تحقیق برج خنک کننده

دانشگاه حکیم سبزواری
دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی

تاسیسات مکانیکی
برج خنک کننده

استاد : جناب مهندس حسینی
دانشجو : ……………..

فهرست
1- برج خنک کننده……………………………………………………………………………………………………………………………………….4
2- اجزا مهم برج خنک کن …………………………………………………………………………………………………………………………….7
2-1) فن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………7
۲-2) پکینگ ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………….7
2-3) حوضچه های بتنی……………………………………………………………………………………………………………………………….7
2-4) لوله ها ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….8
2-4-1) خوردگی در لوله های برج های خنک کننده ساخته شده از آلیاژ Cu-Ni……………………………………………….8
2- 5) قطره گیرها…………………………………………………………………………………………………………………………………………8
2-6) تخته های بازیابی آب ………………………………………………………………………………………………………………………….9
2-7) تخته های پخش کننده آب.. …………………………………………………………………………………………………………………9
2-7-1) SPLASH PACKING و SPLASH BAR…………………………………………………………………………….9
2-7-2) FILM PACKING ………………………………………………………………………………………………………………….9
2-7-3)GRID PACKING …………………………………………………………………………………………………………………..9
2-7-4)RANDOM PACKING …………………………………………………………………………………………………………9
2-7-5) PLATE TYPE FILM PACKING …………………………………………………………………………………..9
2-8) توزیع کننده……………………………………………………………………………………………………………………………………..10
2-9) حوضچه های فوقانی برج………………………………………………………………………………………………………………….10
2-10) ستون های برج …………………………………………………………………………………………………………………………….10
2-11) بادگیرها …………………………………………………………………………………………………………………………………….10
3) مواد به کار رفته در ساختمان برج …………………………………………………………………………………………………………10
3-1) چوب………………………………………………………………………………………………………………………………………..10
3-2) آلومینیوم……………………………………………………………………………………………………………………………………12
3-3) فولاد نرم گالوانیزه……………………………………………………………………………………………………………………..12
3-4) پلاستیک…………………………………………………………………………………………………………………………………..13
4) اصول برج خنک کننده………………………………………………………………………………………………………………….13
4-1) اجزای سیستم آب کنداسور………………………………………………………………………………………………..14
4-1-1) کندانسور……………………………………………………………………………………………………………………..14
4-1-2) پمپ آب کندانسور……………………………………………………………………………………………………….15
4-1-3) لوله کشی آب کندانسور………………………………………………………………………………………………..15
4-1-4) وسیله انتقال گرما…………………………………………………………………………………………………………15
4-1-5) تشتک توزیع آ ب گرم………………………………………………………………………………………………….15
4-1-6) تشتک توزیع آ ب سرد………………………………………………………………………………………………..15
4-1-7) فن های برج………………………………………………………………………………………………………………16
4-1-8) کرکره های ورودی و دیوارهای جداساز……………………………………………………………………….16
5) انتقال گرمای برج خنک کننده……………………………………………………………………………………………18
6) فاکتورهای عملکردی برج خنک کننده……………………………………………………………………………….18
7) ترکیب اصلی برج خنک کننده…………………………………………………………………………………………..19
7-1) مکان فن……………………………………………………………………………………………………………………….20
8) دسته بندی………………………………………………………………………………………………………………………21
8-1) نیروی محرک جریان هوا…………………………………………………………………………………………………21
8-2) مکانیسم انتقال حرارت……………………………………………………………………………………………………21
8-2-1) برج خنک کن مرطوب………………………………………………………………………………………………..21
8-2-2) برج خنک کن خشک………………………………………………………………………………………………….22
8-2-2-1) پیشنهاد طرح هندسی بیضوی برای برجهای خنک کن خشک……………………………………..22
8-2-2-2) طرحی برای افزایش راندمان برج های خنک کن خشک……………………………………………..23
8-2-3) برج خنک کن خشک- مرطوب……………………………………………………………………………………24
8-2-3-1) دو فایده مهم برای برج های خشک و مرطوب………………………………………………………….25
8-3) نحوه برخورد جریان های آب و هوا…………………………………………………………………………………25
9) عوامل موثر در طراحی برج های خنک کننده……………………………………………………………………..26
10) عوامل موثر در خنک کردن برج های خنک کننده……………………………………………………………….26
11) انواع سیستم های خنک کننده ………………………………………………………………………………………….27
12) مشکلات برج خنک کن ها……………………………………………………………………………………………….31
12-1) رسوب زدایی برج های خنک کننده……………………………………………………………………………..32
12-2) رشد میکروارگانیسم ها در سیستم برج های خنک کننده ………………………………………………..33
13) محل نصب برج خنک کن……………………………………………………………………………………………….34

1) برج خنک کننده
دراکثر کارخانجات کوچک و بزرگ یکی از مهمترین و اساسی ترین دستگاهها می توان انواع برجهای خنک کننده را نام برد. برجهای خنک کننده علاوه بر آب به منظور خنک کردن سیالاتی دیگر در صورت لزوم مورد استفاده واقع می شود. با توجه به اینکه برج های خنک کننده معمولاً حجیم می باشند و به علت پاشیدن آب در محیط اطراف خود و خرابی تجهیزات آن را معمولاً در انتهای فرایند نصب می کنند.
اگراز وسایل برجهای خنک کننده صرف نظر نشود برای ساخت برج تکنولوژی بالایی نیاز نیست همانطور که در ایران در حال حاضر ساخت این برجها در حد وسیعی صورت می گیرد .برجها با توجه به شرایط فیزیکی و شیمیایی خاص خود دچار مشکلاتی می شوند ولی معمولاٌ زمانی لازم است تا این مشکلات برج را از کار بیاندازد طولانی است.،ولی عملاٌ اجتناب ناپذیر است.
وظیفه یک برج خنک کن باز، جذب گرما از یک فرایند و دفع آن به فضای اتمسفر است که اساساً این دفع از راه تبخیر صورت می پذیرد. از آن جایی که آب شرکت کننده در فرایند خنک سازی در مدار برج خنک کن سیرکوله شود، به علت تبخیر تدریجی آب، غلظت مواد معدنی در ان افزایش می یابد. وقتی که غلظت مواد معدنی به اندازه دو برابر مقدار اولیه شد، گفته می شود که آب دارای دو سیکل غلظت می باشد. هنگامی که غلظت مواد معدنی در آب به سه برابر مقدار اولیه رسید، آنگاه دارای دو سیکل غلظت می باشد
کارایی این قسمت برای بهره برداری موثر و اقتصادی بسیار پر اهمیت می باشد. برای اطمینان از حداکثر انتقال حرارت، سطوح اننتقال حرارت باید در حد امکان تمیز نگه داشته شود. اگر غلظت مواد معدنی در برج خنک کن افزایش یابد، امکان تجمع رسوب و خوردگی افزایش می یابد، بنابراین تصفیه آب موجب بهره برداری موثرتر از واحد انتقال حرارت خواهد بود.
سطوح انتقال حرارت، گرمترین نقطه ای است که آب خنک کننده به آن می رسد. حلالیت کربنات کلسیم در آب (CaCO2که در برج خنک کن وجود دارد)، با دما رابطه معکوس دارد، در نتیجه در سطوح انتقال حرارت، امکان نشست رسوب کربنات کلسیم، به وجود می آید. انباشته شدن لایه های رسوب کربنات کلسیم انتقال حرارت را کاهش می دهد و این مساله موجب خوردگی شده و نقاط داقی به وجود می آورد که خود موجب تنش حرارتی خواهند شد، همه این موارد روی بازدهی و عمر مبدل حرارتی تاثیر خواهند گذاشت.
برج خنک کننده دستگاهی است که با ایجاد سطح وسیع تماس آب با هوا تبخیر را آسان می کند و باعث خنک شدن سریع آب می گردد.عمل خنک شدن در اثر از دست دادن گرمای نهان تبخیر انجام می گیرد، در حالی که مقدار کمی آب تبخیر می شود و باعث خنک شدن آب می گردد.باید توجه داشت آب مقداری از گرمای خود را به طریق تشعشع ،هدایتی وجابجایی و بقیه از راه تبخیر از دست می دهد. بیشتر دستگاههای خنک کن از یک مدار بسته تشکیل شده اند که آب در این دستگاهها نقش جذب ، دفع و انتقال گرما را به عهده دارد، یعنی گرمای بوجود آمده توسط ماشین جذب و از دستگاه دور می سازد. این کار باعث ادامه کار یکنواخت و پایداری دستگاه می شود.
در دستگاههایی که به دلایلی مجبوریم آب را بگردش در آوریم و یا به کار ببریم باید به نحوی گرمای آب را دفع کرد. با بکار بردن برجهای خنک کننده این کار انجام می گیرد. در تمام کارخانه ها تعداد زیادی دستگاههای تبدیل حرارتی وجود دارد که در بیشترآنها آب عامل سرد کنندگی است.
بدلایل زیر آب معمول ترین سرد کننده هاست:
* بمقدار زیاد وارزان در دسترس می باشد.
* به آسانی آب را می توان مورد استفاده قرار داد .
* قدرت سرد کنندگی آب نسبت به اکثر مایعات( در حجم مساوی )بیشتر است.
* انقباض و انبساط آب با تغییر درجه حرارت جزیی است.
هر چند که آب برای انتقال گرما بسیار مناسب است با بکار بردن آن باعث بوجود آمدن مشکلاتی نیز می شود. آب با سختی زیاد باعث رسوب سازی در دستگاهها شده و همچنین از آنجایی که بیشتر این دستگاهها از آلیاژ آهن ساخته شده اند مشکل خوردگی بوجود می آید. از طرف دیگر بیشتر برجهای خنک کننده در بر خورد مستقیم با هوا و نور خورشید می باشند محیط مناسبی برای رشد باکتریها و میکرو ارگانیسم ها نیز می باشد که آنها نیز مشکلاتی همراه دارند. وارد شدن گرد و خاک بداخل برج نیز در بعضی مواقع ایجاد اشکال می نماید.
2) اجزا مهم برج خنک کن ها عبارتند از:
2-1) فن
فن ها نقش مهمی در خنک سازی دارند و از نوع فن محوری یا فن گریز از مرکز می باشند.
۲-2) پکینگ ها
برای افزایش تبادل حرارتی بین جریان آب و هوا در داخل برج خنک کن از پکینگ ها استفاده می گردد که با افزایش سطح تماس جریان آب با هوا و همچنین کاهش سرعت جریان آب، در خنک سازی جریان آب نقش موثری دارند.پکینگ ها بصورت شبکه ای بوده و در دو نوع غشایی(Film Packing) و اسپلاش (Splash Packing) در برج خنک کن ها مورد استفاده قرار می گیرند.
افزایش راندمان برج های خنک کننده قدیمی، یکی از مسائلی است که اکثر نیروگاه های کشور، به دنبال آن هستند. این امر تنها با تعویض پکینگ ها امکان پذیر است. در این میان باید پکینگی انتخاب شود که افت فشار و همچنین میزان پرت آب کمی داشته باشد این موضوع دراین مقاله با شبیه سازی برج توسط نرم افزار مطلب مورد بررسی قرار گرفته و خصوصیات حرارتی 32 نوع پکینگ پر کاربرد در صنعت آورده شده است. سپس در یک برج در حال کار عملکرد حرارتی هر یک از این پکینگ ها مورد بررسی عددی قرار گرفته و دیده شد می توان با به کار بردن یک پکینگ مناسب نزدیک به 7 درصد عملکرد حرارتی برج را بالا برد.
2-3) حوضچه های بتنی (BASIN)
در قسمت زیرین برج خنک کن قرار دارد و آب خنک شده در آن جمع آوری شده و به سمت سیستم های سردسازی هدایت می شود.
حوضچه که در کف برج قرار گرفته و آب پس از خنک شدن در آن جمع شده و کسری آب برج (MAKE UP) نیز در آن تزریق می گردد .در بعضی از سیستم ها مواد ممانعت کننده (INHIBITOR) هم در این ناحیه به برج اضافه می شود . در بعضی از برج ها شیر تخلیه در کف حوضچه قرار گرفته و به صورت سیفونه مواد معلق ومواد محلول را از برج به بیرون حوضچه تخلیه می کند. حوضچه برج بهترین جا جهت ایجاد میکروارگانیزم های هوازی و بی هوازی ولجن به شمار می رود و وقتی که برج مدتی از مدار خارج شده باشد بوی تعفن از آن به مشام خواهد رسید . در حوضچه های خیلی عمیق نظیر حوضچه های برج های خنک کننده نیروگاه پس از متوقف نمودن واحد جهت تعمیر سریعا با یک پمپ لجن کش مبادرت به خروج لجن های کف برج نموده و پمپ های گردش C.W.P (CIRCULATING WATER PUMP) آب خنک شده برج را وارد مبدل های حرارتی می کنند چون این پمپ ها تولید جریان متلاطم می کنند بعد از این پمپ ها محل تزریق مواد شیمیایی به آب برج می باشد به همین دلیل (TURBELANCE) بهترین جا جهت کم کردن مواد معلق و C.D.S نیز بعد از این پمپ ها می باشد. در بعضی از برج ها خنک کننده شیر تخلیه را از آب خروجی مبدل های حرارتی می گیرند تا رسوب و موادمعلق حاصل وارد برج نگردد. این طرح چندان مناسب به نظر نمی رسد زیرا بلودان بایستی از آب قبل از ورود به مبدل گرفته شده تادر اثر درجه حرارت رسوب در آن ایجاد نشود .
2-4) لوله ها
آب سرد حوضچه برج را به وسیله C.W.P ها به مبدل های حرارتی و آب گرم شده را از مبدل های حرارتی به توزیع کننده آب در برج انتقال می دهند.
2-4-1) خوردگی در لوله های برج های خنک کننده ساخته شده از آلیاژ Cu-Ni
یکی از قسمت های حساس در برج های خنک کننده، لوله های خنک کننده ساخته از آلیاژهای مقاوم در برابر خوردگی هستند که خوردگی در این قسمت باعث بوجود آمدن تخریب کلی و حتی در بعضی مواقع تعطیلی سیستم می شود. میزان و نوع خوردگی در این آلیاژها بسته به شرایط کاری سیستم متفاوت است. برای پیش گیری خوردگی در این لوله ها راه های مختلفی از جمله، استفاده از تصفیه کامل آب ورودی، حذف اکسیژن از سیستم بخار، حفاظت کاتدی، استفاده از ممانعت کننده ها پیشنهاد شده است.
2- 5) قطره گیرها
تیغه های قطره گیر برای جلوگیری از پخش ذرات آب و ممانعت از خروج آنها به محیط بیرون از برج خنک کن بکار می روند.

2-6) تخته های بازیابی آب : (DRIFT ELIMINATOR)
بازیاب آب از تخته یا ایرانیت یا آزبست یا غیره است که جلوی فرار آب توسط هوا را گرفته و مانع خارج شدن آب از برج می گردد. هر گاه ریزش قطعات آب در برج خنک کننده پدید آید نشانگر خرابی بازیاب یا تغییر زاویه آنها می باشد. در بعضی از برجهای مکنده ودر تمام برجهای دمنده تخته های بازیابی آب در بالای برج قرار گرفته است ولی در برج های مکنده بزرگ به ازاء هر ردیف از تخته های پخش کننده یک ردیف تخته بازیابی قرار گرفته است .
2-7) تخته های پخش کننده آب :
2-7-1) SPLASH PACKING و SPLASH BAR
که آب را به صورت قطره درآورده و از سرعت سقوط آب جلوگیری می کنند یعنی زمان برخورد آب با هوا زیاد شده و در نتیجه آب بهتر خنک می شود و به عبارت دیگر هر چه سرعت سقوط آب کمتر شود برخورد آب با هوای ورودی بیشتر می شود.
2-7-2) FILM PACKING :
سطح وسیعی ازآب را روی تیغه ها به وجود می آورند.
2-7-3)GRID PACKING
سری هایی از شبکه های چوبی که بوده توزیع آب را بر عهده دارند .
2-7-4RANDOM PACKING(
تخته های نامنظمی هستند که با ایجاد مقاومت در مقابل جریان هوا آب را خنک می کنند.
2-7-5) PLATE TYPE FILM PACKING
از صفحات پلاستیکی چین دار تشکیل شده اند با زاویه کمتر از 90 درجه ، کمتر از سطح افق در داخل برج قرار گرفته اند و چین هایی روی این صفحات پلاستیکی در برج های HAMUN زیاد مورد استفاده قرار می گیرند و در برخی از برج های HAMUN تیغه های بازیابی آ ب را نیز از جنس پلاستیک تهیه نموده اند .
2-8) توزیع کننده :
آب برگشتی از مبدلهای حرارتی از بالا وارد برج گشته از آنجا به چند شاخه تقسیم و به وسیله باز نمودن ولو مربوطه به توزیع کننده آب وارد حوضچه فوقانی برج می گردد.
2-9) حوضچه های فوقانی برج
معمولا از تخته های الوار ساخته شده و دارای سوراخ های بی شماری بوده که در درون آن پلاستیک های پروانه ای شکل تعبیه شده است تا پخش آب روی بند و بست ها ی داخل برج به نحو مطلوب انجام شود این حوضچه به علت قرار گرفتن در معرض هوا نقش یک استخر خنک کننده را ایفا می کند.
2-10) ستون های برج (COLUMN)
ستون ها آهنی یا بتونی بوده باعث محکم نگاه داشتن بند و بست های برج و ساختار برج می گردند. تسمه ها نیز در ساختمان برج به کار گرفته می شود که ستون های آهنی و غیره را مستحکم می نمایند.
2-11) بادگیرها (LOUVER)
بادگیرها از تخته یا ایرانیت یا غیره بوده که به صورت مورب در قسمت های خارجی برج قرار گرفته واز این طریق است که نسبت آب به هوا که بایستی بین 5/1-75/0 باشد برقرار می گردد. به عبارت دیگر نفوذ هوا به داخل برج توسط بادگیرها انجام پذیر بوده که با تنظیم زاویه آن ها می توان نفوذ هوا در داخل برج را کنترل نمود.
3) مواد به کار رفته در ساختمان برج ها :
3-1) چوب:
چوب هایی که در برج ها به کار برده می شوند شامل
RED WOOD :
نوعی چوب اروپایی می باشد که از درخت ماموت به دست می آید و نوع دیگر چوب قرمز مایل به زردی است که از درخت همیشه بهار که در غرب آمریکا می روید تهیه می شود و به DOUGLAS معروف است البته امزوزه از انواع چوب هایی که در جنگل های هند نیز می روید می توان استفاده کرد. چوب ها به صورت الوار مورد مصرف می باشد و در ساختمان چوب موادی مانند سلولز، همی سلولز، لیکنین و مواد استخراجی نظیر اسید چرب ، قطران، اسید استیک، وکربنات وجود دارد و با توجه به اینکه این چوب ها درمحیط آبی کار می کنند، جهت حفاظت آنهادر مقابل ورم کردن، حمله میکرو ارگانیزم ها و غیره بایستی آنها را توسط بعضی از مواد شیمیایی اشباع نمود . مثلا بعضی از چوب ها را در داخل مایعاتی نظیر کرومات های سدیم یا پتاسیم غرق کرده و ان را در داخل تانک های تحت فشار 10-7 اتمسفر قرار داده و این مواد به داخل مغز چوب نفوذ کرده و یک لایه نیز سطح خارجی آن را می پوشاند ولی چوب های برج های خنک کن را بیشتر توسط کروزوت و مازوت اشباع می نمایند و هر چه مقدار ماده کروزوت بیشتر باشد عمل اشباع مرغوبتر است . برج هایی که از چوب ساخته شده اند نگهداری بدنه آنها در زمان توقف به خصوص در فصل تابستان حائز اهمیت می باشد زیرا گرمای زیادی باعث ترک خوردگی چوبها می شود بنابراین آب پاشی قسمت چوبی برج ضروری است. البته در طراحی برای بعضی از برج ها پمپی جهت پاشش آب در نظر گرفته می شود که در زمان توقف برج وارد سرویس شده و آب را به بدنه برج تزریق می کند. اگر پاشش اب در هوای گرم صورت نگیرد با توجه به اینکه چوب های آغشته به کروزوت و مازوت (که هر دو از جنس روغن) هستند و تنوره برج که در بالاترین ارتفاع برج قرار گرفته که فن در آن نصب گردیده نقش دودکش را بازی می کند. کوچکترین جرقه آتش می تواند برج عظیمی را در مدت 15-10 دقیقه به آتش کشیده و جز ستون های بتونی و آهنی چیزی در برج باقی نگذارد، لازم به تذکر است که وقتی باکتری های بی هوازی در لجن های حوضچه ته برج رشد می کنند مواد الی را به گاز متان ، آب و انرژی تجزیه می کنند. گازمتان متصاعد شده همراه با انزژی حرارتی حاصل شده در شرایط گرمای تابستان خود به خود باعث شعله ور شدن برج خنک کننده می گردد که افراد نا آگاه ممکن است آتش سوزی را عمدی تلقی کنند در حالی که عامل اصلی میکروارگانیزم ها هستند. علت اینکه در برج های خنک کننده چوبی PH آب برج را بایستی بین 8-7.5 تنظیم کرد این است که در PH بالای 8 ماده (LIGNIN SULPHONATE) حاصل شده و از ساختمان چوب جدا می گردد و چون این ماده رشته های سلولز چوب را به هم محکم کند با حل شدن آن مقاومت چوب از بین رفته و چوب پوسته پوسته شده و از ساختمان برج جدا می گردد. علت به کار بردن چوب در برج ها را می توان به شکل پذیری، عایق بودن ،ارزانی ، دردسترس بودن وتر شدن آن ربط داد.
3-2) آلومینیم :
آلومینیم آندی شده در برج های خنک کننده مورد استفاده قرار می گیرد . آلومینیم میل ترکیبی شدیدی با اکسیژن داشته و تولید اکسید آلومینیم می نماید که در شرایط 1 اتمسفر بسیار مقاوم است. زیرا اکسید آلومینیم دارای خلل و فرج بسیار ریز بوده و از نفوذ اکسیژن کاملا ممانعت به عمل می آورد . به همین دلیل میزان خوردگی آلومینیوم به مرور زمان به شدت کاهش می یابد. از آنجا که آلومینیوم یک فلز آمفوتر است در PH=4 خورده شده ، در PH=6 خوردگی آن کاهش می یابد و مجدد در PH=9 خوردگی دوباره شدت پیدا می کند. بنابراین برجهایی که از آلومینیوم تهیه شده اند باید PH=6.5-7.5 و آب آنها بدون یون باشد و تزریق اکسیژن جهت فیلم AL2O3 مورد استفاده قرار گیرد. عمده ترین خوردگی که در آلومینیوم حاصل می شود خوردگی حفره ای (PITTING) می باشد به طوری که اگر آلومینیوم در محلولی که حاوی بیش از 150PPM کلرو قرار بگیرد به راحتی دچار خوردگی حفره ای می گردد. همچنین آلومینیوم در محلول حاوی یون های مس، به راحتی مورد هجوم خوردگی حفره ای واقع می شود . آلومینیوم در تماس با مس، برنج، برنز، در الکترولیت های مناسب نیز خورده می شود.
3-3) فولاد نرم گالوانیزه :
جنس این فلزها از استیل بوده و دارای پوششی از روی است . روی تحت اثر عوامل محیطی اکسید شده و فیلم نرم و چسبنده ای که در آب های یک اتمسفر غیر قابل حل می باشد بر روی آن ایجاد می شود . روی دارای انرژی پتانسیل بیشتری از فولاد است و لذا باعث محافظت کاتدیک می گردد.
معمولا عمر فین تیوب هایی که در برج به کار برده می شود به عوامل زیر بستگی دارد :
1- ضخامت لایه روی fe
2- ترکیبات هوای محیط صنعتی
3- زمان در مدار آب و بخار برج های فولادی
اگر از تشکیل یون جلوگیری یا به حداقل برسد از به وجود آمدن یون های Fee جلوگیری می شود. برج هایی که آب تغذیه آنها بیش از 150PPM کلرو داشته باشد برای مصرف فولاد مناسب نبوده و دچار خوردگی می گردد. فولاد نرم جهت لوله های آب و یا فن های برج مورد استفاده قرار می گیرند . و دچار خوردگی می شوند.
3-4) پلاستیک :
در ساختمان برخی از برج ها به خصوص بند و بست های برج از انواع مختلف پلاستیک استفاده می شود نظیر برج های خنک کننده HAMON که فقط دارای شبکه های پلاستیکی است و قسمت بالای آن از یک ردیف ایرانیت های بازیابی آب توسط هوا ساخته شده است . برج های خنک کننده ایستگاه های تقویت گاز بیشتر از این نمونه هستند.
4) اصول برج خنک کننده
برج های خنک کننده در سیستم های تهویه مطبوع در چنین سیستم هایی برج های خنک کننده گرمای جمع شده فرآیند خنک کننده را به هوای محیطی منتقل می کنند. به علاوه عدم کارآیی چیلرهای آبی بیانگر گرمایی است که به لوله های آب کندانسور اضافه شده و باید به وسیله ی برج دفع شود.
در سیستم برج خنک کننده آب گرم کندانسور از برج خنک کننده عبور می کند و با هوا تماس می یابد.
در برجهای خنک کننده با کشش طبیعی ،پوسته خارجی برج از بتن مسلح ساخته شده ودر روی پایه ها تکیه دارد . هوا از قسمت پائین وارد برج خنک کننده می شود و به طرف بالا جریان می یابد و از دهانه بالای برج خارج می گردد. انواع دیگری از برج های خنک کننده که از چوب و سایر مصالح ساخته می شود نیز وجود دارد.در برج های خنک کننده با کشش طبیعی هوا شکل برج طوری طراحی می شود که جریان سریع هوا در داخل برج بوجود آید. آب گرم از کندانسور در ارتفاع 10 تا 15 متر بالاتر از سطح استخر به سیستم پخش کننده آب وارد می شود .
در برجهای قدیمی تر صفحه ای که آب خروجی از کندانسور به آن ریخته می شود دارای سوراخهای منظمی در قسمت پائین است که آب از داخل این سوراخها به فنجانهای زیرین می ریزد. این فنجانها باعث پاشش آب و تبدیل آنها به قطرات کوچک می شوند. یک سیستم خیلی جدید برای پخش آب در برج خنک کننده بکار بردن لوله هایی است که در سطح بالای آن شیپوره هایی برای پاشش آب تعبیه شده است. تبادل حرارت بین هوای بالارونده از برج و آبی که از برج سرازیر است با تغییر حرارت محسوس در اثر اختلاف درجه حرارت بین آب و هوا انجام می شود. سهم این قسمت از تبادل حرارتی خیلی کم است و قسمت عمده تبادل در اثر تبخیر مقدار کمی آب که پیوسته همراه هوا می باشد،انجام می شود. در اثر این عمل مقدار زیادی گرما از آب سرازیر شده در برج خنک کننده ( بستگی به مقدار آبی که تبخیر شده است) به هوا منتقل می گردد (Evaporating loss). ضمناً مقداری از قطرات آب بوسیله هوا به خارج از برج پراکنده می شود(Windage loss). برای جلوگیری از خروج قطرات آب یک شبکه چوب در اطراف برج و حدود 3 متر بالاتر از توده تخته ها قرار دارد .
کمبود آب تبخیر شده در سیستم برج خنک کننده باید از منبع خارجی جبران شود که به آن ،آب تکمیلی یا آب جبرانی (Makeup) گویند . برای این منظور در صورت امکان از آب رودخانه استفاده کرد یا فاضلابها را تا حد امکان صاف و تصفیه کرده و استفاده نمود . هنگامیکه از نظر فضای ساختمان برج خنک کننده محدودیتی وجود داشته باشد ظرفیت برج خنک کننده راتا حد امکان با استفاده از بادبزنهای مخصوص و بزرگی اضافه می نمایند. این بادبزنها مقدار عبورهوای خنک کننده در داخل برج را زیاد می نماید.
آب کندانسور خنک شده اساساً از طریق تبخیر درصد کوچکی از جریان آب کل حاصل می شود. تبخیر فرآیندی است که با آن گرما جذب هوا و آب کندانسور باقی مانده تا دمای خروجی دلخواه خنک می شود. در سیستم های سیکل جذبی، مقدار گرمای اضافه شده به بار خنک کننده که باید از طریق برج خنک کننده دفع شود، تقریباً 20 تا 50 درصد ازچیلرهای تراکمی بیشتر است.بنابراین، سرعت جریان آب کندانسور برای افزایش دمای یکسان،تقریباً 20 تا 50 درصد بیشتر است (برای جریان یکسان، باید افزایش دما تقریباً 20 تا 50 درصد بیشتر باشد).
4-1) اجزای سیستم آب کنداسور
چهار جزو سیستم آب کندانسور عبارت اند از:
4-1-1) کندانسور:
کندانسور معمولاً به صورت یک جزو یکپارچه چیلر آبی است. (هرچند گاهی از کندانسورهای مجزا استفاده می شود.)معمولا کندانسور یک مبدل گرمایی پوست های – لوله ای است که ماده مبرد داخل لوله ها به وسیله آب کندانسور پوسته احاطه می شود. انتقال گرما در سراسر دیواره لوله ها صورت می گیرد.
4-1-2) پمپ آب کندانسور:
این پمپ آب کندانسور را از تشتک برج خنک کننده، سیستم لوله کشی و کندانسور به گردش درمی آورد و سرانجام آب را به تشتک فوقانی برج برمی گرداند.
4-1-3) لوله کشی آب کندانسور:
لوله کشی انتقال آب کندانسور بین برج خنک کننده و کندانسور است.برج خنک کننده: وسیله ای است برای دفع گرما از آب کندانسور به هوای محیطی.
4-1-4) وسیله انتقال گرما:
این وسیله برای ایجاد حداکثر تماس بین آب برگشت کندانسور و هوای محیطی طراحی می شود. در واقع سطح داخلی برج همان وسیله انتقال گرماست. هر چقدر تماس بیشتر باشد، تبخیر و انتقال گرما بیشتر است.
4-1-5) تشتک توزیع آ ب گرم:
تشتک های نازل دار برای پاشش آب و توزیع یکسان آب برگشت کندانسور ورودی به تشتک فوقانی برج طراحی می شود (تشتک توزیع آ بگرم همان تشتک فوقانی برج است).
4-1-6) تشتک توزیع آ ب سرد:
این تشتک یکپارچه یا مجزا، آب برج را به وسیله ی پمپ آب کندانسور جمع آوری می کند. اندازه بزرگی آن باید طوری باشد که آب کافی را برای سیستم آب کندانسور فراهم کند و مجدداً به وسیله ی پمپ به برج بازگردانده شود (تشتک آب سرد همان تشتک تحتانی برج است).

4-1-7) فن های برج:
تمام بر جهای خنک کننده سیستم تهویه مطبوع به صورت برج هایی با جریان هوای مکانیکی است که از یک یا چند فن برای ایجاد جریان هوای برج استفاده می کند.
4-1-8) کرکره های ورودی و دیوارهای جداساز:
کرکره های ورودی باعث هدایت یکنواخت و مستقیم هوا به داخل برج می شود. دیواره های جداساز به گونه ای طراحی می شوند تا قطرات آب موجود در هوای خروجی برج را به دام بیندازند.
فهرست اصطلاحات سیستم های آب کندانسور و بر جهای خنک کننده اصطلاحات خاص خود را دارند که عبارت اند از:
• اختلاف دمای آب ورودی کندانسور و دمای دماسنج مرطوب هوای ورودی برج برحسب فارنهایت.
• آب کندانسور خارج شده از سیستم برای کنترل غلظت ذرات جامد یا هرگونه ناخالصی موجود در آب.
•مقدار گرمای مورد نیاز برای افزایش یا کاهش دمای یک پوند آب به میزان یک درجه فارنهایت.
• مقدار گرمای کل دفع شده به وسیله ی برج خنک کننده با یک سرعت جریان معین.
• دیوارهای خارجی برج (به جز کرکره ها).
• کوچک ترین واحد تقسیم برج با جریان آب و جریان هوای مستقل که براساس بار کلی برج خنک کننده کنترل می شوند.
• جریان آب مخالفِ جریان هوا تحت یک زاویه 180 درج های.
• جریان آب مخالفِ جریان هوا تحت یک زاویه 90 درج های.
• برج با جریان آب مخالف جریان هوا تحت یک زاویه 90
• درج های با فن و دریچه هوای مشترک برای دو ورودی هوا و سطح داخلی برج مخالف.
• قطرات آب تبخیرنشده و خار ج شده برج خنک کننده.
• مونتاژ دیواره های جداساز برای خارج کردن قطرات آب و هوای خروجی برج خنک کننده.
• تبدیل آب کندانسوراز حالت مایع به بخار و خروج آن از برج به صورت مخلوطی از هوا بخار.
• وسیله انتقال گرما یا سطح داخل برج برای ایجاد حداکثر سطح تماس آب و هوا.
• شیر شناور یا شیر کنترل آب با یک مکانیسم مکانیکی برای شناور.
• جریان هوا مکشی یک یا چند فن در ورودی هوا جهت ایجاد یک فشار مثبت در برج (مکش اجباری).
• هد یا فشار لازم ایجاد شده به وسیله پمپ جهت غلبه برافت فشار ناشی از اصطکاک لوله کشی آب کندانسور و خود کندانسور، هِد یا فشار استاتیک برج و هرگونه مقاومت رسوبی نازل های برج برحسب فوت ستون آب.
• جریان هوای مکشی یک یا چند پمپ در خروجی هوا جهت ایجاد یک فشار منفی در برج (مکش القایی).
• کرکره ها یا تیغ ههای ورودی برای جلوگیری از پاشش آب به خارج از برج و بهبود جریان هوا یکنواخت سطح داخل برج.
• هِد یا فشار استاتیک ناشی از ارتفاع بین سطح آب تشتک تحتانی برج خنک کننده و نقطه ورودی تشتک فوقانی برج خنک کننده برحسب فوت ستون آب.
• آب اضافه شده برای تعادل آب از دست رفته حاصل از تبخیر و جریان هوا.
جریان هوای ناشی از اختلاف چگالی هوا به واسطه افزایش دمای هوا (یعنی اثر دودکشی).
• جریان هوای تولید شده به وسیله ی یک یا چند فن نازل کنترل جریان آب برج خنک کننده با یک الگوی پاششی به وسیله ی فشار نیروی جاذبه.
• PH آب کندانسور (اسیدی بودن یا قلیایی بودن آب کندانسور).
• مخلوط هوای گرم و بخار آب خارج شده از برج خنک کننده (با عمل میعان بخارات آب تشکیل می شود که مطلوب نیست).
• سایکرومتر یا وسیله ای با دو دماسنج برای اندازه گیری همزمان دمای دماسنج مرطوب و دمای دماسنج خشک هوای محیطی.
• افزایش دمای آب کندانسور و کاهش دمای برج خنک کننده برحسب فارنهایت یا اختلاف دما بین آب وروی برج (برگشت آب کندانسور) و آب خروجی برج (رفت آب کندانسور).
• گردش هوای خروجی و ورودی برج خنک کننده باعث افزایش دمای دماسنج مرطوب برج می شود.
• شرایط دمای هوا که بر سیست مهای کندانسور آبی تاثیرگذار است:
• دمای دماسنج خشک هوای رو به باد برج خنک کننده که تحت تاثیرگردش هوای خروجی و ورودی برج یا برج های دیگرقرار نمی گیرد.
• دمای دماسنج مرطوب محیطی هوای رو به باد برج خنک کننده که تحت تاثیر گردش هوای خروجی و ورودی برج یا برج های دیگر قرار نمی گیرد.
• دمای دماسنج مرطوب هوای ورودی برج، دمای دماسنج مرطوب هوای محیطی و دمای دماسنج مرطوب گردش هوای خروجی و ورودی برج خنک کننده (دمای گردش هوای ایده آل صفر و دمای ایده آل دماسنج مرطوب ورودی همان دمای دماسنج خشک محیطی است.)
• بار باد یا بار ساز های تحمیل شده با باد که بر پوسته برج می وزد.
5) انتقال گرمای برج خنک کننده
گرمای آب برج خنک کننده به وسیله فرآیندهای انتقال حرارت نهان و آشکار به هوای محیطی منتقل می شود.
6) فاکتورهای عملکردی برج خنک کننده
انتخاب برج خنک کننده براساس یک سری پارامترهای عملکردی خاص از قبیل سرعت جریان آب کندانسور، افزایش دمای آب کندانسور و دمای دماسنج مرطوب محیطی منجر به ایجاد مشخصه برج خنک کننده شده است. به محض انتخاب برج و تعیین ویژگی آن، هرگونه تغییر درسه فاکتور فوق باعث تغییر در برج خنک کننده می شود.
1. دمای دماسنج مرطوب هوای ورودی (محیطی)
2. سرعت جریان آب کندانسور
3. اختلاف بین دمای آب ورودی کندانسور و دمای دماسنج مربوط به ورودی برحسب فارنهایت.
معمولاً،پارامترهای عملکرد برج که در معرض تغییر قرار می گیرند،عبار ت اند از:
1 . افزایش دمای دماسنج مرطوب ورودی؛ غالباً دمای دماسنج محیطی ناصحیح برای اندازه بزرگی برج انتخاب می شود.
2 . افزایش بار گرمای دفع شده که باعث افزایش سرعت جریان آب کندانسور و افزایش دمای آب کندانسور و کاهش دمای برج خنک کننده می شود.
تغییر دمای دماسنج مرطوب، تغییر افزایش دمای آب کندانسور یا کاهش دمای برج خنک کننده منجر به تغییر در اختلاف بین دمای آب ورودی کندانسور و دمای دماسنج مرطوب ورودی می شود؛ بنابراین سه رابطه تاثیر عملکردی وجود خواهد
7) ترکیب اصلی برج خنک کننده
ترکیبات اصلی برج بسیار ساده است و به وسیله:
1. جهت جریان هوا در برابر جهت جریان آب سطح داخلی برج
2. مکان فن های برج مشخص می شود.
جریان هوا/ آب:
در برج های جریان مخالف، جهت جریان آب مخالفِ جهت جریان هواست. یعنی جریان آب به صورت عمودی به سمت پایین و جریان هوا به صورت عمودی به سمت بالاست. دربرج های جریان صلیبی، دو جریان تحت زاویه 90 درجه نسبت به یکدیگر قرار دارند؛ یعنی جریان آب به صورت عمودی رو به پایین در سطح داخلی برج و جریان هوا به صورت افقی است.
7-1) مکان فن:
برج زمانی از نوع جریان هوای مکش اجباری است که فن هایش هوا را به داخل برج هدایت کنند. در این ترکیب، فن ها در سمت هوای ورودی برج و سطح داخلی برج تحت فشار مثبت است. در بر جهای جریان هوای مکش القایی، فن ها در سمت هوای خروجی برج و سطح داخلی برج تحت فشار منفی است.
آب برگشت کندانسور به صورت افقی پاشیده " ونتوری " از طریق نازل های پرسرعت به داخل محفظه می شود که شباهت زیادی به گلویی کاربراتور اتومبیل دارد. جریان آب پرسرعت از طریق محفظه ونتوری یک منطقه کم فشار را ایجاد می کند که:
1. جریان هوای القایی را ایجاد می کند
2. تمایل به تبخیر کردن آب دارد.
چون جریان هوا و آب هم جهت هستند، این برج از نوع جریان موازی است؛ چون هیچگونه سطح داخلی وجود ندارد، به آن برج سطح پاششی گویند.
فشار آب زیاد برج نیازمند افزایش پمپ های پرقدرت است که کم و بیش صرف هجویی انرژی فن را به حالت تعادل درمی آورد. این مشکل با استفاده از یک الکتروپمپ دوسرعته تا حدی برطرف شد.
زمانی که دمای دماسنج مرطوب محیطی کم باشد، الکتروپمپ با سرعت کم کار می کند. این نوع برج مشکلات نگهداری و اجرایی خاص خود را دارد و به جز موارد سفارشی، دیگر در بازار عرضه نمی شود.
8) دسته بندی
برج خنک کن ها را با توجه به موارد زیر می توان دسته بندی کرد.البته باید توجه داشت که یک برج خنک کن می تواند ترکیبی از هر کدام از دسته های زیر باشد و این دسته بندی صرفا برای نشان دادن وضعیت عملکرد برج خنک کن ها در حالات زیر می باشد:
8-1) نیروی محرک جریان هوا
برج خنک کن ها از لحاظ اینکه نیروی جریان دهنده هوا طبیعی یا مکانیکی باشد به دو دسته تقسیم می شوند.
8-1-1) برج خنک کن فن دار(مکانیکی)
در برج های فن دار یک یا چند فن وظیفه به جریان در آوردن هوا را در داخل برج خنک کن دارند . در این نوع تا زمانی که فن روشن است جریان هوا بین محیط داخل برج و بیرون برقرار است همچنین نسبت به برجهای بدون فن فضای کمتری را اشغال می کنند.اما مهمترین عیب این نوع صدا و لرزشی است که فن یا فن ها ایجاد می کنند.
8-1-2) برج خنک کن بدون فن (طبیعی)
در برج های بدون فن جریان هوا بصورت طبیعی ما بین برج و محیط بیرون جابجا می شود .از جمله مزایای این دسته می توان به مصرف کمتر انرژی الکتریکی، صدای کم، قطعات متحرک کمتر و عدم پاشیدن آب به فضای اطراف و از معایب آن می توان به راندمان پایین تر و هزینه بیشتر جهت ساخت آن، اشاره کرد.
8-2) مکانیسم انتقال حرارت
از نظر شیوه های انتقال حرارتی به سه دسته تقسیم می شوند.
8-2-1) برج خنک کن مرطوب
برجهای خنک کننده مرطوب حرارت تلف شده به وسیله دستگاه را به وسیله مکانیزمهای زیر به محیط می دهند:
1. بوسیله افزایش حرارت هوای اطراف
2. بوسیله تبخیر بخشی ازآب در حال گردش در سیستم
3. بوسیله افزایش دمای مخزن طبیعی آب جمع آوری سرد شده
برج های خنک کننده یک سیستم توزیع و پخش آب گرم دارند که آب را بصورت یکنواخت روی یک شبکه کاری مشبک از تخته های افقی نزدیک به هم می باشد که این شبکه ها آکنه نامیده می شوند . آکنه ها آب سرازیر شده از بالای برج را با هوایی که از میان آنها حرکت می کند کاملاً مخلوط کرده بطوریکه آب بصورت یک قطره از یک آکنه به سطح آکنه دیگر توسط نیروی ثقل خود می ریزد .
هوای بیرونی از طریق منافذی که بصورت میله های افقی در اطراف برج قرار دارند وارد می شوند . این میله ها به منظور نگهداری آب در داخل خود بطرف پائین مایل هستند . در اثر اختلاط آب و هوا ، انتقال حرارت و انتقال جرم اتفاق افتاده و در نتیجه آب سرد می گردد . آب سرد شده در حوضچه بتنی که در انتهای برج قرار دارد جمع آوری شده و سپس به طرف کندانسور پمپ می شود . اکنون هوای مرطوب و گرم از بالای برج خارج می گردد .
برجهای خنک کننده مرطوب بصورت برجهای خنک کننده با کشش طبیعی و برجهای خنک کننده با کشش مکانیکی دسته بندی می شوند .
8-2-2) برج خنک کن خشک
در مکانهای که آب کافی برای برج خنک کننده مرطوب وجود ندارد ، می بایست از اتلاف بر اثرتبخیرحداکثر جلوگیری بعمل آورد ، از این نوع برج استفاده می شود .دربرجهای خنک کننده خشک ، آب در حال گردش از میان لوله های پره دار عبور کرده بطوریکه هوای سرد از روی آنها عبور می کند .بنابراین حرارت آب در حال گردش از طریق لوله ها خارج شده و جذب هوای سرد می گردد.
برجهای خنک کننده خشک می توانند با کشش طبیعی و یا با کشش مکانیکی عمل نمایند .یک افشانک هوا که با بخار کار می کند با خارج کردن هوا و سایر گازهای غیر قابل تراکم به برقراری خلا کمک می کند . برای جلوگیری از نشت هوا به داخل دستگاه پمپ گرادیان اصلی فشار در داخل برج را مثبت نگه می دارد .ممکن است قسمتی ازکار پمپ توسط توربین هیدرولیک بازیابی گردد . این عمل پس از خروج آب از برج در مسیر آب فشانه های جتی انجام می گیرد .
فشار متراکم و درجه حرارتهایی که یک برج خنک کننده خشک بکار می برد بطور قابل ملاحظه ای بیشتر از برج مرطوب است . برای دستیابی به فشار بیشتر ، مساحت کوچکتری برای فضای بین دو تیغه آخرین مرحله در بوربین با فشار کم ضروری است . در یک برج خنک کننده خشک با کشش طبیعی ، شناوری هوای گرم شده باعث جریان یافتن هوا در سرتاسر سطوح مولد حرارتی می گردد که برای انتقال حرارت آب داغ به جریان هوا ضروری است . همچنین می توان جریان هوا را با ایجاد کشش القائی یک بادبزن افزایش داد . کشش مکانیکی استفاده شده از یک بادبزن ابعاد برج را تقلیل داده ولی باعث اتلاف انرژی بیشتری در دستگاه می گردد .
برج خنک کننده خشک فقط باعث اضافه شدن انتالپی به هوا می گردد . در نتیجه مشکلاتی از قبیل یخ زدگی که در برج خنک کننده مرطوب در شرایط خاص جوی با آن مواجه است ، ایجاد نمی شود.
8-2-2-1) پیشنهاد طرح هندسی بیضوی برای برجهای خنک کن خشک به منظور کاهش اثرات نامطلوب باد
با تغییر شکل سازه برج، از حالت دایروی به حالت بیضوی، می توان از اثرات نامطلوب باد کاست و میزان انتقال حرارت رادیاتورها را با قراردادن هرچه بیشتر آنها در معرض باد افزایش داد. برای رسیدن به این منظور باید سازه برج بیضوی را به نحوی در معرض باد قرار داد که قطر بزرگ بیضی در مقابل باشد تا تعداد رادیاتورهای بیشتری در معرض و مقابل باد قرار گیرند. باید توجه داشت که اگر قطر بزرگ برج بیضوی در مقابل باد قرار نگیرد نتیجه عکس را در بر خواهد داشت. بنابراین در مکان هایی که باد همواره در اکثر مواقع سال در یک جهت وزیده می شود، برج های بیضوی که قطر بزرگشان در مقابل باد است می توانند راندمان بهتری به عنوان شکل بهینه و a=0.5b داشته باشند و شکل هندسی پیشنهادی به جای برج دایروی معرفی می شود که در مقایسه با آن حدوداً 12 % بیشتر راندمان دارد.
8-2-2-2) طرحی برای افزایش راندمان برج های خنک کن خشک
برج های خنک کننده خشک یکی از متداولترین برج ها در نیروگاه های موجود در مناطق کم آب می باشند که در آن از نیروی شناوری ناشی از اختلاف چگالی هوای سرد بیرون و هوای گرم و مرطوب داخل جهت جریان طبیعی هوا استفاده می گردد. بنا بر این شرایط اقلیمی منطقه تاثیرات فراوانی بر عملکرد این برج ها خواهد داشت. از جمله تاثیر گزار ترین عامل میتوان به وزش باد اشاره نمود که باعث تاثیرات نامطلوبی بر عملکرد حرارتی برج می گردد. این عامل جریان های گردابه ای در اطراف رادیاتورها ایجاد و هم چنین باعث تولید نیروهایی در جهت خلاف نیروی شناوری هوای درون برج در دهانه خروجی می گردد که موجبات خفگی برج را فراهم می نماید. تحت این شرایط مکش برج کاهش، دمای آب خروجی افزایش و راستای خطوط جریان هوا از محدوده طراحی خارج می گردد که به دنبال آن خلاء کندانسور شکسته و راندمان توربین به شدت کاهش می یابد.
روشی که دراین مقاله جهت بهبود راندمان در این شرایط مورد بررسی قرار گرفته استفاده از کلاهک دوار در دهانه خروجی برج می باشد این کلاهک همانند یک باد سنج جهت باد را تشخیص و با استفاده از نیروی وارد شده از طرف باد به بازوی خود رو به جریان دوران می نماید؛ که به خاطر حالت آیرودینامیکی خاصش همانند یک مکنده خودکار در دهانه خروجی عمل نموده و با بهره گیری از پدیده جدایش لایه مرزی، مکش را مضاعف و مشکلات بیان شده را تاحد فراوانی مرتفع می نماید.
8-2-3) برج خنک کن خشک- مرطوب
با توضیحاتی که در مورد دو نوع برجهای قبلی داده شد مشخص می شود که برجهای مرطوب همیشه مقداری آب بصورت تبخیر ، مکش توسط هوا و نشتی مصرف می کنند .همچنین این برج دچار مشکل پراکندن ذرات آب هست .برجهای خنک کننده خشک مشکلی بر کارکرد نیروگاه بخصوص در موقع گرم شدن هوای محیط تحمیل می کند .در چنین مواردی برای کاهش عوارض حاصل از دو نوع برج ذکر شده از برجهای خنک کنننده خشک-مرطوب استفاده می شود .همانطوری که از نام این نوع برجهای خنک کننده استنباط می شود یک برج خنک کننده خشک- مرطوب بوسیله ترکیبی از برجهای خشک و مرطوب عمل می کند . این سیستم دارای دو مسیر هوای موازی و دو مسیر آب سری می باشد .قسمت بالای برج قسمت خشک می باشد که شامل لوله های پره دار است و قسمت پائین برج دارای آکنه ها است قسمت مرطوب است .
آب گرم پروسس از قسمت فوقانی برج وارد لوله های پره دار شده و ضمن عبور ماپیچ از لوله ها قسمت خشک را ترک کرده و تحت اثر نیروی جاذبه از میان آکنه ها در قسمت مرطوب به حوضچه آب سرد می ریزد .هوای محیط بصورت دو جریان از میان قسمتهای خشک ومرطوب کشیده می شود .این دو جریان بهم پیوسته و قبل از ترک برج در داخل آن مخلئط می شود . چون اولین جریان بصورت خشک گرم شده و حتی خشک تر از هوای محیط می گردد . در حالیکه جریان دوم بطور معمول اشباع است ، بنابراین مخلوط هوای که برج را ترک می کند زیر اشباع است .

8-2-3-1) دو فایده مهم برای برج های خشک و مرطوب وجود دارد
* هوای زیر اشباع خروجی ذرات آب کمتری نسبت به برج مرطوب ایجاد نموده و شرایط اقلیمی مطلوب آنها را کاملاً حذف می کند .
* چون آب در قسمت خشک قبلاً خنک شده است بنابراین افت های ناشی از تبخیر در قسمت مرطوب کاهش یافته است و در نتیجه از مصرف آب جبرانی برای جبران تبخیر آب بطور قابل ملاحظه ای کاسته خواهد شد.
نسبت حرارت گرفته شده در قسمت های خشک و مرطوب بوسیله دو پارامتر تنظیم می گردد . برای مثال اگر آب مشکل اصلی باشد ، برج را با قسمت خشک بزرگتری نسبت به قسمت مرطوب می سازند . به علاوه تبخیر را می توان توسط یک کنترل کننده که جریان هوا را از میان قسمت مرطوب تنظیم می کند تغییر داد .
در آب و هوای سرد زمستان برای تقلیل اختلاف دمای ورودی و خروجی آب به برج برای معتدل ساختن دمای آب برگشتی به پروسس، عبور هوا از میان قسمت مرطوب را قطع نموده و برج را بصورت یک برج خنک کننده خشک تبدیل کرد . از طرف دیگر می توان زیر فن یک مانع بصورت یک در تعبیه کرد که می توان از آن در آب و هوای گرم که قسمت خشک برج مشکلی برای کارکرد نیروگاهی ایجاد می کند برای افزایش دمای محیط استفاده کرد .
برجهای خنک کننده خشک – مرطوب در مواردی که امکان دسترسی به آب هست و نیز نیاز به کاهش موثر ذرات باشد مورد استفاده قرار می گیرد .
8-3) نحوه برخورد جریان های آب و هوا
برج خنک کن ها بر مبنای جهت برخورد جریان های آب گرم با هوای سرد به دو دسته تقسیم می شوند .
* برج خنک کن با جریان هوای متقاطع
دراین حالت هوایی که از محیط بیرون وارد برج می شود بصورت متقاطع با جریان آب برخورد می کند .
* برج خنک کن با جریان هوای مخالف
در این حالت جریان هوا بصورت مخالف با جریان آب برخورد می کند.
9) عوامل موثر در طراحی برج های خنک کننده
عوامل موثر در طراحی برجهای خنک کننده را بطور خلاصه می توان بصورت زیر بیان کرد :
* میزان افت درجه حرارت (اختلاف دمای ورودی وخروجی برج)
* اختلاف بین درجه حرارت آب سرد و درجه حرارت مرطوب هوا
* دمای مرطوب محیط : اصولاً خنک کردن آب زیر این دما غیر ممکن است .
* شدت جریان آب
* شدت جریان هوا
* نوع آکنه های برج
* روش پخش آب : به تجربه ثابت شده است که برای هر 10 درجه فارنهایت افت دما در برج خنک کننده میزان تبخیر در حدود یک درصد کل آب در حال گردش می باشد.
10) عوامل موثر در خنک کردن برج های خنک کننده
عوامل موثر در خنک کردن برج های خنک کننده به شرح زیر است :
* سطح تماس آب و هوا راندمان برج ها را با تبدیل هر چه بیشتر آب به قطرات ریز آب و سطح تماس بیشتر آب با هوا افزایش می دهند.
* سرعت آب:
اگر سرعت آب را بتوان کاهش داد تا با هوای بیشتری در تماس قرار گیرد، راندمان خنک کننده افزایش پیدا می کند . این عمل توسط تخته های پخش کننده آب عملی می شود نقش مجموعه این تخته ها اعم از SPLASH BAR یا FILM PACKING و غیره در برج های خنک کننده جلوگیری از سرعت ریزش آب است. در چنین شرایطی آب با هوا تماس بیشتری داشته و در نتیجه تبادل حرارتی آن بیشتر می شود و بر این اساس در طراحی ها در محیطی که درجه حرارت آب خروجی از برج و درجه حرارت هوای ورودی به برج نزدیک باشد ارتفاع برج را بلندتر اختیار کرده تا از سرعت سقوط آب کاسته شود تا آب در نتیجه تماس با هوا خنک گردد. در چنین وضعیت قیمتهای برج ها حدود 700-60 درصد بیشتر از برج هایی است که در محیطی قرارگرفته اند که اختلاف درجه حرارت آبی خروجی از برج ودرجه حرارت هوای ورودی به برج زیاد می باشد.
* سرعت جریان هوا : اگر سرعت دمیدن هوا در داخل برج زیاد باشد مقداری از آب را همراه خود برده و اگر سرعت کم باشد آب را به خوبی خنک نمی کند. معمولا نسبت L/G یعنی نسبت آب به هوا را در برجهای خنک کننده حدود 5/1 -75/0 پاوند در ساعت در نظر می گیرند. تنظیم سرعت هوا در داخل برج به وسیله بادگیرها (LOUVERS) که می توان زاویه آنها را کم یا زیاد نموده و همچنین توسط تغییر زاویه پره های فن دمنده یا مکنده هوا انجام می گیرد.
* اختلاف درجه حرارت آب خروجی و هوای ورودی .
* رطوبت هوا هر چه بیشتر باشد راندمان خنک شدن برج پایین می آید .
* روش پخش آب نقش شیمیست در قسمت آب :
آب مورد استفاده برای سیستم های خنک کننده از جمله نیازهای عمده بسیاری از صنایع است و لذا تصفیه و تهیه آب مطابق استاندارد برای هر واحدی از جمله نیازها در صنایع می باشد.
11) انواع سیستم های خنک کننده
11-1) سیستم های خنک کننده تر:
1- سیستم خنک کننده باز
2- سیستم خنک کننده بسته
3- سیستم خنک کننده ترکیبی
11-1) سیستم های خنک کننده خشک
1- سیستم خنک کننده خشک مستقیم
2-سیستم خنک کننده خشک غیر مستقیم
3-سیستم خنک کننده ترکیبی

1- سیستم خنک کننده باز
ONCE THROUGH SYSTEM در محیطی که آب فراوان است محل های نزدیک دریا یا رودخانه آب را به وسیله پمپ از یک طرف وارد سیستم های مبدل حرارتی (HEAT EXHCANGERS) نموده و از طرف دیگر خارج می گردد. آب درمحل عبور خود با جسم داغ تبادل گرما کرده و دوباره وارد رودخانه یا دریا می گردد. بنابراین آب گرفته شده از دریا مجددا به دریا باز می گردد و عمل تبخیر بر روی آن صورت نمی گیرد یعنی آب دارای مواد حل شده و معلق ثابتی است لذا ایجاد رسوب بر روی لوله های کندانسور نمی نماید اما به دلیل داشتن مواد معلق زیاد باعث خوردگی از نوع سائیدگی (ERROSION CORROSION) می گردد برای جلوگیری از سائیدگی درون لوله باید در داخل لوله های خنک کننده با ایجاد محافظ که با تزریق سولفات آهن FESO4 محقق می گردد اقدام نموده و سپس توسط گلوله های اسفنجی که به وسیله پمپ در داخل لوله ها ارسال می شود قطر مورد دلخواه استاندارد را در آن ایجاد و زیادی آن را کنده و از محیط خارج کرد.

2- سیستم خنک کننده بسته
در مناطق کم آب ، آبی که به عنوان واسطه حرارتی در سیستم ها عمل می کند حرارت را جذب کرده ، دور ریخته نمی شود ، بلکه مجدااز آن استفاده می نمایند. بنابراین آب را وارد سیستمی به نام برج های خنک کننده (COOLING TOWER) کرده و پس از سرد شدن مجدا وارد مبدل های حرارتی می نمایند.
3- سیستم خنک کننده ترکیبی بازو بسته
(COMBINTION COOLING SYSTEM) این سیستم بیشتر درمحیط هایی که در فصل تابستان سطح آب رودخانه پایین آمده و برج با کمبود تغذیه مواجه می شود استفاده می شود .

انواع سیستم های خنک کننده تر
الف) استخرهای خنک کن:
استخرهای خنک کن ساده ترین سیستم های خنک کننده با ابعاد زیاد بوده که آب گرم توسط لوله ای وارد آن شده و در اثر تماس با هوای محیط حرارت خود را از دست داده و آب خنک کننده از بالاترین قسمت استخر به سیستم مبدل حرارتی برگشت داده می شود با این عمل زمان ماندن آب در استخر زیاد شده ، در نتیجه آب زمان بیشتری را در معرض هوا قرار می گیرد و لذا تبادل حرارتی بهتر صورت می گیرد و همچنین ممکن است آب گرم به صورت آب پاش و قطره قطره وارد استخر گردد. با این عمل سطح برخورد آب گرم با هوای محیط درزمان ریزش زیاد شده و قسمتی از آب در اثر برخورد با هوا تبخیر شده و در اثر این عمل بقیه آب در حال ریزش خنک می گردد و در نتیجه راندمان آن از استخر اولیه بهتر است. در چنین سیستم هایی بایستی در طراحی حصارهایی جهت جلوگیری از انتقال آب به وسیله باد در نظر گرفته شود ، در بعضی از سیستم های قدیمی که حصار در طراحی بکار گرفته نشده است ، صدمات زیادی به سیستم هایی که در جوار استخر قرار گرفته اند وارد کرده است. تجربه ثابت کرده است که وقتی رطوبت هوای ساکن دریک نقطه افزایش یابد آب کمتر تبخیر شده و در نتیجه آب گرمی که از سیستم مبدل حرارتی جهت خنک شدن وارد محیطی که دارای هوای مرطوب است گردیده و دیرتر خنک می شود ،نتیجه انکه اگر هوا از طریقی به حرکت درآورد تا هوای خشک جانشین هوای مرطوب شود، راندمان سیستم خنک کننده به مراتب افزایش می یابد.
ب)برجهای با کوران طبیعی :
هوا به طور افقی یا به طرف بالا متناسب با جهت ریزش آب جریان یافته و حرارت را از آب می گیرد . در این سیستم وقتی که آب گرم وارد برج می گردد ، محیط داخل برج گرم شده در نتیجه حجم هوای داخل آن افزایش می یابد و رقیق می گردد که در این صورت هوای محیط بیرونی برج با فشار حدود یک اتمسفر موجب جریان خود به خودی در اثر اختلاف فشار هوای داخل برج و هوای بیرون برج می گردد . یک نوع از برج فاقد (PACKING) بوده و فقط تعداد زیادی سوراخ های پخش کن آب تعبیه شده است . نوع دیگر آن دارای بند و بست های چوبی یا پلاستیکی بوده که راندمان بهتری را به وجود می آورند .در ضمن این برجها خیلی بلند و باریک بوده و پمپ هایی با فشار زیاد جهت پمپاژ آب در بالای برج مورد استفاده قرار می گیرد . افت دمای آب بستگی به سرعت وجهت جرکت باد دارد . لذا برج ها باید در محلی احداث گردند که مانعی در جهت وزش باد وجود نداشته باشد . برجهایی با کشش طبیعی هذلولی یا تنوره ای موجود است که جریان هوا در جهت عکس جریان آب به طرف شبکه های چوبی در برج حرکت کرده و باعث خنک شدن آب می گردد، این برج ها در آب و هوای خشک وگرم مورد استفاده قرار نمی گیرند، زیرا درجه حرارت آب ورودی به برج باید از درجه هوای محیط بیشتر باشد.
ج)برج ها با کوران القائی:
در این نوع برجها هوا توسط بادبزنی که در برج قرار گرفته برقرار می شود . در برج ها با کشش مکانیکی پمپ ها با فشار کم مورد نیاز است و برای احداث آن تشخیص جهت باد اجباری نیست. انواع برجها با کشش مکانیکی :
1) برج های دمنده : (FORCE DRAFT COOLING TOWER)
در این نوع برجهای خنک کننده بادبزن های مکانیکی (فن ها) جریان هوا را در برج برقرار می کنند محل آن ها در قسمت ورودی هوا و در سطح زمین بر روی بتن استقرار یافته اند لذا لرزش آنها به حداقل می رسد.این فن ها هوا را به درون برج و سرتاسر بند و بست ها هدایت می کنند ولی هوا به طور یکنواخت در آن پخش نمی گردد و اطراف برج های خنک کننده دمنده کاملا بسته است.
• مزایای برج های خنک کننده دمنده :
1- تعمیر فن های آن راحت تر است.
2- فن ها در مجاورت هوای گرم قرار نمی گیرند.
3- سهولت و کم خرج بودن نصب آن
2) برج های مکنده INDUCEDDRAFT COOLING TOWER)):
در این نوع برجها بادبزن ها در محل خروجی هوا از برج قرار گرفته اند و محل آن ها معمولا در بالای برج ها در بعضی مواقع در طرفین برج می باشد و هوا به طور یکنواخت در داخل برج پخش می شود .
مزایای برج های مکنده :
1- لوله ها کمتر در معرض باران و برف و تگرگ قرار دارند.
2- امکان مکیدن هوای گرم خروجی به داخل کمتر است.
3- درجه حرارت سیال خروجی از تیوپ ها نزدیکتر به درجه حرارت هوای ورودی میشود.
ب:سیستم های خنک کننده خشک ( DRY COOLING SYSTEM) :
امروزه ساخت این برج ها به سه دلیل رواج پیدا کرده است :
1- چون در این برج ها آب تبخیر نمی شود و نیاز به اب افزایشی ندارد، در محل هایی که آب کافی ندارند به کار می رود .
2- به دلیل آنکه برج دارای محیط بسته است موجب آلودگی محیط زیست نمی گردد.
3- در محیط هایی سرد به کار بردن برج تر مشکلات عدیده ای را سبب می شود که ترجیحا از برج خشک استفاده می شود.
12) مشکلات برج خنک کن ها
برج های خنک کننده از جمله مهمترین تجهیزات موجود در صنایع نفت می باشند. بس یاری از تجهیزات و فرایندها برای کار نیازمند خنک کاری هستند و عمده سیال موجود برای این کار در صنعت، آب است. وظیفه خنک کردن آب به عهده برج خنک کننده است. دراین بین مشکلات مختلفی از جمله مشکل رسوب و همچنین پدیده خوردگی در برج ، رشد جلبک ها و باکتریهای بیولوژیکی و همچنین تشکیل رسوب در قسمتهای مختلف برج اتفاق می افتد.
آب برج دارای حرارت مطلوب جهت رشد میکروارگانیسم ها وموجودات آبزی است. یعنی در حد درجه حرارت مزوفیلیک و مناسب ترین درجه حرارت برای رشد این موجودات می باشد.
برجهای خنک کن در مقابل نور خورشید ، هوا و آب قرار گرفته است ، که این عوامل را مثلث تکثیر می گویند.
مواد فسفاته تزریق شده در برج و نیز مواد معدنی و آلی دیگر نیز دارای غذای مناسبی برای موجودات در آب برج است . جنس محیط کاملا جهت رشد و نمو آنها آماده است . به خصوص در فصل تابستان رشد میکروارگانیسم ها و جلبک ها مشکلات فوق العاده زیادی را موجب می گردد به طوری که جلبک ها در بستر فوقانی برجهایی که بیشتر در معرض نور خورشید قرار دارند از آنچنان رشدی برخوردار هستند که آن قسمت را به شکل سبز رنگ در می آورند.

12-1) رسوب زدایی برج های خنک کننده
در چند دهه اخیر تکنولوژی سختی گیری و رسوب زدایی مغناطیسی در صنایع مختلف و به خصوص در حرارت و برودت جایگاه مناسبی پیدا کرده است به طوریکه در بسیاری از موارد جایگزین روشهای دیگر که عمدتا شیمیایی هستند، شده است.
این روش با برخورداری از مزایایی چون حذف آثار نا مطلوب سختی و رسوب، جلوگیری از تشکیل رسوب، حذف رسوبهای پیشین، افزایش بازدهی مبدلهای حرارتی و نصب و نگهداری آسان تبدیل به یکی از کاربردی ترین راههای مقابله با سختی و رسوب در حرارت و برودت شده است.در اثر اعمال میدان مغناطیسی با انرژی مناسب می توان شرایطی را ایجاد کرد که فرایند تشکیل بلورهای رسوب در داخل آب رخ داده و از چسبیدن آنها به دیواره ها جلوگیری شود. در این حالت اصطلاحا در آب پدیده دانه برفی رخ داده و هسته های اولیه بلورهای رسوب در آب تشکیل می شود. با گذشت زمان به حجم هسته های اولیه افزوده شده و بلورهای سخت خنثی و معلق در آب که خاصیت چسبندگی خود را از دست داده اند ظاهر می شود. در کنار فرایند فوق افزایش مولکولهای آزاد در آب و شکسته شدن پیوند هیدروژنی بین آنها باعث افزایش حلالیت آب شده و خاصیت رسوب زدایی را نیز به فن آوری فوق می افزاید، به نحوی که با گذشت زمان رسوب های پیشین نیز در آب حل شده و تبدیل به بلورهای خنثی معلق در آب می شوند.

12-2) رشد میکروارگانیسم ها در سیستم برج های خنک کننده :
میکروارگانیسم ها و موجودات آبزی جهت رشد نیاز به حرارت دارند، که این حرارت مطلوب را آب برج خنک کن در اختیار آنها قرار میدهد،به خصوص در فصل تابستان رشد میکروارگانیسم ها و جلبک ها مشکلات فوق العاده زیادی را موجب می گردد. به طوری که جلبک ها در بستر فوقانی برج هایی که بیشتر در معرض نور خورشید قرار دارند. از آنچنان رشدی برخوردار هستند که آن قسمت را به شکل سبز رنگ در می آورند. خسارتهای حاصل از جلب کها در برج خنک کن باعث مسدود شدن سوراخهای آب پخش کن بستر فوقانی برج شده و مانع ریزش آب به صورت اسپری روی بند و بس ت های چوبی می شود و راندمان برج را از نظر خنک کردن آب کم می کند. جلبک ها به وسیله آب جدا شده ، وارد مسیر می گردند و گرفتگی صافی ها و توری های بستر تحتانی برج را سبب شده و کار آبدهی را مختل می نمایند. مقدار بیش از حد جلبک ها می تواند بر پره C.W.P (پمپ های گردشی ) چسبیده و باعث افزایش آمپر مورد نیاز پمپ می شود. جلبک ها با عمل فتوسنتزی که انجام می دهند می توانند باعث خوردگی در سیستم گردند. صنایع امروز برای تصفیه آب مورد استفاده در بخشهای تولید بخار و فرآیند خود از سیستم اسمز معکوس استفاده فراوانی می برند. اساس کار این دستگاهها بر عبور ملکولهای غیریونی مثل آب از یک غشاء باروزنه های بسیار ریز بنا شده است. سیستم اسمز معکوس یا RO سیستم نامیده می شود. قلب این سیستم یک غشا با حفره های بسیار نازک است. برای افزایش عمر فیلتر می توان از حلقه های ضد خوردگی، زنگ زدگی، رسو ب، جلبک و باکتری استفاده کرد. این حلقه قبل از فیلتر قرار داده می-شود، انرژی مصرف نمی کند نصب ساده و آسان دارد، اجزاء اضافه در اطراف خود ندارد و در عین حال نیاز به هیچ تعمیر و نگهداری نداشته و عمر فیلتر را میتواند 5 تا 10 برابر کند. این حلقه را بیورینگ Bio Ring) ) یا رینگ زیستی نیز می نامند.
برای بر طرف کردن این مشکلات توجه به این موارد ضروری می باشد :
1. نمونه برداری و شناسایی میکرو ارگانیسم های موجود در آب خروجی از برج خنک کن
2. انجام آزمایش های شناسایی و کشف این آمیب در منابع آبی نزدیک به خروجی آب برج خنک کن
3. آگاهی دادن به مردمی که در نزدیکی صنایع زندگی میکنند، جهت جلوگیری از شنا ویا استفاده از منبع آب آلوده به این آمیب.
13) محل نصب برج خنک کن
محل نصب برج خنک کن باید بگونه ای باشد که مانعی در اطراف آن برای ورود جریان هوای تازه به داخل برج وجود نداشته باشد همچنین در صورت استفاده از چندین برج در کنار هم باید تدبیری اندیشه شود که هوای گرم خروجی از برجها مستقیما وارد همدیگر نشده تا باعث کاهش راندمان و عدم کارایی برج شوند.
اگر بتوان برج خنک کن را در فضای باز با جریان هوای آزاد قرار داد در حصول یک بازده مناسب از برج مشکلی وجود نخواهد داشت اما چنانچه قرار باشد برج در داخل ساختمان و محصور بین دیوارها نصب شود موارد زیر بایستی مورد توجه قرار گیرد :
1) باید فضای کافی و بدون مانع مزاحم در اطراف برج وجود داشته باشد تا هوای لازم به برج برسد
2) هوای گرم خروجی از برج باید به گونه ای تخلیه شود که امکان بازگشت و گردش مجدد آن به برج وجود نداشته باشد زیرا گردش مجدد چنین هوایی در برج دمای مرطوب هوای ورودی به برج را افزایش می دهد و باعث گرم ماندن آب در خروج از برج می شود.
گردش مجدد هوا به داخل برج هنگامی مورد توجه قرار می گیرد که چند برج در مجاورت هم باشند
تعیین محل نصب برج به عوامل دیگری هم بستگی دارد از قبیل استحکام محل نصب , تجهیزات اضافی برای تقویت آن , هزینه فراهم کردن تجهیزات اضافی برای برج و مسائل مربوط به معماری ساختمان و…

منابع:
* سومین کنفرانس بین المللی برق- رضا رمضان پور جیرنده، دانشجوی دانشکده مهندسی دانشگاه تاکستان- پیشنهاد طرح هندسی بیضوی برای برجهای خنک کن خشک به منظور کاهش اثرات نامطلوب باد
* نشریه داخلی شرکت صنایع یکتا تهویه اروند- شماره چهل و سوم – اسفندماه ۱۳۹۰- اصول برج خنک کننده
* فرزاد جعفر کاظمی ،نشریه علوم کاربردی و محاسباتی در مکانیک،تحلیل انتقال حرارت و جرم در یک برج خنک کن باز، سال بیست و یکم، شماره یک، 1388
* دکتر قاسم حیدری نژاد، دکتر شهرام دلفانی ،مجموعه چکیده مقالات-اولین کنفرانس بین المللی گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع- -تاریخ چاپ: اردیبهشت 1388
* www.vikipedia.com
* www.thermo.mihanblog.com
* www.prozhe.com
* وب سایت تخصصی تاسیسات www.tasisat.ir
* پایگاه علمی مهندسی تاسیسات ساختمان ایران bulding installation engineering
* امین احمدپور، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آبادان، گروه مهندسی شیمی،دومین همایش بین المللی چیلر و برج خنک کن،تهران، 7 و 8 خردادماه 1390 ، مجری: شرکت هم اندیشان انرژی کیمیا
* عالیه چنگیزی،کارشناس اداره کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان، بخش محیط زیست طبیعی ،شناسایی برخی زیست توده های موجود در برج خنک کن و راه مقابله با آن ها
* میثم جمشیدیان،کارشناس ارشد مهندسی انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران ،راهکارهای افزایش بازدهی سیستم خنک کن در نیروگاه های حرارتی،سومین همایش بین المللی چیلر و برج خنک کن تهران، 8 تیرماه 1391
* سید محمد علوی، دانشجوی کارشناسی ارشد معماری انرژی پردیس بین المللی کیش دانشگاه تهران،سومین همایش بین المللی چیلر و برج خنک کن-تهران، 8 تیرماه 1391
* محسن گودرزی، استادیار دانشگاه بوعلی سینا بهبود عملکرد حرارتی برج های خنک کننده مرطوب جریان متقابل با انتخاب یک پکینگ مناسب، سومین همایش بین المللی چیلر و برج خنک کن، تهران، 8 تیرماه 1391
* نصرا… سلیمانی،مدیر عامل شرکت مهندسی و تحقیقات خوردگی و حفاظت از مواد کیمیا سرو اصفهان،دومین همایش بین المللی چیلر و برج خنک کن،تهران، 7 و 8 خردادماه 1390
* امین فرازمندنیا،نیروگاه سیکل ترکیبی زاگرس کرمانشاه،دومین همایش بین المللی چیلر و برج خنک کن،تهران، 7 و 8 خردادماه 1390
1