تحقیق در مورد برنامه های کامپیوتری

 مقدمه
جهانی سازی و تغییرات فناوری، فرایندهایی که در پانزده سال اخیر سرعت یافته اند، باعث ایجاد یک اقتصاد جدید جهانی شده اند که با فناوری تقویت شده و سوخت (انرژی) آن بوسیله اطلاعات تامین و با دانش رانده می شود. ضرورت این اقتصاد جهانی مستلزم نوع و هدف موسسات آموزشی است. از آنجاییکه روند کنونی به سوی کاهش اطلاعات ناقص و دسترسی به اطلاعات صحیح رو به رشد است، مدارس دیگر نمی توانند شاهد صرف زمان برای انتقال یک مجموعه اطلاعات تجویز شده از معلم به دانش آموز در طی یک مقطع ثابت زمانی باشند، بلکه مدارس باید فرهنگ "آموزش برای یادگیری" را ترویج دهند. بعنوان مثال فراگیری دانش و مهارتهایی که آموزش مستمر را درطول حیات فرد ممکن می سازند.طبق گفته آلوین تافلر بی سواد قرن 21،کسانی نخواهند بود که خواندن ونوشتن نمی دانند بلکه کسانی هستند
که نتوانند یادبگیرند یا یاد دهند.
نگرانی در مورد کیفیت و روش آموزشی با ضرورت توسعه فرصتهای آموزشی آنهایی که بیشترین آسیب پذیری را براثر جهانی سازی دارند همزیستی دارد. عموما" تغییرات جهانی سازی درکشورهای درحال توسعه،برروی گروههای کم درآمد، دختران و زنان و خصوصا" کارگران کم مهارت، همچنین همه گروهها برای کسب و بکارگیری مهارتهای جدید فشار می آورد. سازمان جهانی کار نیازهای آموزشی وپرورشی در اقتصاد جدید جهانی را بعنوان "آموزش پایه برای همه "، "مهارتهای کاری برای همه" و "آموزش مادام العمر برای همه " تعریف می کند.
فناوری های اطلاعات و ارتباطات (ICT) شامل، رادیو وتلویزیون و همچنین فناوری های دیجیتال جدیدتر مانند کامپیوتر واینترنت، بعنوان ابزارهای بالقوه نیرومند و فعال کننده اصلاح و تغییرات آموزشی معرفی می شوند.
ICT های مختلف وقتی بطور مناسب بکار برده می شوند می توانند به توسعه دسترسی به آموزش کمک کرده و رابطه بین آموزش و کارگاههای روزافزون دیجیتالی را تحکیم کنند، همچنین کیفیت آموزش را با کمک ایجاد آموزش و یادگیری در یک پروسه فعال متصل به زندگی حقیقی بالا ببرند. بهرحال تجربه مطرح شدن ICT های مختلف در کلاس درس و دیگر مکانهای آموزشی درسراسر جهان در طی چند دهه گذشته بیانگر اینست که تحقق کامل منافع بالقوه آموزشی ICT ها خودکار نیست. یکپارچه سازی موثر ICT ها در سیستم آموزشی یک فرایند پیچیده است که نه تنها فناوری را درگیر می کند بلکه برنامه آموزشی و فن آموزش، آمادگی نهادی، شایستگی های معلم و سرمایه گذاری دراز مدت را هم درگیر می کند. درحقیقت چنان اهمیت حیاتی به موضوع می دهد که بدست آوردن فناوری آسانترین قسمت آن است.

1-تشریح واژه ها
1-1 ICT ها و کاربرد انواع رایج آنها درتحصیلات و آموزش
ICT ها معرف فناوری های اطلاعات وارتباطات هستند و برای این منظور، بعنوان یک مجموعه متفاوت از ابزارها و منابع فناوری، بکاررفته برای برقراری ارتباط , ایجاد،انتشار، ذخیره کردن و مدیریت اطلاعات تعریف شده اند. این فناوری ها شامل , کامپیوتر، اینترت، فناوری های پخش برنامه ( رادیو وتلویزیون) وتلفن است.
درسالهای اخیر موج شدیدی ازعلاقه عمومی درمورد اینکه چگونه کامپیوترها و اینترنت می توانند بهتر تحت کنترل درآیند تا کارایی و تاثیر آموزش را درهمه سطوح ودرهردو زمینه رسمی و غیررسمی پیشرفت دهند، آغاز شده است. اما ICT ها بیشتر از فقط یک فناوری هستند, هرچند امروزه به فناوری های قدیمی مانند تلفن، رادیووتلویزیون، توجه کمتری می شود ولی درگذشته بعنوان ابزارهای آموزشی استفاده می شدند . مثلا" رادیو و تلویزیون برای بیش از چهل سال برای آموزش باز و از راه دور بکاررفته اند. دراین راستا هرچند چاپ گرانترین روش باقی مانده است ولی دردسترس ترین بوده و لذا درکشورهای توسعه یافته ودرحال توسعه برجسته ترین مکانیسم ارایه است.
کاربرد کامپیوتر و اینترنت هنوز در کشورهای درحال توسعه مراحل اولیه را می گذراند و اگر بخواهند بکارگرفته شوند بعلت زیرساخت محدود، دسترسی به آنها گران تمام می شود. بعلاوه فناوری های مختلف برای اینکه بعنوان یک مکانیسم منحصربفرد ارایه شوند، نوعا" بصورت ترکیبی استفاده شده اند. بعنوان مثال انجمن رادیو اینترنتی Kothmale، پخش اخبار رادیویی و فناوری اینترنت و کامپیوتر را با هم بکارمی برد تا مردم به آسانی بتوانند در اطلاعات و ایجاد فرصتهای آموزشی در یک جامعه روستایی (سری لانکا) سهیم شوند.
دانشگاه غیرحضوری انگلستان (UKOU) در سال 1969 بعنوان اولین موسسه آموزشی در سراسر جهان به آموزش از راه دور اختصاص یافت و بندرت برموضوعات چاپی تکیه دارد. همچنین دانشگاه غیر حضوری ایندراگاندی در هند کاربرد چاپ، نوارهای صمعی وبصری، پخش رادیویی و تلویزیونی و فناوری های کنفرانسی را با هم آمیخته کرده است.

1-2 آموزش از راه دور
هرچند عرفا" با تحصیلات بالاتر و آموزش واحدی آمیخته شده، اما آموزش از راه دور شامل یادگیری در همه سطوح، چه رسمی و چه غیررسمی می شود. آموزش از راه دور یک شبکه اطلاعاتی شامل، اینترنت، یک اینترانت (LAN) یا (WAN)، را بطور کلی یا جزیی برای برقراری دوره ها، اثرات متقابل و یا تسهیل امور بکار می برد. برخی آموزش ONLINE ی را ترجیح می دهند که درآن، یادگیری برپایه وب بعنوان زیرمجموعه ای از آموزش از راه دور است که به کاربرد یک جستجوگر اینترنتی ( مانند Internet explorer یا Netscape ) برای این منظور اشاره دارد.
1-3 یادگیری مختلط
یک واژه دیگر که امروزه درحال رواج یافتن است یادگیری مختلط است. و آن دربرگیرنده مدلهای یادگیری است که سیستم سنتی کلاس درس با شیوه های یادگیری از راه دور آمیخته می شود. مثلا" دانش آموزان در یک کلاس سنتی می توانند به هردو روش یعنی استفاده از موضوعات چاپی یا موضوعات online رجوع کنند وبا معلم خود از طریق chat (گفتگو همزمان) ارتباط داشته باشند ویا از پست الکترونیکی استفاده کنند و یک دوره آموزشی برپایه وب هم می تواند به دوره اضافه شود. یادگیری مختلط بدینوسیله رواج یافت که دریافت، آموزش کامل صرفا" در یک محیط الکترونیکی حاصل نمی شود، بخصوص اینکه نقش معلم بکلی نادیده گرفته شود. درعوض باید موضوعات آموزشی ونتایج آنها و اهمیت فرد، ویژگیهای دانش آموزان و زمینه آموزشی بمنظور رسیدن به یک ترکیب مطلوب روشهای آموزشی درنظر گرفته شود.

1-4 آموزش غیر حضوری وباز
آموزش باز و از راه دور بوسیله جوامع مشترک المنافع آموزشی بعنوان " یک راه ایجاد فرصتهای آموزشی که با جداسازی معلم و دانش آموز از نظر زمانی و مکانی یا هردو " مطرح شد، آموزشی که از بعضی جهات بوسیله یک نهاد یا موسسه تصدیق شده است. کاربرد یک دسته مختلف از وسایل ارتباطی مانند چاپ، الکترونیک، ارتباطات دوطرفه، که به دانش آموزان و معلمان اجازه برقراری ارتباط متقابل را می دهد و همچنین امکان ملاقاتهای حضوری و یک تقسیم کار درتولید وبرقراری دوره های آموزشی.
1-5 مفهوم محیط دانش آموز محور
شورای ملی پژوهش ایالات متحده، محیطهای دانش آموز محور را بعنوان "محیطهایی که توجه خاص به دانشه، مهارتها , رفتارها و باورهای دانش آموزان درکلاس دارند" تعریف کرده است. مفهوم دانش آموز محوری از یک تئوری آموزشی بنام ساختارگرایی ناشی می شود، که آموزش را بعنوان یک پروسه که درآن افراد "ساختن وایجاد کردن" را براساس دانش وتجربه قبلی خود معنی می کنند، نشان می دهد. این محیط، تجربه افراد را قادر می سازد که مدلها یا الگوهای فکری را بنا کنند تا براثر آن معنی وسازمانی برای تجربیات متعاقب ایجاد شود، لذا دانش "خارج ازآنج"، مستقل از دانش آموز و آنچه که او بطور منفعل دریافت می کند، نیست. بلکه دانش از طریق یک پروسه فعال که درآن دانش آموز اطلاعات را انتقال می دهد، فرضیه می سازد ودرباره کاربرد مدلهای ذهنی خودش تصمیم می گیرد. یک شکل دیگر از ساختارگرایی بنام ساختارگرایی اجتماعی هم، بر نقش معلم، والدین، همسالان و دیگر اعضای جامعه درکمک به دانش آموزان برای مفاهیم اصلی که آنها با فکر خود بتنهایی قادر به درک آن نیستند تاکید می کند. برای ساختارگرایان اجتماعی، آموزش باید فعال، دارای مفهوم واجتماعی باشد. اینکار در یک گروه که یک معلم بعنوان تسهیل کننده یا راهنما دارد به بهترین وجه اجرا می شود.
2 – وعده های ICT درآموزش
برای کشورهای درحال توسعه ICT یک امکان بالقوه، برای افزایش دسترسی و پیشرفت ارتباط و کیفیت آموزش دارد. ICT بطور زیادی کسب دانش و جذب وفراگیری آنر، با ارایه بی سابقه فرصت به کشورهای درحال توسعه برای افزودن و گسترش سیستمهای آموزشی , ارتقا فرمول بندی و اجرای سیاستها وگسترش دامنه فرصتها برای کار و فقرا تسهیل می بخشد. یکی از بزرگترین سختیها که فقرا تحمل می کنند همچنین افراد دیگری که در فقیرترین کشورها زندگی می کنند، حس انزوایی است. فناوری های ارتباطی تضمین کاهش چنین حسی هستند وهمچنین تسهیل دردسترسی به دانش از طریق راههایی که قبلا" غیرقابل تصور بوده است. هرچند، واقعیت تقسیم دیجیتال (شکاف بین آنهایی که به کنترل فناوری دسترسی داشته و کسانی که دسترسی ندارند) به این معنی است که معرفی و یکپارچه سازی ICT در سطوح مختلف و درانواع متنوع آموزش، پرچالش ترین تعهدات است. شکست در این مبارزه به معنی بیشتر شدن شکاف دانش و عمیق شدن نابرابریهای موجود اقتصادی و اجتماعی است.
2-1 چگونهICT می تواند به توسعه دسترسی به آموزش کمک کنند؟
ICT یک ابزار بالقوه نیرومند برای توسعه فرصتهای آموزشی، چه رسمی و چه غیررسمی است برای حوزه های قبلا" ذکرشده (جمعیتهای متفرق و روستایی) اقلیتهای قومی، زنان، دختران ، افراد ناتوان و پیران گروههای بطور سنتی محروم از آموزش بعلت دلایل فرهنگی یا اجتماعی هستند، همچنین همه افرادی که بدلایل مالی یا محدودیت زمانی قادر به ثبت نام در مراکز آموزشی نیستند.
هر زمان، هرجا (خصیصه تعریف کننده ICT ) توانایی ICT در سبقت از زمان و مکان است. ICT، آموزش غیر همزمان یا آموزش با مشخصه یک تاخیر زمانی بین ارایه آموزش و پذیرش آن توسط فراگیران را ممکن می سازد.
برای مثال، مواد درسی دوره ای online ممکن است در سراسر روز یا هفته در دسترس باشند.
ICT الزام همه فراگیرن ومربیان نسبت به بودن در یک مکان فیزیکی را رفع می کند. بعلاوه انواع معینی از ICT مانند تکنولوژی کنفرانس از راه دور این امکان را می دهد که آموزش در یک زمان، بوسیله فراگیران متعدد و از نظر مکانی پراکنده، مورد استفاده قرار گیرد.
دسترسی به منابع آموزش از راه دور . معلمان و شاگردان دیگر مجبور نیستند فقط به کتابهای چاپ شده و دیگر وسایل رسانه ای فیزیکی موجود درکتابخانه ها (که به مقدار محدود دردسترس هستند) برای نیازهای آموزشی خود متکی باشند. با اینترنت و شبکه جهانی وب، وسایل آموزشی زیادی تقریبا" در همه موضوعات و با تنوع رسانه ها می تواند از هرجا و درهرمدت از روز و توسط تعداد نا محدودی از مردم قابل دسترس باشد.
این موضوع خصوصا" در خیلی از مدارس کشورهای درحال توسعه چشمگیر است، همچنین حتی در بعضی از مدارس کشورهای توسعه یافته که منابع کتابخانه ای آنها محدود و منسوخ شده اند، اهمیت دارد.

ICT همچنین دسترسی به افراد و مراجع (مربیان، خبرگان، پژوهشگران، متخصصان، رهبران و اشراف) را درهمه جهان تسهیل می بخشد.
2-2 کاربرد ICT در آماده کردن افراد برای محیط های کاری
یکی از شایعترین دلایل ذکر شده برای بکارگیری ICT درکلاس، بهتر آماده کردن نسل فعلی دانش آموزان برای یک محیط کاری است،که درآن ICT خصوصا"، کامپیوتره، اینترنت و فناوری های مرتبط، روز به روز بیشتر رواج می یابند. لذا سواد تکنولوژیک یا توان بکارگیری موثر و بهینه ICT، بعنوان یک لبه رقابتی در یک بازار کار درحال جهانی شدن، بنظر می آید. التبه سواد تکنولوژیک فقط مهارت ارایه خوب کارها طبق خواست اقتصاد جدید جهانی نیست . آزمایشگاه آموزشی منطقه شمالی ایالات متحده آمریکا، آن چیزی که مهارتهای قرن 21 نامیده می شود را چنین شناسایی کرده است: سواد قرن دیجیتال ( خود شامل سواد عملکردی، سواد بصری، سواد علمی، سواد تکنولوژیک، سواد اطلاعاتی، سواد فرهنگی و هشیاری و آگاهی جهانی) تفکر اختراعی، تفکر در رسیدن به رتبه بالاتر، استدلال کامل، ارتباط موثر و بهره وری بالا . ( به جدول 1 برای توضیح بیشتر نگاه کنید)

جدول 1 – مهارتهای لازم در محیط کار آینده
سواد قرن دیجیتال
سواد عملکردی
توان رمزگشایی معنی و شرح عقاید دریک سلسله از وسایل ارتباطی(رسانه): که شامل بکارگیری تصاویر، گرافیکه، ویدئو، نمودارها و نقشه ها یا سواد بصری
سواد علمی
درک جنبه های تئوریک و عملی علم و ریاضیات
سواد تکنولوژیک
صلاحیت و رقابت در کاربرد فناوریهای ارتباطات و اطلاعات
سواد اطلاعاتی
توان یافتن , ارزیابی و بکاربردن اطلاعات از طریق ICT
سواد فرهنگی
فهم ارزش گوناگونی فرهنگها
آگاهی جهانی
فهم اینکه چگونه ملتها، بنگاهها و جوامع در سرتاسر جهان با هم در ارتباطند
تفکر اختراعی
قابلیت اقتباس
توان اقتباس و مدیریت دریک جهان پیچیده و وابسته بهم
فراست
میل به دانستن
خلاقیت
توان بکارگیری تصورات برای خلق اشیا
ریسک پذیری
توان ریسک کردن و درنظر گرفتن احتمالات
تفکر درجه بالاتر (حل خلاقانه مسایل و تفکر منطقی که براثر قضاوت صحیح حاصل می شود)
ارتباط موثر
تیم بندی
توان کار در یک تیم
تشریک مساعی و ارتباط فردی واجتماعی با تاثیر متقابل
توان تاثیر متقابل و کار موثر با دیگران
مسئولیت پذیر بودن
جوابگو بودن در مقابل روشی که در کاربرد و فراگیری کاربرد ICT برای مصلحت عام بکار می برند
ارتباط متقابل
رقابت و صلاحیت در انتقال، بیان، دستیابی و فهم اطلاعات
بهره وری بالا
توان اولویت بندی
برنامه ریزی و مدیریت برنامه ها و پروژه ها برای کسب نتایج دلخواه جهت کاربرد آنچه درکلاسهای درس یاد میگیرند تا بتوانند در جهان واقعی، برای خلق و ایجاد فراورده ها ی مرتبط و با کیفیت، به اجرا درآورند .

پتانسیل ICT برای ترفیع در کسب این مهارتها وابسته به کاربرد آن بعنوان یک ابزار برای بالابردن کیفیت آموزشی (شامل، ارتقا استعداد ها به یک محیط دانش آموز محور) است.

2-3 کاربرد ICT در پیشرفت کیفیت آموزشی
پیشبرد کیفیت آموزش و پرورش یک نکته حساس است. ICT می تواند کیفیت آموزش را از چندین راه تقویت کند: بوسیله افزایش انگیزه و ورود فراگیران به صحنه اشتغال، بوسیله تسهیل در کسب مهارتهای پایه ای و ارتقا تربیت مربی. ICT همچنین ابزاری انتقال دهنده است که وقتی بطور صحیح بکار برود، می تواند ابتکار را در یک محیط دانش آموز محور ارتقا دهد.
انگیزه برای فراگیری – ICT هایی از قبیل ویدئو، تلویزیون و نرم افزارهای چند رسانه ای که متن، صدا و تصاویر متحرک را ادغام کرده اند، می توانند برای ایجاد مضمونی معتبر و مبارزه جو که دانش آموز را در فرایند آموزش دخالت می دهد، بکار بروند. همچنین امواج متقابل و ارتباطی رادیویی، افکت های صوتی، ترانه ها، نمایشنامه ه، نمایش های کمدی و دیگر رسوم و سنتهای اجرا، برای وادار کردن دانش آموزان به گوش دادن و درگیر شدن آنها در ارایه دروس بکار می روند.
همینطور بهتر از هرنوع ICT , کامپیوترهای شبکه ای با اتصال به اینترنت می توانند انگیزه فراگیران را با ادغام توانگری رسانه ها و تعامل دیگر ICTها با ایجاد فرصت اتصال به جهان واقعی و مشارکت در وقایع جهان، افزایش دهند.
تسهیل فراگیری مهارتهای پایه ای – انتقال مهارتهای پایه ای و مفاهیمی که زیر بنای مهارتهای فکری درجه بالاتر و خلاقیت هستند می توانند بوسیله ICT بصورت شفاهی و عملی تسهیل شود . برنامه های آموزشی تلویزیون، ابزار تکرار و تقویت را برای تعلیم الفبا، اعداد، رنگه، اشکال و دیگر مفاهیم پایه ای بکار می برند. بیشتر کاربردهای اولیه رایانه، برای تعلیم آموزش، مبتنی بر تسلط مهارتها، تقویت و تکرار محتوی درسی بود.
ارتقا تربیت معلمان – ICT همچنین برای پیشبرد دسترسی به تربیت معلمان و کیفیت آن بکار رفته است. مثلا" موسساتی مانند مرکز تربیت معلم شبکه ای (CTTC) در کره جنوبی در حال بهره برداری از اینترنت برای ارایه فرصتهای بهتر توسعه و پیشرفت تخصصی معلمان، به صورت ضمن خدمت است. این مرکز که از طرف دولت تامین هزینه شده، درسال 1997 تاسیس شد. و دوره های آموزشی مبتنی بر شبکه جهانی وب را برای معلمان مقاطع ابتدایی و راهنمایی ارایه می کند. این دوره ها شامل "کامپیوترها درجامع اطلاعاتی"، "اصلاح آموزشی" و "جامعه آینده و آموزش" هستند. دوره های اختصاصی online نیز همراه با بعضی از دوره های کنفرانسی رودرو برگزار می کردد. در چین، آموزشهای فراگیر مبتنی بر رادیو وتلویزیون معلمان برای چندین سال است که توسط دانشگاه مرکزی رادیو وتلویزیون هدایت می شود. دانشگاه رادیو وتلویزیون شانگهای و خیلی دانشکده های رادیو وتلویزیون دیگر این کشور هم در این کار سهیم هستند. در دانشگاه آزاد ملی ایندرا گاندی هند سیستم کنفرانس یکطرفه دیداری و دوطرفه شنیداری مبتنی بر ماهواره در سال 1996 بوجود آمد که بوسیله مطالب چاپی و ویدیوئی ضبط شده ارایه می گردد و910 معلم مقطع ابتدایی و کمک مربی از 200 موسسه محلی تربیت معلم را در ایالت کارناتاکا تعلیم می دهد. معلمان توسط گفتگوهای متقابل توسط تلفن و فاکس با هم در تعامل هستند.
دروس خصوصی الکترونیک برای ترفیع پایه فراگیران در Universitas Terbuka اندونزی – از زمان تاسیس در سال 1984 بعنوان اولین موسسه آموزشی آزاد از راه دور در اندونزی، دانشگاه Universitas Terbuka قدمهای بزرگی در راه ایجاد آموزش های رده بالا برای اندونزیها برداشته و بیشتر از چهارصد هزار دانش آموز چهارده ساله را در سطح ملی پوشش داده است. رسالت این دانشگاه نه تنها توسعه فرصتهای آموزشی بلکه پیشبرد کیفیت آموزش و مرتبط کردن آن با نیازهای توسعه ملی هم هست. در تلاش این موسسه برای ایجاد پی آمدهای کیفیت درآموزش، اخیرا" کاربرد اینترنت و آمیخته ای از فاکس و فناوری اینترنتی را برای دروس اختصاصی دانش آموزان در چهل دوره از بیش از 700 دوره ارایه شده، مرسوم کرده است. این دروس الکترونیک به مدلهای سنتی تر دروس دانشگاه شامل مدلهای حضوری، میل و رادیو وتلویزیون ضمیمه شده که هنوز هم بوسیله دانشگاه بکاربرده می شوند.
دو مدل دروس الکترونیک بکار رفته شده درآن عبارتند: دروس از طریق لیستهای پست الکترونیکی و دروس از طریق ادغام پیامهای ایمیل و فاکس. درمورد دوم، مربیان پیامهای پست الکترونیکی را به یک ورودی فاکس ارسال می کنند که توسط دانش آموزان بعنوان پیامهای فاکس دریافت می شود و سپس دانش آموزان با پیامهای پست الکترونیکی به مربیان پاسخ می دهند. مدلهای فاکس بیشتر از مدل پست الکترونیکی قابل دستیابی است چون خدمات فاکس در اندونزی ارزانتر از اینترنت است و استفاده از آن مستلزم مهارت در کامپیوتر و پست الکترونیک نیست.
این دو مدل ابتدا" بصورت یک مقطع دو ترمی آزمایش شد، و نتایج آن بیانگر, سطح مشارکت پایین درمیان دانش آموز ومربی بود. یکی از دلایل آن عدم آشنایی و راحتی کاربرد فناوری و دلیل دیگرآن سردرگمی اساسی بیشتر در مورد هدف مربیان بوده است. همچنن مربیان ادعا کردند که دسترسی محدود به کامپیوتر، فقدان وقت و کمی مشارکت دانش آموزان، علاقه اولیه آنها را درمورد دروس الترونیکی بشدت کم کرده است . لذا با اینکه اینترنت و فاکس یک پتانسیل و نیروی بالقوه برای ارتقا پایه آموزش در دانشگاه توربوکا محسوب می شود، ولی باید مراحل عملی برای پیشبرد نسبت مربی به کامپیوتر، بالا بردن مهارتهای کامپیوتری و پست الکترونیکی در میان اعضای هیئت علمی و دانش آموزان، ارتقا تلاشگرانه تر مدل دروس الکترونیکی، یا حداقل تشریک مساعی با موسسات خارجی برای ایجاد نقاط دستیابی بیشتر اینترنتی در سراسر اندونزی، انحام شود.
2-4 نقش ICT در انتقال محیط آموزشی به یک محیط دانش آموز محور
تحقیق نشان داده که کاربرد مناسب ICT می تواند تغییر مکان را در مضمون و در فن آموزشی (پداگوژی) که در قرن 21 در قلب اصلاحات آموزشی جای دارند , تسریع کند. آموزش پشتیبانی شده ICT اگر بخوبی طراحی و اجرا شود می تواند کسب دانش و مهارتهایی مورد نیاز یادگیری مادام العمر دانش آموزان را، ارتقا دهد. ICT (خصوصا" کامپیوتر و فناوری اینترنت) اگر بطور مناسب بکاربروند، بجای اینکه فقط به معلمان و دانش آموزان اجازه دهند که آنچه قبلا" انجام می دادند را بطور بهتری اجرا کنند، راههای جدید تعلیم وتربیت را فراهم می کنند. این راههای جدید تعلیم و تعلم بوسیله تئوری های آموزش تعلیم گرایان و ایجاد یک انتقال از علم تربیت معلم محور به فن تربیت دانش آموز محور ایجاد شده است. (به جدول 2، برای تطبیق یک روش تربیتی سنتی و روش تربیتی درحال ظهور توسط ICT )
جدول 2 – بررسی روش تربیتی جامعه صنعتی در برابر جامعه اطلاعاتی
نمود
روش تربیتی سنتی برای جامعه اطلاعاتی (کمتر)
روش تربیتی درحال ظهور (بیشتر)
فعال
فعالیتها توسط معلم تجویز و تعیین می شود
آموزش کلیه کلاس
تنوع کم در فعالیتها
خط مشی با برنامه تعیین می شود
فعالیتها توسط فراگیران تعیین می شود
دسته بندی گروههای کوچک
فعالیتهای متنوع و خیلی متفاوت
خط مشی توسط فراگیران تعیین می شود
مشارکت
فردی
گروههای هم سنخ و هم جنس
هرکس برای خودش کار می کند
تیمی
گروههای غیر متجانس
افراد همدیگر را پشتیبانی می کنند
خلاقیت
آموزش مولد
ارایه راه حلهای شناخته شده برای حل مسایل
آموزش پربار
یافتن راه حلهای جدید برای مسایل
ائتلاف
هیچ پیوندی بین تئوری و عملی نیست
موضوعات جدای از همند
براساس نظم و انضباط است
تک تک معلمان
تئوری و عمل یکپارچه شده اند
بین موضوعات ارتباط هست
موضوعی است
تیمهای معلمان
ارزشیابی
با راهبرد معلم
بصورت مجموعی
با راهبرد دانش آموز
تشخیصی

یادگیری فعال – آموزش ارتقا یافته ICT ابزارها را برای آزمون, محاسبه و تحلیل اطلاعات بسیج می کند، لذا یک برنامه کاری برای رسیدگی، تحلیل و آموزش اطلاعات جدید ارایه می دهد، از اینرو فراگیران همانطور که کارمی کنند یاد میگیرند وهروقت که مناسب باشد روی مسایل دنیای واقعی در عمق کار می کنند، و آموزش را کمتر خلاصه کرده وبیشتر به وضع زندگی فراگیران مرتبط می سازند. در این روش برخلاف آموزش حفظی یا تکراری، آموزش ارتقا یافته ICT، درگیری روز افزون فراگیران را در مسایل روز، ترفیع می دهد. همچنین آموزشی "درست سروقت)) است که درآن فراگیران می توانند انتخاب کنند که چه چیزی را یاد بگیرند.
یادگیری مشارکتی – آموزش مبتنی بر ICT روابط متقابل و همکاری درمیان دانش آموزان، معلمان و متخصصان را بدون توجه به مکان آنها تقویت می کند. جدای از روابط متقابل , آموزش مبتنی بر ICT به فراگیران فرصتهایی برای کار با مردم از فرهنگهای مختلف، ارایه می کند و بدین وسیله به ارتقا تیم بندی فراگیران همچنین مهارتهای ارتباطی آنها (مانند آگاهی جهانی) کمک می کند. آموزش برپایه ICT , آموزش انجام شده در سراسر زندگی فراگیران را باتوسعه فضای آموزشی شکل می دهد تانه تنها برای اشراف بلکه برای مربیان و متخصصان در زمینه های مختلف قابل استفاده باشد.
یادگیری خلاق – آموزش برپایه ICT بکاربردن اطلاعات موجود و ایجاد فرآورده های جهان واقعی را بیشتر از برگشت اطلاعات دریافتی ترویج می دهد.
یادگیری ادغام کننده – یادگیری بوسیله ICT رویکرد تعلیم وتعلم موضوعی و ادغام کننده را ترویج می کند. این رویکرد جدایی بین نظم و ترتیبهای مختلف و بین تئوری و عملی را که درکلاسهای سنتی رواج داشت , از بین می برد.
یادگیری ارزشیابی کننده – این یادگیری برخلاف تکنولوژی های آموزشی ایستا و مبتنی بر چاپ یا متن، توسط دانش آموز جهت داده شده و تشخیصی است. آموزش آمیخته با ICT وجود گذرگاههای مختلف فراگیری و گونه های مختلف دانش را تصدیق می کند. ICT به فراگیرنده خیلی بیشتر از آنکه براستماع و یادگیری تکیه کند، اجازه می دهد که بگردد و پیدا کند.

3- کاربردهای ICT در آموزش
خط مشی سازمان های آموزشی و برنامه ریزان باید اول از همه درباره پیامدهای آموزشی مورد نظر (ذکرشده دربالا) صریح باشد. این اهداف گسترده باید انتخاب فناوری های مختلف را به سوی بکار رفتن و چگونه بکاررفتن هدایت کند. پتانسیل هر فناوری مطابق چگونگی استفاده فرق می کند. Haddad و Draxler حداقل 5 سطح کاربرد فناوری درآموزش را شناسایی کرده اند : ارایه، اثبات تجربی , تمرین و عمل، تعامل و همکاری
هر کدام از ICT های مختلف (چاپ، کاستهای صوتی و تصویری، پخش رادیو و تلویزیون، کامپیوتر یا اینترنت) ممکن است در پایه ای ترین سطحها یعنی ارایه و اثبات بکار بروند. به جز فناوری های بصری، تمرین و عمل هم ممکن است با بکاربردن حداکثر فناوریها ارایه شوند. از طرف دیگر کامپیوترهای شبکه ای و اینترنت، ICT هایی هستند که فراگیری تعاملی و همدستانه را می توانند بهتر فراهم کنند و پتانسیل کامل آنها اگر فقط برای ارایه یا اثبات بکار برود، تحقق نخواهد یافت
3-1 کاربرد پخش برنامه رادیو وتلویزیون در امر آموزش
رادیو و تلویزیون بطور گسترده ای بترتیب از سالهای 1920 و 1950 بعنوان ابزارهای آموزشی بکاررفته اند . سه رویکرد کلی درکاربرد رادیو و تلویزیون در آموزش وجود دارد :
1- تدریس کلاسی مستقیم، که درآن برنامه ریزی پخش جانشین معلمان در یک پایه موقتی می شود
2- پخش برنامه مدرسه ای , که درآن برنامه ریزی پخش، منابع تکمیلی تعلیم و تعلم را درصورت موجود نبودن، فراهم و ارایه می کند.
3- برنامه ریزی کلی آموزشی، در سطح اجتماع و مقامات ملی و بین المللی که فرصتهای آموزشی عمومی و غیررسمی را ارایه می کند
قابل ذکرترین و بهترین مثال مستند رویکرد تدریس کلاسی مستقیم، آموزش تعاملی رادیو است (IRI). این آموزش شامل تمرینات مستقیم تعلیم و تعلم، 20-30 دقیقه ای آماده شده،بطور روزانه است. دروس رادیویی درباره موضوعات خاصی در سطوح ریاضیات , علوم، بهداشت و زبان است که قصد دارند کیفیت تعلیم را پیشرفت داده و بعنوان یک یاری دهنده ساختاری به معلمان، که سطح آموزشی آنها در مدارس ضعیف و بدون منابع آموزشی است،ارایه می گردد. پروژه های آموزش تعاملی رادیویی در آمریکای لاتین و افریقا اجرا شده اند، درآسیا، این پروژه ها اولین بار در تایلند، سال 1980 اجرا شد، و اندونزی، پاکستان، بنگلادش و نپال هم پروژه های خود را در سال 1990 به اجرا رساندند. آنچه که پروژه آموزش تعاملی رادیویی را از دیگر برنامه های آموزش غیر حضوری متمایز می کند اینست که هدف اولیه آن بالا بردن کیفیت یادگیری است ( ونه صرفا" توسعه دادن دسترسی آموزشی) و در هر دو شکل رسمی و غیر رسمی موفقیتهای زیادی داشته است. پژوهشهای گسترده در سطح جهان نشان داده که خیلی از پروژه های آموزش تعاملی رادیویی یک اثر مثبت روی پیامدهای یادگیری و برابری آموزشی داشته اند. و با صرفه جویی های آن در مقیاس، ثابت شده که یک استراتژی موثر برروی هزینه های مرتبط است.
برنامه Telesecundaria مکزیک یک مثال دیگر از تدریس مستقیم کلاسی است که پخش تلویزیونی را بکار می برد. این برنامه در مکزیک درسال 1968 بعنوان یک استراتژی موثر بر هزینه ها برای توسعه مدارس سطح پایین درجوامع کوچک و دوردست بکارگرفته شد. Perraton این برنامه را چنین توصیف می کند
برنامه های تولید شده تلویزیونی از طریق ماهواره در سراسر کشور مطابق جدول زمانبندی (8 صبح تا 2 بعد ازظهر و 2 بعد ازظهر تا 8 شب) برای مدارس آموزش از راه دور پخش می شوند و دوره های متوسطه را هم مانند دوره های ابتدایی تحت پوشش قرار می دهند. هر ساعت برای یک منطقه تنظیم شده و نوعا" از روال ثابتی پیروی می کند، 15 دقیقه برنامه تلویزیونی و سپس فعالیتهای هدایت شده بوسیله کتاب و معلم. بدین طریق دانش آموزان با تنوع معلمان در تلویزیون روبرو هستند اما یک معلم اصلی در مدرسه برای تعلیم همه موارد انضباطی در هرپایه ای در نظر گرفته شده است . طرح ریزی این برنامه با تغییرات زیادی در طول سال مواجه بوده . معنی این استراتژی این است که ادغام موضوعات اجتماع در برنامه ها، به کودکان یک آموزش یکپارچه عرضه کرده و جامعه را بطور وسیعی در سازماندهی و مدیریت مدرسه و تهییج دانش آموزان به انجام فعالیتهای اجتماع، دخیل خواهد کرد.
در آسیا، 44 دانشگاه رادیو وتلویزیون در چین، دانشگاه Universitas Terbuka در اندونزی و دانشگاه آزاد ملی ایندرا گاندی د رهند، بطو رگسترده ای رادیو وتلویزیون را برای آموزش مستقیم و هم برای پخش برنامه مدرسه ای بکار گرفته اند تا نسبت بیشتری از جمعیت بهره مند شوند. برای این موسسات پخش برنامه ها اغلب همراه با موضوعات چاپی و کاستهای صوتی است.
دانشگاه هوای ژاپن در سال 2000، 16 دوره رادیویی و 160 دوره تلویزیونی پخش می کرد. هردوره شامل 15 تا 45 دقیقه پخش سخنرانی در سطح کشور بصورت هفته ای یکبار برای 15 هفته است. دوره ها از طریق ایستگاههای متعلق به دانشگاه از ساعت 6 صبح تا 12 بعد ازظهر پخش می شوند. همچنین به دانش آموزان جزوات چاپی، آموزشهای حضوری و آنلاین هم داده می شود. اما برخلاف آموزش مستقیم، پخش برنامه مدرسه ای به معنای جانشین برای معلم نیست , بلکه صرفا" بعنوان یک غنی سازی آموزش سنتی است. پخش برنامه مدرسه ای انعطاف پذیرتر از آموزش تعاملی رادیویی است زیرا معلمان خود تصمیم می گیرند که چگونه پخش برنامه ها را درکلاس یکپارچه کنند. شرکتهای بزرگی که پخش برنامه های رادیو تلویزیونی مدرسه ای را ارایه می کنند , موسسه پخش برنامه های آموزشی بریتانیا و ایستگاه پخش برنامه NHK ژاپن هستند. در کشورهای درحال توسعه پخش برنامه های مدرسه ای اغلب نتیجه مشارکت بین وزارت آموزش و وزارت اطلاعات هستند.
برنامه ریزی کلی آموزشی شامل یک محدوده وسیع از انواع برنامه ها ( برنامه های خبری، مستند، شوهای پرسش و آزمون، کارتونهای آموزشی و …) هستند که حاصل آنها فرصتهای آموزشی رسمی وغیررسمی برای همه فراگیران است. در یک معنی هربرنامه ریزی رادیو وتلویزیونی با محتوای اطلاع رسانی یا آموزش، می تواند در زمره این برنامه ها قرار گیرد. بعضی نمونه های قابل ذکر عبارتند از شوی تلویزیونی امریکایی خیابان Sesame، کانالهای اطلاع رسانی جغرافیا و اکتشافات ملی و برنامه رادیویی صدای آمریکا. رادیو بازار دهکده که درسال 1940 در کانادا راه اندازی شد و تاکنون بعنوان یک مدل برنامه های مباحثه ای در سطح جهان عمل کرده است، هم یک نمونه دیگر از برنامه ریزی آموزشی غیر رسمی است.
تله کنفرانس و کاربردهای آن درآموزش
تله کنفرانس ( همایش از راه دور) دلالت بر "ارتباط الکترونیک تعاملی بین مردم مستقر در دو یا چند جای مختلف" دارد. چهار نوع تله کنفرانس براساس طبیعت و وسعت تعاملی آن و میزان توان تکنولوژی آنها وجود دارد
1 – کنفرانس شنیداری 2 – کنفرانس ترسیمی – شنیداری
کنفرانس تصویری 4 – کنفرانس
کنفرانس شنیداری مبادله زنده پیامهای صوتی در یک شبکه تلفنی است. و هنکامی که متنها و تصاویر ساکن مانند طرحهای خطی با پهنای باند کم , نمودارها و عکسها هم بتوانند در طول پیام صوتی مبادله شوند، کنفرانس شنیداری – ترسیمی خواهد بود.
کنفرانس تصویری اجازه می دهد که نه تنها صدا و گرافیک بلکه تصاویر متحرک هم مبادله شوند. این فناوری از شبکه ماهواره ای یا تلویزیونی (پخش برنامه کابلی )بجای خط تلفن استفاده می کند. کنفرانس وبی، همانطور که از نامش پیداست، انتقال متن , گرافیک و رسانه های سمعی و بصری را از طریق اینترنت انجام می دهد. که شامل کاربرد یک کامپیوتر همراه با یک مرور گر و ارتباطی که می تواند همزمان یا غیر همزمان باشد.
تله کنفرانس در هردو آموزش رسمی و غیر رسمی بکار می رود تا هم مباحثات بین معلم و دانش آموز و هم دسترسی به کارشناسان و دیگر افراد مرجع را از طریق راه دور تسهیل کند. در آموزش آزاد و از راه دور، تله کنفرانس یک ابزار مفید برای ارایه آموزش مستقیم وپیوسته فراگیرنده و به حداقل رساندن انزوای اوست. بعنوان مثال در سال 1999 یک تله کنفرانس شنیداری – ترسیمی بین دانشگاه پزشکی تیان جین در چین و چهار شعبه تابعه آن، بعنوان قسمتی از همکاری چند ساله دانشگاه تیان جین و دانشکده پرستاری دانشگاه اتاوا، تحت پوشش آژانس توسعه بین المللی کانادا، با هدف ارایه آموزش پایدار و بهبود امکانات آکادمیک برای پرستاران در بخشهای تابعه تیان جین که درآنها آموزش پرستاران بطور فوق العاده ای محدود است، آغاز شد.
دیگر موسسات بزرگتر آموزشی نیز مانند دانشگاه آزاد انگلستان، دانشگاه Tun Abdul Ruzak مالزی، دانشگاه آزاد هنگ کنگ و دانشگاه آزاد ملی ایندرا گاندی هند، تله کنفرانس را در برنامه های آموزشی online خود بکار می برند.
3-3 کاربرد کامپیوتر و اینترنت برای تعلیم و تعلم
سه رویکرد کلی در رابطه با کاربرد آموزشی اینترنت و کامپیوتر وجود دارد
1 – یادگیری کامپیوتر و اینترنت، که درآن سواد فناوری هدف نهایی است.
2 – یادگیری با کامپیوتر و اینترنت که در آن، فناوری، فرایند یادگیری را در طی دوره ها تسهیل می بخشد
3 – یاد گیری از طریق کامپیوتر و اینترنت و ادغام توسعه مهارتهای فناوری با کاربرد های دوره های آموزشی.
3-3-1 یادگیری کامپیوتر و اینترنت
یادگیری کامپیوتر و اینترنت برروی توسعه سواد فناوری تمرکز دارد و شامل
1 – مفاهیم ومهارتهای اصولی : واژه ها، مفاهیم و عملیات پایه ای
2 – بکارگیری صفحه کلید و ماوس
3 – کاربرد ابزارهای سودمند از قبیل پردازش کلمه (word)، صفحه گسترده (برنامه های محاسباتی مالی)، پایگاه داده ها و برنامه های گرافیکی
4 – بکارگیری ابزارهای پژوهشی از قبیل موتور جستجو گر و پست الکترنیکی
5 – مهارتهای پایه ای در کاربرد برنامه نویسی و برنامه های چند منظوره مانند Logo یا HyperStudio
6 – آگاهی درباره تاثیر تغییرات فناوری
3-3-2یادگیری با کامپیوتر و اینترنت
یاد گیری با فناوری تمرکز برروی این نکته است که چگونه فناوری می تواند وسیله ای برای یادگیری در همه دوره های آموزشی باشد و آن شامل:
1 – ارایه، اثبات و نمایش و تغییر و تحول در داده ها با بکارگیری ابزارهای بهره وری.
2 – استفاده از نوعهای خاص برنامه های آموزشی از قبیل بازیهای آموزشی، تمرین و تکرار، شبیه سازی، دروس خصوصی , آزمایشگاههای مجازی، تجسمات فکری و ارایه گرافیکی مفاهیم انتزاعی، آهنگ سازی و سیستمهای هوشمند.
3 – استفاده از منابع و اطلاعات برروی CD یا بصورت online مانند دایره المعارف، نقشه های تعاملی و اطلسها، نشریات الکترونیکی و دیگر مراجع
داشتن سواد فناوری، بصورت مناسب مورد نیاز است، این مطلب به فرایند دومرحله ای اشاره دارد که درآن قبل از اینکه بتوان فناوریها را برای یادگیری بکار برد درباره این فناوریها آموزش داده شود، هرچند در این زمینه اقداماتی برای ادغام دو ریکرد انجام شده است. 3-3-3 یادگیری از طریق کامپیوتر و اینترنت
یادگیری از طریق کامپیوتر و اینترنت، یادگیری کاربرد فناوری ها را با یادگیری توسط آنها ترکیب می کند. بدین صورت که یادگیری مهارتهای فناوری را بلافاصله یا وقتی که فراگیرنده نیاز به یادگیری آنها دارد( درزمان درگیر شدنش درفعالیت مربوط به دوره ها) دخیل می کند. مثلا" دانش آموزان مقطع متوسطه که باید یک گزارش درباره تاثیر افزایش قیمت نفت روی جامعه، برای کلاس اقتصاد ارایه کنند، ممکن است تحقیق خود را بصورت online شروع کرده، برنامه های صفحه گسترده و پایگاه داده ها را برای کمک به ساماندهی داده های جمع آوری شده بکار ببرند و از برنامه پردازش کلمات برای آماده کردن گزارش مکتوب خودشان استفاده کنند.
مثال پروژه CHILD – فن آموزشی دانش آموز محور، ارتقا یافته از طریق کامپیوترپروژه CHILD ) توسعه کامپیوترهای کمک کننده به تعلم و تعلم( یک برنامه آموزشی ادغام شده کامپیوتری است که درسال 1988 بوسیله دانشگاه فلوریدا برای مقاطع K5 ) پیش دبستانی و دستانی) تهیه شده است. برنامه روی سه قسمت خواندن،نوشتن و ریاضیات،متمرکز است. هرپروژه کلاسی CHILD یک جایگاه کامپیوتری بین 3 تا 6 کامپیوتر دارد. بعضی قسمتها برروی تمرین مهارتها متمرکزند، درحالیکه بعضی دیگر برروی توسعه مفاهیم تمرکز دارند. معلم نرم افزارهای آموزشی مورد نیاز هرجایگاه را مطابقت اهداف درسی تعیین می کند . گروههای دانش آموزی در جایگاههای خودشان کار می کنند و معلم بین قسمتها برای کمک، برآورد و تشویق دانش آموزان گردش می کند. وقتی دانش آموز یک فعالیت را تمام می کند، بسمت جایگاه بعدی حرکت می کند و درپایان وقت، معلم همه افراد کلاسی را برای بحث و انعکاس فعالیتهای آنروز گرد هم می آورد. معلمان گروهایی با پایه های متفاوت و موضوعات مشخص را شکل می دهند (5 یا 3 یا 2K) و با کودکان طی سه سال کار می کنند، تا بدین طریق مشخص شود که چه نرم افزاری برای موضوع مناسبتر است و به دانش آموزان اجلزه داده شود که با شیوه خودشان یاد بگیرند . در این راستا آموزشهایی در طول یکسال به معلمان درزمینه یکپارچه سازی و تلفیق داده می شود همچنین جزوات پژوهشی برای برنامه ریزی درسی و تلفیق تکنولوژی ارایه می شود.
تجربه بیش از یک دهه پروژه CHILD نشان می دهد که دانش آموزان این پروژه امتیاز بیشتری نسبت به همنوعایشان در آزمونهای استاندارد کسب کردند و تاثیرات مثبت برنامه درطول زمان افزایش یافته است، همچنین این دانش آموزان رفتار بهتری نسبت به مدرسه و یادگیری نشان داده اند و انضباط بیشتری داشته اند. پروژه CHILD از طرف دپارتمان شبکه پراکندگی ملی آموزش ایالات متحده بعنوان یک برنامه موثر معرفی شده و برای توسعه و بسط درسراسر جهان کمک مالی شده است.
3-4 کاربرد کامپیوتر و اینترنت در آموزش از راه دور
بسیاری از موسسات آموزشی سطح بالا ی عرضه کننده دوره های آموزش از راه دور، برای پیشبرد کیفیت برنامه هایشان از اینترنت استاده می کنند. دانشگاه مجازی موسسه تکنولوژی Monterrey مکزیک ترکیبی از کتپ چاپی، پخش برنامه های زنده واینترنت را برای ارایه دوره های درسی به دانش آموزان مکزیک و تعدادی از کشورهای آمریکای لاتین بکار می برد. همینطور دانشگاه مجازی افریقا که درسال 1997 با حمایت مالی بانک جهانی تاسیس شد، ماهواره و فناوری اینترنت را برای ارایه فرصتهای آموزش از راه دور جهت افراد درخیلی از کشورهای انگلیسی و فرانسوی زبان در سراسر افریقا بکار گرفته است.
ابتکارات مبتنی بر اینترنت و وب درسطح آموزش متوسطه هم توسعه یافته است، دبیرستان مجازی , نتیجه ای از اقدامات یک ائتلاف ملی مناطق آموزشی در ایالات متحده، برای ارتقا، ایجاد و سهیم شدن در دوره های مبتنی بر وب است. به هرحال بزرگترین حرکات در یادگیری از راه دور توسط بخش خصوصی صورت گرفته نه درآکادمی ها. Merrill Lynch برآورد می کند که درآمد بازارهای بزرگ آموزش در آمریکا از 3/2 بیلیون دلار در سال 2000 به 18 بیلیون دلار در سال 2003 برسد. تعداد دانشگاههای حقوقی در طی 13 سال گذشته از 400 به 1800 رسیده است. این دانشگاهها در سازمانهای داخلی و شرکتهای چند ملیتی هستند که ویدئو کنفرانس و اینترنت را برای آموزش کارکنان بکار می برند. اگر این نسبت رشد کند، تعداد دانشگاههای حقوقی از تعداد دانشگاههای سنتی در سال 2010 فراتر خواهد رفت. در این راستا دانشگاههای کره جنوبی مجازی می شوند، کره جنوبی یکی از پیشرفته ترین زیرساختهای ICT در جهان را داراست. نفوذ کامپیوتر بسیار گسترده بوده و دسترسی به اینترنت باند پهن به بهترین وجه امکان پذیر است . کره جنوبی اخیرا" 15 دانشگاه مجازی یک شکل دارد که فقط دوره های مبتی بر ICT برگزار می کند. از میان آنها می توان دانشگاه سایبر، دیجیتال کره و آزاد سایبر را نام برد. این دانشگاهها مخصوص فراگیری مادام العمر و آموزش حرفه ای هستند . و یک برنامه ترکیبی ثبت نام 17200 نفره در سال 2002 دارند. این دوره ها، زمینه های وسیعی شامل تکنولوژی، مدیریت، حقوق، زبان، علوم اجتماعی، آموزش و پرورش و الهیات را دربر می گیرد. همچنین دوره های آن لاین توسط بیش از 100 دانشگاه دومنظوره ارایه می شود , بعنوان مثال دانشگاه زنان اوها (Ewha Woman's University ) دوره های مبتنی بر اینترنت در زمینه های زبان، آموزش از راه دور، مبارزه با مواد مخدر , آموزش ضمن خدمت معلمان و مطالعات زنان کره ای در مورد دانش آموزان بومی و خارجی را ارایه می کند.
این حرکت نوین در کره جنوبی در سال 1998 با اجرای پروژه آزمایشی دانشگاه مجازی شروع شد که مشارکت 65 دانشگاه و پنج شرکت را بدنبال داشت. اهداف این پروژه عبارت بودند از:
1 – ایجاد یک سیستم آموزش مجازی کم هزینه و بدون نقصان
2 – ایجاد و اجرای دوره های مبتنی بر وب یا دیگر انواع آموزش از راه دور
3 – شناسایی خط مشی ها و استانداردهای مناسب برای راه اندازی یک دانشگاه مجازی
4 – تقسیم کردن تجربیات در طی مقطع آزمایشی
موسسات شرکت کننده، این پروژه را با چندین تکنولوژی مختلف از جمله، پخش ماهواره ای، کنفرانس دیداری، اینترانتها و اینترنت آزمایش کردند. دو سال بعد از این پروژه، راهبران و مربیان در کره جنوبی کار خود را با درگیری در مفاهیم مدیریت کنترل , ایجاد ظرفیت، صرفه جویی درهزینه ها , دسترسی آزاد و مناسب, ادامه دادند.
3-5 همکاری از راه دور
یادگیری online که درآن دانش آموزان در دوره های رسمی online دخیل می شوند , شاید رایجترین اندیشه استفاده از اینترنت درآموزش باشد. هرچند که آن تنها کاربرد نیست. ابزارهای همکاری برپایه وب مانند ایمیل، بردهای پیام , گفتگوی اینترنتی همزمان (chat) و کنفرانسهای مبتی بر وب، فراگیران را به دیگر فراگیران همچنین معلمان، مربیان، محققین و پژوهشگران , دانشمندان و هنرمندان , رهبران صنایع و سیاستمداران و خلاصه به هرفردی که بتواند فرایند یادگیری را پربارتر کند و به اینترنت هم دسترسی داشته باشد، وصل می کند.
کاربرد سازماندهی شده، منابع وب و ابزارهای همکاری برای اهداف مناسب و مقتضی برنامه های آموزشی، همکاری از راه دور نامیده می شود. Judi Harris همکاری از راه دور را بعنوان یک مجاهده آموزشی می نامد که مردم را با کاربرد اینترنت و منابع آن درمکانهای مختلف به کار با یکدیگر تشویق می کند. همکاری از راه دور برپایه برنامه های آموزشی، بوسیله معلم تنظیم و طرح ریزی می شود. بیشترین کاربر آن ایمیل درارتباط با یکدیگر است. خیلی از فعالیتهای همکاری از راه دور و پروژه های آن وب سایتهایی برای پشتیبانی دارند. پروژه هایی که کاربرد تکنولوژی درآن فعالیتهایی را بوجود آورده که بدون فناوری امکان پذیر نبود و همچنین دانش آموزان را قادر می سازد که فعال، همکاری کننده، خلاق، متحدو ارزشیابی کننده باشند. (به جدول 1 نگاه کنید)
اخیرا" صدها پروژه همکاری از راه دور در سطح جهان انجام شده که خیلی ازآنها تکمیل شده یادر حال انجام است. یک مثال از آنها پروژه صدای جوان (Voices of Youth42) است که بوسیله UNICEF ایجاد شده , ودرآن دانش آموزان تشویق می شوند، نظرات خود را درباره موضوعات عام وکلی مانند، ایدز و کارکودکان، با دیگر جوانان و بزرکسالان در تمام دنیا از طریق یک میدان مباحثه الکترونیکی، درمیان بگذارند. وب سایت صدای جوانان همچنین اطلاعات پس زمینه درباره موضوعات مختلف بحث از جمله مواد درسی منبع، برای کمک به معلمان در فعالیتهای کلاسی خودشان، ارایه می کند.
برنامه بین المللی مربی از راه دور (ITP) که درسال 1995 توسط شرکت HP تامین مالی شد، دانش آموزان را از طریق ایمیل و میدانهای بحث الکترونیکی به کارشناسان و مربیان متصل می کند. ITP جلسات مبتنی بر پروژه را برای گروهای 5 تا 12 و دانشجویان دانشگاه، خصوصا" درجوامع آسیب پذیر ارایه می کند. ITP حداقل هردوهفته یکبار بصورت online با دانش آموز ارتباط برقرار می کند وسوالات را پاسخ می دهد، موضوعات کلیدی مطرح می کند، منابع مفید معرفی می کند و درمورد بازده دانش آموز توضیح می دهد.
3-6 نکاتی درباره کاربرد ICT درآموزش
تاثیرات , هزینه، تساوی و قابلیت تحمل پذیری، چهارنکته وسیع درهم پیچیده هستند که باید درزمان درنظرگرفتن تاثیر کاربرد ICT درآموزش، عنوان شوند.
3-6-1 اثربخشی ICT
تاثیر آموزشی ICT بستگی به این دارد که چگونه و برای چه منظور بکار برود. ICT ها مانند هرابزار آموزشی یا روش ارایه آموزشی دیگر، برای همه و همه جا به یک صورت کار نمی کنند.
ارتقا دسترسی – تعیین مقدار و درجه ای که ICT ها به توسعه دسترسی به آموزش پایه ای کمک کرده اند مشکل است. چرا که بیشتر فعالیتها برای این هدف درمقیاس کوچک و گذارش نشده بوده اند.

ولی استثناهایی هم وجود دارد بطوریکه هرکدام از این 11 دانشگاه، که از بزرگترین و شناخته شده ترین موسسات آموزشی آزاد درسرتاسر جهان هستند ( یعنی داشنگاه آزاد انگلستان، دانشگاه آزاد ملی ایندراگاندی هند، سیستم دانشگاه تلویزیونی چین، Universitas Terbuka اندونزی و دانشگاه افریقای جنوبی ) سالانه بیش از 100000 نفر ثبت نام می کنند، و به حدود 2.8 میلیون نفر نیز خدمات رسانی می کنند. این را با 14 میلیون ثبت نام ادغام شده 3500 دانشگاه و دانشکده ایالات متحده مقایسه کنید.
کیفیت بالا رونده – تحقیقات درمورد اثر پخش برنامه های آموزشی رادیوتلویزیونی برکیفیت آموزش پایه ای کم است. اما همان بررسی جزیی نشان می دهد که اثربخشی آموزشی آن از کلاسهای سنتی بیشتر است
پروژه آموزش رادیویی تعاملی خیلی بیشتر از پروژه های پخش برنامه آموزشی به صورت جامع تحلیل شده اند و یافته ها دلالت بر تاثیر پروژه دربالارفتن کیفیت آموزشی دارد، همانطور که بوسیله نمرات افزوده در تستهای استاندارد نشان داده شد. در عوض برآورد تاثیرات کامپیوتر، اینترنت و فناوری های مرتبط دارای ابهام است. Russell در پژوهش جامع خود، ادعا می کند هیچ فرق چشمگیری بین نمرات تستی دانش آموزانی که از دوره های درسی مبتنی برICT استفاده می کنند و آنهایی که آموزش حضوری می بینند، وجود ندارد. هرچند بیشتر افراد ادعا می کنند که چنین تعمیم هایی قطعیت ندارد، همچنین معتقدند تعداد زیادی موارد آموزش از راه دور مبتنی بر ICT وجود دارد که هنوز آزمایش و مطالعه نشده اند
تحقیقات نشان می دهد که کاربرد کامپیوتر بعنوان مربی درترکیب با آموزش سنتی برای تعلیم و تمرین و ارایه آموزش , باعث افزایش یادگیری در دوره ها ی سنتی و مهارتهای پایه ای می شود. دانش آموزان همچنین سریعتر یاد می گیرند، حافظه بیشتری نشان داده و اگر با کامپیوتر کارکنند به بهتر آموختن تشویق می شوند. هنوز مدرک مهمی درباره اینکه محیط جدید تعلیم , بازده یادگیری را افزایش می دهد وجود ندارد.
3-6-2 هزینه
کمابیش می گویند، پخش برنامه های آموزشی تلویزیون و تعلیمات براساس کامپیوتر و خطوط online خیلی گرانتر از پخش برنامه های رادیویی هستند. بعبارتی برآورد هزینه بعلت فقدان داده ها , گوناگونی برنامه ها، مشکلات عمومی سازی و مشکل تعیین مقدار بازده آموزشی مشکل است. یک اشتباه رایج دربرآورد هزینه آموزشی ICT، تمرکز خیلی زیاد روی هزینه های ثابت اولیه، خرید تجهیزات , ساخت یا تعمیر تولید مواد اولیه و غیره است. اما مطالعات درباره کاربرد کامپیوتر درکلاس، بطور مثال نشان داده که نصب سخت افزار و ترمیم امکانات فیزیکی بین 40 تا 60 درصد هزینه کامل کاربرد کامپیوتر یا هزینه کل مالکیت است. درحقیقت ممکن است دریک برآورد اولیه، بنظر برسد که خرید اولیه نرم افزار و سخت افزار پرهزینه ترین قسمت کار است. اندازه هزینه کل مالکیت درطول زمان گسترده شده و با مخارج پشتیبانی و تعمیر ونگهداری ( که بعنوان هزینه های متغیر یا برگشتی شناخته می شوند) بین 30 تا 50 درصد هزینه کل نرم افزار و سخت افزار را تشکیل می دهند. هزینه توسعه تخصصی نیز که یک هزینه متغیر است درطول زمان انباشته می شود. لذا برای رویکردهای مبتنی برکامپیوتر، هزینه کلی مالکیت شامل موارد زیر می شود
هزینه های ثابت
1 – تعمیم امکانات فیزیکی2
– سخت افزار و شبکه بندی3
– نرم افزار
4 – ترفیع (UPGRADE) و تعویض ( درحدود 5 سال)
هزینه های متغیر یا برگشتی
1 – توسعه تخصصی
2 – اتصالات شامل دسترسی به اینترنت و تلفن
3 – نگهداری و پشتیبانی شامل هزینه های برق، تلفن و تدارکات
بمنظور راندمان هزینه ه، هزینه های ثابت باید از هزینه های متغیر متمایزشوند و بین آنها موازنه برقرار شود. اگر هزینه های ثابت یک پروژه فناوری بالاست، ولی هزینه های متغیر پایین است , پس دراینجا هزینه برمقیاس افزایش خواهد داشت. این حالت در پخش برنامه های آموزش عمومی رادیوتلویزیونی وجود دارد.
در مدارس ابتدایی ممکن است هیچ دلیل محکمی برای سرمایه گذاری روی کامپیوترها وجود نداشته باشد ولی در مدارس متوسطه، این دلیل وجود دارد، اما اینکار باعث افزایش چشمگیر هزینه کلی مدرسه خواهد شد. یک بعد دیگر هزینه، محل پروژه است و اینکه چه کسی و برای چه بهای آنرا پرداخت خواهد کرد. در پروژه هایی که درآن کامپیوترها به اینترنت متصلند، مدرسه یا دانش آموز و یا هردو هزینه های متغیر مربوط به عملیات نگهداری و تعمیر، هزینه اینترنت و مخارج خط تلفن را متحمل می شوند. در مقابل این پروژه ها برنامه های رادیویی هستند که درآن فراگیرنده فقط باید هزینه خرید یک رادیو و چند باطری را بپردازد.
3-6-3 برابری دسترسی به ICT
صرف نظر از اختلافات گسترده در دسترسی به ICT بین کشورهای غنی و فقیر و بین گروههای مختلف در کشورها، نگرانیهایی وجود دارد که چالش کاربرد ICT در آموزش را همراه با اختلافات موجود در میان خطوط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، جغرافیایی و جنسیت را گسترده تر خواهد کرد. از لحاظ شایستگی هرکس فرصت برابری برای مشارکت لازم را دارد ولی دسترسی به عوامل مختلف، چه بعنوان کاربر و چه بعنوان تولید کننده بواسطه منابعشان مشکل و سنگین است . لذا تفاوتهای ابتدایی تقویت و حتی بزرگ می شوند. درنتیجه برنامه ریزان آموزش بین المللی با یک چالش سخت مواجه هستند و آن چگونگی حل مسئله و کمک به توسعه آن است.
رواج ICT درآموزش وقتی که بدون بررسی دقیق انجام شود، می تواند باعث درحاشیه قرار گرفتن آنهایی شود که دارای شرایط نا مساعدتری هستند. مثلا" زنان درمقایسه با مردان، بعلت بیسوادی، عدم آموزش عالی، فقدان زمان و تحرک و فقر، دسترسی کنترلی به ICT و فرصتهای کمتری برای آموزشهای مربوطه دارند. همچنین پسرها بیشتر از دختران امکان دسترسی به کامپیوتر درخانه و مدرسه را دارند و عجیب نیست اگر بگوییم که پسران بیشتر از دختران تمایل به کاربا کامپیوتر دارند. در گزارشی از انجمن امریکایی زنان دانشگاهی آمده است که " گرچه دختران بعضی از شکاف های جنسیتی مهم را محدود کرده اند، اما تکنولوژی امروزه، تکنولوژی باشگاه پسران در مدارس عمومی است و درحالیکه با آن مشکلات و برنامه های خود را حل و فصل می کنند , دختران کامپیوتر را برای پردازش لغات بکار می برند." در یک ارزشیابی در چهار کشور افریقایی،توسط سازمان Worldlinks که فعالیتهای همکاری از راه دور بین المللی براساس پروژه را درمیان معلمان و دانش آموزان کشورهای درحال توسعه ترویج می کند، علیرغم ایجاد برنامه های بدون توجه به جنسیت مخاطبین، نابرابریهای جنسی همچنان در اوگاندا و غنا وجود دارد. بعلاوه درحالیکه دختران بیشتر از پسران دررابطه با اجرای پیشرفته آکادمیک و مهارتهای ارتباطی از برنامه بهره مند می شوند ولی پسران بیشتر از آنها قادر به انجام مهارتهای تکنولوژیک خود بودند. یک مجموعه عوامل اقتصادی، سازمانی و فرهنگی , اجتماعی دراین تفاوتها دخیل هستند. "نسبت بالای دانش آموز به کامپیوتر و سیاست، هرکس اول آمد، اول بکارگرفته می شود , باب میل دختران نیست". دختران محدودیت رفت وآمد درساعات اولیه روز و مسئولیت کارهای روزمره خانه را دارند، که این امر دسترسی آنها را محدود می کند . عقاید پدرسالاری بومی نیز باعث چیره شدن پسرها در محیط آزمایشگاه کامپیوتر می شود. از جمله اقدامات پیشنهادی برای رفع این تبعیضات، تشویق مدارس به ایجاد راهبردهای "استفاده منصفانه " درآزمایشگاههای کامپیوتر و برپایی جلسات هدایت حساسیتهای جنسی و دفاع از کاهش وظایف بعد از مدرسه دختران است. ارایه دسترسی به ICT فقط یک قسمت کوچک از اقدامات ایجاد مساوات است. توجه برابر نیز باید اعمال شود تا مطمئن شویم فناوری حقیقتا" بوسیله فراگیران بکار می رود و از چه راههایی بخوبی نیازهای آنها را رفع می کند. یک برنامه تقویت شده آموزشی که این رویکرد کلی را نشان می دهد برنامه دوزبانه Enlace Quiché (دربرگرفتن سریع) است . این برنامه درصدد استقرار مراکز آموزش دوزبانه فناوری برای آموزگاران، دانش آموزان، استادان، والدین و اعضای جامعه است. تیمهای فنی برای هر مرکز از 3 دانش آموز , دومعلم و مدیرمرکز با حداقل یک دانش آموز مونث و یک معلم مونث هستند. یک مثال دیگر رویکرد کلی به کاربرد ICT درآموزش، پروژه آموزش رادیویی Gobi Women's (زنان گوبی) مغولستان است که درصدد ارایه تخصصی و ساختار آموزشی پیرامون دروس مورد علاقه زنان چادرنشین و ایجاد فرصتهای درآمدزا برای آنهاست. این برنامه دارای موضوعاتی از قبیل پرورش دام، حمایت خانواده (برنامه ریزی خانواده، بهداشت، تغذیه و بهداشت) ایجاد درآمد با کاربرد مواد خام موجود درمحل و مهارتهای پایه ای شغلی برای یک بازار جدید است.
3-6-4 پایداری و دوام پروژه های آموزشی ICT
قابلیت تحمل و دوام یکی از جنبه های برنامه های توسعه ICT درآموزش است که اغلب ازآن غفلت می شود . خیلی از پروژه ها و برنامه ها با یک باد آمده و با یک نسیم می روند و به سرعت فراموش می شوند و این در مورد خیلی از پروژه های مبتی بر ICT صدق می کند. درخیلی موارد این پروژه ها بوسیله اهدا کنندگان شخص ثالث از قبیل موسسات بین المللی یا شرکتها شروع می شود ولی توجه کافی به ایجاد یک مکانیسم پایدار که بوسیله آن موسسات آموزشی یا جامعه دخیل درامر بتوانند پروژه را تحت پوشش گرفته و تعقیب کنند یا با سایر مراکز پشتیبان کننده شریک شوند، نمی شود. اما هزینه و امور مالی تنها موانع برسر راه تدوام پروژه ها نیستند. طبق گفته Cisler تداوم برنامه های ICT چهار جز دارد: اجتماعی، سیاسی، فنی و اقتصادی.
قابلیت تحمل اقتصادی – دلالت بر توان یک مدرسه و جامعه برای تامین مالی یک برنامه فراهم شده ICT در دراز مدت. تاثیر بر هزینه نقش کلیدی دارد . ازآنجا که سرمایه گذاریهای فناوری دراز مدت است ودرخیلی از موارد قابل برگشت است، برنامه ریزان باید هزینه کلی مالکیت را درنظر بگیرند و با مشارکتهای پرسود با جامعه همه مخارج را دردراز مدت جبران کنند. نیاز به ایجاد کانالهای متعدد مالی از طریق مشارکت جامعه، تداوم اقتصادی را پایدار و به تداوم سیاسی و اجتماعی گره می زند
تداوم اجتماعی – فرایند دخالت جامعه است . برای یک پروژه ICT، مدرسه به تنهایی دوام نمی آورد، توفیق درجلب مشارکت مالی والدین، رهبران سیاسی و اصناف و دیگر سرمایه گذاران ضروری است. ابداع و نوآوری تنها درصورت تاثیر مستقیم یا غیرمستقیم همه افراد بالا امکان پذیر است و اینکه بدانند چرا چنین نوآوری باید انجام شود و چه تاثیری برزندگی آنها دارد و همچنین چه نقشی برای اطمینان از موفقیت آن، می توانند ایفا کنند.
برنامه های مبتنی بر ICT درنهایت باید بتوانند نیازهای جامعه را برآورد کنند، لذا رایزنی درسطح جامعه و بسیج عمومی، پروسه های حیاتی برای تداوم هستند. خلاصه اینکه برای حصول این تداوم، یک حس مالکیت پروژه باید درمیان همه دست اندرکاران بوجود آید .
تداوم سیاسی – پیامدهای سیاسی و رهبری. مقاومت نسبت به تغییرات، یکی از بزرگترین تهدیدات نسبت به پروژه های ICT است . مثلا" اگر معلمان از کاربرد ICT درکلاس درس خودداری کنند، کاربرد ICT به شکست می خورد و از صحنه خارج می شود. بعلت طبع نوآورانه پروژه های ICT رهبران باید یک فهم صحیح از فرایند نوآوری داشته و نیازهای متناظر جهت اقتباس موفق را شناخته و طرحها و اقدامات را برطبق آنها هماهنگ کنند.
قابلیت تدوام تکنولوژیک – یعنی انتخاب فناوری که در دراز مدت موثر باشد. برنامه ریزان دریک محیط با تغییرات سریع فناوری، باید با خطر کهنگی فناوری مقابله کنند . در همین زمان گرایش در بدست آوردن آخرین فناوری ها نیز وجود دارد. هرچند برنامه ریزان کلا" باید با سیستم های آزمایش شده جلو بروند ولی اسرار در باقی ماندن در وضعیت فعلی به فناوری های جدید آسیب می رساند. این قاعده وجود دارد که به اهداف یادگیری اجازه دهیم، فناوری را انتخاب کند نه برعکس. آخرین فناوری ها ممکن است مناسب ترین وسیله برای رسیدن به اهداف مطلوب آموزشی نباشند. هنگامی که اهداف فناوری احراز گردید برنامه ریزان نه تنها باید هزینه ها، بلکه باید قابل استفاده بودن فضای قسمتها و پشتیبانی فنی را هم درنظر بگیرند.
4- چالشهای کلیدی در ادغام ICT در آموزش
با اینکه دروس ارزشمند ممکن است از طریق بهترین تجربیات در سراسر جهان آموخته شوند، هیچ فرمولی برای تعیین بهترین سطح ادغام ICT در سیستم آموزشی وجود ندارد. مهمترین چالشهایی که سیاستگزاران، برنامه ریزان , مدیران , مربیان و دیگر دست اندرکاران باید درنظر بگیرند عبارتند از، خط مشی های جامع آموزشی و برنامه ریزی، زیرساختها، زبان و ظرفیت سازی و امور مالی است.
4-1 خط مشی و برنامه ریزی آموزشی
برای رسیدن به ارتقا و اصلاح آموزش از طریق ICT، بایستی اهداف صریح و روشن، خطوط راهنما، بسیج منابع مورد نیاز و الزامات سیاسی درهمه سطوح برای فهم هدف اولیه، مد نظر قرار گیرد.
بعضی از عناصر ضروری برنامه ریزی برای ICT در زیر فهرست شده است:
1- یک تحلیل درست از وضعیت فعلی سیستم آموزشی . تاثیرات ICT باید بعنوان ترتیب و روشهای نهادینه جاری درنظر گرفته شوند، خصوصا" آنهایی که ICT را به جلو می رانند و موانع آن باید شناسایی شوند، همچنین آنهایی که مربوط به برنامه آموزشی و فن تربیت هستند، زیرساختها، ظرفیت سازی , زبان و محتوی و امورمالی.
2- تعیین اهداف آموزشی در سطوح مختلف آموزش و پرورش، همچنین وجوه مختلف کاربرد ICT که می توانند به بهترین وضع درتامین این اهداف بکار روند. سیاستگذاران باید درک و فهم پتانسیل ICT های مختلف را درزمانیکه برای مفاهیم و اهداف مختلف بکار می روند را داشته باشد. همچنین همانند بهترین تجربیات در سراسر جهان، درباره تقدم نیازهای آموزشی و مالی و ظرفیت منابع انسانی و تنگناهای موجود درکشور هشیار باشند و اینکه چگونه این تجربیات می تواند برای نیازهای خاص کشور اقتباس شوند
3- شناسایی دست اندرکاران و هماهنگی اقدامات درمیان گروههای ذینفع مختلف
4- هدایت مدل برگزیده مبتنی بر ICT، حتی بایستی مدلهای با بهترین طرح و یا آنهایی که ثابت شده می توانند دردیگر زمینه ها بکار روند، دریک مقیاس کوچک تست شوند. چنین هدایتهایی برای شناسایی، تصحیح، قابلیت اجر، تاپیرو غیره ضروری هستند.
5- شناسایی منابع مالی موجود و تمهید استراتژی هایی برای تولید منابع مالی جهت تقویت کاربرد ICT دردراز مدت.
4-2 چالشهای زیرساختاری در آموزش مبتنی بر ICT
قبل از اینکه هر برنامه مبتنی بر ICT به اجرا درآید یک زیرساخت تکنولوژی آموزشی کشور دربالای زیرساخت اطلاعات و ارتباطات از راه دور قرار می گیرد. سیاستگزاران و برنامه ریزان باید بدقت موارد زیر را درنظر بگیرند
1 – دراولین مرحله آیا اطاقها و ساختمانهای مناسب برای جای دادن فناوری وجود دارد. درکشورهایی که ساختمان مدارس آنها خیلی قدیمی است، یک تعمیر گسترده برای اطمینان از سیتم های سیم کشی برق ساختمان، سرمایش و گرمایش، تهویه مناسب و ایمنی لازم است.
2 – مورد دیگر وجود برق و تلفن است . درکشورهای درحال توسعه، مناطق وسیعی هنوز فاقد برق مناسب بوده و نزدیکترین ایستگاه تلفن از آنها چندین مایل فاصله دارد. در بعضی کشورهای افریقایی از تکنولوژی بیسیم استفاده می شود هرچند رویکرد گرانی است ولی سایر کشورهای درحال توسعه با ارتباطات راه دور ضعیف می توانند این راه حل را امتحان کنند
3 – سیاستگزاران باید همچنین حضور انواع مختلف ICT در کشور را بطور عام و درسیستم آموزشی (درهمه سطوح) بطور خاص، مورد بررسی قرار دهند. مثلا" یک نیاز اولیه در آموزش مبتنی بر ICT (با استفاده از کامپیوتر و از طریق online ) دسترسی به کامپیوتر و سرویس های اینترنتی در سطح جامعه، بخصوص مدارس و خانواده هاست. درمجموع، کاربرد ICT درآموزش باید پیرو،کاربرد آن در جامعه باشد، نه اینکه آنرا هدایت کند.
4-3 چالشهای ظرفیت سازی تلاشهای گوناگونی باید در سرتاسر سیستم آموزشی برای موفقیت یکپارچگی ICT ، صورت گیرد.
4-3-1 معلمان، پیشرفت تخصصی معلمان باید پنج محور داشته باشد : 1- مهارت در کاربردهای ویژه 2- ادغام در برنامه های درسی موجود 3- تغییرات برنامه های درسی درارتباط با کاربرد IT (شامل تغییرات در طراحی آموزشی) 4- تغییرات درنقش معلم 5- پشتیبانی از تئوریهای آموزشی
بطور ایده آل این موارد باید درآموزشهای قبل از خدمت معلمان مطرح شده و درضمن خدمت نیز ارتقا یابند. دربعضی کشورها، مانند سنگاپور، مالزی و انگلستان، به رسمیت شناختن تعلیمات درسی مستلزم کاربرد ICT است. ICT با سرعت فناوری ها را متحول می کند و دراین میان حتی نخبه ترین معلمانICT نیاز به ارتقا مهارتهایشان داشته و از آخرین پیشرفتها و بهترین تجربیات استقبال می کنند. هرچند اولین کانون توجه – مهارتهای با کاربردهای ویژه است، ولی چهارکانون دیگر اگر از نظر اهمیت بزرگتر نباشند، با آن مساویند.
پژوهش درباره کاربرد ICT در زمینه های مختلف آموزشی در طی سالها و بصورت یکنواخت، ناتوانی معلمان را بعنوان یک مانع موفقیت طرح، در درک اینکه چرا آنها باید از ICT استفاده کنند و چگونه بدرستی از آن کمک بگیرند تا بهتر تدریس کنند، نشان می دهد. متاسفانه، بیشتر پیشرفت تخصصی معلمان در ICT، در زمینه آموزش ابزارها و تاکید بر کاربرد آنها درآموزش بوده است.
با دانش آموز محور شدن فرایند یادگیری، اضطراب معلمان از کنار زده شدن توسط فناوری یا از دست دادن اقتدارشان درکلاس، می تواند بعنوان یک مانع در صوتیکه معلمان یک فهم عمیق و احساس شدید نسبت به تغییر نقش خود نداشته باشند، مطرح شود.
آیا ICT جای معلمان را خواهد گرفت ؟
جواب یک "نه" قاطع است. درحقیقت، با رواج ICT درکلاس نقش معلم در فرایند یادگیری حتی مهمتر می شود. آنچه می تواند و باید تغییر یابد، نوع نقشی است که معلم ایفا می کند. نقش دانش آموزان نیز متقابلا" توسعه می یابد و از آنجا که ICT می تواند درهای کلاس را به جهان خارج باز کند، جامعه هم می تواند یک نقش جدید درکلاس داشته باشد. از آنجا که آموزش از مدل معلم محور به مدل دانش آموز محور انتقال می یابد، معلمان اقتدار منحصر به فردشان کمتر شده و بیشتر بعنوان تسهیل کننده، ناظر و مربی ( از فرمانروای مطلق به راهنمای راه) شناخته می شوند. وظیفه ابتدایی معلم آموختن به دانش اموز است که چگونه سوال بپرسد و مسئله مطرح کند، فرضیه بسازد، اطلاعات برساند و سپس درصورت ضرورت اطلاعات یافته در رابطه با مسایل مطرح شده را ارزیابی کند. و از آنجا که آموزش ارتقا یافته ICT یک تجربه جدید، حتی برای معلمان است، معلمان هم از فرایند آموزش یاد می گیرند و چیزهای تازه ای درمیان دانش اموزان کشف می کنند.
بعلاوه این غیر عادی نیست که ببینیم دانش آموزان در یک کلاس مبتنی بر ICT نقش رسمی و غیررسمی معلم را برای دوستان خود و دانش آموزان کوچکتر و گاهی حتی برای معلمانشان، بعهده بگیرند. معلمان و دانش آموزان از مدارس مختلف،کارشناسان، والدین، رهبران جامعه و مشاغل، سیاستمداران و دیگر قسمتهای ذینفع هم درفرایند آموزش بعنوان افراد منبع، منتقد، ناظر و تشویق کننده، دخیل هستند. آنها همچنین مشتریان عمومی و ضروری برای کار منتشر شده دانش آموزان برروی وب یا دیگر رسانه ها هستند.
هنوز خیلی از معلمان نسبت به کاربرد ICT بی میل هستند، خصوصا" کاربرد کامپیوتر و اینترنت. Hannafin و Savenye چند دلیل برای این بی میلی پیدا کردند : طرح ضعیف نرم افزار، بدبینی نسبت به تاثیر کامپیوتر در ازدیاد بازده آموزشی، عدم حمایت مدیریتی , زمان و اقدامات افزایش یافته برای یاد دادن فناوری و چگونگی استفاده از آن برای آموزش و ترس، از دست دادن اقتدارشان در کلاس همانطور که کلاسها دانش آموز محورتر می شوند.
اینها نکاتی هستند که باید توسط آموزش قبل از خدمت و برنامه های توسعه حرفه ای ضمن خدمت معلمان مطرح شوند.
در سطح ضمن خدمت، توسعه حرفه ای معلمان ICT , باید در دراز مدت، با هدایت معلم و تا حد امکان انعطاف پذیر باشد. برای خیلی از معلمان فقاد شزایط لازم، و با حقوق کم در کشورهای در حال توسعه , اقتباس موثر ICT منوط به اعطای فرصتهای لازم برای یادگیری چیزهایی است که آنها طبق تجربیات خاص خود لازم است که یاد بگیرند. انگیزه و حمایت معلمان برای پیگیری طرح توسعه تخصصی معلمان نیز ضرورت دارد. که می تواند بصورت ترفیعات برای معلمانی که ابتکاراتی با ICT درکلاس دارند یا اطمینان از دسترسی کافی معلمان به فناوری بعد از آموزش باشد.
پیشرفت حرفه ای معلمان بعنوان اسا س کاربرد آموزشی ICT
در سال 1997، در کشور اوگاندا، برنامه پیوندهای جهانی برای توسعه(WorLD)، تحت حمایت بانک جهانی بوجود آمد. هدف آن کمک به دولت برای آوردن اینترنت و وب جهانی به مدارس متوسطه کشور بود. این برنامه 3 جز دارد : اتصال و پیوند، آموزش , نظارت و ارزیابی. از آنجا که خیلی از سازمانهای محلی و بین المللی برروی ارایه فناوری جهت مدارس تکیه دارند، این برنامه در طول سالها یک شهرت جهانی بعنوان یکی از ارایه کنندگان اصلی خدمات پیشرفت حرفه ای معلمان، مدیران مدارس و سیاستگزاران در تمام کشورهای درحال توسعه پیدا کرد. برنامه توسعه حرفه ای برای پیشرفت معلمان که درابتدا بصورت حضوری توسط اساتید محلی و بین المللی ارایه می شد، و با سرویس online دنبال شده است , دارای پنج مرحله است:
مرحله صفر- سواد کامپیوتر
هدف، آشنایی با اساس فناوری کامپیوتر و کمک به شرکت کنندگانی که مهارت و دانش کامپیوتر نیاز دارند.
مرحله 1 – آشنایی با اینترنت برای یادگیری و آموزش
هدف، آشنایی با مفاهیم پایه فناوری ها و مهارتهای لازم برای معرفی فناوری شبکه و اینترنت برای یادگیری و آموزش مباحث اولیه امکانات جدید و ایجاد پروژه های ایمیل.
مرحله2 – آشنایی با پروژه های همکاری از راه دور
هدف، آشنایی با همکاری راه دور آموزشی از طریق ساختارهای فعالیتی جهت ایجاد، طراحی، اجرا و پخش و انتشار پروژه های اصلی.
مرحله 3 – ادغام فناوری و برنامه های آموزشی
هدف، پیشبرد مهارتها و درک چگونگی ایجاد، ترکیب و تسهیل تمرینات ابتکاری کلاسی که درآن فناوری شبکه و دوره های آموزشی با هم ادغام می شوند
مرحله 4 – نوآوریها : فن آموزش (پداگوژی)، فناوری و توسعه تخصصی
هدف، پیشبرد مهارتها و فهم چگونگی ارزشیابی و نشر تمرینات ابتکاری کلاسی , مادامیکه روابط اجتماعی و قومی را مد نظر دارند.
این برنامه همچنین مدلهای پیشرفته آموزشی برای سیاستگزاران درباره مدیریت آموزشی ICT و مدیریت مراکز دوردست ارایه می دهد. این پروژه اخیرا" در بیش از 20 کشور افریقا، امریکای لاتین و جنوب آسیا فعال است.
مدیران آموزشی، در ادغام ICT و آموزش، مدیران آموزشی رهبری یک نقش کلیدی را بعهده دارند. دراغلب موارد بدلیل عدم حمایت از بال، خیلی از پروژه های آغاز شده توسط معلمان یا دانش آموزان تحلیل رفته اند.برای اینکه برنامه های یکپارچه سازی ICT موثر و بادوام باشند , باید مدیران خودشان صلاحیت کاربرد فناوری را داشته و یک درک عمیق از ابعاد فنی , درسی , مدیریتی , مالی و اجتماعی،کاربرد ICT درآموزش داشته باشند.
4-3-3 متخصصین پشتیبانی فنی، چه از پرسنل مدرسه باشند و چه از سرویس دهندگان خارجی یا هردو، متخصصین پشتیبانی فنی برای دوام حیات کاربرد ICT در مدارس لازمند. از آنجا که در نهایت، نیازهای پشتیبانی فنی یک موسسه بستگی به چگونگی گسترش و کاربرد فناوری دارد، صلاحیتهای کلی که مورد نیاز نصب , اجرا، نگهداری تجهیزات فنی (شامل نرم افزار)، مدیریت و امنیت شبکه است، باید وجود داشته باشد. بدون پشتیبانی فنی , پول و وقت زیادی براثر خسارتهای فنی هدر می رود. بعنوان مثال در کشور فیلیپین یکی از موانع عمده بهینه سازی کاربرد کامپیوتر در دبیرستانها، فقدان پشتیبانی بموقع فنی بوده است. در بعضی موارد در مدارس مناطق دوردست تعمیر کامپیوترهای از کار افتاده بعلت عدم وجود تکنسین فنی درآن اطراف و اینکه کامپیوترها برای تعمیر باید صدها کیلومتر دورتر برده شوند، چند ماه وقت می گیرد.
4-3-4 سازندگان محتوی، توسعه محتوی یک منطقه ضروری است که اغلب از آن چشم پوشی شده است. امروزه اکثریت محتوی موجود برپایه ICT به زبان انگلیسی است، یا اینکه رابطه کمی با آموزش در کشورهای درحال توسعه دارد( خصوصا" درسطوح ابتدایی و متوسطه) . درنتیجه یک نیاز به ایجاد محتوی اصلی آموزشی وجود دارد (مثل برنامه های رادیویی , که مواد آموزشی تعاملی چند رسانه ای برروی CD یا DVD است یا دوره های مبتنی بر وب و غیره) تغییر محتوای موجود و برگرداندن محتوای چاپی به رسانه های دیجیتالی مواردی هستند که متخصصان توسعه از قبیل طراحان آموزشی، نمایشنامه نویسان , متخصصان تولیدات سمعی بصری , برنامه نویسان , مولفین آموزشهای چند رسانه ای و تهیه کنندگان وب، نیاز دارند
4-4 چالشهایی موجود در محدوده زبان و محتوی
زبان غالب در اینترنت انگلیسی است. یک برآورد نشان می دهد که 80% محتوی online به زبان انگلیسی است. همچنین یک سهم بزرگ از نرم افزارهای آموزشی تهیه شده در بازار جهان به زبان انگلیسی است. یک مانع جدی برای به حداکثر رساندن استفاده از وب جهانی در کشورهای درحال توسعه و مناطق خارج از شهرهای بزرگ رواج نداشتن زبان انگلیسی است. حتی درکشورهایی که زبان انگلیسی یک زبان ثانوی است (مثل سنگاپور, هند، فلیپین و مالزی) ضروری است که مواد تعلیم و تعلم که نیازهای ملی دوره های درسی را برآورده می کند و مندرجات درسی از نظر محلی، ترجیحا" به زبان محلی ایجاد شوند. باید اطمینان حاصل شود که وب یک فضای چند فرهنگی است یعنی مردم با فرهنگهای مختلف یک نقش و یک صدا در جوامع آموزش و پرورش online داشته باشند. لذا توجه به نیازهای خاص قشر روستایی دور افتاده و اقلیتهای فرهنگی و زبانی بطور کلی، ضروری است.
مثالی از اهمیت محتوی
سه سال بعد از ایجاد پروژه شبکه مدرسه تایلند (SchoolNet) ، پروژه ای مشترک توسط شرکت الکترونیک ملی، مرکز فناوری کامپیوتری (NECTEC) , سازمان تلفن تایلند، امور ارتباطات و وزارت آموزش عالی تایلند که با یک زیربنای شبکه آموزشی،152 مدرسه متوسطه را به اینترنت وصل کرده بود, خودش را با یک چالش غیر منتظره مواجه دید، کشف شد که مدارس بسختی از اینترنت بعنوان یک ابزار یادگیری و تعلیم استفاده می کنند, بزودی معلوم شد که عدم کیفیت منابع آموزشی online به زبان محلی – تایی – باعث عدم رغبت به استفاده از اینترنت در میان معلمان و دانش آموزان شده است. شبکه مدره تایلند از آن پس مجبور شد برنامه "دسترسی عمومی" را برای گنجاندن محتوی زبان تایی گسترش دهد.
در سپامبر 1988 شبکه مدرسه تایلند با دانشگاه Kasetstart و موسسه ارتقا علم تعلیم و فناوری برای ایجاد وب سایتهایی به زبان تایی در زمینه های ریاضی، فیزیک , شیمی , زیست شناسی , مهندسی , محیط زیست و علوم کامپیوتر، برای مقاطع متوسطه رایزنی کرد.این وب سایت که مجموعا" بعنوان کتابخانه دیجیتال نامیده شد تقریبا" سال بعد بکار افتاد. همچنین شبکه مدرسه یک راهنمای کاربرد ساده وب بنام جعبه ابزار کتابخانه دیجیتال تالیف کرد که به معلمان امکان می داد دروس برمبنای وب و به زبان تایی ایجاد کنند. و به معلمان و دانش آموزان هم آموزشهایی درباره ایجاد صفحات وب داده شده بود. در می 2001 کتابخانه دیجیتال 1113 موضوع درسی که اغلب توسط معلمان ایجاد شده بود را درخود داشت. پروژه تکمیلی کتابخانه دیجیتال بنام "معلم تایی 2000" ، تولید مواد چند رسانه ای توسعه حرفه ای، شامل یک راهنمای چاپی , یک نوار ویدیو و یک CD بود.
همچنین از یک پروژه ملی ایجاد اسناد، منتشر شده توسط دفتر کمیسیون ملی – فرهنگی بنام "سیستم اطلاعات فرهنگی" بهره مند شد.این برنامه اقدام به جمع آوری اطلاعات درباره فرهنگ تایی و نشر آن درمیان دیگران از طریق CD و اینترنت کرد. هم اکنون شبکه مدرسه دارای حدود 4000 مدرسه در شبکه خود است و بیش از 900 مدرسه از صفحات وب خود به زبان تایی استفاده می کنند. پیش بینی می شود در سالهای آینده تعداد مدارس به 34000 عدد برسد که منجر به ایجاد محتوی بیشتری به زبان محلی می شود.
کشورهایی مانند استرالیا، فنلاند، فرانسه، ژاپن , کانادا، تایلند، غن، افریقای جنوبی وزیمبابه هم شبکه مدرسه دارند. برنامه Enlaces در امریکای لاتین مدارسی از کشورهای اسپانیولی زبان مانند شیلی، پاراگوئه، کاستاریکا, کلمبیا و پرو را در خود جای داده است. در آسیای جنوب شرقی اخیرا" اقداماتی برای راه اندازی شبکه های مدرسه در فیلیپین، اندونزی , کامبوج, لائوس, برمه و ویتنام انجام شده، تا آنها را به شبکه های مدرسه موجود در سطح ASEAN متصل کند.
در آموزش مبتنی بر وب استاندارد سازی فنی محتویات یک مطلب مهم است. استاندارد سازی به برنامه های مختلف امکان می دهد که در محتوی و سیستم آموزشی سهیم شوند. ویژگیهایی در محتوی, ساختار و نوعهای آزمایشی درنظر گرفته شده اند که قابلیت اجرای متقابل بین سیستمهای مدیریت مختلف را امکان پذیر می سازد، درنتیجه در هزینه مقداری صرفه جویی می شود. استانداردها باید بقدر کافی کلی باشند تا همه انواع سیستمهای آموزشی و مفاد آنها پشتیبانی کنند. استانداردهایی از قبیل سیستم مدیریت آموزشی (IMS)، مدل پیشرفته توزیعی آموزشی (ADL/SCORM)، کمیته آموزشی صنعتی مبتنی بر کامپیوتر هوانوردی (AICC) و پروژه اروپایی ARIADNE
سادگی مفاد آموزشی مبتنی بر وب در ذخیره شدن، ارسال، تکثیر و اصلاح موجب حفظ حقوق استعدادهای فردی شده است. از آنجا که مدارس و دانشگاهها ممکن است صریحا" کاربرد مواد آموزشی معینی را برای اهداف کلاسی تصویب کنند، ولی این توافقنامه ممکن است آنقدر گسترده نباشد که ارسال در ارتباطات راه دور , ویدیویی یا توزیع مواد دوره درسی را فراتر از مجموعه کلاسی آماده کنند. سازمان جهانی استعدادهای فردی سازمان ملل، درحال رهبری اقدامات بین المللی برای تهیه استانداردهای جهانی در جهت حفظ حقوق استعدادهای فردی است تا دریک زمان دسترسی و سهیم شدن در اطلاعات محدود نشود. برای معلمان و دانش آموزان و همه آنهایی که ناشر مواد درسی چند رسانه ای هستند و کارهای دیگران را ترکیب می کنند، آموزش و اطلاعات لازم درباره کاربرد اخلاقی اموال و استعدادهای فردی باید یک جز مهم از برنامه های مبتنی بر ICT باشد.
4-5 چالشهای مربوط به تامین مالی، هزینه استفاده از ICT
یکی از بزرگترین چالشها در کاربرد ICT در آموزش , موازنه اهداف آموزشی با واقعیتهای اقتصادی است. ICT در برنامه های آموزشی، سرمایه گذاری کلان می طلبد و کشورهای در حال توسعه باید در تصمیم گیری راجع به اینکه چه مدلهایی از ICT و کاربردشان رایج شود، محتاط و درباره نگهداشتن توازن اقتصادی هوشیار باشند. درنهایت این موضوع مطرح است که آیا ارزش افزوده کاربرد ICT هزینه را متعادل می کند یا نه , از جهت دیگر آیا آموزش مبتنی بر ICT موثرترین استراتژی برای اهداف مورد نظر آموزشی هست یا نه, و اگر هست شروط و مقیاس اجرا که می تواند صرفنظر از منابع مالی موجود انسانی و غیر آن , آنرا پشتیبانی کند چیست؟
Whyte منابع بالقوه مالی و برنامه های کاربرد ICT زیر را پیشنهاد می کند:
1- کمکهای بلاعوض
2 – یارانه های عمومی
3- کمکهای بخش خصوصی که بالابرنده میزان تنخواه است
4- پشتیبانی تجهیزات و افراد داوطلب
5- حمایت جامعه (مثلا" دراختیار قرار دادن خانه بدون دریافت اجاره)
6- حق عضویت اعضا
7 – درآمدهای بدست آمده از کارهای مرکزی و اصلی:
– اتصالات (تلفن, فکس، اینترنتو صفحات وب)
– دسترسی مستقیم کامپیوتر برای کاربران
– خدمات اداری(فتوکپی، اسکن و کمکهای صمعی بصری)
8 – درآمد فعالیتهای فرعی
– سرویسهای خدماتی (پردازش لغات، تهیه صورتهای مالی، آماده
سازی بودحه, چاپ و خدمات پذیرش)
– خدمات آموزشی(آموزش غیر حضوری و دوره های تربیتی)
– خدمات اجتماعی(اتاقهای همایش، وقایع اجتماعی, اطلاعات محلی)
– کار غیرحضوری و مشاوره
– فعالیتهای خاص(پزشکی از راه دور)
– خدمات فروش

نتیجه
یک استراتژی رایج در وزارتخانه های آموزش عالی در کشورهای درحال توسعه، شراکت بخش خصوصی و عمومی درراهبرد یا دنبال کردن سریع پروژه های مبتنی بر ICT است. این شراکتها اشکال مختلفی دارد مانند کمکهای بلاعوض بخش خصوصی همراه با کمک متقابل دولتی، اهدا تجهیزات و اجزای آموزشی توسط شرکتها به مدارس دولتی, ارایه کمکهای فنی برای برنامه ریزی، مدیریت و تحکیم وسایل و منابع انسانی در سطح محلی. اما بعد از اتمام کمکهای مالی، تست برنامه های مبتنی بر ICT حیاتی است. خیلی از برنامه های آموزشی ICT که برپایه کمکهای آژانسهای خیریه بنا شده اند نمی توانند زیاد دوام داشته باشند. زیرا دولت در کمکهای مالی خود موفق نبوده، در این وضعیت هیچ کدام از جوامع محلی برای تامین منابع خود احتیاج به ادامه این برنامه ها ندارند. دراینجا استراتژی دولایه "دولت حمایت کند و جوامع محلی حرکت کنند" کلیدی خواهد بود.
از آنجا که قرن 21، قرن گسترش حمایت از تحصیلات جوانان در آسیا است, یافتن راههای قابل تحمل برای پل زدن به عصر دیجیتال در کشورهای آسیا یک تقدم واقعی است. و این کار از طریق شراکتی که رهبران محلی و خبرگان آنرا هدایت می کنند می تواند برای همیشه دوام داشته باشد.
فهرست منابع
http://www.unescobkk.org/education/ict/v2/default.asp
http://portal.unesco.org/
http://www.ictev.vic.edu.au/membership/awards.htm
http://elrond.scam.ecu.edu.au/
http://www.elearningeuropa.info/
http://www.itu.int/home/index.html

37