اینترنت (The Internet) را باید بزرگ ترین سامانه ای دانست که تا کنون به دست انسان طرّاحی، مهندسی و اجرا گردیده است. این شبکهٔ عظیم جهانی، در ابتدا، با انگیزهٔ همکاری، دست رسی چند سویه به منابع و مهارت های محاسباتی، و امکان پذیری کار در زمینه های بین رشته ای (interdisciplinary) علوم و مهندسی شروع شد (در اواخر سال ۱۹۶۰ (میلادی)). تنها از اواسط دهه ۱۹۹۰ است که اینترنت به صورت یک شبکهٔ همگانی (public) و جهانی (world wide) درآمده است. وابسته شدن تمامی فعّالیّت های بشر به اینترنت در مقیاسی بسیار عظیم و در زمانی چنین کوتاه، حکایت از آغاز دوران تاریخی نوینی در عرصه های گوناگون علوم، فن آوری و به خصوص در نحوهٔ تفکّر انسان دارد.
شواهد زیادی در دست است که از آنچه اینترنت برای بشر خواهد ساخت و خواهد کرد، تنها مقدار بسیار اندکی به واقعیّت درآمده است.
تاریخ اینترنت
پیدایش اینترنت به دهه ۱۹۶۰ برمیگردد زمانی که دولت ایالات متحده براساس طرحی موسوم به "Arpa" مخفف " آژانس تحقیق پروژه های پیشرفته" که در آن زمان برای کارکردهای دفاعی بوجود آمده بود، این طرح را اجرا نمود. طرح این بود که کامپیوترهای موجود در شهر های مختلف ( در آن زمان چیزی بنام کامپیوتر شخصی وجود نداشت بلکه سازمانهای بزرگ و دانشگاهها و مراکز دولتی معمولا دارای سیستمهای کامپیوتر بزرگ "MainFrame" بودند) که هر کدام اطلاعات خاص خود را در آن ذخیره داشتند بتوانند در صورت نیاز با یکدیگر اتصال بر قرار نموده "Connect" و اطلاعات را به یکدیگر منتقل کرده "Communicate" و یا در صورت ایجاد بستر مناسب اطلاعات را در حالت اشتراک "Share" قرار دهند. در همان دوران سیستمهایی بوجود آمده بودند که امکان ارتباط بین کامپیوترهای یک سازمان را از طریق مختص همان سازمان فراهم می نمودند طوریکه کامپیوتر های موجود در بخشها یا طبقات مختلف با یکدیگر تبادل اطلاعات نموده و امکان ارسال نامه بین بخشهای مختلف سازمان را فراهم می کردند که اکنون به این سیستم ارسال نامه پست الکترونیک (Email) می گویند. اما برای اتصال و ارتباط دادن این شبکه های کوچک و پراکنده که هر کدام به روش و استاندارد های خودشان کار میکردند استانداردهای جدید و مشخصی که همان پروتکل ها "Protocol" هستند توسط کارشناسان وضع شد. سرانجام درسال ۱۹۶۱ تعداد ۴ کامپیوتر در ۲ ایالت مختلف باموفقیت ارتباط بر قرار کردند و با اضافه شدن واژه نت "Net" به طرح اولیه نام آرپانت "ArpaNet" برای آن منظور شد. در دهه ۱۹۷۰ با تعریف پروتکلهای جدیدتر از جمله "TCP" که تا به امروز رواج دارد و نیز مشارکت کامپیوترهای میزبان "Host" بیشتر به آرپانت وحتی گسترده شدن آن به برخی نواحی فراتر از مرزهای ایالات متحده، آرپانت شهرت بیشتری یافت وایده اینترنت همراه با جزییات بیشتر راجع به شبکه های کامپیوتری مطرح گشت تا اینکه طی سالهای پایانی دهه ۱۹۷۰ شبکه های مختلف تصمیم گرفتند به صورت شبکه ای با یکدیگر ارتباط بر قرار نمایند و آرپانت را بعنوان هسته اصلی انتخاب کردند. بعدها در سال ۱۹۹۳ نام اینترنت "Internet" روی این شبکه بزرگ گذاشته شد. وب یا همان "www"که مخفف "WorldWideWeb" " تار جهان گستر" می باشد توسط آزمایشگاه اروپایی فیزیک ذرات Cern بخاطر نیاز آنها به دسترسی مرتب تر و آسان تر به اطلاعات موجود روی اینترنت ابداع گشت. در این روش اطلاعات به صورت مستنداتی صفحه ای "Page" بر روی شبکه اینترنت قرار می گیرند و بوسیله یک مرورگر وب " WebBrowser " قابل مشاهده هستند و هم اکنون کارکردهای بسیاری دارند.
تاریخچه اینترنت در ایران
•• سال ۱۳۷۱: تعداد کمی از دانشگاه های ایران، از جمله دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه گیلان، توسط مرکز تحقیقات فیزیک نظری و از طریق پروتکل UUCP به اینترنت وصل می شوند تا با دنیای خارج ایمیل رد و بدل کنند.
•• سال ۱۳۷۲ : در سال 1372 هجری شمسی ایران نیز به شبکه اینترنت پیوست. نخستین رایانه ای که در ایران به اینترنت متصل شد مرکز تحقیقات فیزیک نظری در ایران بود. در حال حاضر نیز این مرکز یکی از مرکزهای خدمات اینترنت در ایران است .مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات، بعنوان تنها نهاد ثبت اسامی قلمرو [ir.] در ایران به رسمیت شناخته می شود. این قلمرو مشخّصه تعیین شده برای هویّت ایران در فضای اینترنت است.
•• سال ۱۳۷۳ : موسسه ندا رایانه تاسیس می شود. پس از راه اندازی اوّلین بولتن بورد (BBS)، در عرض یک سال نیز اوّلین وب سایت ایرانی داخل ایران را راه اندازی می کند. همچنین، این موسسه روزنامه "همشهری" را به زبان فارسی در اینترنت منتشر می کند، که این اوّلین روزنامه رسمی ایرانی در وب محسوب میشود. در همین سال بدنبال اتصال به اینترنت از طریق ماهواره کانادائی "کد ویژن" (Cadvision)، موسسه ندا رایانه فعالیت بازرگانی خود را بعنوان اوّلین شرکت خدمات سرویس اینترنتی (ISP) آغاز می کند.
•• سال ۱۳۷۴ : مجلس ایران تاسیس شرکت "امور ارتباطات دیتا" تحت نظر شرکت مخابرات ایران را تصویب می کند و مسولیت توسعه خدمات دیتا در سطح کشور را بطور انحصاری در اختیار آن شرکت قرار می دهد.
•• سال ۱۳۷۷ : پروژه یونیکد در ایران با قرارداد شورای عالی انفورماتیک و همکاری بنیاد دانش و هنر واقع در انگلستان و با نظارت و مدیریت فنّی دانشگاه صنعتی شریف تحت عنوان "فارسی وب" آغاز می شود. هدف پروژه اینست که با گنجاندن کامل و جامع الفبای فارسی در استاندارد یونیکد، نشر فارسی در کامپیوتر، مخصوصاً اینترنت و وب، استاندارد شود و اصولاً مشکل قلم (فونت) های غیر استاندارد موجود در نرم افزارهای ایرانی حل شود.
اینترنت آینده (New generation Internet)
بزرگ ترین دشواری های فنّی در اینترنت آینده را پیچیدگی (complexity)روزافزون سیستم و مسائل مربوط به مقیاس پذیری (scalability)آن تشکیل می دهد. به زبان علمی ساده، سامانه هایی را پیچیده می خوانیم که درآنها اجزاء متعدّدی درمقیاسها و اندازه های متفاوت به همکاری می پردازند، به گونه ای که هیچ یک ازآن ها کم اهمّیّت ترازدیگری نیست. فن آوری خدمات وب (web services)به منظور مدیریت موثّرتر پیچیدگی، و نیز بهبود مقیاس پذیری اضافه گردیده است. برای برخورد با مشکل مقیاس پذیری اینترنت، کنسرسیوم وب جهان شمول اقدام به ایجاد اکس ام ال کرد که یک محصول شرکت مایکروسافت است.
بزرگ ترین تحوّل لازم برای گذر از اینترنت کنونی به نوع آینده را می شود پدیده بسیار بااهمّیّت وب معانی گرا (semantic web) دانست. شاید بتوان این وب جدید را که بشر هنوز در نقطه آغازین برپایی آن است، فضایی جهانی از جنس محاسبات هوشمند ماشینی دانست که درآن تمامی دانش بشر ازآغاز تا هر نقطه زمانی دیگر به منظور همکاری،و رقابت در دسترس ماشین وانسان قرار خواهد داشت.
واژه"اینترنت" درمعنای عام برای اشاره به مفهوم "internetworking" و "internetwork" (و خلاصه تر "internet" با i کوچک) به کار می رود.
"
ساختار اینترنت Internet structure
اینترنت را می شود شبکه ای عظیم متشکّل از میلیون ها رایانه مختلف دانست که از شبکه های متفاوت، با کاربران گوناگون، و دارای علایق و اهداف محاسباتی متعدّد به وجود آمده باشد، ولی در نهایت به صورت یک شبکهٔ جهان شمول واحد و در مقیاس جهانی به هم متّصل شده است.
تا کنون، طرّاحی و ایجاد اینترنت بر اساس معماری های گوناگونی انجام گرفته است. از جمله مهم ترین آنها باید معماری دو ردیفه (two-tier architecture)، معماری سه ردیفه (three-tier architecture)، و نیز چند ردیفه (multi-tier architecture) را برشمرد.
در اینترنت به طور کلّی می توان همهٔ رایانه ها را به دو دسته تقسیم کرد. سرویس گیرنده / سرویس دهنده (Client / Server). سرویس دهندگان، خدماتی را (مانند وب و FTP) برای سایر سامانه ها فراهم می کنند و سرویس گیرندگان، سامانه هایی هستند که برای دست یابی به این خدمات، به سرویس دهندگان وصل می شوند. یک رایانهٔ سرویس دهنده می تواند چند سرویس را فراهم کند. برای مثال روی یک سرویس دهنده، یک نرم افزار وب سرور و میل سرور نصب کنیم.
یکی از استفاده های اینترنت شرکت در گروه های مختلف اینترنتی است مثل مجموعهٔ گروه های اینترنتی یاهو (Yahoo!). کسانی که می خواهند عضو این نوع گروه ها شوند باید یک ID در یاهو داشته باشند که این کار بسیار ساده ای است .گروه های یاهو به بخش های بسیار متنوّعی تقسیم می شود که در صفحهٔ اوّل یاهو گروپ (Yahoo! Group) دسته بندی های آن وجود دارد.
نشانی آی پی
اینترنت یک شبکهٔ رایانه ای بین المللی متشکل از شبکه های رایانه ای کوچک تر است که با روش سوییچینگ بسته ها و با رعایت پروتکل TCP/IP و پروتکل اینترنت و چند پروتکل ارتباطی دیگر، پیوند دارند و به مبادلهٔ داده می پردازند. به هر رایانه در اینترنت یک (و در مواقعی چند) نشانی منحصر به فرد به نام "نشانی پروتکل اینترنت" اختصاص داده می شود که به اختصار آن را آی پی می گوییم. آی پی از چهار بخش عددی تشکیل شده که با نقطه از هم جدا می شوند (مانند ۱۹۹٫۲۱۱٫۴۵٫۵). هر بخش می تواند از ۰ تا ۲۵۵ باشد (۸ بیت یا ۱ بایت). پس ۲ بتوان ۶۴ آدرس مختلف داریم. هر رایانه در اینترنت آی پی یگانه ای دارد (در این مورد استثناهایی وجود دارد). سرویس دهندگان اینترنت عموماً آی پی های ثابتی دارند که تغییر نمی کند. رایانه هایی که با خطّ تلفن به اینترنت وصل می شوند آی پی پویا دارند، یعنی در هر تماس، آی پی آن ها را ISP اختصاص می دهد و احتمالاً هر بار که به اینترنت وصل می شوند آی پی متفاوتی می گیرند. برای دیدن آی پی رایانه خود می توانید از برنامه winipcfg.exe (در ویندوز ۹۵ و ۹۸ و ME) یا ipconfig.exe (در ویندوز ۲۰۰۰ و XP) استفاده کنید. اگر از لینوکس یا یونیکس (یا سیستم های مبتنی بر آن ها) استفاده می کنید، از دستور ifconfig استفاده کنید.
آی پی ها دارای ۴ کلاس هستند:
کلاس A: عدد اوّل از ۰ تا ۱۲۶. مثال:۱۲۶٫۲.۳٫۱
کلاس B: عدد اوّل از ۱۲۷ تا۱۹۱. مثال: ۱۵۴٫۵.۱٫۵
کلاس C: عدد اوّل از ۱۹۱ تا ۲۲۳. مثال:۲۰۳٫۵۲٫۴۵٫۸۱۲
کلاس D: عدد اوّل از ۲۲۳ تا انتها. مثال:۲۵۴٫۲۳٫۵۴٫۹
.
اینترنت امروزی
اینترنت هم اکنون دارای قراردادهای گوناگونی در مورد پروتکل های ارتباطی و شامل اطلاعات فنی آنها است که به وسیله آنها نوع تبادل اطلاعات در سطح شبکه اینترنت توضیح داده می شود. این پروتکل ها توسط گروه های کاری مهندسی اینترنت که برای اعمال نظر توسط عموم مردم نیز گشوده بوده و هست، تهیه شده اند. این گروه ها مدارکی تهیه کردند که چون در حین تشکیل از همگان می خواست که نظرات خود را در مورد آنها بدهند، به مدارک درخواست برای اعلام نظر یا (RFCs) معروف شدند. بعضی از این مدارک تا جایی پیشرفت کردند که توسط گروه تخصصی معماری اینترنت به عنوان استاندارد اینترنت تعیین گردیدند.
فرهنگ اینترنت
اینترنت همچنین تاثیر بسیار عمیقی بر میزان دانایی و جهان بینی داشته است. به وسیله تحقیق در اینترنت می تواند به وسیله جستجو بر اساس کلمات باشد که توسط موتورهای جستجو مانند Google امکان پذیر است. میلیونها انسان در سراسر دنیا می توانند به راحتی به حجم زیادی از اطلاعات گوناگون به صورت آن لاین دسترسی داشته باشند. همانند دانش نامه ها و کتابخانه های ملی، اینترنت نیز می تواند اطلاعات فراوان و پراکنده ای را به سرعت ارایه دهد.
بیشترین زبانی که در اینترنت از آن استفاده می شود انگلیسی است. چون اصل اینترنت بر اساس این زبان تشکیل شده است و بیشتر نرم افزارهای رایانه ای نیز به این زبان تهیه می گردند. علت دیگر آن عدم توانایی رایانه های قدیمی برای پردازش حروفی غیر از الفبا ی غربی بود.
اما هم اکنون شبکه آنقدر گسترش پیدا کرده است که اطلاعات و تجربیات به اندازه کافی به زبان های محلی در کشورهای مربوط تهیه و قابل دسترس باشند.
نکات حقوقی و اخلاقی
هم اکنون نگرانی عمومی در مورد مطالب موجود در اینترنت وجود دارد. بعضی از جدال آمیزترین آنها تخلف در حق نشر، جعل هویت و مکالمه تنفر آمیز هستند که وجود دارند و قانونی کردن آنها مشکل است.
همچنین اینترنت یکی از علل مرگ و میر شناخته شده است .Brandon Vedas بعد از اینکه به توصیه ای که در IRC به او شده بود و در مصرف دارویی که از مخلوط کردن چندین داروی مجاز و غیر مجاز درست کرده بود، زیاده روی کرد، جان خود را از دست داد. shwan woolley بعد از اینکه همسرش به سرویس EverQuest معتاد شده بود و در حال نابودی خود و زندگی بود به خودش شلیک کرد و جان سپرد.
دسترسی به اینترنت
معمول ترین روش خانگی برای اتصال به اینترنت Dial-up و Broadbandو ADSL است. کامپیوترهای خانگی ممکن است از طریق خط تلفن با مودم، DSL یا مودم کابلی به فراهم کننده خدمات اینترنت (ISP) متصل شود. در یک شرکت یا دانشگاه کامپیوترها به یک شبکه محلی (LAN) در داخل سازمان وصل هستند. این شبکه را می توان از طریق یک خط تلفن سریع مثل T۱ یا E۱ به یک فراهم کننده خدمات اینترنت (ISP) وصل کرد. ISPها به ISPهای بزرگ تر وصل می شوند و ISPهای بزرگ تر یک ستون فقرات (Backbones) فیبر نوری را برای یک کشور یا ناحیه برقرار می کنند. ستون های فقرات در سراسر دنیا از طریق کابل نوری، کابل زیر دریا یا ماهواره به هم متصل هستند.
مکان های عمومی که از اینترنت در آنها استفاده می شود شامل کتابخانه ها و کافی نت ها هستند. جایی که کامپیوتر متصل به اینترنت قابل دسترس است. همچنین دسترسی به اینترنت از مکان هایی مثل سالن های فرودگاه ها امکان پذیر است. مکان هایی که باید ایستاده و سریع کار با اینترنت را انجام به نام های گوناگونی معروف هستند مثل کیوسک عمومی اینترنت، پایانه دسترسی عمومی یا تلفن پولی وب .
هم اکنون سامانه Wi-Fi می تواند امکان دسترسی به اینترنت را بصورت بی سیم فراهم کند. این سیستم یا Hotspot می تواند بصورت رایگان برای همه یا برای ثبت نام کنندگان و یا بصورت اشتراکی باشد. در این سیستم که در پی آن به عنوان مثال کافی نت Wi-Fi بوجود می آید افراد می بایست رایانه ای که قابلیت اتصال به شبکه بی سیم را دارد را با خود همراه داشته باشند. Hotspot به محدوده مکانی خاصی وابسته نیست و می تواند در یک فضای باز و در یک پارک یا منطقه مرکزی شهر قابل دسترس باشد.تلاش برای تشکیل این شبکه ها در نهایت به تشکیل مجمع شبکه های بی سیم منجر شده است.
استفاده از رایانه شخصی برتری های زیادی نسبت به استفاده از رایانه های عمومی دارد. به وسیله رایانه شخصی امکان دریافت و ارسال بیشتری فایل وجود دارد با استفاده از مرورگر شخصی و تنظیمات شخصی آن که این امکان در رایانه عمومی وجود ندارد. همچنین استفاده از نرم افزارهای خاص و فضای بیشتر جهت نگهداری اطلاعات و نامه های الکترونیک و فایلها. در رایانه های عمومی فضای صندوق پستی الکترونیک و امکان اجرای نرم افزارها بسیار محدود است. با توجه به این موارد می بینیم که اگر امکان استفاده از رایانه شخصی با سامانه بی سیم وجود داشته باشد برتری های زیادی به کاربران خواهد داد.
کشورهایی که دسترسی به اینترنت را بصورت مطلوب و با سرعت مناسب در اختیار قرار می دهند از این قرارند: کره جنوبی که ۵۰٪ جمعیت آن از اینترنت به روش باند پهن (Broadband) استفاده می کنند. همچنین سوئد و ایالات متحده .
9