگرف و بس بسیط
آب حیوانی و دریای محیط
تو به صورت رفته ای گم گشته ای
زان نمی یابی که
آن یکی کش صدهزار آثار خواست
کمترین آثار او عمر بقاست

آخر چرا به الفاظ و اسم ها چسبیده ای؟چرا به معنی و ذات و حقیقت توجه نمی کنی؟
هرکه به دنبال اسم بگردد به جایی نمی رسد باید مسمی را چیست؟(نه اینکه تاریخ بافی کرد که مثلا مریم مادر یحیی را دید یا رستم بود یا نبود)

در گذر از نام و بنگر در صفات
تا صفاتت ره نماید سوی ذات
اختلاف حق از نام اوفتاد
چون به معنی رفت آرام اوفتاد

1.چرا پادشاه فردی را مامور هندوستان کرد؟
2.شیخ در پاسخ به مامور پادشاه چه گفت؟
3.پادشاه آن سرزمین چگونه فردی بود؟
4…………………………………………..؟

درک و دریافت:

علیم:عالم_دانا این درخت علم باشد در علیم
شگرف:عمیق بس بلند و بس شگرف و بس بسیط

سلیم: ………………………………………………….
جاودان: ………………………………………………….
واژه آموزی

الف)به این بیت توجه کن:
بس بلند و بس شگرف و بس بسیط آب حیوانی و دریای محیط
کلمه ی بس در اصل"بسیار"بوده است که شاعرکوتاه شده یا مخفف آن را در شعر آورده است،به جدول زیر نگاه کن:

نکته ها

ب)سه جمله زیر را بخوان:
مامورپادشاه از سفر برگشت؟
مامور پادشاه از سفر برگشت.
مامور پادشاه از سفر برگشت!

لحن خواندن در جمله اول با توجه به علامت(؟)سوالی استو جمله ی دوم را با لحن عادی می خوانیم و در جمله ی سوم باتوجه به نشانه ی(!)با تعجب می خوانیم.
پس هرجمله را باتوجه و به نشانه ای که بعد از آ‹ می آید بهتر می توان خواند.

1.چرا انسان های ظالم و طمع کار را دوست نداریم؟
2.از داستان چه نتیجه ای گرفتید؟
3. ………………………………… ؟

گفت و شنود

1.داستان درخت جاودانگی را به صورت نمایش در کلاس اجرا کنید.
2.یکی دیگر از داستان های مثنوی معنوی را در کلاس بخوانید.

فعالیت های ویژه

پایان