قال الله تعالی: لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط
سوره حدید آیه 25
مقدمه:
بدون شک هدف نهایی ارسال انبیاء عظام الهی و انزال کتاب آسمانی ایجاد جامعه ای منزه از آلایشهای شیطانی و اقامه عدل بین آحاد بشر و زمینه سازی برای نیل به حیات جاودانی بوده است. تحقق چنین هدف مقدس امری است مشکل اما ممکن. پیدایش این مدینه فاضله مستلزم آن است که جریان امور و احکام آن در دست اشخاصی باشد که فارغ از خود، پاسدار حق و حقیقت و حافظ منافع همگان بوده و در برابر ستمکاریها و تعدی به حقوق دیگران ثابت و استوار بایستد.
بدیهی است یکی از ضرورتها و نیازمندیهای جامعه کنونی برقراری نظم و ایجاد امنیت در جامعه بوده که لازمه آن مجازات بزهکاران و برخورد صحیح و اصولی با آنان می باشد و طبیعی است چنانچه در اجرای مجازات وسایل اصلاح و تربیت و یا درمان و آماده نموده محکوم به زندگی عادی اجتماعی فراهم نگردد مجازات اثر معکوسی داشته و در پیشگیری در وقوع و یا تکرار جرم موثر نخواهد بود.
وظایف رئیس زندان:
الف- اجرای قوانین، مقررات و آیین نامه های وضع شده؛
ب- اجرای تصمیم های شورای طبقه بندی با رعایت مقررات مربوط؛
ج- محافظت و مراقبت کامل از زندانها مراکز حرفه آموزی و اشتغال محکومان و متهمان بوسیله عوامل در اختیار و پیش بینی تمهیدهای لازم برای جلوگیری از فرار آنان و همچنین مراقبت در نحوه رفتار ماموران با محکومان و متهمان؛
د- آموزش توجیهی، هدایت و نظارت بر یگان حفاظت زندان و مراکز حرفه آموزی و اشتغال؛
ه- برنامه ریزی و اهتمام و اقدام در جهت تهذیب، اصلاح و تربیت محکومان و نیز تامین بهداشت، تغذیه، تربیت بدنی و تفریحات سالم آنان در محیط زندان یا مراکز وابسته؛
و- اجرای برنامه های آموزش حرفه ای، فنی، کشاورزی، خدماتی، علمی و مذهبی با همکاری سازمانهای مربوط؛
ز- اعمال نظارت و بازرسی مداوم و کسب اطلاعات لازم از وضعیت عمومی و فردی محکومان و متهمان و رسیدگی به امور دیه، مراکز مراقبت بعد از خروج و موسسه های صنعتی کشاورزی و خدماتی و سایر مراکز وابسته؛
ح- همکاری و مساعدت در اجرای برنامه های انجمن حمایت از زندانیان، ستاد مردمی رسیدگی به امور دیه، مراکز مراقبت بعد از خروج و موسسه های صنعتی کشاورزی و خدماتی و سایر مراکز وابسته؛
ط- مراقبت در اجرای برنامه روزانه و دو نوبت سرشماری از محکومان و متهمان و گزارش اتفاقها و آمار روزانه به مقامهای بالاتر برابر دستورالعمل های صادر شده؛
ی- گزارش نتایج حاصله از اجرای برنامه های محوله به مقامهای بالاتر برابر دستورالعمل های صادر شده؛
ک- تهیه برنامه و بودجه سالیانه واحد تحت سرپرستی و ارائه آن به مدیر کل استان؛
ل- انجام سایر وظایف پیش بینی شده در این آیین نامه.
وظایف فرمانده قرارگاه زندان به شرح زیر است:
الف- نظارت برامور حفاظت فیزیکی زندان و تایید لوحه نگهبانی، گشت و کنترل و تائید لوحه پاسداری؛
ب- نظارت بر حضور و غیاب پرسنل انتظامی زندان و اقدام لازم در این خصوص؛
ج- بازدید و بررسی وضع ظاهری کارکنان حاضر به خدمت در هنگام برگزاری مراسم صبحگاه و انجام وظیفه ارائه آموزشها و تذکرات ضروری به آنها؛
د- نظارت در تمرین پرسنل نسبت به طرحهای دفاعی و امنیتی زندان با پرسنل؛
ه- بازدید از اماکن زندان و اسلحه و مهمات و تجهیزات و نظارت بر امر نظافت و نگهداری آنها؛
و- نظارت بر نحوه اعزام و انتقال زندانیها به مراجع قضایی و دیگر مراجع؛
ز- نظارت، بررسی، هدایت و راهنمایی مسئول نگهبانی و افسر آموزش یگان عملیات و سایر عوامل کشیک و گشت در انجام وظایف محوله؛
ح- ابلاغ دستورات مقامات مافوق و بخشنامه های اداری و انتظامی به مامورین مربوط و نظارت بر حسن اجرای آنها؛
ط- عهده دار شدن امور در غیاب مسئول امور انتظامی؛
ی- تدوین، ارائه و پیشنهاد طرحها و دستورالعمل های لازم در زمینه هر یک از موارد فوق در جهت بهبود امور جاری و تسهیل و تسریع کار برابر مقررات؛
ک- جلوگیری از وقوع هرگونه بی نظمی و نظارت بر تحقیقات اولیه و تشکیل پرونده و اعزام متهم یا متهمین به مراجع قضایی در وقت قانونی؛
ل- ارائه گزارش لازم از وقایع اتفاقیه به مقام مافوق؛
وظایف افسر نگهبان عبارت است از:
الف- حضور به موقع در محل خدمت و مطالعه مندرجات 24 ساعت گذشته دفتر ثبت وقایع و خدمات روزانه به منظور پیگیری و اجرای دستورهای صادره از سوی مقام مافوق و اطلاع از وقایع مربوط؛
ب- کنترل عوامل نگهبانی، نظارت بر تحویل اسلحه و مهمات تطبیق نام آنان با لوحه نگهبانی، اعلام پرسنل غایب به مقام مافوق و ثبت اسامی و مامورین حاضر در دفتر ثبت وقایع و خدمات روزانه؛
ج- نظارت بر امور کمک افسر نگهبان مبنی بر اعزام به موقع عوامل نگهبانی به محل ماموریت؛
د- تحویل و تحول امور نگهبانی با توجه به وقعات روز قبل؛
ه- تنظیم و ثبت وقعات و گزارشهای نهایی به صورت صحیح و بدون خط خوردگی و تراشیدگی و الحاق برابر دسترالعمل های صادره؛
و- رسیدگی به پرونده های متشکله باقیمانده از نگهبانی قبل جهت تکمیل و به جریان انداختن و آماده نمودن آنها برای ارسال به مراجع قضایی؛
ز- نظارت بر انجام وظیفه مامورین اطلاعات درب ورودی و راهنمایی مراجعه کنندگان و نگهداری اشیاء ممنوعه ارباب رجوع؛
ح- بازدید از عوامل نگهبانی و اماکن انتظامی در طول مدت خدمت؛
ط- تقویم گزارش از وضعیت حفاظت فیزیکی زندان در زمینه مشکلات، نواقص، ایرادات و نارسائیها به فرمانده انتظامی در مدت نگهبانی؛
ی- نظارت بر امور محوله داخلی بین پوسته دوم زندان مانند نظافت کلیه اماکن انتظامی، اطمینان از عدم وجود اشکال در ساختمان و تاسیسات؛
ک- تعیین افراد جیره بگیر، امور رفاهی مامورینی که به طور شبانه روزی در زندان بسر می برند، وضعیت ظاهری و شئونات اسلامی، رعایت موارد انظباتی و جلوگیری از حرکات یا اعمال سوء مامورین و نظارت بر اجرای برنامه های دسته جمعی از جمله نماز جماعت، سخنرانی و اجرای دستورات انظباطی و تنبیهی در مورد هریک از کارکنان و ارائه گزارش نواقص، معایب مشهود در هر مورد به مقام بالاتر؛
ل- اجرای مراسم صبحگاه و شامگاه؛
م- اعمال نظارت لازم بر بازرسی بدنی از زندانیان، ملاقات کنندگان و بازرسی دقیق وسائط نقلیه و سایر تجهیزات در هنگام ورود و خروج از زندان بدون استثناء؛
ن- هدایت و نظارت کمک نگهبان در انجام وظایف و امور محوله؛
ص- ارائه گزارش سوانح و حوادث غیر مترقبه حادث شده به مقام مافوق در اسرع وقت؛
ع- اجرای کامل مقررات و آیین نامه های مربوطه و نظارت کامل در حسن جریان امور انتظامی و سرکشی و بازدید مرتب از اماکن مختلف پستی و ارتباط آنان با یکدیگر و بطور کلی برقراری نظم و آرامش در محدوده فیزیکی تحت مسئولیت و اعمال مراقبت دائم در مورد جلوگیری از ورود هرگونه سلاح سرد و گرم به زندان؛
ف- آمارگیری از کارکنان تحت امر به منظور آگاهی بر تعداد کارکنان موجود، غائب، در حال مرخصی، بیمار، فراری، منتسب و غیره… و تنظیم آمار لازم و درج آن در دفتر نگهبانی؛
وظایف روزانه مددکار اجتماعی زندان عبارتند از:
ارتباط مستقیم با مددجو می باشد. تا در این راستا با مسایل و مشکلات مددجو از نزدیک آشنایی پیدا کند و درصدد رفع مشکلات مددجو در زمینه های مربوط به رسیدگی به پرونده قضایی، رسیدگی به وضعیت روحی و جسمانی مددجو و همچنین به عنوان پلی بین مددجو و خانواده ی مددجو ارتباط برقرار می نماید.
از جمله وظایف دیگر مددکار اجتماعی ارتباط با قضات دادگاهها جهت رفع مشکلات پرونده های مددجویان نیز می باشد.
معرفی مددجو و خانواده مددجو به سازمانها و ارگانهای حمایتی جهت کمک می باشد.
از جمله وظایف دیگر مددکار اجتماعی زندان تنظیم فرمهای عفو موردی و آزادی مشروط جهت مددجویان واجدالشرایط و ارسال فرمها به مراجع ذیصلاح نیز می باشد.
وظایف مسئول بازدید و کنترل ورود و خروج افراد و وسایل موظف است علاوه بر امور محوله، اقدامات زیر را انجام دهد:
الف- بازرسی دقیق از وسائط نقلیه و اشیایی که به هر نحو به زندان وارد یا خارج می شوند و جلوگیری از ورود و خروج اشیاء ممنوعه؛
ب- بازرسی بدنی از زندانیان و مراجعین به هنگام ورود یا خروج از زندان و جلوگیری از ورود و خروج اشیاء ممنوعه؛
ج- اجرای مقررات مربوط به ورود اشخاص به زندان؛
د- تنظیم و ثبت دفتر ورود و خروج به زندان؛
ه- ارائه گزارش موارد تخلفات زندانی و ارباب رجوع و معرفی آنان به مسئول مربوط؛
و- کنترل ورود و خروج خودروها از حیث ثبت تاریخ و ساعت و شماره خودرو با نام راننده مربوطه و گرفتن کارت شناسایی معتبر از راننده و در مواقع ضروری گرفتن کارت ماشین؛
همچنین وظایف اینجانب در پست سازمان بازرسی اداره ی زندان شهرستان دزفول مشغول به خدمت می باشم، در خصوص وظایف محوله ی مشروحه ی ذیل انجام وظیفه می نمایم.
در روزهای هفته هنگام ملاقات حضوری مددجویان با خانواده هایشان ضمن کنترل ورود و خروج خانواده های مددجویان در صورت لزوم بازرسی بدنی جهت جلوگیری از ورود مواد به داخل زندان بعمل می آید.
همچنین در ایام هفتگی ملاقات غیر حضوری مددجویان، در واحد بایگانی زندان مشغول به کار می باشم و پرونده های مددجویان را مطابق شماره در فایلهای مخصوص به خود قرار می دهیم و پرونده های مددجویان را جهت رسیدگی به واحدهای مربوطه ارجاع می دهیم.
وظایف رئیس دفتر زندان:
رئیس دفتر زندان مکلف است در حسن جریان کلیه امور مربوط به دبیر خانه و بایگانی و تقویم و ابلاغ و اجرای احکام، نظارت کامل داشته و مراقبت نماید تا کارهای جاری بدون وقفه و تاخیر و بموقع انجام شده، پاسخ نامه های رسیده در اسرع وقت تهیه و به مقصد ارسال شود، کلیه نامه ها و احکام و قرارهای رسیده در دفاتر مربوط ثبت، پس از ابلاغ به محکومان و اجرای مفاد آن در پرونده مربوط به هر محکوم درج و بایگانی گردد.
وظایف مسئول شعبه اموال و انبار
مکلف است طبق مقررات آیین نامه مربوط در محافظت و نگهداری اثاثیه و اموال دولتی و لوازم و اشیاء و اسناد متعلق به زندانیان مراقبت و اهتمام شایسته به عمل آورده و وظایف مشروح زیر را انجام دهد:
الف- پیش بینی و اقدام به موقع و لازم در تهیه و تدارک اثاثیه و ملزومات و مایحتاج داخل موسسه یا زندان از قبیل لباس و پوشاک ماموران و محکومان، تامین احتیاج های مربوط به سوخت و روشنایی و استحمام و نظافت و بهداشت محکومان و مکانهای زندان و هرگونه ضرورتهای دیگر؛
ب- جلوگیری از تفریط و تضییع و حیف و میل اموال و اثاثیه دولتی و لوازم شخصی محکومان و اشیایی که بطور امانت می سپارند؛
ج- تهیه و تنظیم دفاتر مربوط به ثبت نامه های اداری؛
د- وصول و تحویل اموال و لوازم و اشیاء دولتی، نوشت افزارهای اداری، البسه دولتی محکومان و ماموران موسسه یا زندان؛
ه- ثبت اموال و اثاثیه دولتی بنابر نمونه رسمی و منطبق با مقررات آیین نامه اموال دولتی؛
و- ثبت درخواستهای مربوط به تهیه اشیاء و لوازم مورد احتیاج؛
ز- ثبت البسه و لوازم شخصی و اسناد عادی و قیمتی محکومان و هر چیزی که محکوم موقع ورود به موسسه یا زندان با خود دارد، در دفاتر مربوط؛
ح- تفکیک و نگهداری کیسه های محتوی لباس و اشیاء محکومان به ترتیب شماره ردیف(لباس و لوازم شخصی هر محکوم به محض ورود او به مراکز حرفه آموزی و اشتغال یا زندان باید بوسیله متصدی انبار تنظیف و ضدعفونی شده در کیسه مخصوص با ذکر شماره در برگ صورت مجلس تنظیمی تحویل و تحول که یک نسخه آن با قبض انبار به محکوم تسلیم می شود لفاف شده و در حفظ و حراست آن از گزند موش و بید و آفات دیگر دقت و مراقبت کافی بعمل آید)؛
ط- تنظیم اسناد و درخواست رسمی برای تهیه و تدارک اجناس مورد لزوم به امضا و گزارش رئیس موسسه یا زندان و مقامات مالی مربوط؛
ی- مراقبت در نظافت و حفاظت کامل اموال دولتی و امکانات محکومان؛
ک- دقت و مراقبت کافی در تحویل صحیح و سالم امانتهای محکومان به هنگام آزادی یا انتقال آنان و ارسال صورت مجلس تنظیمی با امضا محکوم به دفتر مراکز حرفه آموزی و اشتغال یا زندان؛
وظایف واحد فرهنگی:
واحدهای فرهنگی – تربیتی زندانها و مراکز حرفه آموزی و اشتغال به ((واحد بازپروری)) تغییر نام می یابند. مسئولان واحدهای بازپروری مکلفند کلیه اقدامها، فعالیت ها، برنامه ها و امکانات مادی و معنوی واحد خود را به سوی بازپروری و بازسازگاری محکومان هدفمند سازند به نحوی که نتیجه اقدامها آنان کاهش ماهانه و سالانه میزان تکرار بزه و افزایش میزان خروجی محکومان باشد.
به منظور سواد آموزی، ارتقا سطح معلومات و جلوگیری از اتلاف وقت محکومان و همچنین تقویت اراده و پرورش فکر و استعدادهای نهفته آنان در کلیه مراکز حرفه آموزی و اشتغال و زندانها از رهگذر وزارتخانه های مربوط و موسسه های آموزشی، علمی و فنی، حرفه ای و دولتی یا وابسته به دولت و یا سازمان های خیریه و نهضت سوادآموزی و با همکاری آنان تحت نظر واحدهای مربوط در موسسه یا زندان، آموزش فنی، حرفه ای و مذهبی داده می شود.
محکومان در مدت اقامت خود در موسسه یا زندان با توجه به مدت محکومیتشان و کیفیت و نوع برنامه های آموزش علمی، دینی و فنی، حرفه ای پیش بینی شده در زندانها به فراگیری سواد و ادامه تحصیلات علمی، دینی و حرفه ای اشتغال خواهد داشت.
وظایف مسئول بهداری:
مراکز حرفه آموزی ئ اشتغال یا زندان موظف است با همکاری متخصصان مربوطه از قبیل روانپزشک، پزشک و یا روانشناس نسبت به بستری کردن بیماران روانی به منمنظور معالجه آنان اقدام نموده در صورتی که بیماری افراد یاد شده منجر به جنون یا اختلال مشاعر تشخیص داده شود مراتب را در اسرع وقت بوسیله رئیس موسسه یا زندان به پزشکی قانونی جهت اعلام نظر و اطلاع به مقام های قضایی گزارش نموده و در صورت نیاز برای انتقال و معالجه آنان در یک موسسه درمانی و تامینی تدابیر شایسته قانونی را اتخاذ نماید.
14