بررسی پروژه تولید اسید سولفوریک

به نام خدا

اسید سولفوریک

مقدمه

اسید سولفوریک H2SO4 که در گذشته به نام جوهر گوگرد معروف بوده است، اسید معدنی بسیار قوی می‏باشد. این اسید دارای جرم مولکولی gr/mol 08/98، مایعی بی رنگ و نسبتاً ویسکوز می‏باشد. اسید سولفوریک به هر نسبتی در آب حل می‏گردد و دمای ذوب و نقطه جوش آن به ترتیب برابر با 10 و 337 درجه سانتی گراد است.

اسید سولفوریک دارای مقاومت شیمیایی بالایی است. این ماده به نام‏های اسید سولفین (Sulphin acid)، اسید باتری (Baterry acid) و سولفات هیدروژن نیز شناخته می‏شود. این محصول موارد استفاده وسیعی در فرایندهای شیمیایی به عنوان عامل اسیدی، کاتالیست و عامل دی هیدراسیون دارد.

تاریخچه
اسید سولفوریک در قرن نهم توسط شیمیدان ایرانی به نام زکریای رازی کشف شد. او اسید سولفوریک را از طریق تقطیر خشک کانی هایی که شامل سولفات آهن (زاج سبز) نامیده می شود و سولفات مس (کات کبود) نامیده می شد بدست آورد. حرارت هر یک از این ترکیبات باعث تجزیه آنها و ایجاد اکسید آهن II یا اکسید مس II ، آب و SO3 می گردد. ترکیب آب وSO3 حاصل شده ، محلول رقیق اسید سولفوریک ایجاد می کند. این روش با ترجمه متون علمی و کتاب های دانشمندان مسلمان ایرانی توسط شیمیدان های اروپایی در قرون وسطی مانند آلبرت ماگنوس در اروپا شناخته شد و به این دلیل اسید سولفوریک را شیمیدان های قرون وسطی به نام جوهر گوگرد شناختند. در قرن هفدهم، جان گلوبر، اسید سولفوریک را از سوزاندن سولفورو نیترات پتاسیم در مجاورت بخار آب تهیه کرد. در سال 1746، جان روبک اسید سولفوریک را با غلظت 40-35 درصد در ظروف سربی تولید می کرد. جوزف گیلوساک با اصلاح روش روبک، اسید سولفوریکی با غلظت 78 درصد به دست آورد. با این همه صنایع رنگرزی و سایر صنایع شیمیایی خواهان اسید سولفوریک با غلظت بالاتر بودند. در اواسط قرن 18 این امر با روش تقطیر خشک کانی ها ، شبیه همان روش اولیه رازی ممکن شد. در این روش سولفید آهن در اثر حرارت در هوا تولید سولفات آهن II می کند و فرآورده حاصل با حرارت اضافی اکسید شده و تولید سولفات آهن III می کند که آن هم در اثر حرارت در 480 درجه سانتی‏گراد تجزیه شده و اکسید آهن و SO3 ایجاد می کند. عبور دادن SO3 به آرامی از میان آب، اسید سولفوریک با غلظت بالا ایجاد می کند.

مواد اولیه در ایران
گوگرد:
بر اساس آمار موجود مجموع مصرف سالیانه گوگرد در ایـران در سال 1385 به 365 هزار تن رسید که حدود 48 درصد آنرا گوگرد مورد نیاز مجتمع پتروشیمی رازی تشکیل می دهد.
بخش عمده گوگرد مصرفی ایران در تولید اسید سولفوریک مورد استفاده قرار می گیرد. مجتمع پتروشیمی رازی بزرگترین مصرف کننده گوگرد برای ساخت اسید سولفوریک است. میزان گوگرد سالیانه مورد نیاز این مجتمع برای تولید اسید سولفوریک در سال 1383 در حدود 160 هزار تن بوده است.

مصرف گوگرد در کشور در سالهای 1381 – 1372 (هزار تن)

بر این اساس در حال حاضر سالانه در حدود 3/1 میلیون تن گوگرد مازاد بر نیاز کشور تولید می شود که با فرض ثابت بودن مصرف داخلی گوگرد، در آینده ای نزدیک به حدود دو میلیون تن خواهد رسید. این حجم گوگرد مازاد را باید صادر نمود و یا کاربردهای جدیدی برای آن توسعه داد. با توجه به اشباع بودن بازار جهانی گوگرد کسب سهم بیشتری از بازار جهانی گوگرد متصور نمی باشد، بنابراین راهکار باقیمانده توسعه کاربردهای جدید برای گوگرد می باشد.
در حال حاضر میزان تولید سالیانه گوگرد در کشور در حدود 1360 هزار تن می باشد که بیش از سه برابر میزان مصرف داخلی است و بیش از 65 % گوگرد تولیدی به بازارهای جهانی صادر می شود با توجه به برنامه های توسعه ای موجود برای صنایع نفت و گاز پیش بینی می شود که ظرف پنج سال آینده میزان تولید داخلی گوگرد به بیش از 35/2 میلیون تن برسد که با فرض ثابت بودن مصرف داخلی گوگرد، در حدود دو میلیون تن مازاد وجود خواهد داشت.

تجارت گوگرد
نقش و اهمیت بالای گوگرد در اقتصاد جهانی و هچنین سهولت دسترسی به آن در بین مواد خام صنعتی باعث شده است تا مجامع صنعتی بین المللی توجه ویژه به آن داشته باشند. در واقع تحرک موجود در بازار جهانی گوگرد عمدتا ناشی از حیطه وسیع کاربرد آن در تولید اسید سولفوریک (پایه بنیانی بسیاری از پردازشهای صنعتی) و متعاقب آن کودهای فسفاته می باشد.
آمارهای موجود در گذشته و هچنین نتایج آماری سالهای 2013-2009 نشان می دهد که بطور متوسط 85-90 درصد تولید گوگرد عنصری جهان جهت تولید این اسید مصرف می‎شود. با توجه به اینکه تاکنون صنعت تولید کودهای شیمیایی فسفاته، مهمترین مصرف کننده این اسید می‎باشد، لذا تقاضای موثر در صنعت گوگرد بطور غیر مستقیم ناشی از تقاضای کودهای شیمیایی فسفاته بوده است.
تجزیه و تحلیل وضعیت عرضه و تقاضای گوگرد عنصری طی سالهای 2013- 2008 حاکی از آن است که تولید جهانی آن به طور متوسط 6/6 درصد در سال رشد خواهد داشت و پیش بینی می شود که تولید این محصول در سال 2013 به 7/63 میلیون تن برسد. در همین رابطه شواهد آماری نشان می دهد که مصرف جهانی گوگرد عنصری طی سالهای 2013- 2008 به طور متوسط 7/6 درصد در سال رشد خواهد داشت. از اینرو انتظار می‏رود در صورتیکه واحدهای جدید اسید سولفوریک متقاضی گوگرد در زمان مقرر به بهره برداری برسند میزان مصرف آن در سال 2013 به 7/60 میلیون تن برسد.

کاتالیزورهای فعال استفاده شده عبارتند از:
پلاتین: بطور گسترده به کار رفته است لیک به علت هزینه بالای این کاتالیزور و قابلیت مسموم شدن آن، با واناندیم اکسید جانشین شد.
وانادیم اکسید: استفاده از این کاتالیزور معایب زیر را دارد.
* این کاتالزور کمتر فعال بوده بنابراین نیاز به اکسیژن و سولفور ورودی بیشتری برای تولید خواهد داشت.
* این کاتالیزور نیاز به مبدل های بزرگتری دارد بنابراین هزینه ساخت اولیه افزایش می دهد.
مزایای این کاتالیزور عبارت خواهند بود از:
* کمتر مسموم می شود و در سال تنها 5 درصد از آن جایگزین می شود.
* ارزان تر است.

روش‏های تولید اسید سولفوریک
1) فرآیند تولید اسید سولفوریک از گوگرد
در حال حاضر مهمترین روش تولید اسید سولفوریک، تولید از گوگرد عنصری است. دی اکسید گوگرد ممکن است از اکسیداسیون گوگرد خام و یا اکسیداسیون سولفیدهای فلزی گوگرد نظیر سولفید مس، سولفید سرب، سولفید نیکل، سولفیدهای آهن، سولفید روی و یا سولفید مولیبدیم تولید شود.
اکسیداسیون سولفید هیدروژن H2S نیز منجر به تولید دی اکسید گوگرد می شود. تبدیل دی اکسید گوگرد به تری اکسید گوگرد در فرایند اکسیداسیون کاتالیستی با کاتالیست سزیم و یا پنتا اکسید وانادیم اصلاح یافته انجام می‏شود. در نهایت از هیدراسیون تری اکسید گوگرد اسید سولفوریک تولید می‏شود.
اصلی ترین روش تولید تجاری اسید سولفوریک به این صورت است که ابتدا دی اکسید گوگرد از گوگرد تهیه می‏گردد. سپس دی اکسید گوگرد در فرایند اکسیداسیون کاتالیستی به تری اکسید گوگرد تبدیل می شود و بعد از آن از واکنش تری اکسید گوگرد با آب، اسید سولفوریک غلیظ تولید خواهد شد.
فرآیند تولید اسید سولفوریک به صورت زیر می ‏باشد:

S + O2 SO2
SO2 + 1/2 O2 SO3
SO3 + H2O H2SO4
مرحله 1) اکسیداسیون سولفور

SO2 تولید اولیه

مرحله 2) اکسیداسیون دی اکسید سولفور

مرحله 3) اکسیداسیون دی اکسید سولفور

inputs
Operations
Outputs
Sulphur

Steam

Sulphur odour
(work place)

Air

Filter cloth
Sulphur odour
(work place)

H2SO4

H2SO4 (recycled to the absorber)

SO2 emissions (work place)
Heat stress

Process water

Heat stress
Steam

Catalyst V2O5

Heat stress
Emissions (SO2, SO3)
Spent catalyst

SO2, SO3 emissions

Heat stress

Catalyst V2O5

Heat stress
SO2, SO3
Spent V2O5 catalyst

Process water

Heat stress

Dil. H2SO4

Emissions (SO2, SO3),
acid mist

Tail gas

Oleum
Or Conc. H2SO4

2) فرآیند تولید اسید سولفوریک از دی اکسید گوگرد حاصل از سولفید های فلزی
دی اکسید گوگرد به عنوان یک محصول فرعی در اکثر فرایندهای تولید مس و برخی دیگر از فلزات محسوب می شود. دی اکسید گوگرد تولید شده با هوا رقیق می شود. اکسیژن و دی اکسید گوگرد وارد رآکتور کاتالیستی شده و واکنش اکسیداسیون انجام می‏گردد. در این رآکتور دی اکسید گوگرد به تری اکسید گوگرد تبدیل می‏شود. تری اکسید گوگرد به وسیله اسید سولفوریک جذب شده و اسید با غلظت بالا (5/98) درصد وزنی تشکیل می شود.

3) فرآیند تولید اسید سولفوریک از فسفو ژیپسوم (گچ فسفردار)
در فرایند تولید اسید فسفریک از اسید سولفوریک، فسفو ژیپسوم به عنوان محصول جانبی تولید می‏شود. از ترکیب فسفو ژیپسوم، کک نفتی، پیریت های آهن و خاک رس و دی اکسید گوگرد تولید می‏گردد.

4) بازیافت اسید سولفوریک
تجزیه حرارتی سولفوریک اسید قابل بازیافت به SO2 در کوره و در دمای حدود ١٠٠٠ درجه صورت میگیرد.

5) احتراق گاز H2S
احتراق این گاز در کوره در دمای 1000 درجه سانتی گراد انجام میشود که گاز SO2 حاصل برای تولید اسید سولفوریک استفاده خواهد شد.

شمای کلی از خط تولید اسید سولفوریک

موارد مصرف اسید سولفوریک

به علت طیف گسترده مصرف اسید سولفوریک، معمولا حجم مصرف این ماده در یک کشور می تواند به عنوان شاخص معتبری در محاسبه روند اقتصادی یک جامعه تولیدی صنعتی منظور گردد. میزان هریک از موارد کاربرد اسید سولفوریک در مناطق مختلف جهان در جدول زیر نشان داده شده است.

موارد کاربرد
درصد از کل مصرف جهان
کودهای شیمیایی
٦٠
صنایع معدنی و فلزی
٤
سایر مصارف
٣٦
مجموع
١٠٠

شکل زیر الگوی مصرف اسید سولفوریک را نشان می‏دهد.

عمده ترین کاربرد اسید سولفوریک در تهیه کود شیمیایی فسفاته میباشد. تولید کودهای شیمیایی ٦٠ درصد و همچنین صنایع معدنی و فلزی نیز در حدود ٤ درصد بازار مصرف جهانی اسید سولفوریک را به خود اختصاص داده است.

1) کودهای شیمیایی
نرخ رشد مصرف اسید سولفوریک در ساخت کودهای شیمیایی در آمریکا بین سالهای ١٩٨٥ تا ١٩٩٧ حدود 2/2 درصد بوده است و این میزان در طی سالهای ١٩٩٧ تا ٢٠٠٤ به حدود 9/3 درصد رسیده است. اسید سولفوریک در تولید اسید فسفریک، کود سولفات آمونیوم و کود سوپر فسفات نرمال (ساده) به صورت مستقیم مصرف می‏گردد. اسید فسفریک خود ماده اولیه تولید کودهای مختلف فسفاته است.

2) اسید فسفریک

بخش عمده اسید سولفوریک جهان جهت تولید اسید فسفریک از فرآیند مرطوب (Wet Process) مورد استفاده قرار میگیرد. شایان ذکر است که در تولید اسید فسفریک کورهای از اسید سولفوریک به عنوان ماده اولیه استفاده نمیشود. البته در سالهای اخیر حجم بالای تولید اسید فسفریک از فرآیند مرطوب موجب شده است تا اسید فسفریک تولید شده از این فرایند خالص سازی شده و علاوه بر تولید کودهای شیمیایی در صنایع دیگر نیز به جای اسید فسفریک کورهای نیز مورد استفاده قرار گیرد.
با توجه به بالا بودن میزان تولید اسید فسفریک جهان از اسید سولفوریک، بازار اسید سولفوریک بسیار تحت تاثیر بازار جهانی اسید فسفریک و کودهای شیمیایی تولیدی از آن قرار دارد.

3) کود سولفات آمونیوم
بخشی از اسید سولفوریک جهان در تولید کود سولفات آمونیوم مصرف می‏گردد . در این فرایند از آمونیاک و اسید سولفوریک استفاده می‏شود.

4) کود سوپر فسفات نرمال (ساده)
کود سوپر فسفات نرمال (NSP) از اضافه کردن اسید سولفوریک به سنگ فسفات تولید میشود. در این فرایند فسفات موجود در سنگ، به منوکلسیم فسفات منوهیدرات (Gypsum) تبدیل می‏گردد که این ماده سبب خواهد شد تا کود سوپر فسفات نرمال کمترین میزان P2O5 را در بین کودهای فسفاته دارا باشد و لذا مصرف آن محدود میباشد.

5) استفاده مستقیم از اسید سولفوریک
بخش اندکی از اسید سولفوریک مورد استفاده در صنایع کود شیمیایی نیز بطور مستقیم در مخلوط کودهای مایع مورد استفاده قرار میگیرد.

6) صنایع معدنی و فلزی
موارد کاربرد اسید سولفوریک در صنایع معدنی شامل استخراج مس، استخراج اورانیوم ، وانادیوم و شستشو و آماده سازی فلزی برای رنگ و پوشش است.

الف) استخراج فلزات مس، سرب و روی
استخراج و تغلیظ سنگ معدن حاوی مس، روی یا سرب غالباً با استفاده از اسید سولفوریک انجام میگردد.

ب) استخراج اورانیوم و وانادیوم
در اوایل دهه ١٩٨٠ حجم زیادی از اسید سولفوریک جهان صرف استخراج اورانیوم و محصول جانبی آن وانادیوم گردید. بعد از آن به علت اینکه فعالیت‏های هستهای محدود به قوانین سازمان ملل گردید، میزان استفاده از اسید سولفوریک نیز در این زمینه رو به کاهش گذارد.

ج) صنایع فولاد و آهن
اسید سولفوریک به دو منظور در صنایع فولاد مورد استفاده قرار میگیرد .یکی بازیافت گازهای محتوی آمونیاک بوسیله اسید سولفوریک که منجر به تولید سولفات آمونیوم به عنوان محصول جانبی صنعت فولاد می‏گردد و دیگری رسوب زدایی توسط اسید (Pickling) که در این عملیات اکسیدهای فلزات، چربیها و نمکها و حتی زنگ آهن از روی سطح فولاد زدوده می‏شود.

ت) سایر صنایع معدنی
اسید سولفوریک می تواند برای تصفیه سایر مواد معدنی نظیر سنگهای طلا و مس – نقره نیز مورد استفاده قرار گیرد. همچنین این اسید در تولید سولفات مس (کات کبود)، سولفات منگنز، سولفات نیکل، انواع سولفاتهای آهن (زاج سبز و زاج سفید)، سولفات سدیم و سولفات روی کاربرد دارد. در تولید سولفات آلومینیوم از بوکسیت نیز اسید سولفوریک به میزان 5/0کیلوگرم به ازای تولید یک کیلوگرم محصول مصرف می‏گردد.

سایر موارد مصرف اسید سولفوریک در ادامه شرح داده شده است.

الف) سنتز مواد شیمیایی
در فرایند تولید مواد شیمیایی مختلفی از اسید سولفوریک استفاده می شود. این مواد عبارتند از:

* تولید متیل متاکریلات از روش استو سیانو هیدرین
* تولید کاپرولاکتام و تولید محصول جانبی سولفات آمونیوم
* اسید فلوریک از سنگ معدن فلوراسپار
* دی اکسید تیتانیوم از فرایند سولفات
* اکریلونیتریل از پروپیلن
* مواد منفجره مانند نیتروگلیسرین، نیتروسلولز و نیتروبنزن
* تولید اسید کلریدریک از اسید سولفوریک و نمک طعام
* اسید کرومیک و بی کرومات ها
* اسید سیتریک از اسید سولفوریک و سیترات کلسیم
* اسید بوریک از اسید سولفوریک و بورات سدیم
* رزورسینول از بنزن
* فورفورال از پنتوسن و اسید سولفوریک
* ایزوپروپیل الکل و اتانول از اولفین ها
* فنل از کومن و اسید سولفوریک

ب) تصفیه روغن موتور
در فرایند تولید روغن موتور و تصفیه دوم روغن‏های موتور کار کرده و همچنین در فرایند تولید گریس از اسید سولفوریک استفاده می‏شود.

ج) تولید باتری‏های اتومبیل و آب باتری
اسید سولفوریک به عنوان الکترولیت در باتری‏های اسیدی مورد استفاده قرار می‏گیرد. مورد مصرف این باتری‏ها در اتومبیل‏ها می‏باشد. اگرچه مقدار و غلظت اسید مورد نیاز برای هر باتری می‏تواند متفاوت باشد؛ اما نسبت میزان مصرف اسید به مصرف سرب در هر باتری ثابت و برابر ٢/0 واحد به ازای یک واحد سرب می‏باشد.

د) تصفیه آب (Water Treatment)
اسید سولفوریک در تصفیه آب و پساب، در کنترل pH، احیای رزین مبدل یونی جهت رسوب دهی یون‏ها و در نهایت تولید آب عاری از یون مورد استفاده قرار می‏گیرد. از اسید سولفوریک جهت افزایش pH آب تا زیر 6 و رسوب املاح آب استفاده می‏گردد . پالایشگاه‏ها، پتروشیمی‏ها و نیروگاه‏ها بزرگترین مراکز مصرف کننده آب بدون املاح هستند؛ لذا مصرف اسید سولفوریک آن‏ها نیز قابل توجه است.
ه) سایر موارد کاربرد
اسید سولفوریک در صنایع مختلف دیگری نیز کاربرد دارد که عبارتند از :
* در کارخانجات سالامبور سازی جهت خیساندن پوست و زدودن چربی
* در صنعت چرمسازی برای زدودن چربی از چرم خام
* در واحدهای آماده سازی و ریسندگی و رنگ آمیزی پشم
* در صنعت لاستیک سازی جهت شستشو و کنترل pH
* در صنعت نساجی برای تثبیت رنگ پارچه و نخ و خنثی سازی
* در کارخانجات روغن نباتی جهت زدودن چربی از ماشین آلات و مهیا سازی تفاله دانه برای خوراک دام و طیور
* در برخی از واحدهای پودر و مایع شوینده جهت سولفوناسیون و تولید محلول چربی گیر و بازکننده لوله فاضلاب و شستشوی کاشی
* در صنعت کاغذ جهت کنترل pH و تصفیه کاغذ و زدودن ناخالصی‏های معدنی
* در صنعت تولید کلر در سل‏های دیافراگمی جهت خشک کردن و آب گیری گاز کلر

واحدهای تولید کننده اسید سولفوریک

1) استان آذربایجان شرقی

نام واحد
ظرفیت (تن)
1
آذران اسید
8000

2) استان تهران

نام واحد
ظرفیت (تن)
1
اشتهارد اسید امین
8740
2
پریان اسید تهران
25000
3
صنایع زنجیره شیمی
31120
4
صنایع شیمیایی
4910
5
صنایع شیمیایی پارچین-سازمان صنایع دفاع
6000
6
علیرضا حامدی
500
7
واحد جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی
35

3) استان خراسان رضوی

نام واحد
ظرفیت (تن)
1
کندر شیمی خاوران
20000

4) استان خوزستان

نام واحد
ظرفیت (تن)
1
پتروشیمی رازی
627000

5) استان زنجان

نام واحد
ظرفیت (تن)
1
روی سازان غرب
70000
2
سپیدان اسید غرب
50000
3
صمیم صنعت غرب
25000
4
فرآورده‏های شیمیایی روئین کاران الوند
44000

6) استان سمنان

نام واحد
ظرفیت (تن)
1
طراحی و تولیدی زرین مهد شیمی
40000
2
کلر شیمی پارس
20000

7) استان قزوین

نام واحد
ظرفیت (تن)
1
الماس شیمی مفید
30000
2
صنایع آراسنج شیمی
43333
3
فرآورده‏های شیمیایی جهان لیا
24380

8) استان قم

نام واحد
ظرفیت (تن)
1
نیکان اسید
15300

9) استان مازندران

نام واحد
ظرفیت (متر مکعب)
1
عیسی تقی پور رودمیانه و حمید حسن زاده لمنجوبی
94

10) استان مرکزی

نام واحد
ظرفیت (تن)
1
اسید میهن فراهان
15000
2
صنایع شیمیایی سولفات نمونه
7700

11) استان یزد

نام واحد
ظرفیت (تن)
1
ذوب روی بافق
30000

زیر ساخت های تولید در ایران
با توجه به گوگرد مازاد موجود در کشور که مهمترین ماده اولیه برای تولید است و همچنین وجود تجربه بومی این صنعت در داخل کشور در مقیاس بزرگ (مجتمع پتروشیمی رازی) زیر ساخت های این صنعت در ایران وجود دارد خاطر نشا ن می گردد برای مثال مجتمع صنعتی EFIC در مصر یکی از منابع فراهم آوردن گوگرد مورد نیازش را ایران می داند. با توجه به وجود دانش بومی شده و تجربه صنعتی پیشین از نظر تکنولوژیکی و مواد اولیه منابع مورد نیاز در ایران موجود است.

رقبای داخلی
رقیب تولید بزرگ مقیاس این صنعت مجتمع پتروشیمی رازی می باشد که احتمالا پروژه هایی برای افزایش میزان تولید خود بنا به تقاضای بازار نیز دارد که باید مدنظر قرار گیرد.
علاوه برآن تعدادی تولید کننده کوچک نیز در حال حاظر اسید سولفوریک تولید می کنند. که پیش از این گزارشی از آنها ارائه شد.

عرضه جهانی اسید سولفوریک از سال 2006 تا 2015

تولید جهانی اسید سولفوریک از سال 2006 تا 2015

تقاضای جهانی اسید سولفوریک از سال 2006 تا 2015

منابع

1. www.aiche-cf.org/Clearwater/1998/papers/98.2.6.pdf

2. S.M. Purcelli, J.C. Burk, T.J. Schnepf, N. Bhambri and S.A. Ziebold. 1998. Advances in Sulfuric Acid Plant Equipment and Processes. Monsanto Enviro-Chem Systems. 13 p

3. 2009. Sulfuric Acid. Chemsystems perp program.7 p (www.chemsystems.com)

4. 2000. Best Available Techniques for Pollution Prevention and Control in the European Sulphuric Acid and Fertilizer Industries. 68 p

5. J. M. Mauskara. 2007. Central pollution control board ministry of environment & foreste. www. Cpcb.nic.in

6. J. A. Ober. 2007. MATERIALS FLOW OF SULFUR. U.S. DEPARTMENT OF THE INTERIOR U.S. GEOLOGICAL SURVEY. 56 p

7. 2007. Sulphuric Acid : Global Supply and Demand in the next Decade. British sulphur/consultants. 21 p

8. 2010. Sulphuric acid plant modeling. Plant design. 5 p

9. 1999. Best Available Techniques Reference Document on the Production of Sulphuric aci. BAT Reference Document on the Production of Sulphuric Acid

10. Process/Equipment. ULLMAN's Encyclopedia of Industrial Chemistry Vol. A-25 1994.

11. SO2 Concentration (economic comparison) Sulphur No. 229 Nov.- Dec., 1993

12. Mist eliminators – KOCH-OITTO YORK, Seperation Technology (Knight Division) – Sulphur No. 206 Jan.-Feb. 1990- Chas S.Lawis & Co. And Sandvik Inc.

13. HRS System – Monsanto Enviro Chem. Technology- Paper by J.J.Tully, S.M. Purialli, Dr. V.V.Rao, Dec. 5, 1996

14. Effective operation of Sulphuric Acid- Sulphur No. 260 Jan-Feb-1999. Page 47 Article by Mr. K.A. Pillai Dy. G.M. of FAC

15. Tor-Martin Tveit. 2003. A simulation model of a sulphuric acid production process as an integrated part of an energy system. Simulation Modelling Practice and Theory. 11:585-596.

16. WIM KINT. 2007. SULFURIC ACID HEAT RECOVERY- A TECHNOLOGY UPDATE .

17. Anees U. Malik, Ismaeel Andijani and Abdul Salam Al-Mubayaed. 1995. COMPARATIVE STUDY ON THE USE OF SULFAMIC ACID, SULFURIC ACID AND HYDROCHLORIC ACID AS DESCALANTS FOR BRINE HEATER AND HEAT RECOVERY TUBES.
Saline Water Conversion Corporation.

18. Douglas Louie. 2010. Design Considerations for Sulphuric Acid Plant. Vorley parsons.

[20]