تحقیق در مورد تشریح کبوتر


موضوع آزمایش: تشریح کبوتر
هدف آزمایش: آشنایی با مشخصات ظاهری واندام های داخلی کبوتر
وسایل آزمایش:
1.سینی تشریح به همراه وسایل تشریح
2.ذره بین
3.سنجاق ته گرد
4.کبوتر
5.پنبه واتر
شرح آزمایش:
مرحله اول: بررسی مشخصات ظاهری
بدن از قسمت های سر، گردن، تنه (شامل بال ها و پاها) تشکیل شده است. پوست بدن غیر از منقار، بند پایینی و انگشتان پا از پر پوشیده شده است.

سرکبوتر:
سر کبوتر به شکل گرد بوده و در انتها به یک نوک کوتاه ختم می شود، نوک کبوتر، ساختمان شاخی داشته و در منتهی االیه خود کمی قوس دار است. کمی بالاتر از نوک فوقانی دو سوراخ بینی قرار گرفته اند.
در قاعده نوک، ساختمان محافظ نوک که از جنس فلس مانند است در عقب سوراخ های بینی قرار گرفته است. چشم های کبوتر در دو طرف سر قرار دارند، که بزرگ و گرد می باشند. چشم ها دارای دو پلک هستندو پلک سوم که روی چشم را می پوشاند و بنام پلک اشکی خوانده می شود، شفاف و بسیار نازک است. سوراخ گوش خارجی، مختصری پایین تر از لبه عقبی چشم ، در دو طرف سر در داخل پرهای ریزی که روی سر را پوشانده، قرارگرفته اند. (چنانچه پرهای این ناحیه کنار زده شود، به آسانی مشاهده می گردد.)سوراخ های مذکور کوچک بوده و در داخل آن ها پرده صماخ قرار دارد. کبوتر فاقد لاله گوش است.
گردن:
گردن نسبتا بلند و قابل انعطاف است و حرکات چرخشی سر را میسر می سازد.
تنه:
در مجموع دوکی شکل بوده و این یکی از سازگاری های پرنده برای پرواز در هواست. باله در حال پرواز گسترده و در حال عادی در طرفین بدن به شکل حرف Z جمع می شوند. هرگاه بال را بگسترانید خواهید دید که پوست شانه و بازو بر سطح آن می افزایند. پوست روی بال را لمس کنید تا در زیر آن بوجود استخوان های بازو، ساعد، کف دست و انگشتان پی ببرید. پاها کوتاه و تنومندند و بوسیله فلس های شاخی پوشیده شده اند.
پاهای جلویی= بال ها
پاهای جلویی پرندگان، تبدیل به بال ها شده و جهت پرواز سازش یافته است. ماهیچه های حرکت دهنده، بال ها، بویژه ماهیچه های سینه ای، رشد زیادی نموده است.
شاه پرهای عمده بال عبارتند از شاه پرهای بالی دسته اول، که روی قسمت هایی از بال، که شامل استخوان های انگشتان و metacarpalsمی باشد، قرار می گیرند. دسته دوم شاه پرهای بال روی استخوان های ساعد شامل Cubitus و Radius می چسبد.
در ضمن تعداد چند عدد از شاه پرها نیز در ابتدا استخوان کف پاmetacarpal می چسبد. معمولا بر روی قسمتی که استخوان بازو قرار دارد، شاه پرها، نچسبیده است. استخوان بازو با استخوان های scapulum(معادل با کتف)، تر قوه و غرابی مفصل ایجاد می کند.

پاهای عقبی
پاهای عقبی کبوتر، کاملا از پر پوشیده می شود، البته باید دقت نمود که قسمتی که انگشتان و پا قرار دارد، معمولا از پر پوشیده نشده ،بلکه از فلس هایی پوشیده شده است.
استخوان های پنجه پا و کف پا با یکدیگر جوش خورده و اصطلاح tarsometatarsus به آن اتلاق می شود. قسمت فوقانی پنجه پا در کبوتر از پر پوشیده می شود، لیکن قسمت زیرین پنجه پا از فلس هایی پوشیده شده است. در قسمت جلویی پنجه پا فلس های بزرگ Scutellum قرار دارند، در حالی که در قسمت عقب پنجه پا، فلس ها ریز تر می باشد، و اصطلاحا فلس های مشبک خوانده می شوند. کبوتر دارای چهار انگشت است، سه تا از انگشتان بطرف جلو، و یک انگشت بطرف عقب قرار می گیرد. کف پا بسیار کوچک است، که سه تا از انگشتان جلویی در قاعده خود، آنرا تشکیل می دهند. این کف پای کبوتر که خیلی کوچک می باشد، بیشتر جهت اولین انگشت (معادل انگشت شست) که در عقب قرار می گیرد، مورد استفاده واقع می شود. انتهای انگشتان دارای ناخن است. روی انگشتان پاهای مرغ از فلس های بزرگ اپیدرمی پوشیده شده است، که در واقع در دنباله Scutellum قرار می گیرند.

مطالعه انواع پر در کبوتر
پرها از لحاظ اندازه به سه گروه تقسیم می شوند.
پرهای بزرگ یا شاه پر، پوش پرها و کرک پر ها.
هر پر بزرگ (شاه پر بال و یا شاه پر دمی) شامل یک محور مرکزی (ساقه پر) و رشته هاست. محور پر محکم بوده و در آن دو بخش متمایز دیده می شود. قاعده محور، برهنه و توخالی است و در پوست وارد می شود. در نوکش سوراخی وجود دارد که از آن طریق تغذیه می شود بالای محور، تو پر است و به آن رشته های پر متصل می شوند. رشته های پر خود بوسیله الیاف ظریف تری به هم مربوطند.
پوش پرها کوتاه تر از شاه پرها و محور آنها ضعیف تر است. علاوه بر دو نوع پر یاد شده، نوع سوم از پرهای موجود بر بدن پرندگان که بسیار ریز تر بوده و فاقد محور Shaft می باشند به نام کرک پر نامیده می شوند. کرک ها، بعلت اینکه مستقیما با پوست در تماس هستند و سطح پوست بدن را می پوشانند وظیفه گرم کردن بدن را به عهده دارند. کرک پرها دارای ریشک های متعدد کوتاه مجعد می باشند.
پرریزی پدیده ای که در اغلب پرندگان ازجمله در کبوتر وجود دارد.
برای مطالعه پر، یک پربال پرنده را بیرون کشیده و بررسی نمایید. شکلی از این پر رسم کرده و قسمت های مختلف آن را روی شکل مشخص کنید. برای مشاهده و رسم اشکال مربوط به ریش پر و ریشک پرها می بایست یک شاه پر بال را در زیر استرتو میکروسکوپ قرار دهید.

مرحله دوم: مشاهده دستگاه ها و اندام های داخلی بدن.
برای این کار ابتدا می بایست کبوتر را بیهوش کنید، که در این صورت لازم است که مقداری پنبه آغشته به اتر یا کلروفرم را در جلوی دهان و بینی کبوتر قرار دهید، و بعد از بیهوش شدن عمل تشریح را شرو ع نمایید بمحض اینکه کبوتر حالت بیهوشی اش از بین رفت، مجددا پنبه آغشته به اتر را در جلوی دهان و بینی کبوتر قرار دهید. این کار که در آزمایشگاه هایی که دارای هواکش قوی برای خروج بوی اتر هستند مناسب تر است. در غیر این صورت می توانید کبوتر را سر بریده و سپس به تشریح اندام های داخلی آن بپردازید .
حفره دهانی:
برای مطالعه حفره دهانی شکافی برگوشه های فک ها بدهید و بدین طریق دهان را باز کنید در سقف دهان یک جفت تاخوردگی مشاهده می شود که در بالای آنها سوراخ های بینی داخلی بصورت دو شکاف طولی دیده می شوند. در دهان دندانی وجود ندارد و در کف دهان، زبان نوک داری که لبه عقب آن دو شاخه آزاد است ،قرار دارد. (مثلثی شکل و ساختمانی شاخی دارد) در عقب زبان، زبان کوچک در قاعده ما بین نای و مری قرار دارد. در نزدیک سوراخ حلق در دو طرف سوراخ شیپور استاش دیده می شود.
در سقف محوطه حلق، درسمت عقب انتهای تاخوردگی های سقفی، محل باز شدن یک جفت لوله شنوایی است. در پرندگان برعکس سایر مهره داران لوله های شنوایی در یک سوراخ باز می شوند. در کف دهان و در عقب زبان، شکاف تنفسی (گلوت) وجود دارد. دهانه مری نیز دیده می شود.
اینک برای مطالعه اندام های داخلی حفره بدن بصورت زیر عمل کنید:
1- حیوان را به پشت روی سینی تشریح بخوابانید بطوری که شکم حیوان بطرف بالا باشد. برای اینکه از پراکنده شدن پرها در آزمایشگاه جلوگیری شود ابتدا تمام پرهای سطح زیرین شکم حیوان از زیر گلو تا مخرج رامرطوب کنید و سپس با دقت بکنید و در سطل مخصوص آزمایشگاه بریزید.
2-پوست را در ناحیه شکم بوسیله پنس بالا گرفته و در امتداد خط میانی بدن از مخرج تا زیر منقار شکافی عمودی مطابق شکل (3) در امتداد AC ایجاد نمایید. به کمک چاقوی تشریح پوست را از عضلات زیرین جدا نموده و عقب بزنید. دقت کنید که در ناحیه گلو یعنی نقطه B ، چینه دان کاملا به پوست چسبیده است و با اندکی بی احتیاطی پاره می شود. در این قسمت باید پوست را به کمک انگشتان از چینه دان جدا نمایید. از آنجا که چینه دان قسمتی از دستگاه گوارش محسوب می شود باید دقت کنید که در مراحل بعدی تشریح نیز صدمه ای به آن نرسد.
3-عضلات بزرگ سینه ای روی قفسه سینه را می پوشاند بکمک چاقوی جراحی آنها را از استخوان جدا نموده و بردارید تا دنده ها نمایان شوند.
4-درنقطه A مانند پوست برشی در عضله شکمی ایجاد کنید و این برش را در امتداد خط میانی شکم تا زیر دنده ها ادامه دهید. سپس از نقطه A دو برش افقی در امتداد AEو AD ایجاد نمایید. از نقاطD وE دو برش DD` وEE`را در امتدادبرش اولیه AC بالا ببرید و دنده ها را از کنار قطع نمایید (شکل 3).
5-از نقطه D` وE`در سطح افقی استخوان غرابی و چنبری را نیز قطع کنید. قفسه سینه به طور کامل برداشته می شود و اندام های داخلی نمایان می گردند.
کبوتر دارای 9 کیسه هوایی است. برای مشاهده آنها بعد از برداشتن قفسه سینه، نای را قطع کنید و به داخل آن بدمید. سپس ابتدای نای را بوسیله یک تکه نخ مسدود کنید. کیسه های هوایی پر از هوا می شوند و بالا می آیند و شما می توانید محل آنها را ببینید.
در بدن کبوتر اندامهای زیر وجود ندارند:
1- کیسه صفرا 2- کیسه مثانه 3- روده بزرگ 4- اندام جفت گیری در حیوان نر
بنابراین جفت گیری بین جنس نر و ماده به وسیله تماس کلوآک دو حیوان انجام می گیرد.
در انتهای قدامی حفره بدن، قلب دیده می شود که در داخل پرده پریکارد نازکی قرار دارد. در سمت عقب قلب، کبد دیده می شود که از دو لب اصلی تشکیل شده است. لب راست بزرگتر می باشد.
دستگاه تنفس:
سوراخهای بینی راه ورود هوا هستند. گلوت در کف دهان و نای در جلو مری است. نای به دو نایژه تقسیم می شود و هر نایژه با یک شش ارتباط دارد. در محل انشعاب نایژه ها، یک برآمدگی مشاهده خواهید کرد. این برآمدگی اندام تولید صدا است و سیرنکس (جعبه صوتی) نام دارد. هرگاه سیرنکس را شکاف بدهید در داخل آن یک چین خوردگی مخاطی را مشاهده خواهید کرد که تحت اثر جریان هوا مرتعش شده و تولید صدا می کند. شش ها یک جفتند و در دو طرف حفره سینه ای در قسمت پشتی به صورت دو توده قرمز اسفنجی دیده می شوند. آنها با واسطه پرده پیوندی به دیواره قفسه سینه چسبیده اند و در پایین به پرده دیافراگم ناقصی (ابتدائی)منتهی می شوند.
کبوتر دارای کیسه های هوایی است که به شش ها متصل می باشند. وجود این کیسه ها سبب شده که همیشه در ریه هوای تازه وجود داشته و عمل تنفس تشدید گردد. در ضمن وزن مخصوص حیوان را نیز کم می کند. در عقب چینه دان بین استخوان های شانه یک کیسه هوایی دو قسمتی دیده می شود. چنانچه جدار این کیسه هوایی را پاره کنید در سطح پشتی آن یک جفت کیسه هوایی دیگر وجود دارد. برای دیدن سایر کیسه های هوایی باید بدقت دستگاههای داخل محوطه شکم را کنار بزنید. جلوترین کیسه هوایی در سطح شکمی ریه هاست و جفت می باشد. در پشت این کیسه کمی عقب تر کیسه هوایی دیگری بصورت جفت در طرفین قرار دارند. همچنین در عقب کیسه هوایی اخیر یک جفت کیسه دیگر در طرفین دیده می شوند. هر کدام از کیسه های هوایی بوسیله لوله هایی به ششها متصلند.
دستگاه گوارش:
دستگاه گوارش از دهان آغاز می گردد. در انتهای دهان مری قرار دارد. هرگاه پوست گردن را طولا بشکافید در زیر آن نای و مری را مشاهده خواهید کرد.
نای در جلو و مری در پشت قرار گرفته است. در قسمت پایینی مری، بخش برآمده ای با دیواره نازک که معمولا پر از دانه است نظر شما را جلب خواهد کرد که همان چینه دان است.
چینه دان از یک طرف به عنوان محل ذخیره مواد غذایی عمل می کند و از طرف دیگر قادر به ترشح ماده ایست که غذا را هضم نموده و بدین ترتیب کبوتر ماده با برگرداندن آن به دهان خود می تواند، غذای مذکور را در دهان جوجه های خود قرار داده و آنها را بدین ترتیب تغذیه نماید.
برای مشاهده معده و سنگدان باید جگر را کنار بزنید.
بعد از چینه دان، دنباله مری، به معده ختم می شود. معده شامل دو قسمت است:
الف: قسمت پرووانتریکول یا پیش معده که دارای ساختمان دیواره غده ای بوده و قادر به ترشح آنزیم هایی می باشد.
ب: قسمت معده اصلی که همان سنگدان است، سنگدان بعلت دارا بودن ماهیچه های قوی کار خورد کردن مکانیکی مواد غذایی را در پرندگان به عهده دارد. علت اینکه سنگدان محل خورد کردن مکانیکی غذا را در پرندگان بعهده دارد این است که در پرندگان دندان وجود ندارد. وجود سنگ ریزه های کوچک که پرندگان در موقع دانه خوردن همراه دانه ها می خورند، در داخل سنگدان به عمل خورد کردن مکانیکی غذا کمک می کند.
سنگدان دیواره عضلانی محکمی دارد. آن را برش دهید. در درون آن مقداری شن ریزه یا چیزهای سخت دیگر پیدا خواهید کرد.
در دنبال سنگدان روده قرار دارد، قطر روده تقریبا در تمام طول آن مساوی است، روده پیچ خورده است و بوسیله روده بند نگهداری می شود. ودر نزدیک راست روده به دو روده کور ختم می شود. سکوم های مذکور سفید رنگ و کوتاه هستند
چین های روده را باز کنیدو آن را تا انتها دنبال کنید. ابتدا راست روده و سپس کلوآک را پیدا خواهید
پرندگان فاقد روده بزرگ اند. قسمت ابتدای روده کوچک که زیر معده پیچ خورده است دوازدهه نام دارد.
جگردرپرندگان به رنگ قرمز شرابی درقسمت شکمی و عقبی قلب قرار گرفته است، و از دو لوب عمده که نامساوی هستند تشکیل شده است. لوب چپ به مراتب حجیم تر از لوب راست است. و دو مجرای صفراوی از دولوب آن خارج می شود و به دوازدهه می ریزند (در کبوتر صفرا وجود ندارد).
برای پیدا کردن مجرای صفرا، روده بند را در دوازدهه بگسترانید. پانکراس، بصورت یک اندام حجیم و طویل به رنگ زرد، مایل به صورتی در پیچ خوردگی بیرونی دوازدهه می چسبد شیره لوزالمعده بوسیله سه مجرا به دوازدهه ریخته می شود. دو مجرا از بخش میانی و مجرای سوم از پیشین غده سرچشمه می گیرند. سعی کنید این مجاری را بیابید. طحال یک گره لنفی بزرگ به حساب می آید. این عضو در سمت راست معده و در پشت سنگدان واقع شده است. رنگش قرمز و بیضی شکل است.
در کبوتر مثانه وجود ندارد.
دستگاه گردش خون:
قلب در درون آبشامه یا پریکارد قرار دارد. پریکارد را با نوک قیچی پاره کنید تا قلب نمایان شود. قسمت پایین قلب منطقه بطن ها و قسمت بالای آن منطقه دهلیزهاست. سرخرگ های آئورت و ششی را در بالای قلب مشاهده کنید. سرخرگ آئورت کمی بالاتر از قلب به سمت راست خم می شود سرخرگ ششی دو شعبه دارد و هر شعبه به یک شش می رود بزرگ سیاهرگ های زیرین و زبرین را پیدا کنید و ببینید به کدام بخش قلب منتهی می شوند. همین کار را در مورد سیاهرگ های ششی انجام دهید.
ارتباطات قلب را با رگ های خونی آن جدا ساخته و آنرا بیرون بیاورید. برش عرضی در محل بطن ها ایجاد کرده و بطن راست و چپ را تعیین کنید (بطنی که دیواره ضخیم دارد، بطن چپ است). در بطن راست و چپ مدخل سرخرگ های آئورت و ششی را مشخص کنید.
دستگاه گوارش را از قسمت مری تا انتهای روده کوچک ببرید تا قسمتهای زیرین آن مشخص گردد.
دستگاه ادراری:
دستگاه ادراری در دو جنس نر و ماده مشابه است. یک جفت کلیه در پایین ششها در یک فرو رفتگی در منطقه لگن قرار دارند. هر کلیه سه لب دارد. روی هر کلیه را پرده ای پیوندی پوشانده است. غده فوق کلیه در بالا و سطح شکمی هر کلیه قرار دارد. حالب و میزنای از بین لب بالایی و میانی خارج شده و تا کلوآک ادامه می یابد. میزنای چپ بوسیله اویدوکت (لوله تخم بر) مخفی شده است.
دستگاه تولید مثل:
دستگاه جنسی نر شامل یک جفت بیضه به رنگ شیری است. اندازه بیضه ها در فصل تولید مثل حدود 5/2-2 سانتیمتر است. هر بیضه به انتهای داخلی یک کلیه متصل است. از هر بیضه مجرای اسپرم بر خارج می شود. اگر یکی از این مجاری را دنبال کنید. خواهید دید که به سمت عقب و متورم شده و کیسه منی کوچکی را پدید می آورد.
دستگاه تناسلی ماده شامل تخمدان است که در سمت چپ قرار دارد و بوسیله دنباله ای از کلیه چپ آویزان می شود. تخمدان راست رشدی ندارد اما اگر تخمدان چپ برداشته شود، تخمدان راست رشد خواهد کرد. تخمدان خود شامل تخمکهای زرد رنگ ریز و درشتی است که به راحتی قابل تشخیص اند.
دستگاه عصبی:
دستگاه عصبی شامل مغز، نخاع و اعصاب است. پوست سر را برداریدو بعد به کمک قیچی، چاقوی تشریح و پنس استخوان های جمجمه را بدون آنکه به مغز آسیب برسد، قطعه قطعه جدا سازید. در سطح پشتی مغز، لبهای بویایی (در جلو)، نیمکره های مخ، اپی فیز (بین مخ و مخچه) مخچه، برجستگی های دوقلو (در طرفین مخچه) و بصل النخاع قابل تشخیص هستند. در سطح شکمی مغز (هرگاه آنرا بطور سالم جدا کنید) اعصاب مغزی را می توانید پیدا کنید.