عملیت جئوانه زائی در ریخته گری
تصفیه چدن مذاب توسط الیاف نسوز سیلیسی:
تصفیه مذاب چدن، روشی موثر برای بهبود کیفیت قطعات ریختگی است. برای تصفیه چدن مذاب معمولا از فیلترهای سرامیکی و یا فیلترهای فومی استفاده میگردد. اخیرا فیلتر جدیدی بنام الیاف نسوز سیلیسی وارد عرصه صنعت ریخته گری شده است. الیاف این فیلتر از فیبرهای عملیات حرارتی سیلیسی تشکیل شده اند که دماهای بارریزی بالاتر از 2900 درجه فازنهایت را به راحتی تحمل میکنند. این فیلتر را میتوان به سادگی به هر اندازه و شکلی در آورد و معمولا در خط جدایش قالب قرار میگیرد. برای نگهداری فیلتر در موضع خود از پیچ و مهره های خاصی استفاده میگردد. با تماس چدن مذاب به فیلتر، رزین اتصال دهنده فیبرها، تجزیه شده و یک نوع زغال کربنی به وجود میاید. این زغال، باعث اکسید شدن آهن میشود و اکسید آهن (وستیت FeO) به وجود میآورد که حاصل واکنش آن با فیبرهای سیلیسی، تشکیل لایه ای از فابلیت برروی فیبرها است. دمای چدن مذاب باعث نرم و چسبناک شدم پوشش فایالیتی شده و در نتیجه هرناخالصی موجود در مذاب را بخود جذب خواهد کرد. در مذاب چدنهای نشکن، محصولات واکنشهای کروی کردن گرافیت، توسط فایالیت جمع آوری میگردد. در اثر به وجود آمدن محلولهای جامد با نقطه ذوب پایین، جداکردن ناخالصیهایی مانند اکسید منیزیم، سولفیدها، سیلیکاتها و سایر ذرات تشکیل شده در عملیات کروی کردن، آسان تر میگردد. در کاربرد فیلترهای سرامیکی، با سرد شدن مذاب و نیاز به مجراهای درشت برای عبور راحت تر مذاب (که منجر به عبور ذرات ریز میشود) مواجه هستیم و فیلترهای فومی معمولا باعث به وجود آمدن یک جریان متلاطم میشوند. در فیلترهای الیافی این مسائل کمتر رخ میدهند. برای بهبود اثر فیلترسازی و کاهش مجاری عبور دهنده ذرات ناخالصی، بایستی سطح موثر فیلتر را نسبت به جریان مذاب افزایش داد. در چدنهای خاکستری و مالیبل سطح موثر، سه الی پنج برابر سطح تنگه در سیستم راهگاهی و در مورد چدن نشکن، شش الی هشت برابر میباشد. برای بالا بردن سطح موثر در سیستمهای راهگاهی، میتوان یک فیلتر الیافی را به صورت دو مرحله ای طراحی کرد و بکار برد. در فیلتر دوم معمولا به سطح موثر بالاتری نیاز نداریم زیرا بیشتر مواد، ناخالصیها و آخالها در فیلتر اول از مذاب جدا میشوند. عملیات فیلتر کردن دو مرحله ای را میتوان توسط دو نوع فیلتر با مش بندی متفاوت و مجراهای گوناگون بکار برد و انواع مختلف ناخالصی و ذرات ناخواسته را از مذاب جدا کرد. با ساختن سبدها یا کاسه هایی ازاین فیلترها میتوان مقادیر معتنابهی از مذاب خروجی کوره های نگهدارنده و پاتیلها را تصفیه کرد. با پوشش دادن سطح الیاف با مواد جوانه زا، میتوان عملیات دوگانه فیلتر کردن و جوانه زائی را به راحتی انجام داد. حتی میتوان برای عملیات جوانه زائی انتخابی، مواد جوانه زا یا سایر آمیژان ها را در مکانهای گوناگون سیستم راهگاهی قرار داد. فیلتری با مساحت چهار اینچ مربع میتواند وزن بیست گرم جوانه زا را تحمل کند. معمولا این فیلتر را به صورت افقی در خط جدایش قرار میگیرد. در قالبهای عمودی و یا در قالبهایی که در آنها موقعیت خط جدایش محدوده است، میتوان توسط مقداری ماسه ماهیچه آن را ثابت کرد. یک استفاده دیگر از این فیلتر، تعبیه کردن مکانی برای فیلتر در نزدیکی قطعه برای سهولت جدا شدن سیستم راهگاهی از قطعه است. فیلترهای الیافی نه ترک بر میدارند و نه به مانند فیلترهای سرامیکی به راحتی در حین حمل و نقل می شکنند. توان بالای آنها برای جذب آخالهای و سایر مزایای آنها راه حل مناسبی برای بهبود کیفیت قطعات ریختگی در یک کارگاه ریخته گری به شمار میاید.
جوانه زا ها
جوانه زا ها به دو صورت خو دی و غیر خودی و جود دارد.یک جوانه زای خوب و مناسب باید ویژگی هایی مثل دیرگدازی و
قابلیت آغشتگی به مذاب ،ساختار کریستالی نزدیک به فلز
زبری سطح جوانه و …..را داشته باشد.
به چند نکته نیز باید در عملیات جوانه زائی دقت کرد:
1- زمان جوانه زائی باید در آخرین مرحله حذف هودگی باشد تا در هنگام گاز زدایی یا آخال زدایی جوانه زا ها حذف نشود.
2- درجه حرارت و زمان میراییباید به طوری کنترل شود تا جوانه زا ها در درجه حرارت وزمان زیاد در مذاب قرار نگیرد تا راندمان جوانه زنی پایین نیاید.
3- اندازه جوانه زا ها باید نه زیاد بزرگ باشد کهخواص قطعه را کاهش دهد و نه آنقدر ریز باشد که رادمان جوانه زاوئی پایین بیاید.
4- پخش یکنواخت 5-مقدار جوانه زا